ភ្នំពេញៈ កិច្ចប្រជុំគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍រដ្ឋសភាកម្ពុជា ដឹកនាំដោយប្រធានរដ្ឋសភា លោក ហេង សំរិន តាមប្រព័ន្ធវីដេអូ នៅថ្ងៃទី ១៤ តុលា បានអនុម័តលើរបៀបវារៈមួយចំនួន ក្នុងនោះក៏មានរបៀបវារៈទាក់ទងនឹងសេចក្តីព្រាងច្បាប់ធម្មនុញ្ញស្តីពីការកំណត់សញ្ជាតិខ្មែរតែ ១ សម្រាប់មេដឹកនាំស្ថាប័នកំពូលរបស់ជាតិផងដែរ។
តាមសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់រដ្ឋសភា ជាលទ្ធផលនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍រដ្ឋសភា គឺអង្គប្រជុំបានធ្វើការពិភាក្សា និងអនុម័តតាមរបៀបវារៈដោយមានលទ្ធផលក្នុងនោះ អង្គប្រជុំបានអនុម័តប្រគល់សេចក្តីព្រាងច្បាប់ធម្មនុញ្ញ ស្តីពីវិសោធនកម្មមាត្រា ១៩ ថ្មី មាត្រា ៨២ ថ្មី មាត្រា ១០៦ ថ្មី (មួយ) មាត្រា ១១៩ ថ្មី និងមាត្រា ១៣៧ ថ្មី នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា និងមាត្រា ៣ និងមាត្រា ៤ នៃច្បាប់ធម្មនុញ្ញបន្ថែម សំដៅធានានូវដំណើរការជាប្រក្រតី នៃស្ថាប័នជាតិ ជូនដល់គណៈកម្មការនីតិកម្ម និងយុត្តិធម៌ នៃរដ្ឋសភា ពិនិត្យ សិក្សា ហើយធ្វើរបាយការណ៍ជូនគណៈកម្មាធិការអចិន្រ្តៃយ៍រដ្ឋសភាវិញ។
ក្រៅពីនេះ អង្គប្រជុំ បានអនុម័តយល់ព្រមសំណើសុំបោះឆ្នោតផ្តល់សេចក្តីទុកចិត្តលើការបំពេញបន្ថែមសមាសភាពសមាជិកនៃរាជរដ្ឋាភិបាល ដល់លោក ប៉ា សុជាតិវង្ស ជាទេសរដ្ឋមន្រ្តី ទទួលបន្ទុកបេសកកម្មពិសេស ដើម្បីដាក់ជូនសម័យប្រជុំរដ្ឋសភា លើកទី៦ នីតិកាលទី៦ ធ្វើការបោះឆ្នោតផ្តល់សេចក្តីទុកចិត្ត។
អង្គប្រជុំបានអនុម័តប្រគល់សេចក្តីព្រាងច្បាប់ ស្តីពីការអនុម័តយល់ព្រមលើកិច្ចព្រមព្រៀងបន្ថែមទៅលើកិច្ចព្រមព្រៀងរវាងរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងអង្គការសហប្រជាជាតិ ទាក់ទងនឹងការកាត់សេចក្តីនៅក្រោមច្បាប់កម្ពុជានូវឧក្រិដ្ឋកម្មដែលប្រព្រឹត្តឡើងក្នុងរយៈកាល នៃកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ។
ក្រៅពីនេះអង្គប្រជុំក៏បានអនុម័តប្រគល់សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីការរៀបចំក្នុងពេលអន្តរកាល និងការបញ្ចប់ការងាររបស់អង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញ ជូនដល់គណៈកម្មការនីតិកម្ម និងយុត្តិធម៌ នៃរដ្ឋសភា ពិនិត្យសិក្សា ដោយសហការជាមួយ គណៈកម្មការកិច្ចការបរទេស សហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ ឃោសនាការនិងព័ត៌មាន នៃរដ្ឋសភា ហើយធ្វើរបាយការណ៍ជូនគណៈកម្មាធិការអចិន្រ្តៃយ៍រដ្ឋសភាវិញ។
ជាមួយគ្នានេះ អង្គប្រជុំបានអនុម័តប្រគល់សេចក្តីព្រាងច្បាប់ ស្តីពី ភាពជាដៃគូ រវាងរដ្ឋ និងឯកជន ជូនដល់គណៈកម្មការសេដ្ឋកិច្ច ហិរញ្ញវត្ថុ ធនាគារ និងសវនកម្ម នៃរដ្ឋសភា ពិនិត្យ សិក្សាហើយធ្វើរបាយការណ៍ជូនគណៈកម្មាធិការអចិន្រ្តៃយ៍រដ្ឋសភាវិញផងដែរ។
ទាក់ទងនឹងការកំណត់សញ្ជាតិខ្មែរតែ១សម្រាប់មេដឹកនាំស្ថាប័នជាតិកំពូលនេះ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក៏បានលើកឡើងតាមរយៈការបញ្ចេញមតិមួយ កាលពីថ្ងៃទី ១១ ខែ តុលា ឆ្នាំ ២០២១ នៅលើហ្វេសប៊ុកឈ្មោះ ចិត្រា អង្គុល្លីមារ កែវ ដែលបានបង្ហោះអំពីព្រះរាជសាររបស់ព្រះមហាក្សត្រ ឯកភាពឱ្យក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញចាត់ចែងសេចក្តីព្រាងច្បាប់ធម្មនុញ្ញនេះ។
ក្នុងខ្លឹមសារនៃការបញ្ចេញមតិនេះ លោក ហ៊ុន សែន លើកឡើងថា៖ «តាមល្បឿនដំណើរការនេះប្រើពេលមិនយូរទេ ព្រោះសេចក្តីថ្លែងហេតុ និងលិខិតរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី បានទៅដល់សភារួចហើយ។ នេះជាផលប្រយោជន៍យូរអង្វែងរបស់ជាតិ ប្រសិនគេស្រឡាញ់ជាតិពិតប្រាកដ គេមិនខ្លាចលះបង់សញ្ជាតិបរទេសមកបម្រើជាតិខ្មែរនៅក្នុងឋានៈជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ជាប្រធានរដ្ឋសភា ជាប្រធានព្រឹទ្ធសភា និងជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញទេ»។
«រដ្ឋធម្មនុញ្ញក្រោយធ្វើវិសោធនកម្ម បានរក្សាទ្វារចំហសម្រាប់បងប្អូនដែលមានសញ្ជាតិ២ ឬច្រើន មកធ្វើការងារក្រៅពីតំណែងទាំង៤ខាងលើ។ ដូចនេះបងប្អូនដែលមានសញ្ជាតិច្រើនគ្មានអ្វីត្រូវខាតបង់នោះឡើយ លើកលែងតែបុគ្គល ដែលប្រាថ្នាកាន់តំណែងកំពូលទាំង ៤ ពិសេសតំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីដែលគេចង់បានជាង ២០ ឆ្នាំមកហើយ។ តែគេមិនអាចទទួលបានដោយសារក្បាច់ទាត់គេបាក់ជើងខ្លួនឯងនាពេលកន្លងមក។ ពិសេសប្រើក្បាច់ពិសេសចុងក្រោយនេះ គឺក្បាច់ Good bye Prime Minister !»។ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្ដីបញ្ជាក់តាមរយៈការបញ្ចេញមតិដដែល។
សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញនិងធម្មនុញ្ញបន្ថែម ពាក់ព័ន្ធនឹងការកំណត់ឱ្យមានសញ្ជាតិខ្មែរតែ ១ សម្រាប់មេដឹកនាំស្ថាប័នកំពូលៗមាន ប្រធានរដ្ឋសភា ប្រធានព្រឹទ្ធសភា នាយករដ្ឋមន្រ្តី និងប្រធានក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ ត្រូវបានគណៈរដ្ឋមន្រ្តីអនុម័តទាំងស្រុង ក្នុងកិច្ចប្រជុំពេញអង្គ កាលពីព្រឹកថ្ងៃទី ៨ ខែ តុលា ឆ្នាំ ២០២១ ហើយបានបញ្ជូនបន្តទៅកាន់រដ្ឋសភា សិក្សាពិនិត្យតាមនីតិវិធី។
ទោះយ៉ាងណា រដ្ឋសភាមិនទាន់កំណត់ពេលវេលា ដើម្បីប្រជុំអនុម័តសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីការកំណត់សញ្ជាតិខ្មែរតែ១សម្រាប់មេដឹកនាំស្ថាប័នកំពូល របស់ជាតិនោះទេ៕