សកម្មភាពរបស់អ្នកភូមិរស់នៅលើបឹងទន្លេសាប។ ហេង ជីវ័ន
បាត់ដំបងៈ បាត់ដំបង គឺជាខេត្តមួយក្នុងចំណោមខេត្តទាំង ៦ (កំពង់ឆ្នាំង កំពង់ធំ ពោធិ៍សាត់ បាត់ដំបង សៀមរាប និងបន្ទាយមានជ័យ) ដែលស្ថិតនៅជុំវិញបឹងទន្លេសាប ដែលសម្បូរទៅដោយធនធានធម្មជាតិ មច្ឆជាតិ និងជីវចម្រុះដែលជួយទ្រទ្រង់ជីវភាពរស់នៅដល់សហគមន៍មូលដ្ឋាន និងសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច សង្គម។
ខេត្តបាត់ដំបងមានដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំសំកុស តំបន់ប្រើប្រាស់ច្រើនយ៉ាងសំឡូត និងតំបន់រ៉ាមសារព្រែកទាល់បឹងទន្លេសាបដែលមានផ្ទៃក្រឡាជាង ២ ម៉ឺនហិកតា។ ខេត្តនេះមានតំបន់ដីសើមដ៏សំខាន់ដែលមានតម្លៃខាងផ្នែកសង្គមកិច្ច បរិស្ថាន និងវប្បធម៌ដែលគាំទ្រដល់វិស័យកសិកម្ម ក៏ដូចជាទេសចរណ៍ និងក៏មានតំបន់ដីសើមដែលមានសារៈសំខាន់ជាអន្តរជាតិ ដែលក្នុងនោះតំបន់រ៉ាមសារព្រែកទាល់បឹងទន្លេសាប គឺជាបេះដូងនៃបឹងទន្លេសាប។
លោក សឿម ប៊ុនរិទ្ធិ អភិបាលរងខេត្តបាត់ដំបងថ្លែងថា តាមរយៈទីតាំងភូមិសាស្ត្រ សណ្ឋានដីរបបជលសាស្ត្រ និងផ្ទៃដីបឹងទន្លេសាបដែលស្ថិតក្នុងភូមិសាស្ត្រខេត្តបាត់ដំបងដែលមានផ្ទៃដីធំធេងគឺត្រូវតែការពារឱ្យខាងតែបានដោយលោកបានដកស្រង់សម្ដីលោក សុខ លូ អភិបាលខេត្តបាត់ដំបងថា លោក សុខ លូ តែងតែជំរុញ និងក្រើនរំឭកដល់សមត្ថកិច្ច និងអង្គភាពពាក់ព័ន្ធដើម្បីធ្វើយ៉ាងណារួមគ្នាការពារធនធានដែលកំពុងមាននេះដើម្បីកុំឱ្យមានការបំផ្លិចបំផ្លាញ។
លោកថ្លែងដូច្នេះក្នុងពិធីបើកដំណើរបំពេញទស្សនកិច្ចរបស់ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហភាពអឺរ៉ុប (EU) ប្រចាំកម្ពុជាលោក Igor Driesmans ឯកអគ្គរដ្ឋទូតអាល្លឺម៉ង់ប្រចាំកម្ពុជាលោក Stefan Messerer និងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថាន លោក អ៊ាង សុផល្លែត ទៅកាន់តំបន់បឹងទន្លេសាប នៅខេត្តសៀមរាប និងតំបន់រ៉ាមសារព្រែកទាល់នៅឃុំកោះជីវាំង ស្រុកឯកភ្នំ និងឃុំកំពង់ព្រះ ស្រុកសង្កែ ខេត្តបាត់ដំបង កាលពីចុងខែមករា។
លោក ប៊ុនរិទ្ធិ ថ្លែងថា៖ «[តំបន់រ៉ាមសារព្រែកទាល់] ជាធនធានដ៏មានតម្លៃផ្នែកជីវចម្រុះសង្គមសេដ្ឋកិច្ច និងប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីបឹងទន្លេសាបដែលមានមុខងារកំណត់ និងទ្រទ្រង់លក្ខណៈជីវសាស្ត្រចម្រុះសំខាន់ៗ និងសម្បូរបែប ជាប្រព័ន្ធជលសាស្ត្រមួយដែលមានផលិតភាព និងចម្រុះនៅលើពិភពលោកដែលគ្របដណ្តប់ដោយព្រៃលិចទឹកដ៏ធំជាងគេបំផុតក្នុងបឹងទន្លេសាប។
EU កំពុងគាំទ្រដល់កម្ពុជាក្នុងការស្តារតំបន់ទេសភាពតាមរយៈគម្រោង «ទន្លេសាបរបស់យើង» រយៈពេល ៤ ឆ្នាំ ដែលមានជំនួយថវិកា ៥,៣ លានដុល្លារ ពីឆ្នាំ ២០២១-២០២៤។ ដៃគូអនុវត្តន៍គម្រោងនេះនឹងជួយកសាងភាពធន់នឹងការប្រែប្រួលបរិស្ថាននៅក្នុងប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី សហគមន៍ និងជីវចម្រុះនៅក្នុងឋបនីយជីវៈមណ្ឌលបឹងទន្លេសាប។
EU ប្រចាំកម្ពុជាបញ្ជាក់ថា គម្រោងនេះគឺជាគម្រោងតំបន់ទេសភាពដំបូងគេដែលត្រូវបានអនុវត្តនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ គម្រោងស្តារតំបន់ទេសភាពស្រដៀងគ្នានេះ ត្រូវបានអនុវត្តដោយជោគជ័យនៅក្នុងប្រទេសផ្សេងទៀត។ ឋបនីយជីវៈមណ្ឌលបឹងទន្លេសាបនៅតែមានទីជម្រក ហើយសហគមន៍នៃតំបន់បឹងទន្លេសាបក៏មានឆន្ទៈធ្វើការដើម្បីដោះស្រាយការគំរាមកំហែងចំពោះសហគមន៍ និងជីវភាពរស់នៅរបស់ពួកគេផងដែរ។
ក្នុងពិធីបិទដំណើរទស្សនកិច្ចនេះលោក សឿម ប៊ុនរិទ្ធិ ថ្លែងថា តាមរយៈជំនួយរបស់ EU ពិតជាបានជួយជំរុញ និងលើកកម្ពស់ការអភិរក្ស និងការចូលរួមរបស់សហគមន៍ក្នុងកិច្ចការពារធនធានជលផល ព្រៃលិចទឹក ថនិកសត្វ សត្វស្លាប ព្រមទាំងជីវចម្រុះនៅក្នុងបឹងទន្លេសាប ជាពិសេសចំណុចស្នូលគឺតំបន់រ៉ាមសារព្រែកទាល់ដែលត្រូវតែការពារ និងអភិរក្សឱ្យខាងតែបាន។
ប្រសិនជាតំបន់រ៉ាមសារព្រែកទាល់នេះ ត្រូវបានបំផ្លិចបំផ្លាញ មានន័យថា ធនធានបឹងទន្លេសាបទាំងមូលក៏ត្រូវបានបំផ្លិចបំផ្លាញដែរពីព្រោះទីនោះគឺជាកន្លែងដែលអភិរក្សជីវចម្រុះផ្សេងៗ ពីព្រោះបើគ្មានត្រី ក៏ប្រហែលជាគ្មានសត្វស្លាបទឹកចម្រុះគ្រប់ប្រភេទនៅទីនោះបានដែរ ហើយក៏មិនអាចមានបណ្តាសត្វស្លាបផ្សេងៗទៀតមកពីតំបន់ស៊ីបេរី (រុស្ស៊ី) អាចមកពងកូននៅទីនោះដើម្បីបង្កាត់ពូជសម្រាប់បន្តឱ្យអ្នកជំនាន់ក្រោយដែរ។
លោកអភិបាលរងខេត្តបន្តថា បើសិនជាមិនមានការបណ្តុះបណ្តាលដល់តំណាងសហគមន៍មូលដ្ឋានឱ្យមានការយល់ដឹងទេ នោះនឹងមិនអាចចូលរួមក្នុងការអភិរក្ស និងការពារតំបន់បឹងទន្លេសាបបានដែរ។ «នេះជាចំណុចមួយដែលគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងពាក់ព័ន្ធនឹងសហគមន៍របស់យើងដែលមានការបញ្ជ្រាបការយល់ដឹងនេះទៅដល់សហគមន៍មូលដ្ឋានបានល្អ។ ពាក់ព័ន្ធនឹងចំណុចនេះ អ៊ីចឹងសុំឱ្យសហភាពអឺរ៉ុបបន្តជួយគាំទ្រ និងបណ្តុះបណ្តាលតទៅទៀត»។
បើតាមលោក សឿម ប៊ុនរិទ្ធិ គម្រោងនេះពិតជាបានផ្តល់ការយល់ដឹងដ៏មានតម្លៃចំពោះតំបន់ដែលត្រូវរក្សាការពារ និងអភិរក្ស ក៏ដូចជាដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈម និងភាពជោគជ័យ នៃការខិតខំប្រឹងប្រែង គ្រប់គ្រងធនធាននៅទីនោះប្រកបដោយនិរន្តរភាព ក៏ដូចជាការចូលរួមរបស់សហគមន៍ក្នុងកិច្ចការពារបរិស្ថាន ដែលបានបង្ហាញអំពីសារៈសំខាន់នៃយុទ្ធនាការភពផែនដីរបស់យើង (For Our Planet) ដែលជាការឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីការប្តេជ្ញាចិត្តយ៉ាងជ្រាលជ្រៅរបស់ EU ក្នុងការការពារភពផែនដី។
លោក Driesmans ថ្លែងក្នុងសន្និសីទកាសែតក្នុងឱកាសដំណើរទស្សនកិច្ចនេះថា កម្មវិធី និងគម្រោងរបស់ EU នេះមានគោលបំណងដើម្បីអភិរក្សជីវចម្រុះ ហើយជាមួយគ្នានេះដែរ ក៏ដើម្បីធានានូវប្រាក់ចំណូលដល់ប្រជានេសាទ និងស្ត្រីជាច្រើននាក់ ដែលរស់នៅតំបន់បឹងទន្លេសាបនៅទីនេះ ដែលរកប្រាក់ចំណូលអាស្រ័យលើធនធានធម្មជាតិ។ ទាំងនេះក៏រួមចំណែកដោយផ្ទាល់ផងដែរក្នុងការជួយទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរ និងអភិរក្សនូវអ្វីដែលបានប្រែក្លាយតំបន់រ៉ាមសារព្រែកទាល់នេះជាកន្លែងទាក់ទាញទេសចរណ៍ ដែលជាបរិយាកាសដ៏ល្អប្រសើរដែលមនុស្សទាំងអស់គ្នាអាចមើលឃើញដោយផ្ទាល់។ នៅតំបន់នេះមានសក្តានុពលដ៏សំខាន់សម្រាប់អេកូទេសចរណ៍ដែលផ្តោតសំខាន់លើការធានាថា តំបន់នេះជាកន្លែងដែលបរិស្ថានត្រូវបានអភិរក្ស ពីព្រោះវាគឺជាគន្លឹះ និងជប្រភពនៃប្រាក់ចំណូល។
ឆ្លើយតបសំណួរអ្នកសារព័ត៌មានលោក Driesmans ថ្លែងថា៖ «មានសក្តានុពលជាច្រើនទៀតនៅទីនេះ ហើយអេកូទេសចរណ៍ផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ដល់បុរស និងស្ត្រីដែលរស់នៅទីនេះនូវប្រភពចំណូលបន្ថែម។ បើនិយាយដល់សណ្ឋាគារភោជនីយដ្ឋាន និងមូលដ្ឋានផ្សេងៗទៀត ក៏អាចបង្កើតប្រាក់ចំណូលពីវិស័យទេសចរណ៍ផងដែរ»។
ថ្លែងក្នុងសន្និសីទកាសែតនេះ លោក អ៊ាង សុផល្លែត រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងបរិស្ថានអំពាវនាវឱ្យមានការបញ្ឈប់ការទន្ទ្រានយកដីនៅតំបន់បឹងទន្លេសាបដោយលើកឡើងថា៖ «ខ្ញុំអំពាវនាវទៅចុះ! កុំអី! បុគ្គលប៉ុន្មាននាក់បានដីហ្នឹង ប៉ុន្តែត្រូវគិតដល់ថា ទន្លេសាបរបស់យើងគឺជាឃ្លាំងស្តុកសារជាតិប្រូតេអ៊ីន មានន័យថា ជាកន្លែងប្រភពត្រីសម្រាប់ប្រជាជន ៦ លាននាក់ជារៀងរាល់ឆ្នាំ។ អ៊ីចឹងទេ គឺថា សុំពិចារណាសាដើមឡើងវិញប្រសិនយើងយកដី»។
លោកបន្តថា ក្រៅពីផ្តល់នូវប្រភពប្រូតេអ៊ីន បឹងទន្លេសាបរបស់កម្ពុជាគឺជាបឹងដែលធំជាងគេនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ហើយបើរក្សាបឹងទន្លេសាបនេះបានវាគឺជាកិត្តិយស និងជាទ្រព្យសម្បត្តិរបស់កម្ពុជា ដែលប្រទេសដទៃទៀតមិនមាន។ «បើយើងរក្សាវាបាន ហើយយើងកែច្នៃវាទាញយកផលប្រយោជន៍ដូចជាវិស័យទេសចរណ៍ ដូចជាវិស័យផ្សេងទៀតដែលយើងអាចទាក់ទាញបានហើយវាចំណេញជាងបុគ្គលប៉ុន្មាននាក់យកដី»៕
