ការទទួលបានភាគលាភតិចមិនមែនសុទ្ធតែមានន័យថាភាគហ៊ុននោះធ្វើអាជីវកម្មមិនចំណេញនោះទេ តែវាបង្ហាញថាក្រុមហ៊ុនកំពុងបណ្តាក់ទុនដែលបានពីប្រាក់ចំណេញដើម្បីឆ្ពោះទៅរកកំណើន។ ហេង ជីវ័ន
នៅពេលវិនិយោគលើភាគហ៊ុន វិនិយោគិនតែងរំពឹងថា ភាគហ៊ុនមួយចំនួនរបស់ពួកគេនឹងទទួលបានការទូទាត់ភាគលាភ។ ភាគលាភគឺជាចំនួនទឹកប្រាក់ដែលវិនិយោគិនអាចទទួលបាននៅកាលបរិច្ឆេទដ៏ទៀងទាត់មួយដែលបានមកពីប្រាក់ចំណេញរបស់ក្រុមហ៊ុន ដែលជាទូទៅត្រូវបានបែងចែក ១ ឆ្នាំម្តងដោយក្រុមហ៊ុនបោះផ្សាយទៅកាន់ម្ចាស់ភាគហ៊ុន។ ក្រុមហ៊ុនណាដែលមាន ប្រាក់ចំណេញគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីចែកឱ្យម្ចាស់ភាគហ៊ុន ក៏ធ្វើការបែងចែកភាគលាភ ឯក្រុមហ៊ុនណាដែលមិន មានទឹកប្រាក់គ្រប់គ្រាន់ក៏មិនបានចែកភាគលាភនោះដែរ។
យ៉ាងណាមិញ មានក្រុមហ៊ុនខ្លះទៀតមានប្រាក់ចំណេញយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ ក៏ប៉ុន្តែនៅតែមិនសម្រេចចែកភាគលាភដល់វិនិយោគិនទាល់តែសោះ។ ហេតុអ្វី? តើភាគហ៊ុនដែលចែកភាគលាភទាប ឬមិនចែកភាគលាភសុទ្ធតែមិនមែនជាជម្រើសល្អ? ចម្លើយដ៏សាមញ្ញគឺ «អត់ទេ»។ ផ្ទុយទៅវិញ ការទូទាត់ភាគលាភទាបឬមិនបែងចែកភាគលាភក៏អាចផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ជាច្រើនវិញដល់វិនិយោគិន ទៅថ្ងៃអនាគតផងដែរ។
ក្រុមហ៊ុនបង្វិលប្រាក់ចំណេញទៅដាក់ទុនបង្កើនអាជីវកម្មរបស់ពួកគេវិញ
វាជារឿងធម្មតាទេដែលវិនិយោគិនចង់បានភាគលាភច្រើន។ យ៉ាងណាមិញការទទួលបានភាគលាភតិចមិនមែនសុទ្ធតែមានន័យថាភាគហ៊ុននោះធ្វើអាជីវកម្មមិនចំណេញនោះឡើយ ផ្ទុយទៅវិញវាអាចបង្ហាញថា ក្រុមហ៊ុនកំពុងបណ្តាក់ទុនដែលបានពីប្រាក់ចំណេញទៅបន្ថែមលើដំណើរការអាជីវកម្មដើម្បីឆ្ពោះទៅរកកំណើន ការអភិវឌ្ឍ ឬការកាត់បន្ថយបំណុល ដែលអាចផ្តល់ជាអត្ថប្រយោជន៍ទៅវិញទេសម្រាប់ម្ចាស់ភាគហ៊ុនទៅថ្ងៃអនាគត។
ក្រុមហ៊ុនមួយចំនួនទៀតមិនបែងចែកភាគលាភតែម្តងដើម្បីទុកដើមទុនបង្វិលជាអតិបរមា ឧទាហរណ៍ក្រុមហ៊ុនបច្ចេកវិទ្យាដ៏ធំបំផុតមួយ ចំនួនដូចជា ក្រុមហ៊ុន អាលហ្វារបែត Alphabet (GOOG), មេតា Meta (META), អាម៉ាហ្សូន Amazon (AMZN), បាយអូហ្សែ៊ន Biogen (BIIB) និង តេសឡា Tesla (TSLA)។ ក្រុមហ៊ុនទាំងនេះបាន សម្រេចមិនបែងចែកភាគលាភ ដើម្បីយកប្រាក់ចំណេញនោះទៅវិនិយោគបន្តក្នុងការស្រាវជ្រាវ បង្កើតបច្ចេកវិទ្យាថ្មី និងពង្រីកអាជីវកម្មឱ្យបានកាន់តែធំ។ ជាលទ្ធផលក្រុមហ៊ុនទាំងនេះបានរីកធំធាត់ដ៏សម្បើម ជាពិសេសក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានទសវត្សរ៍កន្លង មកនេះ។
ក្រុមហ៊ុនប្រតិបត្តិតាមបរិបទសង្គម និងវិស័យរៀងៗខ្លួន
ការអភិវឌ្ឍ និងរីកលូតលាស់នៃវិស័យមួយចំនួនមានលក្ខណៈលឿនជាងវិស័យមួយចំនួនទៀត ដែលនេះជារឿងធម្មតាមួយដែលវិនិយោគិនគួរដឹងមុននឹងដាក់ទុនទៅវិនិយោគលើក្រុមហ៊ុនណាមួយ។ ស្របពេលជាមួយគ្នានេះដែរក្រុមហ៊ុនទាំងនោះក៏អាចជួបប្រទះនឹងបញ្ហាដែលត្រូវដោះស្រាយផ្សេងៗគ្នាផងដែរ ដែលធ្វើឱ្យមានភាពប៉ះពាល់ ឬបម្រែបម្រួលទៅដល់វិធានការគ្រប់គ្រងអាជីវកម្មផលចំណេញ និងការខាតបង់ របស់ក្រុមហ៊ុននោះផ្ទាល់។
ឧទាហរណ៍វិស័យហិរញ្ញវត្ថុវិស័យមួយនេះមាននិន្នាការរីកចម្រើនដ៏មានស្ថិរភាពខ្ពស់ដែលវិនិយោគិនអាចវិនិយោគបានដោយមិនសូវមានហានិភ័យខាតបង់ច្រើនយ៉ាងណាមិញ វិស័យមួយចំនួនទៀតមានលក្ខណៈលូតលាស់ស្ថិរភាពដែរ ប៉ុន្តែម្តងម្កាលក៏មានលក្ខណៈឡើងចុះខ្លាំងហើយមិនអាចទាយទុកមុនបាន ដូចជាវិស័យវេជ្ជសាស្ត្រ និងបច្ចេកវិទ្យាក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។
បរិបទសង្គម បូករួមនឹងល្បឿនរីកលូតលាស់ខុសៗគ្នានៃវិស័យនីមួយៗ ធ្វើឱ្យក្រុមហ៊ុននីមួយៗអាចនឹងធ្វើការសម្រេចចិត្តចែកភាគលាភនៅអាត្រាខុសៗគ្នា ដើម្បីឱ្យសមស្របទៅនឹងស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ន។ អំឡុងពេលដែលវិស័យរបស់ក្រុមហ៊ុននោះមានបម្រែបម្រួលខ្លាំង ក៏អាចជាឱកាសល្អសម្រាប់ឱ្យក្រុមហ៊ុននោះទៅបណ្ដាក់ទុនបន្ថែមដើម្បីទទួលបានអត្រាកំណើនភ្លាមៗ ហើយប្រាក់ចំណេញនោះអាចនឹងត្រូវបានបន្តប្រើប្រាស់សម្រាប់ពង្រីកក្រុមហ៊ុនតទៅមុខទៀត។
ផ្ទុយទៅវិញ រយៈពេលឡើងចុះនេះដែរក៏អាចធ្វើឱ្យក្រុមហ៊ុនមួយចំនួនប្រឈមនឹងការខាតបង់ខ្ពស់ផងដែរ ដែលអាចនឹងធ្វើឱ្យក្រុមហ៊ុនមួយចំនួនបង្ខំចិត្តបង្កក ឬគរទុកដើមទុនដើម្បីទប់ទល់នឹងគ្រោះអាសន្ន។ ឧទាហរណ៍ ក្រុមហ៊ុនប្រេង និងឧស្ម័នរ៉ូយ៉ាល់ដាច់ស្យែល Royal Dutch Shell (RDS.A) កាលពីថ្ងៃទី ៣០ ខែមេសា ឆ្នាំ ២០២០ បានកាត់បន្ថយភាគលាភចំនួន ៦៦% មកនៅត្រឹម ១៦ សេនក្នុង ១ ហ៊ុន ដែលជាការកាត់បន្ថយលើកដំបូងចាប់តាំងពីឆ្នាំ ១៩៤៥ មកម្លេ៉ះ ដើម្បីរក្សាទុកថវិកា និងពង្រឹងអាជីវកម្មអំឡុងពេលដែលកំពុងមានការរាតត្បាតនៃជំងឺកូវីដ ១៩ និងការធ្លាក់ចុះតម្លៃប្រេងខ្លាំង។ ការកាត់បន្ថយភាគលាភនេះបានអនុញ្ញាត ឱ្យក្រុមហ៊ុននៅបន្តមានអាជីវកម្មមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ។
ក្រុមហ៊ុនចង់រក្សាថ្លៃភាគហ៊ុនឱ្យបានល្អ
ការចែកភាគលាភជះឥទ្ធិពលដល់ថ្លៃភាគហ៊ុនរបស់ក្រុមហ៊ុននោះ ព្រោះភាគលាភនេះបង្ហាញពីលំហូរសាច់ប្រាក់ពីក្រុមហ៊ុនទៅដល់ម្ចាស់ភាគហ៊ុន។ នៅពេលដែលក្រុមហ៊ុនចែកភាគលាភ ជាទូទៅថ្លៃភាគហ៊ុននឹងមានការធ្លាក់ចុះទៅសមមាត្រនឹងថ្លៃភាគលាភ ព្រោះនេះឆ្លុះបញ្ចាំងពីការដែលម្ចាស់ភាគហ៊ុនថ្មីដែលបានទើបនឹងទទួលទិញភាគហ៊ុន ១ ថ្ងៃមុនថ្ងៃចែកភាគហ៊ុន (Ex-Dividend Day) មិនទទួលបានការទូទាត់នោះឡើយ។
ការចែកភាគលាភទាបអាចកាត់បន្ថយការធ្លាក់ចុះថ្លៃភាគហ៊ុននេះបានព្រមទាំងជួយរក្សាថ្លៃលើទីផ្សាររបស់ក្រុមហ៊ុនឱ្យបានល្អទៀតផង។ ឧទាហរណ៍ ក្រុមហ៊ុន អេតវ៉ាន អូតូ ផាតAdvance Auto Parts (AAP) បានកាត់បន្ថយភាគលាភពី ១,៥០ ដុល្លារអាមេរិកមកត្រឹម ០,២៥ ដុល្លារក្នុង ១ ហ៊ុននាឆ្នាំ ២០២៣ នេះ ប៉ុន្តែថ្លៃភាគហ៊ុនរបស់ក្រុមហ៊ុននេះវិញបែរជាកើនឡើង ៦,៥% នាថ្ងៃប្រកាសព័ត៌មានទៅវិញ ដោយសារវិនិយោគិនមានទស្សនវិជ្ជមានច្រើនចំពោះរបាយការណ៍ប្រាក់ចំណូល និងការកែសម្រួល វិធីដឹកនាំរបស់ក្រុមហ៊ុន។ នេះក៏ជាឱកាសល្អសម្រាប់វិនិយោគិនលក់ភាគហ៊ុនដើម្បីទទួលបានប្រាក់ចំណេញធំ។
ភាគលាភឆ្លុះបញ្ចាំងពីដំណាក់កាលអភិវឌ្ឍន៍របស់ក្រុមហ៊ុន
កម្រិតអាយុកាលវិស័យ និងវដ្តអាជីវកម្មរបស់ក្រុមហ៊ុនក៏អាចបានជះឥទ្ធិពលដល់ថ្លៃភាគលាភផងដែរ។ ក្រុមហ៊ុនទើបនឹងបានបង្កើតឡើង ឬដែលផ្តោតសំខាន់លើការខិតខំរីកធំធាត់អាចចែកភាគលាភទាប ឬមិនចែកភាគលាភតែម្តង ដោយសារក្រុមហ៊ុននោះត្រូវការថវិកាដើម្បីបន្តបង្វិល ឬវិនិយោគទៅលើវិធីសាស្ត្រផ្សេងៗដើម្បីបង្កើនប្រាក់ចំណូល ឱ្យបានកាន់តែច្រើនឬដើម្បីពង្រីក និងបណ្តុះបណ្តាលភាពច្នៃប្រឌិតថ្មីៗ។
ក្រុមហ៊ុនដែលមានអាយុកាលយូរ ឬមានស្ថិរភាពខ្ពស់អាចនឹងចែកភាគលាភបានច្រើនហើយទៀងទាត់ ដោយសារក្រុមហ៊ុននោះមិនត្រូវការចាំបាច់យកប្រាក់ចំណេញទាំងអស់ទៅវិនិយោគបន្តនោះទេហើយក្រុមហ៊ុនទាំងនោះជាទូទៅមានលំហូរសាច់ប្រាក់ច្រើនស្រាប់។ ការចែកភាគលាភទាបអាចឆ្លុះបញ្ចាំងពីដំណាក់កាលនៃការអភិវឌ្ឍរបស់ក្រុមហ៊ុន ឬក្នុងការឆ្លើយតបចំពោះការបម្រែបម្រួលលក្ខខណ្ឌទីផ្សារ។
ឧទាហរណ៍ក្រុមហ៊ុន ម៉ាស៊ីស Macy''s (M) បានបញ្ចុះភាគលាភបន្តិចបន្តួចពី ០,១៦៥៤ ដុល្លារអាមេរិក មកត្រឹម ០,១៦៥០ ដុល្លារក្នុងមួយហ៊ុន ក្នុងឆ្នាំ ២០២៣ ដែលនេះបង្ហាញពីទំនុកចិត្តរបស់ក្រុមហ៊ុនក្នុងការងើបឡើងវិញបន្ទាប់ពីការធ្លាក់ចុះបណ្តាលមកពីជំងឺរាតត្បាត។ ក្រុមហ៊ុននេះក៏បានរាយការណ៍ពីប្រាក់ចំណូល ដែលមានភាពល្អប្រសើរជាងការរំពឹងទុក ហើយបានលើកឡើងនូវទស្សនវិស័យវិជ្ជមានរបស់ខ្លួនសម្រាប់ឆ្នាំនេះផងដែរ។
ការណែនាំសម្រាប់ការវិនិយោគ លើភាគហ៊ុនដែលមានការចែកភាគលាភ
វិនិយោគិននីមួយៗមានគោល ដៅទទួលបានភាគលាភផ្សេងៗគ្នា។ វិនិយោគិនផ្តោតលើប្រាក់ចំណូល (Income Investor) ចង់បានអត្រាបែងចែកភាគលាភខ្ពស់ ដើម្បីទទួលបានសាច់ប្រាក់ច្រើន។ អនុបាតភាគលាភខ្ពស់បង្កើនទិន្នផលភាគលាភ (Dividend Yield) ពោលគឺ វិនិយោគិនដែលផ្តោត លើប្រាក់ចំណូលមិនចាំបាច់មានដើមទុនច្រើនដើម្បីសម្រេចផែនការសាច់ប្រាក់របស់ពួកគេឡើយ។
វិនិយោផ្តោតលើកំណើន (Growth Investor) ជាទូទៅចូលចិត្តអនុបាតភាគលាភទាប ព្រោះនោះមានន័យថាក្រុមហ៊ុនកំពុងយកប្រាក់ចំណូលទៅបង្វិលដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ក្រុមហ៊ុនឱ្យកាន់តែប្រសើរ ដូចជាបើកក្រុមហ៊ុនបុត្រសម្ព័ន្ធថ្មី ឬទិញភាគហ៊ុនត្រឡប់មកវិញ (Share-Buyback) ជាដើម។ ដូច្នេះ វិនិយោគិនគួរដឹងពីតម្រូវ ការរបស់ខ្លួនដើម្បីជ្រើសរើសភាគហ៊ុនឱ្យបានសមស្រប៕
