ភ្នំពេញៈ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ថ្លែងថា កម្ពុជាចង់បានភាពជឿជាក់លើគ្នាទៅវិញទៅមកលើបញ្ហាសិទ្ធិមនស្សនៅប្រទេសមួយនេះ ប្រកបដោយការស្ថាបនា និងមិនទម្លាក់កំហុស ឱ្យគ្នាទៅវិញទៅមក ជាមួយអ្នករាយការណ៍ពិសេស របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ (UN) ទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំកម្ពុជា។
លោកថ្លែងដូច្នេះ ក្នុងជំនួបជាមួយអ្នករាយការណ៍ពិសេស របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំកម្ពុជាលោកវិទិតមុនតាប៊ន (Vitit Muntarbhorn) តាមប្រព័ន្ធវីដេអូ កាលពីថ្ងៃទី ២២ ខែកញ្ញា។
ហ្វេសប៊ុករបស់លោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់កាលពីថ្ងៃទី ២២ កញ្ញាថា៖ «អ្វីដែលកម្ពុជាចង់បានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយឯកឧត្តម វិទិត មុនតាប៊ន នោះគឺការបង្កើតបរិយាកាសដែលមានជំនឿជឿជាក់លើគ្នាទៅវិញទៅមក ប្រកបដោយការស្ថាបនាឈានឆ្ពោះទៅមុខលើបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សដែលមិនទម្លាក់កំហុសឱ្យគ្នាទៅវិញទៅមក»។
បើតាមហ្វេសប៊ុកលោក ហ៊ុន សែន លោក វិទិត មុនតាប៊ន បានធ្វើការស្វែងយល់ពីលោក ហ៊ុន សែន លើបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា មេរៀនដែលរៀនបានពីជំងឺកូវីដ ១៩ នៅក្នុងពន្ធនាគារ ករណីពង្រីកលំហសេដ្ឋកិច្ចសង្គមស៊ីវិល និងនយោបាយនិងអ្វី ដែលអ្នករាយការណ៍ពិសេសរូបនេះគួរធ្វើ ដើម្បីគាំទ្រដល់កម្ពុជាលើវិស័យសិទ្ធិមនុស្ស។
បើតាមហ្វេសប៊ុករបស់លោក ហ៊ុន សែន ដដែលបានប្រាប់លោក វិទិត មុនតាប៊ន ថា អាទិភាពរបស់កម្ពុជាតាំងពីដើមរហូតមកដល់ពេលនេះ គឺសិទ្ធិរស់រានមានជីវិតរបស់កម្ពុជា ស្របតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញផង ស្របតាមអនុសញ្ញាអន្តរជាតិផង។ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបញ្ជាក់ថា ដើម្បីរក្សានូវសិទ្ធិរស់រានមានជីវិតនេះ កម្ពុជាដាច់ខាតត្រូវរក្សាឱ្យបាននូវសុខសន្តិភាពនិងស្ថិរភាពសង្គម រួមជាមួយការចាក់ស្រោចវ៉ាក់សាំងដល់ប្រជាជនកម្ពុជាផងដែរ។
លោក ហ៊ុន សែន បានលើកឡើងថា កម្ពុជាបានយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ ចំពោះអ្នកជាប់ទោសស្រាលជាស្ត្រី និងអ្នកដែលមានកូនជាដើមតាមរយៈការរៀបចំកន្លែងថ្មីជូនពួកគាត់ ឬក៏ជូនពួកគាត់ទៅកន្លែងថ្មីដើម្បីចៀសវាងការឆ្លងជំងឺកូវីដ ១៩។
ហ្វេសប៊ុកលោក ហ៊ុន សែន បញ្ជាក់ថា៖ «កម្ពុជាក៏មិនមើលរំលងអ្នកជាប់ទោសទាំងអស់នោះដែរ គឺកម្ពុជាបានផ្ដល់ការចាក់វ៉ាក់សាំងជូនពួកគាត់ដូសទី១ និងដូសទី២ ហើយថែមទាំងកំពុងត្រៀមចាក់ដូសទី៣ ទៀតផង។ កម្ពុជា គឺចង់មានបរិស្ថានសង្គមកិច្ច សេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយល្អជាមួយនឹងលំហរលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ»។
លោក ប៉ា ចន្ទរឿន នាយកប្រតិបត្តិវិទ្យាស្ថានប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជា ប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ នាថ្ងៃទី ២៣ កញ្ញាថា ក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ ប្រជាពលរដ្ឋ ឬអង្គការ ស្ថាប័នណាមួយដែលមានទស្សនៈផ្សេងមិនគួរត្រូវបានចាត់ទុកថាជាការប្រឆាំងនោះទេ។
លោកចោទសួរថា៖ «កាលណាយើងនិយាយពីរឿងសិទ្ធិមនុស្ស ប្រជាធិបតេយ្យ តើយើងសម្អាងទៅលើអី?។ ឧទាហរណ៍សម្អាងទៅលើរដ្ឋធម្មនុញ្ញឆ្នាំ ១៩៩៣ សេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាសកលស្តីពីសិទ្ធិមនុស្ស អនុសញ្ញាកតិកាសញ្ញា ជាពិសេសគឺសិទ្ធិពលរដ្ឋសិទ្ធិនយោបាយដែលជាគោលការណ៍ស្នូល។ អាហ្នឹងទើបយើងអាចជជែកគ្នាបាន»។
លោកលើកទឹកចិត្តឱ្យមានការជួបគ្នាឱ្យបានញឹកញាប់ រវាងតំណាងរដ្ឋាភិបាល និងអ្នករាយការណ៍ពិសេសផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សរបស់ UN ក៏ដូចជា ជាមួយអង្គការសង្គមស៊ីវិល ដែលតែងតែលើកឡើងអំពីការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ការគំរាមកំហែងសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ ដើម្បីមានឱកាសក្នុងការសន្ទនាគ្នា ដោយបើកចំហ និងសេរី ដើម្បីបង្កើតទំនាក់ទំនងនិងការយល់គ្នាផងដែរ។ ទាំងនេះ គឺជាអ្វី ដែលគេតែងធ្វើក្នុងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យ។ ប៉ុន្តែនៅប្រទេសកម្ពុជានៅខ្វះខាតវេទិកានិងឱកាសទាំងនេះ។
លោក គិន ភា ប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃរាជបណិ្ឌត្យសភាកម្ពុជា យល់ស្របទៅនឹងការលើកឡើងរបស់លោក ហ៊ុន សែន ហើយថាការជឿទុកចិត្តគ្នាមានសារៈសំខាន់ដើម្បីធ្វើការជាមួយគ្នាបាន ហើយភាគីទាំង ២ គួរប្រើវិធីសាស្ត្រដែលផ្តោតទៅលើបញ្ហាជាជាងការផ្តោតទៅលើមនុស្ស ឬតួអង្គ។
លោកថ្លែងថា៖ «កន្លងមកហ្នឹង រាជរដ្ឋាភិបាលមើលទៅអ្នករាយការណ៍ពិសេសរបស់ UN ហ្នឹង ក្នុងក្រសែភ្នែកមួយ មិនសូវវិជ្ជមាន។ រីឯអ្នករាយការណ៍ពិសេសហ្នឹង ក៏មើលមករាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងក្រសែភ្នែកមួយមិនសូវវិជ្ជមាន។ ម្លោះហើយ គឺគេអត់បានផ្តោតសំខាន់ទៅលើបញ្ហា គេផ្តោតទៅលើតួអង្គដែលនៅជុំវិញបញ្ហាហ្នឹងទៅវិញ»។
លោកថ្លែងថា ដើម្បីធ្វើការជាមួយគ្នា ទាំងរដ្ឋាភិបាល និងអ្នករាយការណ៍ពិសេសផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សរបស់ UN គួរតែនាំគ្នាមើលបញ្ហាជាមួយគ្នា ដោយព្យាយាមស្វែងយល់ សិក្សា ឫសគល់នៃបញ្ហាឱ្យបាននិយមន័យរួម ដើម្បីរកដំណោះស្រាយរួមបាន។ អ្នករាយការណ៍ពិសេសផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សរបស់ UN ក៏គួរតែស្គាល់នូវព្រំដែនសមត្ថកិច្ច និងតួនាទីភារកិច្ចរបស់ខ្លួន ឱ្យបានច្បាស់ថា តើមានតួនាទីភារកិច្ចធ្វើអ្វីខ្លះ។ គួរធ្វើជាមួយអ្នកណាខ្លះ ហើយរក្សាបានតុល្យភាពនៅក្នុងរបាយការណ៍របស់ខ្លួនរបៀបណា។
លោក គិន ភា បន្តថា ចំណែករដ្ឋាភិបាលវិញ ក៏គួរតែទទួលស្គាល់ និងផ្តល់តម្លៃតួនាទីរបស់អ្នករាយការណ៍ពិសេសផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សរបស់ UN ថា តើបានរួមចំណែកអ្វីខ្លះសម្រាប់កម្ពុជា ហើយថា តើការមករាយកាណ៍នេះ ដើម្បីធ្វើឱ្យកម្ពុជាខូចប្រយោជន៍ ឬក៏អាចរួមចំណែកក្នុងការធ្វើឱ្យមានភាពប្រសើរឡើងនៃសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា។
ភាគីទាំង ២ គួរតែរក្សាឱ្យបាននូវក្រមសីលធម៌ វិជ្ជាជីវៈ និងគុណធម៌ នៃការងារ ហើយត្រូវតម្កល់គោលដៅរួមមួយ គឺការធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងស្តង់ដាសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ដោយកម្កល់ផលប្រយោជន៍សិទ្ធិជាមូលដ្ឋានរបស់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាជាអាទិភាព។ នេះជាការបញ្ជាក់របស់លោក គិន ភា៕