.jpg)
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ថ្លែងនាថ្ងៃទី ១១ ខែវិច្ឆិកា។ ហុង មិនា
ភ្នំពេញៈ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានអំពាវនាវឱ្យប្រទេសសមាជិកអាស៊ានទាំង ១០ បន្តប្រកាន់ខ្ជាប់នូវគោលការណ៍នៃប្រព័ន្ធពាណិជ្ជកម្មពហុភាគី និងលើកកម្ពស់សេរីភាវូបនីយកម្មពាណិជ្ជកម្ម និងជំរុញឱ្យវិស័យឯកជនពង្រីកការវិនិយោគបន្ថែមទៀត សម្រាប់ការស្ដារសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងឆាប់រហ័ស។
ថ្លែងនៅក្នុងពិធីបើកកិច្ចប្រជុំកំពូលពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគអាស៊ាន (ABIS) ឆ្នាំ ២០២២ នៅរាជធានីភ្នំពេញថ្ងៃទី ១០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២២ លោកនាយករដ្ឋមន្ដ្រីបានចង្អុលបង្ហាញថា ទោះបីវិបត្តិនៃជំងឺកូវីដ ១៩ ជាសកលកំពុងស្រាកស្រាន្តគួរឱ្យកត់សម្គាល់ក៏ស្ថានភាព និងទស្សនវិស័យសេដ្ឋកិច្ចសកល នៅតែមានភាពផុយស្រួយ និងងាយរងវិបត្តិ ដោយត្រូវបន្តប្រឈមនឹងបញ្ហាថ្មីៗ និងកាន់តែស្មុគស្មាញដែលកំពុងកើតឡើងជាបន្តបន្ទាប់ទាំងក្នុងទិដ្ឋភាពសេដ្ឋកិច្ច សង្គម បរិស្ថាន និងភូមិសាស្ដ្រនយោបាយ។
លោកថ្លែងថា៖ «នៅក្នុងស្មារតីនេះ អាស៊ានត្រូវតែបន្តប្រកាន់ខ្ជាប់នូវគោលការណ៍ប្រព័ន្ធពាណិជ្ជកម្មពហុភាគី និងបន្តជំរុញការធ្វើសេរីភាវូបនីយកម្ម ដើម្បីលើកកម្ពស់អាស៊ានឱ្យកា្លយជាតំបន់មួយដែលមានលក្ខណៈបើកចំហ តម្លាភាព បរិយាប័ន្ន ទន្ទឹមនឹងត្រូវបន្តរក្សាឱ្យបាននូវ «មជ្ឈភាព» និង «ឯកភាពអាស៊ាន» ក្នុងការកសាងទំនាក់ទំនងសកល និងតំបន់»។
លោកបន្តថា៖ «បន្ថែមលើនេះ អាស៊ានត្រូវធ្វើឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើងថែមទៀតនូវកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី និងកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយនានា ដែលមានស្រាប់សំដៅធានាថា កិច្ចព្រមព្រៀងទាំងនោះនៅតែរក្សាបាននូវទំនើបកម្មទាន់សម័យ មានលក្ខណៈកាន់តែប្រសើរ និងឆ្លើយតបប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព ចំពោះនិន្នាការធុរកិច្ច និងការវិនិយោគនាបច្ចុប្បន្ន»។
លោក ហ៊ុន សែន ក៏ចង្អុលបង្ហាញពីសារៈសំខាន់នៃភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយក្នុងតំបន់ (RCEP) ដែលជាសមិទ្ធផលដ៏សំខាន់សម្រាប់អាស៊ាន និងបានពីការខំប្រឹងប្រែងរួម ក្នុងការបើកទូលាយសេដ្ឋកិច្ច ព្រមទាំងធ្វើពិពិធកម្មទីផ្សារក្នុងតំបន់។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំជឿជាក់យ៉ាងមុតមាំថា កិច្ចព្រមព្រៀងសេដ្ឋកិច្ចសេរីដ៏ធំនេះនឹងជំរុញការធ្វើពាណិជ្ជកម្មទាំងក្នុង និងក្រៅអាស៊ាន ក៏ដូចជាធ្វើឱ្យកាន់តែទូលំទូលាយថែមទៀតនូវសមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ចតំបន់»។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «ជាការពិតការសម្រេចបាននូវការស្ដារកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ក៏ដូចជាការបើកដំណើរការសកម្មភាពសង្គម សេដ្ឋកិច្ចឡើងវិញក្នុងតំបន់នាពេលកន្លងមកនឹងមិនអាចសម្រេចបាននោះទេ ប្រសិនបើគ្មានការចូលរួមចំណែកយ៉ាងសកម្មពីវិស័យឯកជន»។
លោក គិត ម៉េង ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាធុរកិច្ចអាស៊ានបាននិយាយថា ការស្ដារសេដ្ឋកិច្ច បន្ទាប់ពីវិបត្តិនៅតែជាកិច្ចការអាទិភាពរបស់ក្រុមប្រឹក្សា។ ផលប៉ះពាល់លើតំបន់ដោយសារតែបរិយាកាសភូមិសាស្ត្រនយោបាយសកលដែលប្រឈមការកើនឡើងអតិផរណា ការរំខានដល់ខ្សែចង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់ និងកម្រិតខុសគ្នានៃការបើកសេដ្ឋកិច្ចឡើងវិញបានធ្វើឱ្យមានការលំបាកសម្រាប់ឆ្នាំ ២០២២ ។
លោកថ្លែងថា៖ «ដោយសារសេដ្ឋកិច្ចកំពុងព្យាយាមជម្នះត្រឡប់មកសភាពដើមវិញ គឺជាការចាំបាច់ដែលយើងត្រូវសហការគ្នាមិនត្រឹមតែរួមគ្នាដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមប៉ុណ្ណោះទេ គឺថែមទាំងរួមគ្នារៀបចំអនាគតផងដែរ ដែលមានលក្ខណៈឌីជីថល និងមិនប៉ះពាល់ដល់អាកាសធាតុ»។ លោកបានបន្តថា៖ «ផ្អែកលើគោលការណ៍នេះ យើងខ្ញុំបានរៀបចំកម្មវិធីនៃកិច្ចប្រជុំនេះដើម្បីឱ្យយល់កាន់តែច្បាស់អំពីរឿងកំពុងកើតឡើងនៅអាស៊ាន និងបញ្ហាគន្លឹះដែលត្រូវស្វែងយល់សម្រាប់ផែនការឆ្នាំ ២០២៣»។
យោងតាមការវាយតម្លៃ និងព្យាករដោយការិយាល័យស្រាវជ្រាវម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន+៣(AMRO) សេដ្ឋកិច្ចរបស់អាស៊ានកំពុងស្ទុះងើបឡើងវិញ ដោយសម្រេចបានអត្រាកំណើន ៣,១ ភាគរយក្នុងឆ្នាំ ២០២១ រួមជាមួយនឹងអត្រាកំណើនរំពឹងទុក ៥,៣ ភាគរយ ក្នុងឆ្នាំ ២០២២ និង ៤,៩ ភាគរយ ក្នុងឆ្នាំ ២០២៣ ៕
