ភ្នំពេញ៖ វិស័យ​ជលផល​របស់​ប្រទេស​កម្ពុជា​​ដែល​ជា​ប្រភព​ចំណូល និង​ការងារ​ដ៏​សំខាន់​សម្រាប់​ពលរដ្ឋ​ប្រមាណ ៣៣០០០​នាក់ ភាគច្រើន​ជា​ស្ត្រី​ នៅ​មាន​បញ្ហា​រាំងស្ទះ​ជាច្រើន​ក្នុង​ការ​នាំ​ចេញ​ផលិតផល​របស់​ខ្លួន​ទៅ​កាន់​សហភាព​អឺរ៉ុប​(EU)។

ទោះបីជា​វិស័យ​នេះ​មាន​សក្ដានុពល​សម្រាប់​កំណើន​សេដ្ឋកិច្ច​ក៏ដោយ ក៏​ឧស្សាហកម្ម​ជលផល​ត្រូវ​បានរារាំង​ដោយ​ការ​អនុវត្ត​ផលិតកម្ម​មិនមាន​ប្រសិទ្ធភាព កង្វះ​ការ​សម្របសម្រួល និង​ធនធាន​មិន​គ្រប់គ្រាន់ ដើម្បី​បំពេញ​តាម​ស្តង់ដា​ដ៏​តឹងរ៉ឹង​របស់​សហភាព​អឺរ៉ុប​ដែល​ត្រូវ​ការ​សម្រាប់​ការ​នាំចេញ។

CAPFish-Capture: គម្រោង​អភិវឌ្ឍន៍​ជលផល​ក្រោយ​ប្រមូល​ផល ដែល​ផ្តល់​មូល​និធិ​ដោយ​សហភាពអឺរ៉ុប និង​អង្គការ​អភិវឌ្ឍន៍​ឧស្សាហកម្ម​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ (UNIDO) មាន​គោល​បំណង​ដោះស្រាយបញ្ហា​ទាំង​នេះ។

ជាមួយ​ថវិកា​ចំនួន ១៦​លា​នអឺរ៉ូ​ពី​សហភាពអឺរ៉ុប និង ៩០​ម៉ឺន​អឺរ៉ូ​ពី UNIDO គម្រោង​នេះ​ដំណើរ​ការ​ពី​ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០១៩ ដល់​ខែ​មិថុនា ឆ្នាំ ២០២៤ (ជាមួយ​នឹង​ផែនការ​ពង្រីក​បន្ដ) ស្វែង​រក​ការ​អភិវឌ្ឍន៍​ជលផល​ក្រោយ​ការ​ប្រមូល​ផល​របស់​កម្ពុជា​ដោយ​ការ​ធ្វើ​ឱ្យ​ប្រសើរ​ឡើង​នូវ​ប្រព័ន្ធ​បទប្បញ្ញត្តិ និង លើក​កម្ពស់​ការ​អនុវត្ត​ឧស្សាហកម្ម​ប្រកប​ដោយ​និរន្តរភាព។

លោក Bryan Fornari ប្រធាន​កិច្ច​សហប្រតិបត្តិការ​នៃប្រតិភូ​សហភាព​អឺរ៉ុប​ប្រចាំ​កម្ពុជា (EUD) បាន​ពន្យល់​ពី​បច្ចុប្បន្នភាព​នៃ​គម្រោង​នេះ។

លោក​បាន​និយាយ​ថា៖ «មាន​ផលិតផល​មួយ​ចំនួន​ដែល​អាច​នាំ​ចេញ​បាន ប៉ុន្តែ​នៅ​ពេល​ដែល​យើង​កំពុង​និយាយ​អំពី​វារីវប្បកម្ម និង​ជលផល​ក្រោយ​ការ​ប្រមូល​ផល​នៅ​ពេល​នេះ វា​មិន​អាច​នាំចេញ​វា​បាន​ទេ ដរាបណា​មិនមាន​ការ​អនុលោម​តាម​ស្តង់ដា​សហភាព​អឺរ៉ុប​គ្រប់គ្រាន់»។

លោកបាន​សង្កត់​ធ្ងន់​លើ​សារៈសំខាន់​នៃ​ការ​បង្កើត​ប្រព័ន្ធ​ត្រួត​ពិនិត្យ​ផលិតផល​ឆ្លើយតប​នឹង​តម្រូវ​ការ​សុខភាព ដោយ​លោក​បាន​គូស​បញ្ជាក់​ថា កម្ពុជា​អាច​នាំចេញ​ផលិតផល​ជលផល​ក្រោយ​ប្រមូលផល​នៅឆ្នាំ២០២៥ នឹង​ក្លាយ​ជា​ជំហាន​ដំបូង​ដ៏​សំខាន់​ក្នុង​ការ​នាំ​ចេញ​ផលិតផល​នេសាទ​របស់​កម្ពុជា​ទៅ​កាន់​សហភាព​អឺរ៉ុប។

លោក Fornari បាន​ថ្លែង​ថា៖ «ប្រសិនបើ​ក្រឡេក​មើល​ឧទាហរណ៍​ពី​ប្រទេស​ផ្សេង​ទៀត​ក្នុង​តំបន់​ ដែលបាន​ដើរ​តាម​គន្លង​នេះ លោក​អ្នក​បាន​ឃើញ​ថា ក្រុមហ៊ុន​ទាំង​នោះ​បាន​ព្យាយាម​អនុវត្ដ​តាម​ស្ដង់ដា​ ដែលពួកគេ​មើល​ឃើញ​សក្តានុពល​សម្រាប់​ការ​នាំ​ចេញ​ទៅ​កាន់​ទីផ្សារអឺរ៉ុប។ ដូច្នេះ នេះ​ជា​អ្វី​ដែល​អាច​យក​លំនាំ​តាម​​បាន​នៅ​កម្ពុជា»។

កញ្ញា អ៊ឹម រចនា អ្នក​នាំពាក្យ​ក្រសួង​កសិកម្ម រុក្ខា​ប្រមាញ់ និង​នេសាទ បាន​ឱ្យ​ដឹងថា នៅ​ឆ្នាំ​២០២៣ ការ​នាំ​ចេញ​ផលិតផល​ជលផល​ស្រស់ កម្ពុជា​សម្រេច​បាន​ ៣៤២៤​តោន កើន​ឡើង ៥២២ តោន​ បើ​ធៀបនឹង​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០២២។ 

កញ្ញា​បាន​បន្ថែមថា​៖ «​ដោយ​ឡែក សម្រាប់​ផលិតផល​ជលផល​កែច្នៃ​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០២៣ យើង​សម្រេច​បាន ១៨៦តោន កើន​ឡើង ១៤៥​តោន បើ​ប្រៀប​ធៀប​នឹង​ឆ្នាំ​២០២២»។ 

លោក ថោង រ៉ា អ្នក​ជំនាញ​សុវត្ថិភាព​ចំណី​អាហារ​ជាតិ ​បាន​គូស​បញ្ជាក់​ពី​វឌ្ឍនភាព​ដែល​បាន​ធ្វើឡើង​ពី​ឆ្នាំ ២០១៩ ដល់​ឆ្នាំ ២០២៥ ឆ្ពោះ​ទៅរក​ការ​ទទួល​បាន​សមភាព​សកល​/​សហភាព​អឺរ៉ុប​។​

ដំណើរ​នេះ​រួម​មាន​ការបង្កើត​ផែនការ​សកម្មភាព​ជាតិ ការ​អភិវឌ្ឍន៍​នីតិវិធី​ប្រតិបត្តិការ​ស្តង់ដា (SOPs) ការពង្រឹង​កម្មវិធី​ជាតិ​សំណល់​ជាតិ (NRMP) និងការ​ទទួល​បាន​​វិញ្ញាបនប័ត្រ​និមិត្ដ​សញ្ញា​គុណភាព​ផលិតផល​ជលផល​កម្ពុជា​ (CQS)​។​

លោក រ៉ា បាន​និយាយ​ថា ផែនទី​បង្ហាញ​ផ្លូវ​ឆ្ពោះ​ទៅ​រក​សមភាព​សហភាព​អឺរ៉ុប ផ្តល់​អត្ថប្រយោជន៍​ជាច្រើន​សម្រាប់​កម្ពុជា។ ទីមួយ ការចុះ​សម្រុង​គ្នា​ជាមួយ Codex និង​ស្តង់ដា​អន្តរជាតិ​ធានា​ឱ្យ​ប្រព័ន្ធ​គ្រប់​គ្រង​ចំណី​អាហារ​របស់​ប្រទេស​មាន​ភាព​រឹងមាំ​និង​អាច​ទុកចិត្ត​បាន។

នេះ​មិន​ត្រឹមតែ​ធ្វើឱ្យ​ប្រសើរ​ឡើង​នូវ​សុវត្ថិភាព​ម្ហូបអាហារ​ជាតិ​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ប៉ុន្តែ​ថែមទាំង​បើក​លទ្ធភាព​ចូលទៅ​កាន់​ទីផ្សារ​ដ៏​ធំ និង​មាន​តម្លៃ​ថ្លៃ ដែល​ក្លាយជា​ប្រភព​ចំណូល​ដ៏​សំខាន់​។​

លោក​បាន​លើក​ឡើង​ថា៖ «​ការ​សម្រេច​បាន​នូវ​ស្តង់ដា​សហភាព​អឺរ៉ុប លើក​កម្ពស់​កេរ្តិ៍ឈ្មោះ​របស់​ប្រទេស និង​ទាក់ទាញ​ការវិនិយោគ​កាន់តែ​ច្រើន ដែល​មាន​ន័យថា ការពារ​សុខភាព​សាធារណៈ និង​លើក​កម្ពស់​មុខមាត់​អន្តរជាតិ​របស់​កម្ពុជា»។

លោក​បាន​និយាយថា អាជ្ញា​ធរមាន​សមត្ថកិច្ច​ជលផល (FCA) កំពុង​ចរចា​យ៉ាង​សកម្ម​ជាមួយ​ប្រទេស​ឥណ្ឌូនេស៊ី ថៃ កូរ៉េ និង​អូស្ត្រាលី ដើម្បី​បង្កើត​អនុស្សរណៈ​នៃ​ការ​យោគយល់​គ្នា សម្រាប់​ការ​ទទួល​ស្គាល់គ្នា​ទៅវិញ​ទៅមក និង​សម្រួល​ដល់​ពាណិជ្ជកម្ម​ជលផល។

អនុស្សរណៈ​នៃ​ការ​យោគយល់​គ្នា​ទាំង​នេះ​មាន​គោលបំ​ណង​លើក​កម្ពស់​ការ​សម្របសម្រួល​ពាណិជ្ជកម្ម និង​បើក​ទីផ្សារ​ថ្មី​សម្រាប់​ផលិតផល​ជលផល​កម្ពុជា តាម​រយៈ​ការ​ទទួល​ស្គាល់​ប្រព័ន្ធ​ធានា​គុណភាព និង​សុវត្ថិភាព​​ ការ​ផ្លាស់ប្តូរ​ព័ត៌មាន ការ​កសាង​សមត្ថភាព​ក្នុង​ដំណើរការ​ត្រួត​ពិនិត្យ និង​វិញ្ញាបនបត្រ និង​ការអភិវឌ្ឍន៍​មន្ទីរ​ពិសោធន៍​សាកល្បង​។​

លោក រ៉ា បាន​និយាយថា៖ «​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ទាំង​នេះ​ត្រូវបាន​គេ​រំពឹងថា​នឹង​លើកកម្ពស់​ការ​សម្របសម្រួល​ពាណិជ្ជកម្ម និង​បើក​ទីផ្សារ​ថ្មី​សម្រាប់​ជលផល​ស្រស់ និង​​​ផលិតផល​ជលផល​កែច្នៃ»៕​