នៅចុងសតវត្សរ៍ទី២០ មហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចជប៉ុន ជាប្រទេសដំបូងគេដែលបានកាត់បន្ថយអត្រាការប្រាក់រហូតដល់សូន្យ។ ក្នុងអំឡុងពេលជំងឺរាតត្បាតកូវីដ១៩ ប្រទេសជាច្រើនបានយកគំរូតាមយុទ្ធសាស្ត្រប្រទេសជប៉ុន ដើម្បីអាចស្រោចស្រង់សេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសខ្លួន។
ប៉ុន្តែរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន បណ្ដាប្រទេសទាំងនោះបានធ្វើការដំឡើងអត្រាការប្រាក់ឡើងវិញ ចំណែកធនាគារកណ្ដាលជប៉ុន (BOJ) នៅតែបន្តរក្សាអត្រាការប្រាក់ស្ថិតក្រោមសូន្យនៅឡើយ។ ជាទូទៅ ប្រាក់យ៉េន ត្រូវបានគេមើលឃើញថា ជារូបិយប័ណ្ណដែលសុវត្ថិភាព និងដែលមានអ្នកវិនិយោគតែងតែទិញទុកនៅពេលមានវិបត្តិអ្វីមួយ។ ប៉ុន្តែ នៅពេលនេះស្ថិរភាពនៃតម្លៃប្រាក់យ៉េន បានរង្គោះរង្គើ ដោយក្នុងឆ្នាំនេះ រូបិយប័ណ្ណនេះបានធ្លាក់ថ្លៃជាង ១/៥ ធៀបនឹងប្រាក់ដុល្លារអាមេរិក ដែលនេះជាការធ្លាក់ចុះខ្លាំងបំផុតគិតចាប់តាំងពីឆ្នាំ ១៩៩០។
អ្វីជាហេតុផលបណ្ដាលឱ្យបញ្ហានេះកើតមានឡើង?
ការធ្លាក់ចុះនៃតម្លៃប្រាក់យ៉េន គឺដោយសារតែមកពីភាពខុសគ្នារវាងអត្រាការប្រាក់នៅក្នុងប្រទេស ជប៉ុន និងសហរដ្ឋអាមេរិក។ ចាប់តាំងពីខែមីនា ធនាគារកណ្ដាលអាមេរិកបានដំឡើងការប្រាក់យ៉ាងគំហុក ចាប់ពី ០,២៥% ទៅ ៣,២៥% ដែលនេះជាមធ្យោបាយដោះស្រាយការកើនឡើងតម្លៃទំនិញនៅសហរដ្ឋអាមេរិក។ បើកាលណាអត្រាការប្រាក់កើនឡើងខ្ពស់ រូបិយប័ណ្ណមានទំនោរកាន់តែទាក់ទាញដល់អ្នកវិនិយោគ។ ជាលទ្ធផល តម្រូវការរូបិយប័ណ្ណនឹងធ្លាក់ចុះក្នុងប្រទេសដែលមានអត្រាការប្រាក់ទាបជាង ដូច្នេះហើយរូបិយប័ណ្ណទាំងនោះនឹងធ្លាក់តម្លៃក្នុងរយៈពេលដ៏ខ្លី។
ការជាប់គាំងសេដ្ឋកិច្ច
យ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកជំនាញមួយចំនួនជឿថា ប្រាក់យ៉េនធ្លាក់ថ្លៃអាចឆ្លុះបញ្ចាំងពីស្ថានភាពហិរញ្ញវត្ថុរបស់ប្រទេសមួយនេះផ្ទាល់។ ជាក់ស្ដែង សេដ្ឋកិច្ចជប៉ុនមិនសូវមានការរីកចម្រើនទេក្នុងរយៈពេល ៣ទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ ហើយក៏ជាប្រទេសដែលជំពាក់បំណុលគេច្រើនជាងគេលើពិភពលោកផងដែរ។ ប្រទេសជប៉ុន ក៏បាននិងកំពុងប្រឈមមុខនឹងអត្រាកំណើតធ្លាក់ចុះ និងចំនួនប្រជាជនដែលមានវ័យចាស់ខ្ពស់បំផុតនៅលើពិភពលោក។ យ៉ាងណាមិញ រដ្ឋាភិបាលជប៉ុនបានអនុញ្ញាតឱ្យពលករបរទេសមួយចំនួនចំណាកស្រុកចូលមកធ្វើការដើម្បីអាចជួយដោះស្រាយបញ្ហានេះ ប៉ុន្តែនៅតែមានការប្រឆាំងកើតមានឡើងចំពោះគោលនយោបាយអន្តោប្រវេសន៍។
លោក Takeshi Fujimaki អតីតទីប្រឹក្សាវិនិយោគិនមហាសេដ្ឋី លោក George Soros បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «គ្មានហេតុផលណាមួយដែលអាចជួយឱ្យតម្លៃប្រាក់យ៉េន កើនឡើងនោះទេ»។ គួរដឹងដែរថា លោកធ្លាប់បានព្រមានថា រូបិយប័ណ្ណជប៉ុន នឹងកើនឡើងរហូតដល់ ១៨០ យ៉េនស្មើនឹង ១ ដុល្លារអាមេរិក។
តើជប៉ុននឹងដំឡើងអត្រាការប្រាក់ដែរឬទេ?
អភិបាលធនាគារកណ្ដាលជប៉ុន លោក Haruhiko Kuroda បានលើកឡើងម្តងហើយម្តងទៀតថា សេដ្ឋកិច្ចជប៉ុនខ្សោយខ្លាំងពេក ដែលពិបាកក្នុងការដំឡើងអត្រាការប្រាក់ឱ្យខ្ពស់ជាងនេះ។
ដូចគ្នាទៅនឹងប្រទេសដទៃទៀតក្នុងពិភពលោកដែរ ពលរដ្ឋជប៉ុនកំពុងតស៊ូជាមួយនឹងការកើនឡើងអតិផរណាខ្ពស់ ប៉ុន្តែហាក់បីដូចជារឿងល្អសម្រាប់អ្នកបង្កើតគោលនយោបាយ ដែលចង់ឱ្យតម្លៃឡើងថ្លៃជាយូរមកហើយនោះ។
លោក Kuroda បាននិយាយថា គោលនយោបាយបច្ចុប្បន្នរបស់ធនាគារគឺចាំបាច់ដើម្បីជួយឱ្យឈានដល់គោលដៅអតិផរណា ២%។
នេះក៏ដោយសារតែជាច្រើនឆ្នាំមកនេះ ប្រទេសជប៉ុន បានប្រឈមមុខនឹងបរិត្តផរណា ឬតម្លៃធ្លាក់ចុះ ដែលជះផលអាក្រក់ដល់សេដ្ឋកិច្ចប្រទេសទាំងមូល ព្រោះនៅពេលដែលតម្លៃបន្តធ្លាក់ចុះ អ្នកប្រើប្រាស់ហាក់មិនចង់ទិញទំនិញធំៗ ដោយសារតែពួកគេរំពឹងថា តម្លៃនឹងកាន់តែចុះថោកនាពេលអនាគត។
តើជប៉ុនអាចធ្វើអ្វីបាន?
អស់រយៈពេលជាង ២ទសវត្សរ៍មកនេះ ប្រទេសជប៉ុន មិនទាន់បានប៉ះពាល់ទីផ្សាររូបិយប័ណ្ណពិភពលោកដើម្បីបង្កើនតម្លៃប្រាក់យ៉េននោះទេ។ កាលពីខែមុន ខណៈរូបិយប័ណ្ណយ៉េនកំពុងធ្លាក់ចុះ រដ្ឋាភិបាលបានចំណាយប្រាក់ ២១ ប៊ីលានដុល្លារអាមេរិកក្នុងការជួយទ្រទ្រង់សេដ្ឋកិច្ចប្រទេសឱ្យនៅនឹង ប៉ុន្តែក៏ត្រូវបានធ្លាក់ចុះម្ដងទៀត។ បន្ទាប់មកទៀត ទឹកប្រាក់ចំនួនប្រមាណ ៣៧ ប៊ីលានដុល្លារ ត្រូវបានដាក់ចេញដើម្បីជួយលំនឹងសេដ្ឋកិច្ចបន្ថែមទៀត ហើយសប្តាហ៍នេះ រដ្ឋាភិបាលជប៉ុនបានបដិសេធការឈានជើងចូលជួយម្ដងទៀត បើទោះបីជាត្រូវបានគេឃើញមានសញ្ញានៃការអន្តរាគមន៍ជួយបន្ថែមទៀតក៏ដោយ។
អ្នកជំនាញបានព្រមានថា ការប៉ុនប៉ងជួយជំរុញប្រាក់យ៉េនទាំងអស់នេះ នឹងមានឥទ្ធិពលក្នុងរយៈពេលខ្លីប៉ុណ្ណោះ។ លោក Eisuke Sakakibara អតីតមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៅក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុជប៉ុនបាននិយាយថា៖ «នេះគឺដើម្បីបង្ហាញពីជំហររបស់រដ្ឋាភិបាលជប៉ុន ដែលមិនចង់ឱ្យមានការចុះខ្សោយបន្ថែមទៀតនៃតម្លៃប្រាក់យ៉េន»។
តើវាមានន័យយ៉ាងណាចំពោះអ្នកប្រើប្រាស់ និងម្ចាស់អាជីវកម្ម?
តម្លៃប្រាក់យ៉េនធ្លាក់ចុះបានធ្វើឱ្យតម្លៃនៃទំនិញទាំងអស់ឡើងថ្លៃខ្ពស់។ ប្រទេសជប៉ុន បានពឹងផ្អែកខ្លាំងលើការនាំចូលប្រេង និងឧស្ម័ន។ ដោយសារតែអត្រាប្តូរប្រាក់ និងតម្លៃថាមពលកើនឡើង ចំនួនទឹកប្រាក់ដែលចំណាយលើការនាំចូលកាលពីខែមុនបានកើនឡើង ៤៦%។
ប៉ុន្តែវាមិនមែនជាដំណឹងអាក្រក់ទាំងអស់នោះទេសម្រាប់ម្ចាស់អាជីវកម្ម។ ប្រាក់ចំណូលអ្នកដែលរកបាននៅក្រៅប្រទេស នឹងមានតម្លៃខ្ពស់នៅពេលដែលនាំចូលក្នុងស្រុក។ ដោយសារការនាំចេញមានប្រមាណ ១៥% នៃទំហំសេដ្ឋកិច្ចសរុបរបស់ប្រទេស ជប៉ុន វាគឺជាកត្តាមួយដែលជួយដល់សេដ្ឋកិច្ចជប៉ុនដ៏សំខាន់។
ទោះជាយ៉ាងណា អ្នកប្រើប្រាស់ក្នុងប្រទេសជប៉ុន បានឃើញ អំណាចទិញ របស់ពួកគេបានធ្លាក់ចុះពាក់កណ្តាលក្នុងរយៈពេល ១ទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ។ កាលពី ១០ ឆ្នាំមុន ១ម៉ឺន យ៉េន នឹងទិញរបស់ដែលមានតម្លៃ ១៣២ ដុល្លារអាមេរិក ប៉ុន្តែឥឡូវនេះយើងអាចទិញរបស់ដែលមានតម្លៃត្រឹមតែ ៦៧ ដុល្លារអាមេរិកប៉ុណ្ណោះ។
នេះគឺជាបញ្ហាដ៏ចម្បងមួយ ព្រោះប្រាក់ខែជាមធ្យមក្នុងប្រទេសជប៉ុន ស្ទើរតែមិនបានកើនឡើងសោះឡើយក្នុងរយៈពេលជាង ៣ ទសវត្សរ៍មកនេះ។ បញ្ហានេះនឹងកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរនៅពេលដែលមនុស្សត្រូវប្រើប្រាក់យ៉េន ដើម្បីចំណាយលើរបស់របរនៅបរទេស ដូចជាការធ្វើដំណើរ ឬបញ្ជូនកូនៗរបស់ពួកគេទៅសិក្សានៅបរទេស។
តើនេះរឿងល្អសម្រាប់ភ្ញៀវទេសចរដែរទេ?
អំឡុងពេលដែលប្រាក់យ៉េន ចាប់ផ្តើមធ្លាក់ថ្លៃ ព្រំដែនរបស់ប្រទេសជប៉ុន កំពុងត្រូវបានបិទ ដូច្នេះ ប្រជាជនជប៉ុនមិនសូវមានអារម្មណ៍ថាទទួលផលប៉ះពាល់អ្វីច្រើននោះទេ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ឥឡូវនេះប្រទេសជប៉ុន បានចាប់ផ្តើមអនុញ្ញាតឱ្យភ្ញៀវទេសចរធ្វើដំណើរចូលក្នុងប្រទេសហើយ។
ក្នុងឆ្នាំ២០១៩ ប្រទេសជប៉ុន ទទួលបានភ្ញៀវបរទេសចូលទស្សនាប្រមាណ ៣២ លាននាក់ ដែលពួកគេបានចំណាយប្រហែល ៥ទ្រីលានយ៉េន ដែលស្មើនឹង ៣៣,៦ ប៊ីលានដុល្លារអាមេរិក។
ខណៈពេលដែលចំនួនអ្នកទេសចរនៅតែមានចំនួនតិចនៅឡើយនោះ ធនាគារវិនិយោគ Goldman Sachs បានព្យាករថា ការចំណាយរបស់ភ្ញៀវទេសចរបរទេសអាចឈានដល់ ៦,៦ ទ្រីលានយ៉េនក្នុងរយៈពេល ១ ឆ្នាំនៅពេលដែលប្រទេសជប៉ុន បើកឡើងវិញ៕