.jpg)
លោក គិត ម៉េង បានស្នើឱ្យប្រមុខថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ានគិតគូរដាក់សហគមន៍អាស៊ានជាចំណុចអាទិភាពក្នុងរបៀបវារៈសេដ្ឋកិច្ចជាតិរៀងៗខ្លួន។ រូបថត ទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី-OCM
លោក គិត ម៉េង បានស្នើឱ្យប្រមុខថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ានគិតគូរដាក់សហគមន៍អាស៊ានជាចំណុចអាទិភាពក្នុងរបៀបវារៈសេដ្ឋកិច្ចជាតិរៀងៗខ្លួន ដើម្បីជំរុញដល់សមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន ជាពិសេសភាពធន់នឹងវិបត្តិ នៅចំពោះមុខស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកមិនប្រាកដប្រជា។
នៅថ្ងៃទី ១០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២២ នៅកិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះយោបល់ធុរកិច្ចអាស៊ានក្នុងរាជធានីភ្នំពេញនៃរបៀបវារៈកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី ៤០ និង ៤១ លោក គិត ម៉េង ប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជាក្នុងឋានៈជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះយោបល់ធុរកិច្ចអាស៊ានបានអំពាវនាវឱ្យអាស៊ានបន្តគិតគូរ ចំពោះបញ្ហាសមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ចក្នុងតំបន់នៅចំពោះមុខភាពផុយស្រួយនៃស្ថានការណ៍សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក។
ក្នុងឋានៈជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាពិគ្រោះយោបល់ធុរកិច្ចអាស៊ាន លោកបានស្នើដល់បណ្តាប្រមុខដឹកនាំរដ្ឋនៃប្រទេសជាសមាជិក មេត្តាដាក់សហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ានជាចំណុចអាទិភាពក្នុងរបៀបវារៈសេដ្ឋកិច្ចជាតិរៀងៗខ្លួន ដើម្បីសហមារណកម្មសេដ្ឋកិច្ចរបស់អង្គការតំបន់នេះកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់។
លោក គិត ម៉េង សង្កត់ធ្ងន់ដូច្នេះថា៖ «អាស៊ានត្រូវតែបន្តធ្វើជាចំណុចស្នូល សម្រាប់ប្រព័ន្ធពាណិជ្ជកម្ម ដែលមានលក្ខណៈបើកចំហ ស្មើភាព និងពហុភាគីប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវ ប្រកាន់ខ្ជាប់នូវវិធានច្បាប់។
លោក គិត ម៉េង បានអំពាវនាវទៅកាន់អ្នកធុរកិច្ចអាស៊ានទាំងឡាយឱ្យគោរពតាមចំណាត់ការរដ្ឋាភិបាលប្រទេសរៀងៗខ្លួន ដើម្បីជួយសម្រួលឱ្យកាន់តែរហ័សនូវសេដ្ឋកិច្ច ដែលមានភាពធន់ទៅនឹងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចទាំងកម្រិតជាតិ និងតំបន់ តាមរយៈកិច្ចសមាហរណកម្ម និងសុខដុមនីយកម្មសេដ្ឋកិច្ចឱ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅ។ លោកបន្ថែមថា ក្នុងស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកដែលគ្មានភាពប្រាកដប្រជានេះ ទាមទារឱ្យអាស៊ានរួមគ្នាជាធ្លុងមួយ បើមិនដូច្នេះទេ នឹងជួបការលំបាក ជាពិសេសចំពោះកម្លាំងពលកម្ម និងសហគ្រាសមីក្រូ សហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម។
ជាមួយគ្នានេះដែរលោក លឹម ហេង អនុប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជាយល់ថា ការអំពាវនាវរបស់លោក គិត ម៉េង ជារឿងប្រសើរចាំបាច់ខ្លាំងក្នុងការពង្រឹងកិច្ចអនុវត្តឡើងវិញនូវកិច្ចព្រមព្រៀងសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន ដើម្បីសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាន ជាពិសេសសម្រាប់វិស័យឯកជន ដែលបានរាំងស្ទះរយៈពេល ៣ ឆ្នាំមកហើយ ដោយសារវិបត្តិជំងឺរាតត្បាតជាសកលកូវីដ ១៩ ។
លោក លឹម ហេង គូសបញ្ជាក់ដូច្នេះថា៖ «និយាយឱ្យចំ កិច្ចព្រមព្រៀងសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាននេះ យើងដាក់ឱ្យដំណើរការតាំងពីឆ្នាំ ២០១៥ ដែលយើងអនុវត្តជាបណ្តើរៗហើយ ជាពិសេសសម្រាប់បណ្តាប្រទេសជាប់ព្រំដែនប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព។ ប៉ុន្តែករណីដែលឆ្លងប្រទេសមួយៗ គឺនៅមានកម្រិតនៅឡើយ ហើយបន្ថែមបរិបទកូវីដ ១៩ បី ឆ្នាំ នេះធ្វើឱ្យរាំងស្ទះបន្ថែមទៀតដល់ការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងហ្នឹង»។
ដើម្បីដោះស្រាយ និងជំរុញការធ្វើសមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាននេះ អនុប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជារូបនេះយល់ថា បណ្តារដ្ឋជាសមាជិកត្រូវបើកចំហប្រទេសឡើងវិញឱ្យដូចស្ថានការណ៍មុនវិបត្តិកូវីដ ១៩ ជាជំហានដំបូង មុនចាប់អនុវត្តយុទ្ធសាស្ត្រផ្សេងៗដែលបានដាក់ចេញក្នុងផែនទីអាស៊ាន គូសវាសពីកិច្ចប្រជុំអាស៊ាននានា។ លោកមានសុទិដ្ឋិនិយមថា សមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ាននឹងទទួលបានផ្លែផ្កាជាវិជ្ជមាននាពេលខាងមុខ ដោយកិច្ចសហការរួមគ្នារបស់រដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ាន។
ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហានេះដែរ លោក គី សេរីវឌ្ឍន៍ អ្នកជំនាញផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាយល់ថា សមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ចរបស់អាស៊ាននៅមានកម្រិតណាស់ដោយហេតុស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចរបស់រដ្ឋជាសមាជិកមិនមានតុល្យភាពនឹងគ្នា និងជាពិសេសខ្សែច្រវ៉ាក់ផលិតកម្មរបស់ប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានភាគច្រើនមានភាពស្រដៀងគ្នា ដែលនាំឱ្យប្រទេសជាសមាជិកប្រកួតប្រជែងធ្វើការនាំចេញរៀងៗខ្លួន ប៉ះពាល់ដល់ការធ្វើសមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ចជាធ្លុងមួយក្នុងតំបន់។
លោក គី សេរីវឌ្ឍន៍ ផ្តល់យោបល់ជុំវិញបញ្ហានេះ ដូច្នេះថា៖ «ដើម្បីដោះស្រាយ លុះត្រាអាស៊ានអង្គុយលើតុជុំគ្នា យកអ្នកជំនាញមកសិក្សា និងជជែកគ្នា និងជំរុញឱ្យផលិតកម្មទាំងអស់ហ្នឹង ផលិតទៅតាមវិស័យ ដែលយើងទុកចិត្តលំហូរវិនិយោគទៅវិញ យើងលុបពន្ធត្រួតស៊ីគ្នាចេញឱ្យអស់ទៅ។ ហើយយើងចែកជាប្លុករួមគ្នាមួយទៅ ថាតើប្រទេសណាគួរផលិតទំនិញអី ដែលវាបានបែងចែងខ្សែច្រវ៉ាក់ផលិតកម្មរៀងៗខ្លួន ដើម្បីជំរុញឱ្យអាស៊ានធ្វើការដោះដូរពាណិជ្ជកម្មជាមួយគ្នាបានល្អ»។
លោកបន្ថែមថា កិច្ចការបែងចែកខ្សែច្រវ៉ាក់ផលិតកម្មនេះ មានភាពចាំបាច់ណាស់ មិនត្រឹមតែជំរុញឱ្យអាស៊ានធ្វើសមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ចជាមួយគ្នាបានល្អនោះទេ ហើយក៏ចៀសវាងការប្រកួតប្រជែងពាណិជ្ជកម្មក្នុងកម្រិតតំបន់ផងដែរ ដោយហេតុបច្ចុប្បន្ន រដ្ឋជាសមាជិកអាស៊ានភាគច្រើនផលិតមុខទំនិញដូចៗគ្នាច្រើនទៅដាក់លក់លើទីផ្សារ។
គួរបញ្ជាក់ថា អាស៊ានគឺជាអង្គការតំបន់ដែលមានសក្តានុពលសេដ្ឋកិច្ចធំលំដាប់ទី ៥ ក្នុងពិភពលោក។ អង្គការតំបន់នេះគ្របដណ្តប់ទៅដោយយុវជនប្រមាណ ៣០% នៃប្រជាជនសរុប ឬស្មើនឹងប្រមាណ ២២៥ លាននាក់ ដែលជាចំណុចស្នូលនៃកម្លាំងពលកម្មនាំដល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ច ហើយគេដឹងថា កំណើនផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបរបស់អាស៊ាន (GDP) បានកើនឡើងក្នុងអាត្រា ៣,១% ក្នុងឆ្នាំ ២០២១ ជាមួយនឹងការរំពឹងទុកនូវកំណើន ៥,៣% និង ៤,៩% ក្នុងឆ្នាំ ២០២២ និង ២០២៣ រៀងៗគ្នា។ នេះបើតាមការឱ្យដឹងពីការិយាល័យស្រាវជ្រាវម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ានបូក ៣ (AMRO)៕
