លោករដ្ឋមន្ត្រីកសិកម្ម ឌិត ទីណា ពេលចុះពិនិត្យសកម្មភាពនេសាទ ថ្ងៃទី ៣១ ធ្នូ។ រូប ធ្វីធើរឌិត ទីណា
ភ្នំពេញៈ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ សម្តែងការសាទរចំពោះទិន្នផលត្រីនៅឆ្នាំនេះមានច្រើនខ្លាំង ដោយដាយត្រី ១ អាចចាប់បានត្រីរហូតដល់ទៅជិត ៣ តោនក្នុងរយៈពេលមិនដល់ ១ ម៉ោងផង។ លោកបញ្ជាក់ថាលទ្ធផលនេះកើតមានបាន ដោយសារប្រសិទ្ធភាពនៃការទប់ស្កាត់បទល្មើសក្នុងបឹងទន្លេសាប កាលពីរដូវត្រីពងកន្លងមក។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ លោកឌិត ទីណា លើកឡើងបែបនេះ បន្ទាប់ពីបានចុះទៅពិនិត្យសកម្មភាពធ្វើនេសាទដាយត្រី និងការធ្វើប្រហុក ផ្អករបស់ប្រជាពលរដ្ឋ នៅភូមិតាពៅ ឃុំកោះចិន ស្រុកពញាឮ និងភូមិសង្វារ ឃុំកំពង់ហ្លួង ស្រុកពញាឮ ខេត្តកណ្ដាល នៅព្រឹកថ្ងៃសៅរ៍ ទី ៣១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២២។
លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំជឿជាក់ថា ត្រីធម្មជាតិរបស់យើងនៅមានលទ្ធភាពកកើត និងរីកធំធាត់ឡើងកាន់តែច្រើន បើយើងនៅតែបន្តរក្សាបាននូវជម្រកត្រីពងតាមព្រៃលិចទឹកទាំងឡាយ និងបែងចែកឱ្យមានរដូវនេសាទសមល្មមផ្តល់ពេលវេលាឱ្យមច្ឆជាតិ ទាំងឡាយ អាចរីកលូតលាស់បន្តពូជពង្ស។ តុល្យភាព រវាងការអភិរក្ស និងផលិតកម្ម ជាគន្លឹះនៃនិរន្តរភាព»។
តាមរយៈហ្វេសប៊ុកនៅថ្ងៃទី ៣១ ខែធ្នូ រដ្ឋមន្ត្រីកសិកម្ម បានបង្ហោះសារសំណូមពរឱ្យអ្នកនេសាទទាំងអស់បន្តគោរពច្បាប់ស្តីពី ជលផលដើម្បីរក្សាធនធាននេះឱ្យបានយូរអង្វែង និងបានណែនាំមន្ត្រីជំនាញអនុវត្តច្បាប់ឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ហើយអ្នកប្រព្រឹត្តល្មើស នឹងប្រឈមនឹងទោសទណ្ឌយ៉ាងតឹងតែង។
លោកឌិត ទីណា បានណែនាំមន្ត្រីជលផល អំពីយុទ្ធសាស្ត្រនៃការពង្រឺងច្បាប់ ដោយមិនផ្អែកតែលើបទល្មើសជាក់ស្តែងនោះឡើយ។ សំខាន់ឱ្យតែមានភ័ស្តុតាង នឹងកំណត់អត្តសញ្ញាណ នៃជនល្មើសបាន ការឃាត់ខ្លួនអាចធ្វើឡើងគ្រប់ពេល។
លោកហេង សុភារិទ្ធ នាយខណ្ឌរដ្ឋបាលជលផល ខេត្តកណ្តាល ឱ្យដឹងនៅថ្ងៃទី ១ ខែមករាថា ក្នុងគ្រាចុះទៅពិនិត្យសកម្មភាពធ្វើនេសាទដាយត្រី និងការធ្វើប្រហុក ផ្អក របស់ប្រជាពលរដ្ឋនៅស្រុកពញាឮ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម បានណែនាំ និងជំរុញដល់មន្ត្រីជំនាញធ្វើយ៉ាងណាត្រូវរួមសហការគ្នាបង្ក្រាបបទល្មើសជលផល ទាំងនៅរដូវបិទនេសាទ ក៏ដូចជារដូវបើកនេសាទផងដែរ។
លោកថា ជាមួយគ្នានេះ លោករដ្ឋមន្ត្រី ក៏បានអំពាវនាវឱ្យប្រជាពលរដ្ឋ ដែលនៅជាប់ព្រំប្រទល់ខេត្តកណ្តាល មករកត្រីធ្វើប្រហុក ផ្អក ស្របទៅតាមទម្លាប់របស់ប្រជាជនខ្មែរតាំងពីដូនតាមក។ លោកបញ្ជាក់ថា រដ្ឋមន្ត្រីកសិកម្ម លោកឌិត ទីណា បានផ្តល់អនុសាសន៍ឱ្យបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋដែលធ្វើប្រហុក ផ្អក យកត្រីពីការនេសាទដោយដាយត្រី ធ្វើការប្រកួតប្រជែងគ្នា ហើយលោកនឹងផ្តល់ជារង្វាន់ទៀតផង។
លោកហេង សុភារិទ្ធ បញ្ជាក់ថា លទ្ធផល ត្រីបានល្អប្រសើរនេះក៏ដោយសារតែការដាក់ចេញបទបញ្ជាយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ពីសំណាក់ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន ផងដែរ ក្នុងការបង្ក្រាបបទល្មើសនេសាទក្នុងតំបន់បឹងទន្លេសាបកម្ពុជា ដែលនាំឱ្យត្រីសម្បូរនៅឆ្នាំនេះ។ លោកបន្តថា មួយវិញទៀត ផលត្រីបានច្រើននេះ ក៏បានមកពីកត្តាធម្មជាតិ ក៏អំណោយផល មានភ្លៀងតាំងពីដើមឆ្នាំបានល្អ ហើយទឹកទន្លេមេគង្គឡើងល្មមគ្រប់គ្រាន់ផងដែរ។
លោកថ្លែងថា៖ «ប្រជានេសាទដាយត្រីឆ្នាំនេះគាត់សប្បាយ ដោយមួយៗ គឺមានទឹកមុខរីករាយ។ នេះគឺដោយសារការដឹកនាំ ល្អរបស់សម្តេច[ហ៊ុន សែន] លោកយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើបញ្ហាស្បៀងអាហារប្រជាពលរដ្ឋ គឺបានជំរុញលើកទឹកចិត្ត កិច្ចការផ្នែកជលផលនៃក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ»។
លោកអះអាងថា មន្ត្រីខណ្ឌរដ្ឋបាលជលផលបានចុះបង្ក្រាបបទល្មើសនេសាទខុសច្បាប់ជាប្រចាំ ដោយមិនគិតថា ជារដូវបិទ ឬបើកនេសាទនោះទេ។ សំខាន់នៅពេលទទួលបានព័ត៌មានថា មានបទល្មើសនេសាទ ប្រើឧបករណ៍ខុសច្បាប់ស្តីពីជលផល គឺកម្លាំងជំនាញនឹងចុះបង្ក្រាបកម្ទេចចោល ឬផ្តន្ទាទោសទៅតាមច្បាប់តែម្តង។ ប៉ុន្តែយ៉ាងណាក៏ដោយ លោកមិនបានបញ្ជាក់ច្បាស់ពីលទ្ធផលសរុប ដែលបង្ក្រាបបានក្នុងឆ្នាំ ២០២២ នោះទេ។
លោកសុភារិទ្ធ ថ្លែងថា៖ «ឱ្យតែមានជនល្មើសប្រើឧបករណ៍ខុសច្បាប់ស្តីពីជលផលហ្នឹង គឺ ពួកខ្ញុំ នឹងដកហូត កម្ទេច ឬក៏ផ្តន្ទាទោសទៅតាមច្បាប់ស្តីពីជលផល ហើយជំរុញការផ្សព្វផ្សាយដើម្បីឱ្យគាត់យល់ថា នេះគឺជា ផលអាក្រក់ សម្រាប់គាត់ទៅថ្ងៃក្រោយ។
អ៊ីចឹងបើប្រព្រឹត្តល្មើសច្បាប់ជលផលដូចគាត់ អង្គុយលើមែកឈើ ហើយយករណារអារមែកឈើហ្នឹងអ៊ីចឹង» លោកឈុន ណាំតុង ប្រធានអង្គភាពនេសាទរដ្ឋបាលស្រុកកណ្តាលស្ទឹង ខេត្តកណ្តាលឱ្យដឹងថា ឆ្នាំនេះត្រីសម្បូរជាងឆ្នាំមុន និងបានធ្វើឱ្យតម្លៃត្រីក៏ធូរថ្លៃផងដែរ ដោយក្នុងនោះត្រី ១ គីឡូ បើទិញនៅកន្លែងដាយត្រីផ្ទាល់ ១ ០០០-១ ២០០ រៀលហើយអ្នកទិញក៏យកទៅជ្រើសរើសលក់បន្តដោយញែកត្រីធំ និងតូចដាក់លក់តម្លៃផ្សេងគ្នា ដើម្បីទទួលបានផលចំណេញ។
លោកបានប្រាប់ថា៖ «មានប្រជាពលរដ្ឋយើងច្រើនបាននាំគ្នាមកទិញត្រី ដើម្បីយកទៅធ្វើត្រីប្រហុកដោយភាគច្រើន ពួកគាត់មកទិញពេលព្រឹក ហើយ ត្រឡប់ទៅវិញពេលថ្ងៃ ដោយមិនសម្រាកធ្វើប្រហុកនៅកន្លែងដួស ឬទិញត្រីនោះទេ»។
ពលរដ្ឋរស់នៅខេត្តតាកែវ ដែលនិយមធ្វើប្រហុកសម្រាប់លក់ អ្នកស្រីលឹម ធីតា ឱ្យដឹងថា រៀងរាល់រដូវធ្វើប្រហុក រូបគាត់ និងអ្នកភូមិ តែងមកទិញត្រីនៅគីឡូម៉ែត្រលេខ ៩ ខណ្ឌឫស្សីកែវ រាជធានីភ្នំពេញ។ អ្នកស្រីបន្ថែមថា ដោយសារឆ្នាំនេះត្រីសម្បូរ អ្នកស្រី នឹងធ្វើប្រហុកឱ្យបាន ១ តោន សម្រាប់ឆ្លើយតបនឹងតម្រូវការទីផ្សារ។
អ្នកស្រីលឹម ធីតា និយាយថា៖ «ត្រីនៅទីនេះធម្មជាតិល្អៗ ថ្ងៃដំបូងខ្ញុំទិញ ១ គីឡូ ៣ ពាន់រៀល ក្រោយមកប៉ុន្មានថ្ងៃចុះថ្លៃបន្តិចសល់ ២ ៨០០ រៀល។ ឆ្នាំនេះសម្បូរត្រីជាងឆ្នាំមុន ហើយល្អៗ»។
ចំណែក អ្នកស្រី ឡុង សុខនី អាយុ៥៨ឆ្នាំ បានប្រាប់ដែរថា គាត់សប្បាយចិត្តនៅពេលឃើញត្រីឆ្នាំនេះសម្បូរ ហើយតម្លៃសមរម្យ ពោលគឺមិនថ្លៃពេក ក៏មិនថោកពេកដែរ។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «ក្នុង ១ ឆ្នាំៗ ខ្ញុំធ្វើប្រហុកប្រមាណ ៤០០ ទៅ ៥០០ គីឡូ សម្រាប់លក់ផង ទុកហូប និងចែកបងប្អូនផងដែរ។ និយាយទៅ ឱ្យតែដល់រដូវត្រីសម្បូរ ខាងដាយខលទៅពួកយើង ដោយសារយើងធ្លាប់ធ្វើរាល់ឆ្នាំ»។
អ្នកស្រីបន្តថា សម្រាប់ឆ្នាំនេះត្រីធ្វើប្រហុកមានតម្លៃចន្លោះ ពី ២ ៥០០ ដល់ ៣ ០០០ រៀល ហើយអ្នកស្រី ក៏បានបញ្ជាក់ថា តម្លៃប្រែប្រួលទៅតាមថ្ងៃ។
រដ្ឋបាលជលផល បានជូនដំណឹងដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ដោយ បានបញ្ជាក់ថា ក្នុងរដូវនេសាទ ឆ្នាំ ២០២២-២០២៣ រដូវធ្វើត្រីប្រហុក ផ្អក ត្រីឆ្អើរ ឬទឹកត្រី នឹងចាប់ផ្តើមសម្បូរច្រើន ចាប់ពីថ្ងៃទី ២៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២២ រហូតដល់ថ្ងៃទី ៣ ខែមករា ឆ្នាំ ២០២៣៕
រាយការណ៍បន្ថែមដោយ នាង សុគន្ធា
វីដេអូ៖
