​ភ្នំពេញ​: មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ និង​វិស័យ​ឯកជន​របស់​កម្ពុជា បាន​សាទរ​ចំពោះ​ការចុះ​អនុ​ស្ស​រណៈ​យោគយល់​គ្នា (MoU) រវាង​កម្ពុជា និង​កាណាដា នៅ ពេល​ថ្មីៗ​នេះ ជា​វិធានការ​មួយ ដែល​មិន​ត្រឹមតែ​ជំរុញ​ទំនាក់​ទំនង​ការទូត​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ប៉ុន្តែ​ថែមទាំង​លើកកម្ពស់​ការដោះដូរ​ពា​ណិ​ជ្ជ​កម្ម ទេសចរណ៍ និង​ការវិនិយោគ​ផងដែរ​។​

​កាលពី​ថ្ងៃទី​​ ២០ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ​ ២០២៤ លោក ជុំ សុន្ទរី រដ្ឋ​លេខាធិការ​ក្រសួងការបរទេស និង​សហប្រតិបត្តិការ​អន្តរជាតិ និង លោក ALAN Bowman អគ្គនាយក​ទទួលបន្ទុក​តំបន់​អាស៊ីអាគ្នេយ៍ និង​អូ​សេ​អា​នី នៃ​នាយកដ្ឋាន​កិច្ចការបរទេស ពាណិជ្ជកម្ម និង​អភិវឌ្ឍន៍​នៃ​ប្រទេស​កាណាដា បាន​ធ្វើជា​សាក្សី​លើ​ការចុះហត្ថលេខា​លើ​អនុស្សរណៈ​យោគយល់​គ្នា​ជា​ជំហាន​ដ៏​សំខាន់​មួយ​ក្នុងការ​ឆ្ពោះទៅ​កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​ទ្វេភាគី​ដល់​កម្រិត​ថ្មី​មួយ​។​

​លោក សុន្ទរី បានបង្ហាញ​ការថ្លែងអំណរគុណ​ចំពោះ​ប្រទេស​កាណាដា ដែល​បាន​ជួយ​គាំទ្រ​ដល់​កំណើនសេដ្ឋកិច្ច និង​ការអភិវឌ្ឍ​របស់​កម្ពុ​ជា តាមរយៈ​កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​ក្នុង​ការជំរុញ​ការវិនិយោគ ពាណិជ្ជកម្ម ការអប់រំ សុខា​ភិ​បាល​ជាដើម​។​

​លោក​លើកឡើងថា ចំនួន​ភ្ញៀវទេសចរ​កាណាដា​មក​ក​ម្ពុ​ជា បាន​កើនឡើង​ទ្វេដង​កាលពី​ឆ្នាំ​ ២០២៣ ធៀប​នឹង​ឆ្នាំ​ ២០២២ ខណៈដែល​ការ​សម្ពោធ​ស្ថាន​កុងស៊ុល​កាណាដា ប្រចាំខេត្ត​សៀមរាប កាលពី​ថ្ងៃទី​ ១៣ ខែកុម្ភៈ នឹង​រួមចំណែក​លើកកម្ពស់​កិច្ច​សហ​ប្រតិបត្តិការ​កាន់តែខ្លាំង​លើ​វិស័យ​ទេសចរណ៍ ពាណិជ្ជកម្ម និង​ការវិនិយោគ​រវាង​ប្រទេស​ទាំង​ ២​។​

​លោក ប៉ែន សុ​វិជាតិ រដ្ឋលេខាធិការ និង​ជា​អ្នកនាំពាក្យ​ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម បាន​គូសបញ្ជាក់ថា កាណាដា គឺជា​ទីផ្សារ​នាំចេញ​ដ៏​ធំ​សម្រាប់​ផលិតផល​កាត់ដេរ​របស់​កម្ពុជា ដែល​រួមចំណែក​ដល់​កំណើន សេដ្ឋកិច្ច​របស់​កម្ពុជា​ក្នុង​រយៈពេល​ប៉ុន្មាន​ឆ្នាំ​កន្លងមកនេះ ខណៈដែល​ការផ្លាស់ប្តូរ​ពាណិជ្ជកម្ម​រវាង​ប្រទេស​ទាំង ​២ ​មានការ​​កើន​ឡើងជា​លំដាប់ ទោះបីជា​មានការ​រីក​រា​ល​ដាល​ជំងឺ​កូ​វីដ​ ១៩ ក៏ដោយ​។​

​លោក​ថ្លែងថា​៖ «​បើ​យើង​ពិនិត្យមើល​ទិន្នន័យ​ពាណិជ្ជកម្ម​រវាង​ប្រទេស​ទាំង ​២​ យើង​មាន​ភាពល្អប្រសើរ​ខ្លាំងណាស់​។ កាណាដា​គឺជា​ទីផ្សារ​ដ៏​សំខាន់​មួយ​របស់​យើង ជាពិសេស​សម្រាប់​វិស័យ​កាត់ដេរ និង​វាយ​ន​ភណ្ឌ​។ ដូច្នេះ ខ្ញុំ​ជឿជាក់ថា ដោយមាន​ការប្តេជ្ញាចិត្ត​ដែល​ធ្វើឡើង​ដោយ​ប្រទេស​យើង​ទាំង​ ២ ក្នុងការ​​លើកកម្ពស់​ពាណិជ្ជកម្ម និង​ការវិនិយោគ​បន្ថែមទៀត ការណ៍​នេះ​ពិតជា​នឹង​ជំរុញ​ការនាំចេញ​កាន់តែច្រើន​ពី​ប្រទេស​យើង ខណៈពេលដែល​យើង​ក៏​ពិនិត្យមើល​ការធ្វើ​ពិពិធ​កម្ម​ផលិតផល​របស់​យើង​ទៅកាន់​ទីផ្សារ​មួយ​នេះ​ផងដែរ​»​។​

​លោក លី ឃុន​ថៃ ប្រធាន​សមាគម​ស្បែកជើង​កម្ពុជា (CFA) បាន​កត់សម្គាល់ថា ផលិតផល​វាយ​ន​ភណ្ឌ​កម្ពុជា ទទួលបាន​ទីផ្សារ​យ៉ាង​ល្អប្រសើរ ដូចជា​អាមេរិក កាណាដា ចក្រភព​អង់គ្លេស និង​អឺរ៉ុប​។​

​លោក​បន្តថា ការធ្លាក់ចុះ​នៃ​ការ​នាំចេញ​ទៅកាន់​ប្រទេស​ទាំងនេះ​កាលពី​ឆ្នាំ​ ២០២៣ ត្រូវបាន​សន្មត​ថា ដោយ​សារ​តែ​បរិមាណ​នៃ​ការបញ្ជាទិញ​ខ្ពស់​កាលពី​ឆ្នាំ​ ២០២២ និង​ភាពមិន​ច្បាស់លាស់​នៃ​កំណើនសេដ្ឋកិច្ច​ពិភព​លោក​។​

​លោក​បាន​ពន្យល់ថា​៖ «​សម្រាប់​ឆ្នាំ ២០២៤ CFA ព្យាករ​កំណើន​ការ​នាំចេញ​ស្បែកជើង ស្រោមជើង និង វត្ថុ​ប្រហាក់ប្រហែល និង​ភាគរយ​របស់​វត្ថុ​ទាំងនោះ ដោយ​ផ្អែកលើ​ការ​កើន​ឡើង​នៃ​ការលក់​នៅពេល​ថ្មីៗ​សម្រាប់​ក្រុមហ៊ុន​ទទួល​សេវា​ប្រតិបត្តិការ​អាជីវកម្ម​បន្ត​ពី​ប្រទេស​កម្ពុជា​»​។​

​លោក ឃុន​ថៃ រំពឹងថា ការបញ្ចេញ​ទំនិញ​ពី​ឃ្លាំង​ស្តុក​ដោយ​អ្នកទិញ និង​អ្នក​លក់រាយ​នឹង​នាំឱ្យ​ការបញ្ជាទិញ​ផលិតផល​ទាំងនេះ​កើនឡើង​នៅ​ឆ្នាំ ២០២៤ បើ​ធៀប​នឹង​ឆ្នាំ ​២០២៣​។​

​យោងតាម​អគ្គនាយកដ្ឋាន​គយ និង​រដ្ឋាករ (GDCE) ការនាំចេញ និង​នាំចូល​សរុប​រវាង​ប្រទេស​ទាំង ​២ ​មានតម្លៃ ៩៤០,៤៩​ លាន​ដុល្លារ ធ្លាក់ចុះ ១៨,៥ ភាគរយ ពី​ចំនួន ១,១៥ ពាន់​លាន​ដុល្លារ ដែល​បាន​កត់ត្រា​កាលពី​ឆ្នាំ​ ២០២២​។ ចំនួន​នេះ​តំណាងឱ្យ​ប្រមាណ ២ ​ភាគរយ​នៃ​ទំនិញ​អន្តរជាតិ​សរុប​របស់​កម្ពុជា ដែលមាន​ចំនួន ៤៦,៨៣ ពាន់​លាន​ដុល្លារ​កាលពី​ឆ្នាំ ២០២៣​។​

​ក្នុងចំណោម​ដៃគូ​ពាណិជ្ជកម្ម​របស់​កម្ពុជា កាណាដា​ជាប់​ចំណាត់ថ្នាក់​លេខ​ ៨ តាម​ពីក្រោយ​ប្រទេស​ចិន អាមេរិក វៀតណាម ថៃ ជប៉ុន ឥណ្ឌូ​នេ​ស៊ី និង​អាល្លឺម៉ង់​។​

​យោងតាម GDCE ការនាំចេញ​របស់​ព្រះរាជាណាចក្រ​កម្ពុជា​ទៅកាន់​ប្រទេស​កាណាដា​មានតម្លៃ ៨៦៩,៥៤​ លាន​ដុល្លារ​ កាលពី​ឆ្នាំ​ ២០២៣ ធ្លាក់ចុះ ២២,៤ ភាគរយ​ធៀប​នឹង​រយៈពេល​ដូចគ្នា​កាលពី​ឆ្នាំមុន ខណៈ​ការ​នាំចូល​កើនឡើង ១០៩,៤​ ភាគរយ ដល់ ៧០,៩៥ ​លាន​ដុល្លារ​។ ឧត្តមភាព​ពាណិជ្ជកម្ម​របស់​ប្រទេស​កម្ពុជា ជាមួយ​កាណាដា មាន​ចំនួន ៧៩៨,៥៩​លាន​ដុល្លារ​៕