ទូកនេសាទនៅលើផ្ទៃទឹកទន្លេមេគង្គនៅភ្នំពេញថ្ងៃទី ២២ កក្កដា។ ហុង មិនា
ភ្នំពេញៈ ប្រជានេសាទ និងអង្គការអភិរក្សជលផលមានក្ដីបារម្ភពីផលប៉ះពាល់បណ្ដាលមកពីកម្រិតទឹកទន្លេមេគង្គទាបដែលធ្វើឲ្យលំហូរទឹកចូលបឹងទន្លេសាប យឺត ខណៈដែលតំបន់នេសាទខ្លះនៃបឹងទន្លេសាបរីងទឹកនៅរដូវវស្សាដែលមិនធ្លាប់មានពីមុន។
លោក ចក់ ជឿន ធ្លាប់រកត្រីបានពី ៥-៦ គីឡូក្រាមក្នុង ១ ថ្ងៃពីការនេសាទនៅទន្លេសាបក្នុងភូមិសាស្ត្រឃុំពាមបាង ស្រុកស្ទោង ខេត្តកំពង់ធំ ប៉ុន្តែឆ្នាំនេះលោកអាចរកបានតែ ១ គីឡូ ឬ ២ គីឡូប៉ុណ្ណោះដោយសារកម្រិតទឹកនៅទីនោះទាប ហើយកន្លែងខ្លះបានរីងគោកអស់ទៅហើយ សូម្បីតែនៅរដូវវស្សាដែលជាពេលធ្លាប់មានទឹកជន់លិចនោះក៏ដោយ។
លោក ជឿន និយាយថា៖ «ឆ្នាំនេះវាគោករាក់អស់ហើយមានរកអីបានទេ បើគោកអស់រលីងហើយនោះ។ ឆ្នាំមុនអត់គោកទេ តែឆ្នាំនេះវាគោក។ ឥឡូវអ្នកខ្លះទៅធ្វើកម្មករ ខ្លះក៏ចុះទៅបឹងទន្លេសាបអីទៅណា។ យើងនៅរកបានដែរ គ្រាន់តែថាបានតិចតួច ១ ថ្ងៃ ១ ម៉ឺនពេលខ្លះ ៣ ពាន់រៀលពេលខ្លះ ៥ ពាន់រៀលទប់តែអង្ករមិនរួចផង»។
លោករៀបរាប់ថា ឃុំពាងបាងគឺជាឃុំដែលធ្លាប់តែសម្បូរផលត្រីដែលទាក់ទាញប្រជានេសាទពីតំបន់ផ្សេងៗនៅស្រុកស្ទោង ខេត្តកំពង់ធំឲ្យមកនេសាទ។ បើទោះជាពេលនេះកន្លែងនេះរីងគោកក៏ដោយ ក៏ប្រជានេសាទនៅបន្តស្នាក់នៅដោយធ្វើជាខ្ទម ឬស្នាក់នៅលើទូក ដើម្បីចុះទៅនេសាទក្នុងផ្ទៃបឹងទន្លេសាប។ ប៉ុន្តែលោកបារម្ភថា បញ្ហាទឹកនេះធ្វើឲ្យអ្នកខ្លះបានបោះបង់ការងារនេសាទទៅប្រកបមុខរបរផ្សេង។
លោកនិយាយថា៖ «មានខ្លះទៅខាងកាត់ដេរការងារសំណង់នៅភ្នំពេញ ប៉ុន្តែមិនដឹងថាមានប៉ុន្មានគ្រួសារទេព្រោះខ្លះទៅក៏បាត់ដំណឹងទៅ។ ខ្ញុំតែងតែនិយាយថា ទន្លេសាបយើងបើឆ្នាំនេះបានប៉ុណ្ណេះ ហើយឆ្នាំក្រោយបានប៉ុណ្ណេះប្រជាជននៅទន្លេសាបមិនបាច់មានអ្នកណាបង្ខំឲ្យឡើងគោកទេ ឡើងខ្លួនឯងហើយ ព្រោះអស់អីហើយ»។
លោក ឱម សាវ៉ាត នាយកប្រតិបត្តិអង្គការសម្ព័ន្ធភាពដើម្បីអភិរក្សធនធានជលផលហៅកាត់ថា FACT ឲ្យដឹងពីថ្ងៃទី ២២ កក្កដាថាផលនេសាទក្នុងឆ្នាំនេះមិនទាន់អាចវាយតម្លៃបានទេ ដោយសារពេលនេះជារដូវបិទនេសាទ។
លោកថ្លែងថា៖ «ជាទូទៅក្នុងខែកក្កដាត្រូវមានកម្រិតទឹកខ្ពស់ជាងនេះ ប៉ុន្តែឆ្នាំនេះយើងនៅតែឃើញកម្រិតទឹកឡើងយឺត។ បើពិនិត្យមើលលើវិសាលភាពនៃការគ្របដណ្ដប់លើតំបន់ព្រៃលិចទឹកចាប់ពីចុងខែឧសភារហូតដល់ខែតុលា ទឹកឡើងពេញ លិចអស់ព្រៃ លិចទឹកនៅជុំវិញបឹងទន្លេសាប ដែលផ្ដល់ឱកាសឲ្យត្រីពងកូន និង ផ្លាស់ទីពីទន្លេសាបទៅទន្លេមេគង្គក៏មានភាពងាយស្រួល។ តែកម្រិត ទឹកឆ្នាំនេះមិនដូចរាល់ឆ្នាំ»។
លោក សាវ៉ាត និយាយថាឆ្នាំមុន និងឆ្នាំនេះកម្រិតទឹកហូរចូលបឹងទន្លេសាបមានភាពយឺតយ៉ាវ ហើយកម្ពស់ទឹកទាបជាងរាល់ឆ្នាំ។ ប្រសិនបើកម្រិតទឹកទាបបែបនេះវាធ្វើឲ្យរាំងស្ទះការផ្លាស់ទីត្រីទៅក្នុងទន្លេមេគង្គ ហើយកម្រិតជាតិពុលកើតចេញពីការរលួយរុក្ខជាតិ ហូរចូលក្នុងបឹងទន្លេសាបពីស្ទឹងនានាមានកម្រិតខ្ពស់ ដែលប៉ះពាល់ដល់មច្ឆជាតិ។
មូលហេតុដែលធ្វើឲ្យកម្រិតទឹកទន្លេមេគង្គទាប លោក ឱម សាវ៉ាត បានលើកឡើងនូវកត្តាមួយចំនួនរួមមានការធ្វើទំនប់វារីអគ្គិសនីនៅប្រទេសឡាវ និងបញ្ហាបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុ។
លោកថា៖ «ចាប់ពីយើងមានគណៈកម្មការទន្លេមេគង្គឆ្នាំ ១៩៩៥ មកដល់ឥឡូវ ឃើញមានការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីមួយចំនួនដូចជានៅចិន ឡាវ ថៃ។ អ៊ីចឹងអានេះក៏ជាផ្នែកមួយដែលទប់ទឹកដើម្បីគម្រប់សម្រាប់បង្វិលបូប៊ិនយកថាមពល។ កាលណាទំនប់អគ្គិសនីមានច្រើនគន្លាក់ ទឹកត្រូវស្តុកទុកតាមគន្លាក់នីមួយៗ ធ្វើឲ្យកម្រិតទឹកចុះមកខាងក្រោមយឺត ហើយតិច»។
លោក ចាន់ យុត្ថា អ្នកនាំពាក្យក្រសួងធនធានទឹកពន្យល់ថាទឹកទន្លេមេគង្គចាប់ផ្ដើមហូរចូលបឹងទន្លេសាប នៅពេលកម្រិតទឹកទន្លេមេគង្គនៅចំណុចចតុមុខឡើងលើសពី ៧ ម៉ែត្រដែលជាធម្មតាកើតមាននៅចុងខែមិថុនា រហូតដល់ពាក់កណ្ដាលខែតុលាដែលវាហូរត្រឡប់ទៅទន្លេមេគង្គវិញ។
លោកថា កម្រិតទឹកទន្លេមេគង្គឆ្នាំនេះទាបដោយសារតែកាលពីឆ្នាំ ២០១៩ តំបន់ផ្ទៃរងទឹកភ្លៀងទន្លេមេគង្គបានទទួលឥទ្ធិពលនៃបាតុភូតអែលនីណូធ្វើឲ្យមានកម្រិតទឹកទាបនៅឆ្នាំមុនបូករួមនឹងការធ្លាក់ភ្លៀងតិចតួចនៅឆ្នាំ ២០២០ នេះដែលជាហេតុធ្វើឲ្យកម្រិតទឹកឆ្នាំនេះកាន់តែទាប។
លោកបញ្ជាក់ដែរថា កម្រិតទឹកទន្លេមេគង្គក៏មានទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធទៅនឹងស្ថានភាពអាកាសធាតុផងដែរ។ បើភ្លៀងធ្លាក់ច្រើនកម្រិតទឹកនឹងឡើង។ នៅតំបន់ប៉ាស៊ីហ្វិក និងសមុទ្រចិនខាងត្បូងជាមធ្យមមានព្យុះប្រហែល ២៥ ហើយក្នុងចំណោមនេះមានព្យុះ ៥-៦ ដែលធ្វើដំណើរទៅលើតំបន់ផ្ទៃរងទឹកភ្លៀងទន្លេមេគង្គនៅថៃ ឡាវ និងវៀតណាម។ ប៉ុន្តែនៅឆ្នាំនេះមានតែ ១ ទេដែលមានឥទ្ធិពលលើផ្ទៃរងទឹកភ្លៀងនៃទន្លេមេគង្គ។
ប៉ុន្តែលោក ឱម សាវ៉ាត ថ្លែងថារដ្ឋាភិបាលនានាតែងយកកត្តាបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុជាមូលហេតុចម្បង ប៉ុន្តែកត្តាមួយទៀតដែលមិនគួរមើលរំលងគឺការសាងសង់ទំបន់វារីអគ្គិសនីនៅតាមដងទន្លេមេគង្គ។ លោកថ្លែងថា៖ «យើងដឹងថា កត្តាអាកាសធាតុនេះជាកត្តាមួយហើយ ប៉ុន្តែបើសិនជាយើងមិនសាងសង់ទំនប់ច្រើនតាមដងទន្លេមេគង្គទេ លំហូរទឹកនឹងមានតាមបែបធម្មជាតិ»៕
