សិប្បកម្មច្នៃគ្រាប់ស្វាយចន្ទីនៅខេត្ដកំពង់ធំកាលពីឆ្នាំមុន ។ ហុង មិនា
ភ្នំពេញៈសមាគមស្វាយចន្ទីកម្ពុជាបានលើកឡើងថា ក្រោយពីបានសង្កេតបាតុភូតអែលនីណូ និងផលប៉ះពាល់លើដំណាំស្វាយចន្ទី ដោយចន្ទីចាប់ផ្តើមគាំងក្តឹបនិងខូចផ្កា និងការកកើតសត្វល្អិតបំផ្លាញច្រើនមក សមាគមបានទម្លាក់ការព្យាករទិន្នផលឆ្នាំ២០២៤ នេះ នឹងបន្តធ្លាក់ចុះ ១០ ទៅ ៣០ ឬលើសនេះ បើធៀបនឹងឆ្នាំ២០២៣។
លោក អួន ស៊ីឡុត ប្រធានសមាគមស្វាយចន្ទីកម្ពុជា បានឱ្យដឹងនៅថ្ងៃទី១៣ ខែកុម្ភៈថា កាលពីចុងឆ្នាំ២០២៣ សមាគមធ្លាប់បានព្យាករថា ទិន្នផលនឹងកើនក្នុងរង្វង់ ១០ ភាគរយ នៅឆ្នាំនេះ ប៉ុន្តែចាប់ពីដើមខែកុម្ភៈមក តាមរយៈការរាយការណ៍ពីសមាជិករបស់សមាគម រួមទាំងការចុះសង្កេតផ្ទាល់នៅតាមចម្ការនានានៅខេត្តទាំង ១០ រួចមក ឃើញថា ទិន្នផលមិនត្រឹមតែមិនអាចកើនឡើងដូចការព្យាករពីមុននោះទេ ថែមទាំងធ្លាក់ចុះក្នុងរង្វង់ ៣០ ភាគរយទៀត។
លោកបានបញ្ជាក់ដូច្នេះថា៖«ក្រោយពីយើងតាមដានអាកាសធាតុ ជាពិសេសដើមខែកុម្ភៈនេះ ឃើញថា ទិន្នផលនឹងមានការធ្លាក់ចុះ។ ស្វាយចន្ទី ដែលគាំងក្តឹបនិងខូចផ្កា រួមទាំងមានការកកើតសត្វល្អិតបំផ្លាញច្រើននោះ យើងមិនទាន់អាចគណនាទំហំប៉ះពាល់នៅឡើយទេ ប៉ុន្តែយើងបានចុះទៅមើលតាមចម្ការដោយផ្ទាល់ ឃើញថា ប៉ះពាល់ច្រើនដែរ ។សមាគមយើងព្រួយបានរម្ភពីស្ថានភាពនេះ ដែលនឹងធ្វើឱ្យកសិករបាក់ទឹកចិត្តកាន់តែច្រើន»។
លោក អួន ស៊ីឡុត បានបន្តថា វាគឺជាការបារម្ភធំណាស់ សម្រាប់ស្វាយចន្ទីកម្ពុជា ព្រោះកត្តាអាកាសធាតុនេះ ជាកត្តាមួយដែលមិនអាចយកឈ្នះបានទេ ប៉ុន្តែទោះជាបែបនេះក្តី សមាគមស្វាយចន្ទីកម្ពុជា បានចេញសារព្រមាន កាលអំឡុងឆ្នាំ២០២៣ រួចមកហើយពីបាតុភូតបាតុភូត El Nino នេះនឹងបង្កឱ្យមានភាពក្ដៅស្ងួតអូសបន្លាយ ខ្វះទឹកក្នុងដី គ្មានសំណើម ដើម្បីជួយរុក្ខជាតិឱ្យលូតលាស់ល្អ និងបង្កឱ្យមានសត្វចង្រៃបំផ្លាញស្វាយចន្ទីដូចជា ចៃស ដង្កូវគ្រប់ប្រភេទ ស្រមើល និងពីងពាងក្រហម ជាដើម។
លោក អួន ស៊ីឡុត បានបញ្ជាក់បន្ថែមថា៖«យើងបានប្រាប់ដល់សមាជិករបស់យើងក្នុងការត្រៀមខ្លួនរួចហើយ ក្នុងការទប់ទល់នឹងបញ្ហានេះ។ដូច្នេះសមាជិកសមាគមភាគច្រើន គឺគាត់បានធ្វើហើយជោគជ័យ មានន័យថា គាត់ខិតខំធ្វើយ៉ាងណាឱ្យបានចេញក្តឹបនៅខែធ្នូ និងមករា ដោយមកទល់ពេលនេះ ស្វាយចន្ទីគាត់បានទុំហើយ គឺគាត់ធ្វើជោគជ័យច្រើន។ ដូចនេះកសិករយើងមិនសូវប៉ះពាល់ទេ អ្នកដែលប៉ះពាល់ច្រើនគឺកសិករ ដែលមិនមែនជាសមាជិកយើង»។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ កញ្ញា អ៊ឹម រចនា បានប្រាប់ដែរថា ក្រសួងបានដឹងពីបាតុភូត El Nino នេះ (គ្រោះរាំងស្ងួតអូសបន្លាយ) តាមរយៈការព្យាកររបស់ក្រសួងធនធានទឹក និងឧតុនិយម និងធ្លាប់បានចេញសេចក្តីជូនដំណឹងដល់ប្រជាកសិករឱ្យបានជ្រាបពីបាតុភូតនេះ ដើម្បីត្រៀមខ្លួនក្នុងការទប់ទល់ និងថែទាំដំណាំ ក្នុងពេលដែលកម្ពុជាត្រូវរងឥទ្ធិពលពីបាតុភូត El Nino នេះ។
កញ្ញាបានបញ្ជាក់ថា៖ «ចំពោះបាតុភូត El Nino ដែលកំពុងតែជះឥទ្ធិពលមកលើប្រទេសកម្ពុជា វានឹងប៉ះពាល់ដល់ទិន្នផលដំណាំដោយចៀសមិនរួច។ ប៉ុន្តែទន្ទឹមគ្នានេះ ក្រសួងបានណែនាំដល់មន្ទីរកសិកម្មទូទាំង ២៥ រាជធានី ខេត្ត ឱ្យធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយនឹងកសិករ ដើម្បីជួយដល់កសិករ ក្នុងការផ្តល់បច្ចេកទេសនានា ដើម្បីកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់ដល់ដំណាំនានា ដោយសារបាតុភូត El Nino ខណៈដែលសមាគមស្វាយចន្ទីកម្ពុជា ក៏អំពាវនាវនិងផ្តល់ការណែនាំដល់អ្នកដាំដុះស្វាយចន្ទីចំពោះបញ្ហានេះដែរ»។
ដោយឡែកចំពោះការកែច្នៃផលិតផលស្វាយចន្ទីវិញ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងកសិកម្ម បញ្ជាក់ថា ក្រសួងបានសង្កេតឃើញពីនិន្នាការវិជ្ជមានពាក់ព័ន្ធនឹងការកែច្នៃផលិតផលស្វាយចន្ទី ដោយក្នុងអំឡុងចុងឆ្នាំ២០២៣ និងដើម២០២៤ នេះ ការកែច្នៃក្នុងស្រុកបានកើនឡើងពី ៥ ភាគរយ មកដល់ ១០ ភាគរយ ខណៈដែលការនាំចេញគ្រាប់ស្វាយចន្ទីឆៅ ក៏មានការថយចុះតាមនោះដែរ។
កញ្ញា អ៊ឹម រចនា បានលើកឡើងដូច្នេះថា៖ «ក្រសួង ព្រមទាំងដៃគូពាក់ព័ន្ធ នឹងបន្តធ្វើការដោយឥតខ្លាចនឿយហត់ ដើម្បីជំរុញឱ្យការកែច្នៃគ្រាប់ស្វាយចន្ទីនៅក្នុងស្រុកមានកំណើនកាន់តែច្រើនឡើងៗបន្ថែមទៀត និងមានគុណភាពខ្ពស់ ទាំងសម្រាប់ការផ្គត់ផ្គង់នៅទីផ្សារក្នុងស្រុក និងការប្រកួតប្រជែងនៅលើទីផ្សារអន្តរជាតិ»។
របាយការណ៍ពីក្រសួងកសិកម្ម បានបង្ហាញថា កម្ពុជាមានផ្ទៃដីដាំដុះស្វាយចន្ទីប្រមាណ ៤៧២ ៩៤៦ ហិកតា និងទទួលបានទិន្នផលសរុបចំនួន ៧០៩ ៤១៩ តោន ចំណែកឯការនាំចេញគ្រាប់ស្វាយចន្ទីឆៅទៅទីផ្សារអន្តជាតិបានចំនួនប្រមាណ ៦៥៦ ០០០ តោន ទៅកាន់ប្រទេស ចិន ជប៉ុន បង់ក្លាដែស ឥណ្ឌា វៀតណាម និងថៃ និងគ្រាប់ស្វាយចន្ទីកែច្នៃទៅកាន់ប្រទេស ចិន សាធារណរដ្ឋឆែក ជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង ហូឡង់ វៀតណាម និងសហរដ្ឋអាមេរិក៕
