ភ្នំពេញៈ ចំណងមិត្តភាព និងកិច្ចខិតខំទាក់ទាញវិនិយោគិនចិនឱ្យចូលមកបណ្តាក់ទុនផ្ទាល់នៅកម្ពុជា បានជំរុញឱ្យទឹកប្រាក់នៃការផ្លាស់ប្តូរទំនិញរវាងប្រទេសទាំង ២ កើនឡើងជាបន្តបន្ទាប់ ដោយក្នុងរយៈពេល ៩ ខែដើមឆ្នាំ ២០២៤ សម្រេចបានក្នុងទឹកប្រាក់ជាង ១១ ពាន់លានដុល្លារ កើនឡើងជាង ២០ ភាគរយបើធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាក្នុងឆ្នាំ ២០២៤។
ទិន្នន័យកត់ត្រាដោយអគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករកម្ពុជា (GDCE) ឱ្យដឹងថា ប្រទេសចិន គឺជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មធំជាងគេរបស់កម្ពុជា ដោយគិតពីដើមខែមករា ដល់ដំណាច់ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២៤ ការផ្លាស់ប្តូរទំនិញរវាងប្រទេសទាំង ២ មានទឹកប្រាក់សរុប ១១,១៥ ពាន់លានដុល្លារ កើនឡើង ២២,៥ ភាគរយបើធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាក្នុងឆ្នាំ ២០២៣ ដែលមានចំនួន ៩,១ ពាន់លានដុល្លារ។
ក្នុងចំនួននេះ គឺទំនិញកម្ពុជានាំទៅប្រទេសចិនចំនួន ១,២៨ ពាន់លានដុល្លារ កើន ២០,៨ ភាគរយ ចំណែកទំនិញចិននាំមកកម្ពុជា ៩,៨៧ ពាន់លានដុល្លារ កើនឡើង ២២,៧ ភាគរយ។ ផ្អែកតាមតួលេខនេះ គឺជញ្ជីងពាណិជ្ជកម្មរបស់កម្ពុជាមានឱនភាពប្រមាណ ៨,៥៩ ពាន់លានដុល្លារ ខណៈរយៈពេលដូចគ្នាឆ្នាំ២០២៣ មានចំនួន ៦,៩៨ ពាន់លានដុល្លារ។
សម្រាប់ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២៤ ទឹកប្រាក់នៃការនាំចេញ នាំចូលទំនិញរវាងប្រទេសទាំង ២ មានចំនួន ១,០៧ ពាន់លានដុល្លារ កើនឡើង ៦,៤ ភាគរយធៀបខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២៣ ដោយទំនិញកម្ពុជានាំចេញមានទឹកប្រាក់ ១២៩,១ លានដុល្លារ កើន ៨,៤ ភាគរយ ខណៈប្រទេសចិននាំចូល ៩៤១,៦២ លានដុល្លារ កើនឡើង ៦,១ ភាគរយ។
អនុប្រធានសមាគមពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា-ចិន លោក ឡោ វិចិត្រ បានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ក្នុងថ្ងៃទី ១៤ ខែតុលាថា ការកើនឡើងទំហំពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីកម្ពុជា-ចិន គឺដោយសារកត្តាមួយចំនួនដូចជា ភាពល្អប្រសើរនៃទំនាក់ទំនងការទូតនៃប្រទេសទាំង ២, ប្រទេសចិនមានវត្ថុធាតុដើម និងគ្រឿងផ្សំដែលមានតម្លៃប្រកួតប្រជែងជាច្រើនស្របនឹងតម្រូវការរបស់កម្ពុជា និងកម្ពុជាគឺជាទីតាំងមានសក្តានុពលសម្រាប់ការបណ្តាក់ទុន។
លោកបានពន្យល់ថា កំណើនទឹកប្រាក់នាំចេញនាំចូលទំនិញប្រទេសទាំង ២ ក៏ទទួលបានផលវិជ្ជមានពីជម្លោះពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសមហាអំណាចធំៗ(ចិន អាមេរិក ព្រមទាំងតំបន់អ៊ឺរុប) ដែលជំរុញឱ្យរោងចក្រមួយចំនួននៅប្រទេសចិនប្តូរទីតាំង ឬពង្រីកទីតាំងផលិតនៅប្រទេសផ្សេងៗរួមទាំងកម្ពុជា ដើម្បីគេចចេញពីសម្ពាធផ្នែកនយោបាយ និងពន្ធគយ ជាដើម។
លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំមើលឃើញថា ទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសទាំង ២ នឹងបន្តកើនឡើងបន្ថែមទៀតនាពេលខាងមុខ។ ប្រទេសចិននឹងនៅតែជាប្រភពនៃការផ្គត់ផ្គង់វត្ថុធាតុដើមសំខាន់សម្រាប់ចង្វាក់ផលិតកម្មរបស់កម្ពុជា»។
ទាក់ទងចំនួនទឹកប្រាក់ដែលកម្ពុជានាំចូលទំនិញពីប្រទេសចិនក្នុងចំនួនដ៏ច្រើន លោក វិចិត្រ បានលើកឡើងថា ចាប់តាំងពីចិនក្លាយជាសមាជិកអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក (WTO) ក្នុងឆ្នាំ ២០០១ ការនាំចេញទំនិញរបស់ប្រទេសចិន បានស្ទុះឡើងស្ទើរគ្រប់គោលដៅទូទាំងពិភពលោក។ សម្រាប់កម្ពុជាការនាំចូលទំនិញពីប្រទេសចិនច្រើន គឺដោយសារកម្ពុជាខ្វះវត្ថុធាតុដើម ដែលជាធាតុផ្សំសម្រាប់កែច្នៃជាផលិតផលសម្រេច ដើម្បីនាំចេញទៅលក់បន្តនៅទីផ្សារអន្តរជាតិ។
លោកលើកឡើងទៀតថា ទន្ទឹមនឹងការនាំចូលទំនិញពីប្រទេសចិនច្រើន កម្ពុជាក៏បានទាក់ទាញវិនិយោគិនចិនឱ្យចូលមកបណ្តាក់ទុនផ្ទាល់នៅកម្ពុជាលើវិស័យចម្រុះជាច្រើនផងដែរ។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖«កត្តាភូមិសាស្រ្តនយោបាយពិភពលោក ព្រមទាំងលក្ខណៈអំណោយផលនៃទីតាំងភូមិសាស្រ្ត ច្បាប់វិនិយោគ ... និងកម្លាំងពលកម្មជំនាញមានតម្លៃសមរម្យ បានជួយឱ្យកម្ពុជាទាក់ទាញវិនិយោគិនអន្តរជាតិ ពិសេសជនជាតិចិនជាច្រើនឱ្យចូលមកបើករោងចក្រនៅកម្ពុជា»។
កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគី និងពហុភាគី គឺជាការរួមចំណែកក្នុងការបង្កើនទំហំពាណិជ្ជកម្ម
សេដ្ឋវិទូនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា លោក ហុង វណ្ណៈ បាននិយាយថា ទឹកប្រាក់នៃការផ្លាស់ប្តូរទំនិញរវាងកម្ពុជា-ចិនកើនឡើងដោយសារភាពល្អប្រសើរនៃទំនាក់ទំនងការទូត ខណៈប្រទេសទាំង២ ក៏មានកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីទ្វេភាគីជាមួយគ្នា (CCFTA) និងជាសមាជិកនៃកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយតំបន់ (RCEP) ផងដែរ។
លោកបន្តថា ខណៈប្រទេសចិនត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ថាជាប្រភពផ្គត់ផ្គង់វត្ថុធាតុដើម និងទំនិញដ៏ធំលើពិភពលោកនោះ ដូច្នេះចិននឹងនៅបន្តជាប្រភពផ្គត់ផ្គង់ទំនិញដ៏សំខាន់របស់កម្ពុជា ជាពិសេសវត្ថុធាតុដើមក្នុងផលិតកម្មវាយនភណ្ឌដើម្បីឱ្យកម្ពុជាយកទៅកែច្នៃជាផលិតផលសម្រេចសម្រាប់នាំចេញទៅទីផ្សារអន្តរជាតិ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖«រយៈពេលជាយូរមកហើយដែលប្រទេសចិន គឺជាប្រភពសំខាន់នៃការផ្គត់ផ្គង់វត្ថុធាតុដើម ឬគ្រឿងផ្សំផ្សេងៗឱ្យរោងចក្រ/សហគ្រាសនៅកម្ពុជា។ ទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងប្រទេសទាំង ២ នឹងបន្តកើនឡើងថែមទៀតនាពេលខាងមុខ»។
ទាក់ទងនឹងការនាំទំនិញពីកម្ពុជាទៅទីផ្សារប្រទេសចិន អ្នកសេដ្ឋកិច្ចខាងលើបានអះអាងថា ដោយសារកម្ពុជាជាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ ដូច្នេះទំនិញដែលកម្ពុជានាំទៅប្រទេសចិនភាគច្រើនជាផលិតផលកសិកម្ម និងធនធានធម្មជាតិ។
ភាគច្រើនទំនិញកម្ពុជានាំទៅប្រទេសចិន គឺជាផលិតផលកសិកម្ម និងវាយនភណ្ឌ ចំណែកការនាំចូលរបស់ចិន គឺមានផលិតផលចម្រុះជាច្រើនដូចជា វត្ថុធាតុដើមសម្រាប់វិស័យវាយនភណ្ឌ គ្រឿងសំណង់ រថយន្ត គ្រឿងម៉ាស៊ីន ឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក អគ្គិសនី ឱសថ ចំណីអាហារ ថ្នាំគីមីកសិកម្ម ជាដើម។ នេះបើតាមលោក ហុង វណ្ណៈ។
កម្ពុជាខិតខំបង្កើនការទាក់ទាញវិនិយោគិនចិនឱ្យចូលមកបណ្តាក់ទុនផ្ទាល់
នៅទីស្តីការក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា(CDC) កាលពីថ្ងៃទី១១ ខែតុលា លោក ជា វុទ្ធី អគ្គលេខាធិការគណៈកម្មាធិការវិនិយោគកម្ពុជានៃក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា បានជួបពិភាក្សាការងារជាមួយគណៈប្រតិភូក្រុមហ៊ុនមកពីប្រទេសចិនចំនួន ៦ ដែលមានសកម្មភាពវិនិយោគក្នុងវិស័យថាមពល, ឧស្សាហកម្ម, សេវាប្រឹក្សាក្នុងវិស័យវិស្វកម្មសំណង់ និងពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ ព្រមទាំងសភាពាណិជ្ជកម្មក្រុង Xinyang ខេត្ត Henan ដែលដឹកនាំដោយ លោក ហេង ទី ទីប្រឹក្សាក្រុមហ៊ុន Zhongjian Yongfeng New Energy Resources Technology Co., Ltd ។
ក្នុងជំនួបនោះ លោក ជា វុទ្ធី បានសម្តែងការស្វាគមន៍ចំពោះគណៈប្រតិភូ ដែលបានចំណាយពេលដ៏មានតម្លៃមកធ្វើទស្សនកិច្ចសិក្សាដោយផ្ទាល់នៅកម្ពុជា ដើម្បីស្វែងយល់ពីកាលានុវត្តភាពវិនិយោគ និងសក្តានុពលវិនិយោគរបស់កម្ពុជា ខណៈបច្ចុប្បន្នប្រទេសចិនគឺជាប្រភពទុនវិនិយោគធំជាងគេទី ១ នៅកម្ពុជា។
លោកបានប្រាប់ថា រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាគាំទ្រពេញទំហឹងទៅលើការបណ្តាក់ទុនផ្ទាល់នៅកម្ពុជា ពិសេសលើថាមពលស្អាត។
ជាមួយគ្នានេះលោកក៏ស្នើឱ្យគណៈប្រតិភូចិន ពិចារណាលើការវិនិយោគក្នុងវិស័យកសិ- ឧស្សាហកម្ម ដោយសារកម្ពុជាមានសក្តានុពលខ្ពស់ក្នុងវិស័យកសិកម្ម និងមានដំណាំយុទ្ធសាស្ត្រជាច្រើនរួមមានស្រូវ ដំឡូងមី និងស្វាយចន្ទី ជាដើម ព្រមទាំងពិចារណាលើការវិនិយោគបង្កើតតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសផងដែរ។
លោកថ្លែងថា៖«ថ្នាក់ដឹកនាំ រួមទាំងមន្ត្រីទាំងអស់របស់ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជាមានសេចក្តីសោនស្សរីករាយរង់ចាំផ្តល់កិច្ចសម្រួលទាំងឡាយនៅគ្រប់ជំហាននៃការធ្វើប្រតិបត្តិការវិនិយោគនៅកម្ពុជាជូនក្រុមហ៊ុន»។
ទុនវិនិយោគមកពីប្រទេសចិន ឈរនៅលើគេនៅប្រទេសកម្ពុជា
យោងតាមធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា(NBC) គិតត្រឹមត្រីមាសទី ១ ឆ្នាំ ២០២៣ ទុនវិនិយោគរបស់ជនជាតិចិន បាននាំមុខគេក្នុងការវិនិយោគផ្ទាល់នៅកម្ពុជា ដោយមានចំណែកប្រមាណ ៤៥ភាគរយនៃចំនួនសរុប ១៨៥,៧ទ្រីលានរៀល តាមពីក្រោយដោយវិនិយោគិនកូរ៉េខាងត្បូង, សិង្ហបុរី, ជប៉ុន វៀតណាម ម៉ាឡេស៊ី និងថៃ។
កាលពីឆ្នាំ ២០២៣ ការផ្លាស់ប្តូរទំនិញរវាងកម្ពុជា-ចិន មានទឹកប្រាក់សរុប ១២,២៦ពាន់លានដុល្លារ កើនឡើង ៥ភាគរយបើធៀបឆ្នាំ២០២២ ក្នុងនោះកម្ពុជានាំទំនិញទៅប្រទេសចិន ១,៤៨ពាន់លានដុល្លារ កើនឡើង ១៩,២ភាគរយ និងទំនិញចិននាំមកកម្ពុជា ១០,៧៩ពាន់លានដុល្លារ កើន ៣,៣ភាគរយ។ នេះបើយោងតាម GDCE៕