ភ្នំពេញៈ ក្រសួងមុខងារសារធារណៈ បានធ្វើការណែនាំពីបែបបទ នីតិវិធី នៃការគ្រប់គ្រង បោះពុម្ភ ការកំណត់សុពលភាពនិងការប្រើប្រាស់អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណមន្ត្រីរាជការស៊ីវិលថ្មីដែលជាទម្រង់ប្រភេទស្មាតកាត (Smart Card) សម្រាប់មន្ត្រីរាជការប្រើជាបណ្ណសម្គាល់ខ្លួន និងសម្រាប់ដកប្រាក់បៀវត្សរ៍ ដោយមានធនាគារឯកជនជាដៃគូរបស់រដ្ឋរួមសហការ ក្នុងន័យធ្វើទំនើបកម្មស្របតាមការវិវត្តជឿនលឿននៃបច្ចេកវិទ្យា។
យោងតាមសេចក្តីណែនាំដែលចេញផ្សាយដោយក្រសួងមុខងារសារធារណៈនៅថ្ងៃទី ១៥ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២២ បានឲ្យដឹងថា ក្រសួងបានសម្រេចឱ្យមានការរៀបចំបោះពុម្ពសាជាថ្មីនូវបណ្ណសម្គាល់ខ្លួនមន្ត្រីរាជការស៊ីវិល ជាលក្ខណៈស្មាតកាត (Smart Card) ដែលអនុលោមគោលកាណ៍ផ្តួចផ្តើមរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលបានអនុញ្ញាតកាលពីថ្ងៃទី ៥ ខែវិច្ឆិកា។
តាមរយៈសេចក្តីណែនាំនេះ ក្រសួងមុខងារសារធារណៈបានគូសបញ្ជាក់ថា៖ ប្រភេទស្មាតកាត (Smart Card) ដែលអាចឱ្យមន្ត្រីរាជការប្រើប្រាស់ជាអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណសម្គាល់ខ្លួន និងជាបណ្ណដកប្រាក់បៀវត្សរ៍តាមធនាគារ ព្រមទាំងអាចប្រើប្រាស់វាជាមធ្យោបាយសម្រាប់មុខងារចាំបាច់ដទៃទៀត។ ក្រសួងមុខងារសាធារណៈបានសហការជាមួយធនាគារអេស៊ីលីដា ធនាគារកាណាឌីយ៉ា ធនាគារវីង ដើម្បីគ្រប់គ្រង បោះពុម្ព កំណត់សុពលភាព និងដាក់ឲ្យដំណើរការប្រើប្រាស់អត្តញ្ញាណប័ណ្ណមន្ត្រីរាជការស៊ីវិល។
អាស្រ័យនឹងបញ្ហាស្នើសុំប្រភេទបណ្ណសម្គាល់ខ្លួនថ្មីនេះ ក្រសួងមុខងារសាធារណៈ តម្រូវឲ្យក្រសួង ស្ថាប័ន ព្រមទាំងរដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ មន្ទីរ និងអង្គភាពថ្នាក់ក្រោមជាតិត្រូវរៀបចំសំណើសុំអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណមន្ត្រីរាជការស៊ីវិលថ្មីនេះ មកកាន់ក្រសួងដោយភ្ជាប់ជាមួយនូវទិន្នន័យចាំបាច់រួមមាន ចំនួនអង្គភាព ចំនួនមន្ត្រី បញ្ជីឈ្មោះមន្ត្រី និងព័ត៌មានចាំបាច់នានាទៀត ដែលក្រសួង និងស្ថាប័នបានបញ្ចូលក្នុងប្រព័ន្ធព័ត៌មានវិទ្យារបស់ក្រសួងមុខងារសាធារណៈ។
ជុំវិញបញ្ហានេះដែរ លោក ប៉ិច ពិសី នាយកប្រតិបត្តិអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា (TIC) ថ្លែងថា យន្តការនៃការធ្វើទំនើបកម្មដោយប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាទំនើបនេះ ជាយន្តការល្អមួយ ដើម្បីធ្វើការទូទាត់ប្រាក់ទៅតាមអេឡិចត្រូនិកដែលចៀសវាងការប្រាស្រ័យរវាងបុគ្គល និងបុគ្គល ដែលអាចជួយកាត់បន្ថយការកេងប្រវ័ញ្ច អំពើពុករលួយ និងស៊ីសំណូកសូកប៉ាន់នានា ក្នុងកិច្ចការទូទាត់ប្រាក់បៀវត្សរ៍នៃជួរមន្ត្រីរាជការស៊ីវិលនេះផង។
លោក ប៉ិច ពិសី ដែលមានជំនាញផ្នែកសេវាសាធារណៈរូបនេះ លើកឡើងថា៖ «យើងគួរជំរុញយន្តការបច្ចេកវិទ្យានេះឲ្យកាន់តែច្រើនថែមទៀត ទៅលើផ្នែកសេវាសាធារណៈនានាទៀត ដែលយើងនៅបណ្តាប្រទេសផ្សេងៗ គេចាប់ផ្តើមប្រើប្រាស់យន្តការ E-Governance ហ្នឹងជាការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធរដ្ឋបាលសាធារណៈតាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិក»។
លោក ប៉ិច ពិសី ថ្លែងដោយលើកទឹកចិត្តឱ្យអ្នកពាក់ព័ន្ធសម្រួលបច្ចេកវិទ្យាបណ្ណសម្គាល់ខ្លួនថ្មីនេះ ឲ្យមានភាពងាយស្រួលក្នុងការប្រើប្រាស់ ដើម្បីជួយសម្រួលបន្ទុកដល់មន្ត្រីដែលមានវ័យចំណាស់ ឬមន្ត្រីដែលមានពិការភាពជាដើម។
លោក យង់ ពៅ អគ្គលេខាធិការនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាថ្លែងថា យន្តការថ្មីនេះ គឺជាសមាហរណកម្មបច្ចេកវិទ្យាទៅនឹងគោលនយោបាយរដ្ឋាភិបាល ដើម្បីបង្កើនភាពងាយស្រួលបន្ថែមចំពោះមន្ត្រីរាជការស៊ីវិល ព្រោះនៅពេលបច្ចុប្បន្នមន្ត្រីរាជការស៊ីវិលភាគច្រើនបានប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធធនាគារ ATM ដើម្បីបើកប្រាក់បៀវត្សរ៍ស្រាប់ទៅហើយ ដែលមានបទពិសោធន៍ប្រមាណជាង ១០ ឆ្នាំ។
លោកថា ការបន្ថែមមុខងារសម្គាល់ខ្លួននិងអត្ថប្រយោជន៍ផ្សេងៗ ទៀតនេះ នឹងផ្តល់លទ្ធផលវិជ្ជមាននិងបង្កបរិយាកាសងាយស្រួលដល់មន្ត្រីរាជការស៊ីវិល។
លោក យង់ ពៅ ថ្លែងថា៖ «វាជាការគាំទ្រក្នុងកំណែទម្រង់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលធ្វើឱ្យរដ្ឋាភិបាលងាយស្រួលក្នុងការគ្រប់គ្រងមន្ត្រីរាជការ ព្រោះការគ្រប់គ្រងតាមប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យានេះមានភាពទូលំទូលាយ ងាយស្រួលក្នុងការគ្រប់គ្រងចរន្តសាច់ប្រាក់ និងអាចជំរុញនិន្នាការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាទំនើបក្នុងប្រទេសផង»។
លោក មាជ សុវណ្ណារ៉ា នាយកបេសកកម្មក្រៅប្រទេសនៃវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវផ្នែកគោលនយោបាយដែលមានមូលដ្ឋាននៅសហរដ្ឋអាមេរិក បានថ្លែងដោយគាំទ្រចំពោះការធ្វើទំនើបកម្មលើផ្នែកបច្ចេកវិទ្យានៃយន្តការរដ្ឋបាលសាធារណៈនេះ ដោយសារជាកំណែទម្រង់ឱ្យស្របសម័យកាល ដែលកម្ពុជាកំពុងលូតលាស់លើវិស័យបច្ចេកវិទ្យា ជាពិសេសយុវជន និងក្មេងជំនាន់ក្រោយ។
លោកថា សម្រាប់មន្ត្រីរាជការស៊ីវិលដែលមានវ័យចំណាស់ និងអ្នកមានចំណេះខ្វះខាតក្នុងការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យានេះ លោកថា មិនមែនជាបញ្ហាចោទឡើ់យ ដែលគេអាចជួយសម្រួលពួកគាត់បាន។
លោក មាជ សុវណ្ណារ៉ា ថ្លែងថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា គួរជំរុញការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យានេះ ឲ្យកាន់តែច្រើនក្នុងវិស័យរដ្ឋបាលដោយបន្ថែមប្រសិទ្ធភាពក្នុងការគ្រប់គ្រងមន្ត្រីរាជការស៊ីវិល ដូចទៅនឹងបណ្តាប្រទេសផ្សេងៗក្នុងតំបន់តួយ៉ាងសិង្ហបុរី ដែលគេបានអនុវត្តរួចរាល់។
សូមបញ្ជាក់ផងដែរថា ចំពោះការបោះពុម្ភបណ្ណស្មាតកាតថ្មីនេះ ជាការងាររួមសហការរវាងក្រសួងមុខងារសាធារណៈ និងធនាគារឯកជនជាដៃគូររួមមានអេស៊ីលីដា ធនាគារកាណាឌីយ៉ា និងធនាគារវីង ដែលធ្វើឡើងតាមរយៈការតភ្ជាប់ប្រព័ន្ធសន្ធានកម្មបច្ចេកវិទ្យាព័ត៌មាន (API Integration) ដែលធនាគារដៃគូទាំងនេះជាអ្នករៀបចំបោះពុម្ពបណ្ណ ដែលក្រសួងជាអ្នកត្រួតពិនិត្យមុនយកទៅចែកចាយតាមបណ្តាអង្គភាព។
ធនាគារក៏មានភារៈក្នុងការណែនាំពីរបៀបដំណើរការបណ្ណទាំងនេះផង បើសិនក្នុងករណីបណ្ណមិនដំណើរការ ម្ចាស់បណុ្ណត្រូវទាក់ទងដោយផ្ទាល់ទៅកាន់ធនាគារ។
បណ្ណសម្គាល់ខ្លួនមន្ត្រីរាជការស៊ីវិលថ្មីក្នុងទម្រង់ស្មាតកាតនេះ មានសុពលភាពរយៈពេល ១០ ឆ្នាំ ហើយបើសិន ក្នុងករណីបណ្ណខូច បាត់បង់ដោយប្រការណាមួយ ឬចង់ផ្លាស់ប្តូរទិន្នន័យព័ត៌មានផ្ទាល់ខ្លួន សាមីខ្លួនត្រូវស្នើសុំបោះពុម្ពឡើងវិញតាមរយៈសាមីអង្គភាពខ្លួន។
សូមរំឭកថា កាលពីថ្ងៃទី ៣០ ខែសីហា ឆ្នាំ ២០២២ ក្រសួងមុខងារសាធារណៈធ្លាប់បានប្រកាសពីគម្រោងត្រៀមនឹងប្តូរអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណមន្ត្រីរាជការស៊ីវិលប្រភេទចាស់ដោយជំនួសមកវិញដោយបណ្ណឆ្លាតវៃ ដែលមានមុខងារដូចបណ្ណ ATM និងមុខងារឆ្លាតវៃផ្សេងៗទៀត ដើម្បីស្របតាមការជឿនលឿននៃបច្ចេកវិទ្យា៕