ភ្នំពេញ៖ យោង​តាម​របាយការណ៍​របស់​កម្មវិធី​ចែក​រំលែក​ចំណេះដឹង (KSP) បាន​បង្ហាញ​ថា កម្ពុជា​បាន​រីកចម្រើន​យ៉ាងខ្លាំង​នូវ​សមត្ថភាព​គ្រប់គ្រង​កាកសំណល់​ឧស្សាហកម្ម​របស់ខ្លួន​តាម​រយៈ​គំនិត​ផ្តួចផ្តើម KSP ឆ្នាំ ២០២៣/២៤ ដែល​ផ្តោត​លើ​ការពង្រឹង​សមត្ថភាព​គ្រប់គ្រង​កាកសំណល់​របស់​សហគ្រាស​ធុន​តូច និង​មធ្យម និង​រោងចក្រ​ធំៗ​។​

កិច្ចខិតខំ​ប្រឹងប្រែង​សហការ​​ជាមួយ​កូរ៉េខាងត្បូង​នេះ​​បាន​ផ្តល់​លទ្ធផល​គួរឱ្យ​ចាប់​អារម្មណ៍​រួច​ហើយ ដោយ​បាន​​ផ្លាស់ប្តូរ​ប្រទេស​កម្ពុជា​ចាប់​​វិធីសាស្ត្រ​កែច្នៃ​កាកសំណល់​ឧស្សាហកម្ម​។​

នៅឆ្នាំ ២០២១ ក្រសួង​ឧស្សាហកម្ម វិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកវិទ្យា និង​នវានុវត្តន៍ (MISTI) បាន​ដាក់​សំណើ​កម្មវិធី​ចែក​រំលែក​ចំណេះដឹង (KSP) ដែល​ក្រសួង​សេដ្ឋកិច្ច និង​ហិរញ្ញវត្ថុ និង​វិទ្យាស្ថាន​អភិវឌ្ឍន៍​កូរ៉េ (KDI) បាន​ពិនិត្យ និង​បង្កើត​ជាគម្រោង​ «ការ​ពង្រឹង​សហគ្រាស​ធុន​តូច និង​មធ្យម និង​សមត្ថភាព​រោងចក្រ​ធំ​ៗ​លើ​ការ​គ្រប់​គ្រង​​កាកសំណល់​»។​

ចាប់​តាំង​ពី​ការ​បើក​ដំណើរការ​នៅ​រាជធានី​​ភ្នំពេញ​ក្នុង​ខែ​តុលា ឆ្នាំ ២០២៣​ KSP បាន​រួម​បញ្ចូល​សិក្ខា​សាលា និង​​ការ​ប្រជុំ​នានា​នៅ​ក្នុង​ទីក្រុង​ភ្នំពេញ និង​ទីក្រុង​ សេអ៊ូល។ សិក្ខាសាលា​រាយការណ៍​ចុងក្រោយ​ឥឡូវនេះ​កំពុង​បង្ហាញ​ពី​លទ្ធផល​នៃ​អនុសាសន៍​គោលនយោបាយ។

លោក ទឹង ស៊ីនី រដ្ឋលេខាធិការ​ក្រសួង​ឧស្សាហកម្ម វិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកវិទ្យា និង​នវានុវត្តន៍ ​បាន​និយាយ​ថា៖ «យើង​ទទួល​ស្គាល់​ការ​ខិតខំ​ប្រឹងប្រែង និង​ការ​ចំណាយ​​ពេលវេលា​របស់​ភាគី​កូរ៉េ​ចំពោះ​​គម្រោង​នេះ ចាប់​តាំង​ពី​​ការ​ទំនាក់ទំនង​លើក​ដំបូង​តាម​រយៈ​អនឡាញ​ជាមួយ​ក្រុម MISTI កាល​ពី​ថ្ងៃទី​៨ ខែ​មិថុនា​ឆ្នាំមុន»។

លោក ស៊ីនី បាន​និយាយ​ក្នុង​អំឡុង​ពេល​ជា​អធិបតី​ក្នុង​សិក្ខា​សាលា «ការ​ពង្រឹង​សហគ្រាស​ធុន​តូច និង​មធ្យម និង​សមត្ថភាព​រោងចក្រ​ធំ​លើ​ការ​គ្រប់គ្រង​កាក​សំណល់ (២០២៣-២០២៤)» ដែល​គាំទ្រ​ដោយ​ដៃគូ​អភិវឌ្ឍន៍​​កូរ៉េ​ក្រោម​កម្មវិធី​ចែករំលែក​ចំណេះ​ដឹង (KSP) នៅ​សណ្ឋាគារ Hyatt Regency Phnom Penh ថ្ងៃទី ១៧ ខែមិថុនា​ថា៖ «ដូច្នេះ​គម្រោង​ដែល​បាន​ខិតខំ​រួមគ្នា​នោះ ​ត្រូវ​បាន​ផ្សព្វផ្សាយ​ក្នុង​​សិក្ខាសាលា​ថ្ងៃនេះ»។

បន្ទាប់ពី​ដំណើរ​ទស្សនកិច្ច​ពីរ​លើក​ពី​ក្រុម​កូរ៉េ​មក​កម្ពុជា ការរ​ក​ឃើញ​របស់​ពួកគេ​ត្រូវបាន​ចងក្រង​ជា​របាយ​ការណ៍​បណ្តោះអាសន្ន​មួយ ដែល​ត្រូវ​បានបង្ហាញ​នៅ​ទីក្រុង​សេ​អ៊ូ​ល ប្រទេស​កូរ៉េ​ក្នុង​ខែមេសា​ឆ្នាំនេះ​។​

ការ​ទស្សនា​ដល់​ទីតាំង​ផ្ទាល់​​មាន​សារៈសំខាន់​ណាស់​សម្រាប់​ប្រតិភូ​កម្ពុជា ដោយសារ​ពួកគេ​បាន​ផ្តល់នូវ​ការ​យល់ដឹង​អំពី​ការគ្រប់គ្រង​កាកសំណល់​ឧស្សាហកម្ម​តាមរយៈ​ឡ​ដុត ការកែច្នៃ​​ទឹក​សំណល់ កន្លែង​ចាក់សំរាម និង​កម្មវិធី «Mallboro» ដែល​បម្រើ​ជា​គំរូ​​សម្រាប់​សេដ្ឋកិច្ច​​នៅ​អាស៊ី​។​

យោង​តាម​លោក Kim Young-rae អ្នក​ឯកទេស​បរិស្ថាន​មក​ពី​សមាគម​វិស្វករ​វិជ្ជាជីវៈ​បរិស្ថាន​កូរ៉េ បាន​ឱ្យ​ដឹងថា ការ​កើនឡើង​នៃ​រោងចក្រ​​ថ្មីៗ និង​សហគ្រាស​ធុន​តូច និង​មធ្យម​បាន​ធ្វើឱ្យ​មាន​ការ​កើន​ឡើង​យ៉ាង​ខ្លាំង​នូវ​ការ​បង្កើត​កាក​សំណល់ ដោយ​មាន​សហគ្រាស​ជាង ៥០ម៉ឺន​កំពុង​ដំណើរការ។

លោក​និយាយ​ថា ក្នុង​ចំណោម​នោះ សហគ្រាស​ធំៗ​ចំនួន ១៨០០ ឬ​ត្រឹម​តែ ០,៣៦​ភាគរយ​ប៉ុណ្ណោះ ខណៈដែល​សហគ្រាស​តូចៗ​មាន ៩៩,៦៤ភាគរយ​ ឬចំនួន ៤៥​២៨៣​ សហគ្រាស​។​

សិក្ខា​សាលា «ការ​ពង្រឹង​សហគ្រាស​ធុន​តូច និង​មធ្យម និង​សមត្ថភាព​រោងចក្រ​ធំ​លើ​ការ​គ្រប់គ្រង​កាក​សំណល់ (២០២៣-២០២៤)» ដែល​គាំទ្រ​ដោយ​ដៃគូ​អភិវឌ្ឍន៍​​កូរ៉េ​ក្រោម​កម្មវិធី​ចែករំលែក​ចំណេះ​ដឹង (KSP) នៅ​សណ្ឋាគារ Hyatt Regency Phnom Penh ថ្ងៃទី ១៧ ខែមិថុនា។ រូបថត ហុង រស្មី

លោក Young-rae បាន​និយាយ​ថា៖ «គួរ​កត់​សម្គាល់ ប្រហែល ៦៦​ភាគរយ​នៃ​ផលិតកម្ម​​សហគ្រាស​ធុន​តូច និង​មធ្យម​​​ទាំងនេះ​បាន​ចូលរួម​ក្នុង​ឧស្សាហកម្ម​ម្ហូប​អាហារ ភេសជ្ជៈ និង​ថ្នាំ​ជក់ ដោយ​ប្រមូល​ផ្តុំ​គ្នា​បង្កើត​កាកសំណល់​ចំនួន ២៤១ម៉ឺន​តោន ភាគច្រើន​ជា​ទឹក​សំណល់​ឧស្សាហកម្ម​»។​

ជាងនេះ​ទៅ​ទៀត កាក​សំណល់​វាយ​ន​ភណ្ឌ និង​កាត់ដេរ រួមទាំង​ស្បែក​ជើង និង​សម្ភារ​​ស្បែក មាន​ប្រហែល ៧០​ភាគរយ​នៃ​កាក​សំណល់​ឧស្សាហកម្ម​ទាំងអស់ ដែល​ភាគច្រើន​ត្រូវ​បាន​ដឹក​ជញ្ជូន​ទៅ​កន្លែង​ចាក់​សំរាម។

លោក Baek Nam-soo ទីប្រឹក្សា​ជាន់ខ្ពស់​នៃ «​គម្រោង​ចែក​រំលែក​ចំណេះ​ដឹង (KSP) ស្តីពី​ការ​កែច្នៃ​កាកសំណល់​ឧស្សាហកម្ម​នៅ​កម្ពុជា» ជាមួយ​វិទ្យាស្ថាន​អភិវឌ្ឍន៍​កូរ៉េ (KDI) បាន​កត់​សម្គាល់​ការ​វាយ​តម្លៃ​ជា​វិជ្ជមាន​​ពី​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​កម្ពុជា ហ៊ុន ម៉ាណែត ក្នុង​ដំណើរ​បំពេញ​ទស្សនកិច្ច​នៅ​ប្រទេស​កូរ៉េ។

លោក​បាននិយាយ​ថា លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បាន​សង្កត់ធ្ងន់​លើ​តួនាទី​ដ៏​សំខាន់​របស់​កូរ៉េ​ក្នុង​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច​របស់​កម្ពុជា និង​ចេតនា​ធ្វើឱ្យ​ទំនាក់​ទំនង​ទ្វេភាគី និង​ពហុភាគី​កាន់​តែ​ស៊ី​ជម្រៅ។

កិច្ច​ព្រមព្រៀង​សំខាន់ៗ​រួមមាន​ការបង្កើន​មូលនិធិ​កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​អភិវឌ្ឍ​ន៍​សេដ្ឋកិច្ច (EDCF) ពី ១,៥ពាន់​លាន​ដុល្លារ​ដល់ ៣ពាន់​លាន​ដុល្លារ និង​ការផ្តួចផ្តើម​សាងសង់​ស្ពាន​មិត្តភាព​កម្ពុជា​-​កូរ៉េ និង​ផ្លូវ​ក្នុងស្រុក​នៅ​ឆ្នាំ​ក្រោយ​។​

លោក Nam-soo បាន​ថ្លែង​ថា​៖ «​ទោះបី​គម្រោង​គ្រប់គ្រង​​កាកសំណល់​ឧស្សាហកម្ម​បច្ចុប្បន្ននេះ​មិនមាន​ទ្រង់​ទ្រាយ​ធំ​ក៏ដោយ ខ្ញុំ​ជឿជាក់ថា ​វា​នឹង​ក្លាយជា​ជំហាន​ដ៏​មានន័យ​សម្រាប់​ភ្ជាប់​ប្រទេស​កូរ៉េ និង​កម្ពុជា​​​»​។​

​គំនិត​ផ្តួចផ្តើម​នេះ​នាំទៅដល់​ការបង្កើត​នូវ​ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ​គ្រប់គ្រង​កាកសំណល់​ដ៏​ទំនើប រួមទាំង​មជ្ឈ​មណ្ឌល​​ប្រមូល​សំរាម និង​កន្លែងបំប្លែង​​កាកសំណល់​ទៅជា​ថាមពល​នៅក្នុង​តំបន់​សេដ្ឋកិច្ច​ពិសេស​ភ្នំពេញ (SEZ)​។​

​ការប៉ាន់ប្រមាណ​នៃ​ការបង្កើត​កាកសំណល់​នៅ​តំបន់ភ្នំ​ពេញ​មាន​ចាប់ពី ១០​ម៉ឺន​ ទៅ ៣០ម៉ឺន​តោន​ក្នុង​មួយឆ្នាំ។​ ទីកន្លែង​ទាំង​នេះ​អាច​កែច្នៃ​សំរាម​ប្រមាណ ៦​ម៉ឺន​តោន​នៃ​កាកសំណល់​ឧស្សាហកម្ម​ក្នុង​មួយឆ្នាំ ដោយ​កាត់បន្ថយ​បរិមាណ​កាកសំណល់​ដែល​បាន​បញ្ជូនទៅ​កន្លែង​ចាក់សំរាម និង​កាត់បន្ថយ​ការបំពុល​បរិស្ថាន​យ៉ាងខ្លាំង​។​

​កំណើនសេដ្ឋកិច្ច​ជា​បន្តបន្ទាប់​នៅ​កម្ពុជា ត្រូវការ​ប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រង​កាកសំណល់​ប្រកបដោយ​ប្រសិទ្ធភាព ដើម្បី​ដោះស្រាយ​ផលប៉ះពាល់​បរិស្ថាន​។​

​តំបន់​សេដ្ឋកិច្ច​ពិសេស (SEZs) គឺជា​តំបន់ឧស្សាហកម្ម​សំខាន់ៗ​ដែល​ទាមទារ​ដំណោះស្រាយ​គ្រប់គ្រង​កាកសំណល់​តាម​តម្រូវការ​។​

តំបន់​សេដ្ឋកិច្ច​ពិសេស​ដែល​កំពុងអភិវឌ្ឍន៍​ក្នុងប្រទេស​កម្ពុជា រួមមាន តំបន់​សេដ្ឋកិច្ច​ពិសេស​ភ្នំពេញ តំបន់សេដ្ឋកិច្ច​ពិសេស​ក្រុមហ៊ុន Kerry World Bridge តំបន់សេដ្ឋកិច្ច​ពិសេសប៉ោយប៉ែត​អូរ​នាង តំបន់សេដ្ឋកិច្ច​ពិសេស Sanco Poipet តំបន់សេដ្ឋកិច្ច​ពិសេស Poi Pet PP តំបន់សេដ្ឋកិច្ច​ពិសេសកំពត តំបន់សេដ្ឋកិច្ច​ពិសេសនាង​កុក ​កោះកុង និង​តំបន់សេដ្ឋកិច្ច​ពិសេសក្រុងព្រះសីហនុ ជាដើម​។​

​គន្លឹះ​នៃ​ការផ្លាស់ប្តូរ​នេះ​គឺ​ការអនុវត្ត​ប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រង​ទិន្នន័យ​។ ការដាក់ឱ្យ​ប្រើប្រាស់​ប្រព័ន្ធ​របាយការណ៍​កាកសំណល់​ឌីជីថល ​បាន​សម្រួល​ដល់​ការតាមដាន​កាកសំណល់ និង​បង្កើន​ប្រសិទ្ធភាព​រួម​។​

លើសពីនេះ​ទៀត ការ​បញ្ចូល​កម្រិត​វាយ​តម្លៃ​ស្ដង់ដា​បរិស្ថាន​​ Higg Index ​​ធានាថា ឧស្សាហកម្ម ជាពិសេស​នៅក្នុង​វិស័យ​វាយ​ន​ភណ្ឌ និង​កាត់ដេរ គោរព​តាម​ស្តង់ដា​និរន្តរភាព​សកល​។​

​លោក Seo Myung-won សាស្ត្រាចារ្យ​មកពី​សាកលវិទ្យាល័យ សេ​អ៊ូ​ល បាន​និយាយថា៖ «​កិច្ចសហការ​ទទួល​បាន​ផ្លែផ្កា​ដ៏​អស្ចារ្យ​។ តាមរយៈ​ការប្រើប្រាស់​បច្ចេកវិទ្យា​​ទំនើបៗ និង​ការអនុវត្ត​ល្អ​បំផុត យើង​បានធ្វើឱ្យ​ប្រសើរឡើង​យ៉ាងខ្លាំង​នូវ​ប្រសិទ្ធភាព​នៃ​ការគ្រប់គ្រង​សំណល់​នៅក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​»​។​

លោក​បន្ដថា​៖ «​ប្រព័ន្ធ​របាយការណ៍​កា​ក​សំណល់​ឌីជីថល និង​ការរួមបញ្ចូល​ Higg Index ​​គឺជា​អ្នក​ផ្លាស់ប្តូរ​ហ្គេម​។ វា​ផ្តល់​ទិន្នន័យ​តាម​ពេលវេលា​ជាក់ស្តែង និង​ស្តង់ដា​​ដែល​ជួយ​ឧស្សាហកម្ម​រក្សាបាន​នូវ​ស្តង់ដា​​ខ្ពស់​នៃ​ការអនុវត្ត​បរិស្ថាន​»។​

​លោក ង៉ែត វិបុល អគ្គនាយក​ឧស្សាហកម្ម នៃ​ក្រសួង​ឧស្សាហកម្ម វិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកវិទ្យា និង​នវានុវត្តន៍ បានបញ្ចប់​សុន្ទរកថា បន្ទាប់ពី​សិក្ខាសាលា​រយៈពេល​កន្លះ​ថ្ងៃ ដោយ​បញ្ជាក់ថា របាយការណ៍​ចុងក្រោយ​នេះ បង្ហាញ​ពី​បញ្ហា​ប្រឈម​ក្នុងការ​គ្រប់គ្រង​កាកសំណល់​នៅ​កម្ពុជា​នាពេល​បច្ចុប្បន្ន ដោយ​សង្កត់ធ្ងន់ថា ការកើនឡើង​នៃ​រោងចក្រ​ថ្មីៗ​អាច​នាំឱ្យមាន​កាកសំណល់​ឧស្សាហកម្ម​លើស​។​

​លោក​បន្តថា កម្ពុជា​បាន​ជួប​ការលំបាក​យ៉ាងខ្លាំង​ក្នុងការ​គ្រប់គ្រង​កាកសំណល់​ឧស្សាហកម្ម​ច្រើន​ប្រភេទ​។​

​ដូច្នេះ ចំណុច​សំខាន់​ចំនួន​បួន​ត្រូវតែ​ត្រូវបាន​ដោះស្រាយ​៖ ការរាយការណ៍​ទិន្នន័យ​រួមគ្នា និង​ការគ្រប់គ្រង គោលការណ៍​ណែនាំ​ច្បាស់លាស់​សម្រាប់​លក្ខណៈវិនិច្ឆ័យ​សំណល់ ការត្រួតពិនិត្យ និង​វាយតម្លៃ​ជាប្រចាំ និង​ការយល់ដឹង​ជា​សាធារណៈ ក៏ដូចជា​​ការអប់រំ​ស្តីពី​ការកាត់បន្ថយ​កាកសំណល់ និង​ការ​ចោល​ឱ្យបាន​ត្រឹមត្រូវ​។​

​លោក វិបុល បាន​បន្ដ​ថា ការធ្វើសកម្មភាព​លើ​ចំណុច​ទាំងនេះ គឺមាន​សារៈសំខាន់​សម្រាប់​ការកែលម្អ​ការគ្រប់គ្រង​កាកសំណល់​ឧស្សាហកម្ម​នៅ​កម្ពុជា​។ លើសពីនេះ ការបង្កើត​កន្លែងកែច្នៃ​​កាកសំណល់ និង​ការអនុវត្ត​ប្រព័ន្ធ​គ្រប់គ្រង​កម្មវិធី ដើម្បី​រៀបចំ​ការគ្រប់គ្រង​កាកសំណល់​​​មាន​សារៈសំខាន់​ណាស់​សម្រាប់​ការថែរក្សា​ធនធាន​ធម្មជាតិ​​។

លោក​បាន​ថ្លែង​ថា៖ «​ខ្ញុំ​ជឿជាក់ថា ការផ្តល់​នេះ​នឹង​ជួយ​បង្កើន​ភាពជោគជ័យ​យ៉ាងខ្លាំង​នៃ​ការគ្រប់គ្រង​កាកសំណល់​ឧស្សាហកម្ម​នៅក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា តាមរយៈ​ការណែនាំ​ឧស្សាហកម្ម និង​អ្នកពាក់ព័ន្ធ​ក្នុងការ​អនុវត្ត​ការគ្រប់គ្រង​សំណល់​ប្រកបដោយ​ប្រសិទ្ធភាព»៕