ភ្នំពេញៈ លោកស្រី Jyotsana Varma នាយិកាប្រចាំប្រទេសនៃធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី (ADB) ដែលមាននិវេសនដ្ឋានបេសកកម្មនៅប្រទេសកម្ពុជាបានឱ្យដឹងថា កម្ពុជាអាចនឹងទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពីបទពិសោធន៍នានាក្នុងការបង្កើត និងដំណើរការតុលាការពាណិជ្ជកម្ម។ លោកស្រីបន្តថា បើគ្មានប្រព័ន្ធតុលាការត្រឹមត្រូវដែលមនុស្សគ្រប់គ្នាអាចទទួលនោះទេ វានឹងពិបាកសម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាក្នុងការទាក់ទាញការវិនិយោគប្រកបដោយគុណភាពខ្ពស់រយៈពេលវែង។
បច្ចុប្បន្ន កម្ពុជាកំពុងស្ថិតក្នុងដំណើរការបង្កើតតុលាការពាណិជ្ជកម្ម ខណៈលោក កើត រិទ្ធ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ កាលពីថ្ងៃទី ២១ ខែមករា ឆ្នាំ ២០២១ បានចុះហត្ថលេខាលើច្បាប់បង្កើតគណៈកម្មាធិការរៀបចំតុលាការពាណិជ្ជកម្មរួចរាល់ហើយ។
លោកស្រី Jyotsana Varma បានថ្លែងក្នុងសន្និសីទតុលាការពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជានៅរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី ២៩ ខែវិច្ឆិកាថា ADB កំពុងផ្តល់ជំនួយបច្ចេកទេសដើម្បីគាំទ្រដល់តួនាទីរបស់តុលាការក្នុងការបង្កើតបរិយាកាស ធុរកិច្ចប្រកបដោយភាពល្អប្រសើរ។
លោកស្រីបន្តថា វាទាមទារឱ្យមានការយល់ដឹងច្បាស់លាស់ថា អាជីវកម្មត្រូវការក្របខ័ណ្ឌច្បាប់ច្បាស់លាស់ និងអាចព្យាករបានក្នុងការធ្វើប្រតិបត្តិការ។ អាជីវកម្មក៏ត្រូវការប្រព័ន្ធដោះស្រាយវិវាទមួយដែលអាចទុកចិត្តបាន មានប្រសិទ្ធភាព និងតម្លាភាព។
លោកស្រីឱ្យដឹងទៀតថា តុលាការគឺជាគន្លឹះដ៏សំខាន់ក្នុងការធានាឱ្យមានភាពដូចគ្នា និងការព្យាករនៅក្នុងការបកស្រាយ និងការអនុវត្តច្បាប់របស់ប្រទេស ហើយដើម្បីធានាថា វិវាទត្រូវបានដោះស្រាយដោយយុត្តិធម៌ និងប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព។
លោកស្រីបានបញ្ជាក់ថា៖ «បើគ្មានប្រព័ន្ធតុលាការត្រឹមត្រូវដែលអាចផ្ដល់សេវាបានសម្រាប់ទាំងអស់គ្នាវានឹងពិបាកសម្រាប់ប្រទេសមួយនៅក្នុងការទាក់ទាញការវិនិយោគប្រកបដោយគុណភាពខ្ពស់រយៈពេលវែង។ ដូច្នេះ តុលាការ និងចៅក្រមមានសារៈសំខាន់ណាស់សម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចឱ្យអាចដំណើរការបានល្អ»។
លោកស្រីបន្ថែមថា៖ «យើងយល់ថាក្រសួងយុត្តិធម៌កំពុងខិតខំប្រឹងប្រែងធ្វើការលើនីតិវិធី និងផែនការអនុវត្តនីតិវិធីតុលាការពាណិជ្ជកម្មនៅក្នុងប្រទេស។ យើងមានសេចក្តី សោមនស្សរីករាយណាស់ដែលមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌កំពុងរៀបចំផែនការ និងអនុសាសន៍សម្រាប់តុលាការពាណិជ្ជកម្ម នៅទីនេះជាមួយយើង»។
លោកស្រីបានបន្ថែមថា៖ «ប្រទេសកម្ពុជា អាចទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពីបទពិសោធន៍ជាច្រើនទសវត្សរ៍នៅកន្លែងផ្សេងៗទៀតក្នុងការបង្កើត និងដំណើរការតុលាការពាណិជ្ជកម្មរបស់ខ្លួន។ នោះដោយសារតែតុលាការពាណិជ្ជកម្មគ្រប់ទីកន្លែងប្រឈមនឹងការចោទសួរ និងបញ្ហាប្រឈមស្រដៀងគ្នា»។
លោកស្រីបន្តថា ជាឧទាហរណ៍ តើអ្វីទៅជាវិសាលភាពនៃយុត្តាធិការរបស់តុលាការពាណិជ្ជកម្ម? តើភាគីគួរមានជម្រើសក្នុងការបន្តនីតិវិធីនៅតុលាការពាណិជ្ជកម្ម ឬនៅតុលាការផ្សេងទៀត? តើចៅក្រមអាចយល់ពីបញ្ហាអាជីវកម្មក្រោមជម្លោះពាណិជ្ជកម្មដោយរបៀបណា? តើអ្វីជាមធ្យោបាយដ៏មានប្រសិទ្ធភាពបំផុតក្នុងការគ្រប់គ្រងជម្លោះពាណិជ្ជកម្ម ហើយនៅតែមានយុត្តិធម៌ចំពោះគ្រប់ភាគី?ដើម្បីផ្តល់ឧទាហរណ៍មួយចំនួន។
លោក លឹម ហេង អនុប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា បានប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ នៅថ្ងៃទី ៣០ ខែវិច្ឆិកាថា តុលាការពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជាត្រូវបានផ្តួចផ្តើមឡើងដោយប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា ក្នុងគោលបំណងកសាងទំនុកចិត្តក្នុងចំណោមវិនិយោគិន។
លោកនិយាយថា៖ «នៅពេលយើងមានតុលាការពាណិជ្ជកម្មដែលដោះស្រាយជម្លោះពាណិជ្ជកម្មសម្រាប់ពាណិជ្ជករ និងវិនិយោគិនទាំងអស់ នៅពេលដែលពួកគេមានបញ្ហាណាមួយដោយយុត្តិធម៌ តម្លាភាព ឆាប់រហ័ស និងមិនមានអំពើពុករលួយនោះយើងនឹងទទួលបានទំនុកចិត្តពីវិនិយោគិន ឬពាណិជ្ជករក្នុងស្រុក និងបរទេស។ ការណ៍នេះនឹងធ្វើឱ្យយើងទាក់ទាញការវិនិយោគកាន់តែច្រើន»។
លោកបានបន្ថែមទៀតថា បច្ចុប្បន្នជម្លោះអាជីវកម្មភាគច្រើនវិនិយោគិនកំពុងជ្រើសរើសសេវាកម្មតុលាការពាណិជ្ជកម្មនៅក្នុងប្រទេសសិង្ហបុរី ឬប្រទេសបារាំង៕