អ្នកសេដ្ឋកិច្ច និងទេសចរណ៍ បានលើកឡើងថា កម្ពុជាត្រូវតែខិតខំធ្វើពិពិធកម្មទំនិញនាំចេញ និងផ្សព្វផ្សាយសេវាកម្មក្នុងវិស័យទេសចរណ៍របស់ខ្លួនឱ្យកាន់តែមានភាពចម្រុះ និងសម្បូរបែបថែមទៀត ដើម្បីចាប់យកចំណែកទីផ្សារប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីកាន់តែធំ ខណៈចរាចរណ៍ទំនិញរវាងប្រទេសទាំង ២ ក្នុងរយៈពេល ៨ខែដើមឆ្នាំ២០២៤ សម្រេចមានជិត ៧៤០ លានដុល្លារ។
ទិន្នន័យកត់ត្រាដោយអគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករកម្ពុជា(GDCE) បង្ហាញថា ចន្លោះពីខែមករា ដល់ខែសីហា ឆ្នាំ ២០២៤ ការធ្វើពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគី កម្ពុជា-ឥណ្ឌូនេស៊ី មានទឹកប្រាក់សរុប ៧៣៩,៧៣ លានដុល្លារ ធ្លាក់ចុះ ០,៣ ភាគរយបើធៀបរយៈពេលដូចគ្នាក្នុងឆ្នាំ ២០២៣ ដែលមាន ៧៤២,០៧ លានដុល្លារ។
ក្នុងចំនួនខាងលើ គឺទំនិញដែលកម្ពុជានាំទៅឥណ្ឌូនេស៊ី មានទឹកប្រាក់ ៦៩,៧៨ លានដុល្លារ កើន ១៣៦,១ ភាគរយ ចំណែកឥណ្ឌូនេស៊ីនាំមកកម្ពុជា ៦៦៩,៩៥ លានដុល្លារ ធ្លាក់ចុះ ៦ ភាគរយ។
ផ្អែកតាម GDCE គឺជញ្ជីងពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា មានឱនភាពប្រមាណ ៦០០,១៧ លានដុល្លារ។ ទឹកប្រាក់នៃទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសទាំង ២ ស្មើនឹង ១,៨៧ ភាគរយ នៃទំហំពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិសរុបកម្ពុជា នារយៈពេល ៨ ខែ ឆ្នាំ ២០២៤ ដែលមានចំនួន ៣៦,៤៨ ពាន់លានដុល្លារ។ ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី គឺជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មធំទី ៧ របស់កម្ពុជា បន្ទាប់ពី ប្រទេសចិន អាមេរិក វៀតណាម ថៃ ជប៉ុន និងកាណាដា។
សេដ្ឋវិទូនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា លោក ហុង វណ្ណៈ បានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ក្នុងថ្ងៃទី២៥ ខែកញ្ញា នេះថា ឥណ្ឌូនេស៊ី ជាប្រទេសធំ មានប្រជាជនច្រើន និងជាប្រទេសនៅក្នុងតំបន់អាស៊ានជាមួយកម្ពុជា ដូច្នេះប្រសិនបើកម្ពុជាអាចស្វែងរកឱកាសបង្កើនការនាំចេញផលិតផលរបស់ខ្លួនទៅទីនោះកាន់តែច្រើន គឺជាការប្រសើរណាស់។
លោកបន្តថា ដើម្បីអាចជំរុញការនាំចេញ កម្ពុជាក៏ត្រូវមានភាពចាំបាច់ក្នុងការពង្រឹងសមត្ថភាពផលិតកម្មរបស់ខ្លួន។
លោកបានថ្លែងថា៖ «ការខិតខំធ្វើពិពិធកម្មទំនិញនាំចេញរបស់ខ្លួនទៅទីផ្សារឥណ្ឌូនេស៊ី គឺជារឿងចាំបាច់ដើម្បីកាត់បន្ថយអតុល្យភាពជញ្ជីងពាណិជ្ជកម្ម។ ដោយសារឥណ្ឌូនេស៊ីជាប្រទេសមានប្រជាជនច្រើន ដូច្នេះ ក្រៅពីទំនិញប្រើប្រាស់ វិស័យទេសចរណ៍ ក៏ជាចំណុចអាទិភាពមួយដែលកម្ពុជាត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ផងដែរ ក្នុងការស្រូបទាញពួកគេឱ្យមកកម្សាន្តក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួន»។
លោកលើកឡើងថា សម្រាប់មូលហេតុដែលទឹកប្រាក់នាំចេញទំនិញកម្ពុជា មានគម្លាតឆ្ងាយពីចំនួនទឹកប្រាក់នាំចូលពីឥណ្ឌូនេស៊ី គឺដោយសារឥណ្ឌូនេស៊ី ជាប្រទេសមានខឿនឧស្សាហកម្មរឹងមាំ ខណៈបច្ចុប្បន្នឥណ្ឌូនេស៊ី ក៏ត្រូវបានចាត់ចូលក្នុងក្រុមប្រទេសមានទំហំសេដ្ឋកិច្ចធំទាំង ២០ (G 20) នៅលើពិភពលោកផងដែរ។
បើតាម www.worldometers.info គិតត្រឹមថ្ងៃទី២៥ ខែកញ្ញា ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី មានប្រជាជនសរុប ២៨៤ ០១២ ៦៥៧ នាក់។
ប្រធានក្រុមហ៊ុនទេសចរណ៍ World Express Co., Ltd លោក ហូ វណ្ឌី (Ho Vandy, Managing Director of World Express Co., Ltd) បាននិយាយថា ឥណ្ឌូនេស៊ី ជាប្រទេសដែលមានប្រជាជនច្រើនជាងគេក្នុងតំបន់អាស៊ាន ដូច្នេះបើកម្ពុជាអាចបង្កើនប្រសិទ្ធភាពក្នុងការផ្សព្វផ្សាយពីសក្តានុពលវិស័យទេសចរណ៍ខ្លួនកាន់តែទូលំទូលាយ វាជារឿងប្រសើរណាស់។ ទោះយ៉ាងណា ការហោះហើរត្រង់រវាងប្រទេសទាំង ២ គឺមិនមានទេនៅពេលនេះ។
លោកលើកឡើងថា៖«លើសពីការផ្សព្វផ្សាយ ខ្ញុំចង់ឱ្យមានជើងហោះហើរត្រង់រវាងគ្នា ខណៈការហោះហើរត្រង់រវាងប្រទេសទាំង ២ បានផ្អាកប៉ុន្មានឆ្នាំមុន។ មិនមានជើងហោះហើរត្រង់ បានធ្វើឱ្យការធ្វើដំណើររវាងប្រទេសទាំង ២ ត្រូវឆ្លងកាត់ប្រទេសដទៃ ដែលនាំឱ្យខាតពេលវេលា និងចំណាយច្រើន»។
លោកបានបន្ថែមថា ការតភ្ជាប់ជើងហោះហើរឡើងជាមួយឥណ្ឌូនេស៊ីនេះ វាមិនត្រឹមតែជួយបង្កើនលំហូរទេសចរណ៍ ពាណិជ្ជកម្ម និងការវិនិយោគប្រទេសទាំង២ប៉ុណ្ណោះទេ វាថែមទាំងទាក់ទាញទេសចរដែលទៅកម្សាន្តនៅកោះបាលី នៃប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ឱ្យមកកាន់កម្ពុជាផងដែរ។
ទិន្នន័យក្រសួងទេសចរណ៍ឱ្យដឹងថា រយៈពេល ៧ ខែដើមឆ្នាំ២០២៤ កម្ពុជាទទួលបានភ្ញៀវជនជាតិឥណ្ឌូនេស៊ី ចំនួន ៩៥ ២៧៥នាក់ កើនឡើង ៣០,៧ ភាគរយបើធៀបរយៈពេលដូចគ្នាឆ្នាំ២០២៣។កាលពីឆ្នាំ២០២៣ ជនជាតិឥណ្ឌូនេស៊ី ចូលមកប្រទេសកម្ពុជា មានចំនួន ១២៧ ១៧៨ណ នាក់។
ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី កាលពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២៣ បានប្រកាសទិញអង្ករពីកម្ពុជាចំនួន ២៥០ ០០០ តោន ក្នុង ១ ឆ្នាំ ដែលជាវិធានការដើម្បីធានាសុវត្ថិភាពស្បៀងអាហារនៅក្នុងប្រទេស ខណៈឥណ្ឌូនេស៊ីក៏បានសន្យានឹងគាំទ្រហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសន្តិសុខស្បៀងអាហារកម្ពុជា តាមរយៈការផ្គត់ផ្គង់ជី និងផ្តល់ការបណ្តុះបណ្តាលដល់ប្រជាកសិករផងដែរ។
អនុប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា លោក លឹម ហេង ធ្លាប់និយាយថា ក្នុងនាមជាប្រទេសសមាជិកអាស៊ានតែមួយ និងមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការល្អផ្នែកនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ច ព្រមទាំងការចូលជាធរមានកិច្ចព្រមព្រៀងសេដ្ឋកិច្ចតំបន់ RCEP បានធ្វើឱ្យទំហំពាណិជ្ជកម្មប្រទេសទាំង ២ កើនឡើងជាបន្តបន្ទាប់។ ទោះយ៉ាងណាបើគេពិនិត្យលើចំនួនទឹកប្រាក់ដែលឥណ្ឌូនេស៊ីនាំទំនិញមកកម្ពុជា គឺមានលើសលប់ច្រើន ដែលបញ្ហានេះ គឺដោយសារឥណ្ឌូនេស៊ីជាប្រទេសមានប្រជាជនច្រើន និងរោងចក្រ/សហគ្រាសច្រើន ដូច្នេះសមត្ថភាពផលិត និងនាំចេញរបស់គេក៏ខ្លាំងជាងកម្ពុជាដែរ។
លោកបន្តថា តាមរយៈការខិតខំរបស់រដ្ឋាភិបាល និងផ្នែកឯកជនកម្ពុជា លោករំពឹងថាទឹកប្រាក់នាំចេញរបស់កម្ពុជាទៅប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី និងគោលដៅអន្តរជាតិផ្សេងៗទៀតប្រាកដជានឹងកើនឡើង ពិសេសនៅពេលកំណើនសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោករឹងមាំវិញ។
លោកថ្លែងថា៖«ភាពវិជ្ជមាននៃទំហំពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីគឺជារឿងល្អហើយ ប៉ុន្តែអ្វីដែលកម្ពុជាត្រូវខិតខំថែមទៀតនោះ គឺការលើកកម្ពស់សមត្ថភាពនាំចេញរបស់ខ្លួនទៅគ្រប់គោលដៅឱ្យបានកាន់តែច្រើន។ កសិផល នឹងក្លាយជាផ្នែកសំខាន់ដែលកម្ពុជាអាចចាប់យកដើម្បីជំរុញការនាំចេញ»៕