.jpg)
ស្ដ្រីចំណាស់រស់នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញម្នាក់ដែលកើតជំងឺ Stroke ពេលកំពុងសម្រាកនៅលើគ្រែ កន្លងមក ។ ហុង រស្មី
ភ្នំពេញ: រយៈពេលជិត ១០ ឆ្នាំ អ្នកស្រី ធុន ចិន្ដា បានមើលថែទាំម្ដាយធ្លាក់ខ្លួនឈឺស្លាប់ ១ ចំហៀង ដោយផ្ដើមពីអាការដំបូងត្រឹមទន់ដៃ និងជើងម្ខាង និងពិបាកក្នុងការនិយាយ។
ពី ១ សប្ដាហ៍ ទៅ ១ សប្ដាហ៍ ពី ១ ខែ ទៅ ១ ខែ ស្ថានភាពរបស់ម្ដាយជរាកាន់តែដុនដាប ដែលបច្ចុប្បន្នស្ដ្រីវ័យ ៧៥ ឆ្នាំមានអាការរឹងដៃជើង ខ្លួនប្រាណ ដោយមិនអាចក្រោកអង្គុយដោយខ្លួនឯងបាន ជាពិសេសការទំពាអាហារក៏ជួបការលំបាកដែរ។
មុនពេលបញ្ចុកអាហារអ្នកស្រី ចិន្ដា ត្រូវកិនបាយលាយជាមួយទឹកសម្ល រួចលើកម្ដាយឱ្យអង្គុយ ទើបធ្វើការបញ្ចុកអាហារចូលដោយទុកពេលឱ្យគាត់ទំពាអាហារទៅតាមវេលាសមស្រប។
អ្នកស្រីបានរៀបរាប់ពីការកត់សម្គាល់របស់ខ្លួនថា៖ «ខ្ញុំមិនដឹងយ៉ាងដូចម្ដេចបានជាគាត់ពិបាកទំពាអាហារ ដែលខ្ញុំត្រូវតែស្រោចទឹកសម្ល និងកិនបាយឱ្យរាងម៉ដ្ឋបន្ដិច ទើបគាត់អាចហូបបាន»។
អ្វីដែលស្ដ្រីរូបនេះបានលើកឡើងគឺជាអាហាររបស់អ្នកជំងឺស្លាប់ ១ ចំហៀងខ្លួន ឬដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាលជួបប្រទះគ្រប់ៗគ្នា ដែលបុគ្គលមានវិជ្ជាជីវៈខាងថែទាំអ្នកជំងឺ និងគ្រូពេទ្យជំនាញទាមទារឱ្យមានការយកចិត្ដទុកដាក់ខ្ពស់។
អ្នកស្រី សល់ ស្រីម៉ៅ អាយុ ៣៦ ឆ្នាំ ដែលប្រកបអាជីពជាអ្នកថែទាំចាស់ជរាចំណាកស្រុកនៅប្រទេសថៃ ជាមួយបទពិសោធន៍ការងារជាង ៦ ឆ្នាំបានឱ្យដឹងថា សម្រាប់អ្នកជំងឺដែលកម្រើកខ្លួនមិនរួច និងសម្រាកនៅតែលើគ្រែ ទាមទារអ្នកថែទាំឧស្សាហ៍ប្រែខ្លួនឱ្យគាត់រយៈពេលប្រហែលជា ២ ម៉ោងម្ដង។
ស្ដ្រីដែលធ្វើចំណាកស្រុកជាមួយស្វាមីដោយទុកកូនតូចៗនៅជាមួយជីដូនរូបនេះ បានអះអាងថា ការឧស្សាហ៍ប្រែខ្លួនអ្នកជំងឺឱ្យបានញឹកញាប់តាមដែលអាចធ្វើទៅបាននេះ គឺដោយសារតែចៀសវាងអ្នកជំងឺកើតមានអាការរលាក និងក្លាយជាដំបៅ។
អ្នកស្រី ស្រីម៉ៅ បានប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្ដិ៍ថា៖ «ពេលមើលឃើញវីដេអូទាញដៃជើងអ្នកជំងឺចាស់ជរាដោយគេចោទខ្ញុំថា ខ្ញុំកាច់ដៃកាច់ជើងអ្នកជំងឺដូចកាច់ជើងមាន់។ខ្ញុំមិនខឹងនឹងពួកគាត់ទេ ពីព្រោះខ្ញុំដឹងថា ពួកគាត់មិនធ្លាប់មើលមនុស្សចាស់ បើធ្លាប់មើលថែអ្នកជំងឺប្រភេទនេះពួកគាត់នឹងយល់ពីអ្វីដែលខ្ញុំបានធ្វើ»។
លោកគ្រូពេទ្យព្យាបាលដោយចលនា ព្រេង ចាន់លី បានពន្យល់ពីអាការនៃជំងឺស្លាប់ ១ ចំហៀង ដែលអ្នកជំងឺក្រោកមិនរួច និងធ្វើឱ្យដៃជើងពួកគេកាន់តែរឹងក្រញង់។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ដែលបម្រើការនៅមន្ទីរពេទ្យមិត្ដភាពខ្មែរ-សូវៀត ឬពេទ្យរុស្ស៊ីរូបនេះ បានពន្យល់ថា៖ «វាដោយសារតែការមិនទទួលបានការព្យាបាលដោយចលនា ហើយចំពោះការថែទាំអ្នកជំងឺបែបនេះ ត្រូវរកគ្រូពេទ្យជំនាញផ្នែកព្យាបាលដោយចលនា»។
អ្នកជំនាញរូបនេះ បានបន្ដថា អ្នកមើលថែគួរតែចេះវិធីសាស្ដ្រឱ្យបានត្រឹមត្រូវក្នុងការថែទាំអ្នកជំងឺស្លាប់ ១ ចំហៀងខ្លួន ឬជនចាស់ជរា។
សេចក្ដីណែនាំរបស់លោកក៏មានលក្ខណៈដូចគ្នាទៅនឹងវិធីសាស្ដ្រមើលថែអ្នកជំងឺរបស់ស្ដ្រីចំណាកស្រុកពីស្រុកថ្មគោល ខេត្ដបាត់ដំបង ចំពោះការឧស្សាហ៍ប្រែខ្លួនអ្នកជំងឺដែរ។
លោក ចាន់លី បានប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្ដិ៍ថា៖ «ខ្ញុំយល់ថា បើមានអ្នកជំងឺប្រភេទនេះសម្រាកនៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យ ត្រូវតែមានគិលានុបដ្ឋាយិកាជំនាញជួយមើលថែ និងព្យាបាលពួកគាត់ ពីព្រោះបើអត់មានគ្រូពេទ្យព្យាបាលដោយចលនាទេ អ្នកមើលថែគួរតែចេះផ្លាស់ប្ដូរស្ថានភាពអ្នកជំងឺរៀងរាល់២ម៉ោងម្ដងដើម្បីការពារកុំឱ្យអ្នកជំងឺមានដំបៅខ្នងពិសេសនៅម្ដុំកំប៉េះគូទ»។
លើសពីការសម្អាតខ្លួនប្រាណ ការប្រែខ្លួន និងបំផ្លាស់ទីផ្សេងៗដែលអ្នកជំងឺស្លាប់ ១ ចំហៀងខ្លួន គួរត្រូវទទួលបានការថែទាំដោយយកចិត្ដដាក់ អ្នកស្រី បុប្ផា ជាឈ្មោះ ភ្នំពេញ ប៉ុស្ដិ៍ ដាក់ឱ្យដោយប្រភពមិនចង់បញ្ចេញអត្ដសញ្ញាណ បានផ្ដោតទៅលើរបបអាហារ ការទំពាអាហារ និងការលួងលោម។
អ្នកស្រីដែលមានម្ដាយកើតអាការដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាលជាង ២០ ឆ្នាំរូបនេះ បានឱ្យដឹងថា រយៈពេល ២ ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ម្ដាយអ្នកស្រីមិនអាចដើរកាន់ឈើច្រត់ដោយខ្លួនឯង និងត្រូវដេករង់ចាំទទួលការជួយគ្រប់យ៉ាងពីកូន និងចៅៗដែលឆ្លាស់វេនគ្នាមើលថែគាត់។
ស្ដ្រីដែលបម្រើការនៅក្រុមហ៊ុនឯកជនរូបនេះបានប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្ដិ៍ថា៖ «យើងតែងតែផ្ដល់អាហារជួយសុខភាព ដោយពេលខ្លះ គាត់មិនព្រមពិសា យើងត្រូវចេះលួងលោម ពន្យល់ តែហាមធ្វើឱ្យគាត់ខឹង។ យើងបានបន្ថែមផ្លែឈើទន់ៗជូនគាត់ហូបញឹកញាប់ដែលទុកនៅជិតខ្លួនស្រាប់រួមទាំងទឹកក្រូចឆ្មារច្របាច់នាពេលព្រឹក។ បើគាត់សម្រាន្ដលក់ស្រួលគាត់អាចមានសុខភាពល្អ តែត្រូវកាត់បន្ថយបាយល្ងាចខ្លះចៀសវាងការឡើងគីឡូ»។
យ៉ាងណាមិញ អ្នកស្រីទទួលស្គាល់ថា អ្នកម្ដាយជួបការលំបាកក្នុងការទំពាអាហារ និងសូម្បីតែទឹកដែលអាចបង្កទៅជាឈ្លក់គ្រប់ពេលវេលាបានដែរ។
ពាក់ព័ន្ធនឹងអ្នកជំងឺស្ទះ ឬដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាលនេះ ហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់មន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត-Calmette Hospital បានផ្ដល់ការណែនាំមួយចំនួនទាក់ទងបញ្ហាទទួលទានអាហារ និងចលនាសាច់ដុំចុះខ្សោយរបស់អ្នកជំងឺកាលពីថ្ងៃទី ៧ ខែតុលា ឆ្នាំ ២០២២។
យោងតាមមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែតបានឱ្យដឹងថា «ជាទូទៅអ្នកជំងឺស្ទះឬដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាលតែងតែមានវិបត្ដិនៃការហូបអាហារ(ឈ្លក់)។ ការឈ្លក់អាហារគឺនៅពេលលេបចូលទៅធ្វើឱ្យអាហារឬទឹកធ្លាក់ទៅក្នុងបំពង់ខ្យល់ដោយសារតែបញ្ហាខ្សោយសាច់ដុំបិទមិនជិតនៃរន្ធបំពង់ខ្យល់នៅចំហៀងខាងណាមួយ។ នៅពេលកាកសំណល់ធ្លាក់ចូលតាមបំពង់ខ្យល់ទៅដល់សួតវាធ្វើឱ្យមានការរលាកសួត ឬអាចស្លាប់បានពេលឈ្លក់អាហារធ្ងន់ធ្ងរ»។
ហ្វេសប៊ុកដដែលបានបន្ដថា អ្នកជំនាញខាងចលនាបង្ហាត់បង្រៀនការលេបអាហារ និងទឹកឱ្យមានសុវត្ថិភាពចំពោះអ្នកជំងឺប្រភេទនេះ។
មន្ទីរពេទ្យដ៏ធំមួយនេះក៏បានបង្ហាញពីគន្លឹះមួយចំនួនក្នុងការមើលថែអ្នកជំងឺស្លាប់ ១ ចំហៀងខ្លួន ដោយចាប់ផ្ដើមសាកល្បងឱ្យអ្នកជំងឺទទួលទានទឹក ៩០ មិលី្លលិត្រ ហើយបើមានអាការឈ្លក់ ចាំបាច់ត្រូវដាក់សុងក្រពះដើម្បីផ្ដល់អាហារ។
ការធ្វើលំហាត់ប្រាណប្រអប់មាត់ដូចជា បូញមាត់ទៅមុខទាញមកក្រោយវិញខ្ជិបមាត់ ហាមាត់ ធ្វើចលនាថ្ពាមក្រោមងាកទៅចំហៀងម្ដងឆ្វេងម្ដងស្ដាំ។
ហ្វេសប៊ុកមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែតបានបន្ដថា «អ្នកជំងឺបន្ដធ្វើលំហាត់ប្រាណអណ្ដាតបន្ថែមទៀតដូចជាលៀនអណ្ដាតចេញក្រៅទាញចូលវិញ គ្រលៀសអណ្ដាតក្នុងមាត់ ដើម្បីពង្រឹងកម្លាំងសាច់ដុំអណ្ដាតឱ្យខ្លាំងក្នុងការជួយរុញច្រានអាហារចូលក្នុងបំពង់ក។ មួយវិញទៀតធ្វើលំហាត់ដោយការស្រែក អាហ៍ៗៗៗៗៗឱ្យវែង ដើម្បីពង្រឹងសាច់ដុំក្នុងបំពង់ក និងបង្កើនកម្លាំងដកដង្ហើម»។
នៅមិនទាន់អស់ទេហ្វេសប៊ុកមន្ទីរពេទ្យដែលដកស្រង់ការណែនាំពីអ្នកជំនាញបង្ហាញថា អ្នកជំងឺនៅអាចស្រែក «អ៊ីៗៗៗៗ» ឱ្យវែងដើម្បីបង្កើនកម្លាំងសាច់ដុំខ្ជិបបំពង់ខ្យល់សម្រាប់ទប់អាហារ ឬទឹក កុំឱ្យធ្លាក់ចូលបំពង់ខ្យល់ពេលលេបអាហារ។
ចំពោះវិធីសាស្ដ្រទទួលទានអាហារ និងទឹកឱ្យមានសុវត្ថិភាព អ្នកជំងឺត្រូវអង្គុយឱ្យត្រង់ខ្លួនបញ្ចុក ឬទទួលទានតាមមាត់ ឈប់ផ្ដល់អាហារនិងទឹក បើសិនអ្នកជំងឺក្អកឬអស់កម្លាំង និងបន្ដអង្គុយត្រង់ខ្លួនយ៉ាងហោចណាស់ ៣០ នាទី ក្រោយទទួលទានរួច។សូមឱ្យប្រាកដថា អ្នកជំងឺលេបអាហារអស់ពីក្នុងមាត់សិនមុនឱ្យទទួលបានបន្ថែមទៀត។សម្អាតប្រអប់មាត់ និងដុសធ្មេញឱ្យបានទៀងទាត់។
ចំណុចចុងក្រោយ ខាងមន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែតណែនាំឱ្យបញ្ជូនអ្នកជំងឺទៅកាន់មន្ទីរពេទ្យ ប្រសិនបើអ្នកជំងឺស្ទះឬដាច់សរសៃឈាមខួរក្បាលមានវិបត្ដិក្នុងការទទួលទានអាហារ (ឈ្លក់) ដើម្បីពិគ្រោះ និងប្រឹក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញបន្ថែមឱ្យបានល្អិតល្អន់បំផុត។
ជាមួយការថែទាំដោយយកចិត្ដទុកដាក់ប្រកបដោយការគោរព អ្នកស្រី បុប្ផា ក៏ឆ្លៀតពេលពីការងារនាំអ្នកម្ដាយទៅពិនិត្យសុខភាពរៀងរាល់ចន្លោះពី ៣ ទៅ ៦ ខែម្ដង ចំពោះការពិនិត្យឈាមតេស្ដជាតិស្កខ្លាញ់ ទឹកនោម និងបញ្ហាផ្សេងៗទៀត។
អ្នកស្រីទទួលស្គាល់ថា ទោះបីសមាជិកគ្រួសារម្នាក់ៗពិតជារវល់ខ្លាំងយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏ពួកគេនៅតែសហការគ្នាផ្លាស់ប្ដូរវេនបំពេញកត្តញ្ញូសម្រាប់ជីវិតចុងក្រោយដែលនៅសេសសល់របស់អ្នកមានគុណដែរ៕
