បាត់ដំបងៈ សំណល់ថង់ប្លាស្ទិក បានបង្កបញ្ហាជាច្រើនដល់បរិស្ថាន ក៏ប៉ុន្ដែតាមរយៈយុទ្ធនាការបញ្ជ្រាបចំណេះដឹងសាលាបឋមសិក្សាសម្តេចជាស៊ីម ក្នុងក្រុងបាត់ដំបង ត្រូវបានការិយាល័យអប់រំយុវជន និងកីឡាចាត់ទុកជាសាលាគំរូ ១ ដែលគ្មានថង់ប្លាស្ទិក ក្នុងចំណោមសាលាបឋមសិក្សាចំនួន៣៥ នៅក្នុងក្រុងបាត់ដំបង។
ស្ថិតក្នុងសម្លៀកបំពាក់ឈុតកីឡាកំពុងឈរតម្រៀបគ្នាជាក្រឡាចត្រង្គ ក្រុមសិស្សប្រុសស្រីតូចៗ បានឈរនៅពីមុខជួរក្រុមសិស្សានុសិស្សផ្សេងទៀត ដោយនៅដៃពួកគេ មានកាន់បដាសរសេរជាពាក្យស្លោកថា «ថ្ងៃនេះខ្ញុំមិនប្រើថង់ប្លាស្ទិកទេ»។
នេះគឺជាសារនៅក្នុងយុទ្ធនាការបញ្ជ្រាបចំណេះដឹងស្តីពីគុណវិបត្តិនៃការប្រើប្រាស់ថង់ប្លាស្ទិក របស់សាលាបឋមសិក្សាសម្តេចជាស៊ីម ក្នុងក្រុងបាត់ដំបង។ ជាមួយគ្នានេះទិដ្ឋភាពនៅក្នុងបរិវេណសាលាបឋមសិក្សាមួយនេះ មានលម្អដោយសួន-ច្បារហើយក៏មិនឃើញមានសំណល់សំរាមនៅលើកម្រាលបេតុងអ្វីដែរ។
លោកស្រី ឃន យ៉ារ៉ាន់ នាយិកាសាលាបឋមសិក្សាសម្តេចជាស៊ីមបានផ្តល់បទសម្ភាសន៍ដល់ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មាននៅក្នុងបរិវេណសាលាកាលពីចុងខែធ្នូ ឆ្នាំមុនថា សាលាបឋមសិក្សាសម្តេចជាស៊ីមបានចូលជាមួយក្រសួងបរិស្ថានក្នុងការធ្វើយុទ្ធនាការបញ្ជ្រាបការយល់ដឹងស្តីពីការប្រើប្រាស់ថង់ប្លាស្ទិកនេះបានចំនួន ២លើករួចមកហើយ។
លោកស្រីនាយិកា បានឱ្យដឹងថា កាលពីឆ្នាំ២០១៨-២០១៩ គឺសាលាបានឈប់ប្រើប្រាស់ថង់ប្លាស្ទិក និងប្រអប់ស្នោរួចទៅហើយ គ្រាន់តែថាកាលនោះការអនុវត្តបានត្រឹមតែ ៨០ ភាគរយទេ តែមកទល់ពេលនេះ ការប្រើប្រាស់ថង់ប្លាស្ទិក និងប្រអប់ស្នោនៅក្នុងបរិវេណសាលា គឺគ្មានសោះតែម្តង។
នៅពីក្រោយការធ្វើឱ្យសាលាមានបរិស្ថានល្អនេះ លោកស្រី ឃន យ៉ារ៉ាន់ បានប្រាប់ថា ជាវិធានការគឺពីដំបូងខាងសាលាបានផ្សព្វផ្សាយដល់លោកគ្រូ អ្នកគ្រូបន្ទុកថ្នាក់ដើម្បីឱ្យគាត់ដឹងទាំងអស់គ្នាហើយគាត់ចូលរួម។ បន្ទាប់មកសាលាបានផ្សព្វផ្សាយបន្តដល់សិស្សមិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះទេ គឺសាលាប្រជុំជាមួយមាតាបិតាសិស្សធ្វើម៉េចឱ្យគាត់ជួយគាំទ្រមកសាលារៀនវិញ។
លោកស្រីបន្តថា៖«ខ្ញុំក៏ដូចជាលោកគ្រូ អ្នកគ្រូយល់ថា ការបំបាត់ថង់ប្លាស្ទិកគឺមានប្រយោជន៍ខ្លាំងមែនទែន។ពីមុនសាលាខ្ញុំប្រើប្រអប់ស្នោ និងថង់ប្លាស្ទិក អ៊ីចឹងយើងត្រូវការចំណាយធនធានច្រើនក្នុងការប្រមូលសំរាមប្លាស្ទិកហ្នឹង។ ពីមុនខ្ញុំចំណាយពី ៣០ ទៅ ៤០ ថង់ សម្រាប់ដាក់សំរាមប្លាស្ទិកក្នុង១ថ្ងៃ។ ប៉ុន្តែក្រោយពីសិស្សយល់ដឹងទៅគឺយើងប្រើថង់តែ១ ឬ ២ ទេក្នុង ១ ថ្ងៃ គឺសម្រាប់ប្រមូលថង់ពីក្រៅសាលាដែលពលរដ្ឋបោះចោល»។
បើតាមលោកស្រីនាយិកា កាលពីមុននៅពេលមានភ្លៀងធ្លាក់ម្តងៗពេលមានថង់ប្លាស្ទិកច្រើនឬក៏មានកម្ទេចសំរាមកកចោលយូរ កូនសិស្សក៏ទៅប្រមូល អ៊ីចឹងវាក៏ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សុខភាពពួកគាត់ដែរ ប៉ុន្តែក្រោយពីមានការធ្វើយុទ្ធនាការជាបន្តបន្ទាប់មកលោកស្រីបានមើលឃើញថា ប្រជាពលរដ្ឋមានការយល់ដឹងច្រើន ហើយមានការកាត់បន្ថយការបោះសំរាមចោលនៅតាមដងផ្លូវសាធារណៈដែលមិនដូចពីពេលមុនទៀតឡើយ។
លោកស្រីបានថ្លែងថា៖ «សាលាបានផ្សព្វផ្សាយដល់មាតា បិតាសិស្ស តែបើពួកគាត់មិនបានចូលរួមប្រជុំនៅសាលាទេគឺខាងសាលាចុះទៅផ្សព្វផ្សាយតាមភូមិឃុំតែម្តង។ ខាងសាលាសំណូមពរឱ្យអាជ្ញាធរជួយផ្សព្វផ្សាយបន្ត អ៊ីចឹងយើងគិតថាបានជោគជ័យ បើទោះមិនបាន ១០០ ភាគរយក្តី តែឃើញថា ការបោះចោលថង់ប្លាស្ទិកមានការកាត់បន្ថយបានច្រើន»។
បើតាមលោកស្រីនាយិកា ឃន យ៉ារ៉ាន់ ម្តងម្កាលគឺសាលាបានដឹកនាំសិស្សធ្វើយុទ្ធនាការផ្សព្វផ្សាយពីការមិនប្រើថង់ប្លាស្ទិក នៅតាមដងផ្លូវ ទីប្រជុំជនមួយចំនួន ក្នុងក្រុងបាត់ដំបង ដែលមានសិស្សានុសិស្សកម្រិតបឋមសិក្សាដើរជាក្បួន។ សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋនៅពេលហែក្បួន គឺពួកគាត់ចាប់អារម្មណ៍ជាពិសេសគឺពួកគាត់ចាប់អារម្មណ៍លើការស្រែករបស់ក្មេង(សិស្ស) ដូចជាឮសម្រែកឬក៏ឃើញផ្ទាំងបដាដែលសិស្សកាន់ជាដើម។ បច្ចុប្បន្នសាលាបឋមសិក្សាសម្តេចជាស៊ីម ក្នុងឆ្នាំសិក្សា២០២៤នេះ មានសិស្សសរុបចំនួន ២ ០២៣ នាក់ (ស្រី ៩៩១ នាក់) និងមានអគារចំនួន ៥ ខ្នង ស្មើ ៣៨ បន្ទប់។
ទាក់ទងនឹងរឿងសំរាមនេះ ជារឿយៗ នៅពេលលោកស្រីចូលរួមប្រជុំនៅតាមឃុំម្តងៗ គឺលោកស្រីតែងលើកពីការសម្អាតបរិស្ថានក្នុងសាលារៀន ហើយតែងតែសំណូមពរឱ្យអាជ្ញាធរឃុំជួយសហការផ្សព្វផ្សាយដល់ប្រជាពលរដ្ឋបន្ត។ «ពីព្រោះបើនៅតាមសាលារៀនស្អាតហើយស្រាប់តែមើលទៅក្នុងសហគមន៍មានសុទ្ធតែសំរាមក៏មិនកើតដែរ តែឥឡូវខ្ញុំឃើញថាមានការកាត់បន្ថយការបោះចោលសំរាមតាមទីសាធារណៈ មិនដូចកាលពីមុនទៀតឡើយ»។
ជុំវិញបញ្ហានេះភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍មិនអាចទាក់ទងលោក យី សុងគី ប្រធានមន្ទីរអប់រំ យុវជន និងកីឡាខេត្តបាត់ដំបងបានទេ ក៏ប៉ុន្តែលោក ទ្រី ហាក់ ប្រធានការិយាល័យអប់រំយុវជន និងកីឡាក្រុងបាត់ដំបងបានឱ្យដឹងថា ចំពោះការអនុវត្តយុទ្ធនាការ «ថ្ងៃនេះខ្ញុំមិនប្រើថង់ប្លាស្ទិកទេ»នៅតាមគ្រឹះស្ថានសិក្សាស្របតាមកម្មវិធីថ្នាក់ជាតិនេះ គឺជាបញ្ហាសំខាន់ដែលត្រូវអនុវត្តទាំងសាលាមតេយ្យ សាលាបឋមសិក្សាទាំងអនុវិទ្យាល័យ និងវិទ្យាល័យពោលគឺអនុវត្តទាំងអស់អំពីយុទ្ធនាការនេះ។
ដោយឡែកទាក់ទងនឹងការប្រមូលទុកដាក់សំរាមនេះ គឺនៅគ្រប់សាលាទាំងអស់បានយកចិត្តទុកដាក់ពីផលប៉ះពាល់នៃការប្រើប្រាស់ថង់ប្លាស្ទិកនេះ។ បើទោះបីនៅមានមែន តែខាងសាលានីមួយៗតែងប្រមូលទុកដាក់បានត្រឹមត្រូវ ហើយខាងក្រុមហ៊ុនប្រមូលសំរាមក៏បានមកប្រមូលទាន់ពេលវេលាដែរ។
លោកបានប្រាប់ថា នៅតាមសាលារៀនក្នុងក្រុងបាត់ដំបងបានអនុវត្តយ៉ាងយកចិត្តទុកដាក់លើរឿងបរិស្ថាននេះប៉ុន្តែក្នុងចំណោមសាលាបឋមសិក្សាចំនួន៣៥ ក្នុងក្រុងបាត់ដំបងគឺមានតែសាលាបឋមសិក្សាសម្តេចជាស៊ីមមួយទេ ដែលក្លាយជាសាលាគំរូ អនុវត្តបានល្អជាងគេពាក់ព័ន្ធការអនុវត្តមិនប្រើប្រាស់ថង់ប្លាស្ទិក។
លោកបានថ្លែងថា៖«ការមិនប្រើប្រាស់ថង់ប្លាស្ទិកនេះយើងបានអនុវត្តយូរមកហើយ តែពេលនេះយើងពង្រឹងបន្ថែម។ ក្នុងការពង្រឹងនេះធ្វើឱ្យនៅតាមសាលាមានបរិស្ថានល្អស្រស់ស្អាត និង
សិស្សានុសិស្សមានសុខភាពល្អ»។
លោកស្រី ឃួន វិច្ឆិកា អ្នកនាំពាក្យក្រសួងអប់រំយុវជន និងកីឡាបានថ្លែងថា ការបញ្ជ្រាបសាលារៀនស្អាត និងបរិស្ថានស្អាតតាំងពីកម្រិតបឋមសិក្សានេះ គឺដើម្បីបណ្តុះទម្លាប់សិស្សតាំងពីតូចឱ្យជាប់ជាអត្តចរិតក៏ដូចជាអត្តសញ្ញាណរបស់កុមារដើម្បីឱ្យការអនុវត្តនេះជាប់បន្តរហូតដល់ពួកគាត់ធំ និងក្លាយជាទំពាំងស្នងប្ញស្សី។ កម្មវិធីសាលារៀនស្អាតនេះត្រូវបានបញ្ចូលជាសូចនាករមួយក្នុងសាលារៀនគំរូ។
លោកស្រីបានបញ្ជាក់ថា៖ «ក្រសួងអប់រំបាន និងកំពុងអនុវត្តចាប់ពីឆ្នាំសិក្សា ២០២៣-២០២៤។ នេះសម្រាប់សាលារៀនគ្រប់កម្រិត និងនៅទូទាំងប្រទេស ដូច្នេះក្រសួងអប់រំនឹងមានធ្វើការវាយតម្លៃសាលារៀនគំរូក្នុងពេលអនាគត»៕