![](https://pppkhmer.sgp1.digitaloceanspaces.com/image/main/20247/17_7_2024_img_4792.jpg)
ប្រជានេសាទនៅសហគមន៍ពាមក្រសោបក្នុងខេត្តកោះកុង ប្រមូលផលពីការចិញ្ចឹមគ្រំចំពុះទា។ រូបថត ហុង រស្មី
កោះកុង៖ តំបន់អភិរក្សពាមក្រសោប ក្នុងខេត្តកោះកុង ជាទីតាំងល្អសម្រាប់ការចិញ្ចឹមគ្រំចំពុះទា ដោយមានការគាំទ្រពីអង្គការសហប្រជាជាតិដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ឧស្សាហកម្ម (UNIDO)។
គំនិតផ្តួចផ្តើមនេះមានគោលបំណងលើកកម្ពស់ផលិតផលក្រោយការប្រមូលផល និងជំរុញការចូលរួមសហគមន៍មូលដ្ឋាន ដោយផ្តល់នូវជម្រើសជីវភាពរស់នៅប្រកបដោយនិរន្តរភាព ព្រមទាំងការលើកកម្ពស់សន្តិសុខស្បៀង និងស្ថិរភាពសេដ្ឋកិច្ចក្នុងតំបន់។
លោក វង្ស តារា ជាអ្នកចិញ្ចឹមគ្រំចំពុះទាជាលក្ខណៈគ្រួសារ បានលើកឡើងពីសក្តានុពលពិសេសនៃតំបន់អភិរក្សពាមក្រសោប ដោយសង្កត់ធ្ងន់ទៅលើព្រៃកោងកាងដ៏ធំល្វឹងល្វើយ និងបរិស្ថានល្អប្រណិត ដែលជាលក្ខខណ្ឌដ៏ល្អសម្រាប់ការចិញ្ចឹមគ្រំ។
លោកបានឱ្យដឹងថា៖ «ភាពសម្បូរបែបនៃព្រៃកោងកាង ទឹកស្អាត និងជាតំបន់ការពារ បង្កើតជាជម្រកដ៏ល្អឥតខ្ចោះសម្រាប់គ្រំចំពុះទាក្នុងការលូតលាស់ និងបន្តពូជ»។
លោកបន្ដថា៖ «ប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីពិសេសនេះមិនត្រឹមតែជួយដល់ការលូតលាស់នៃចំនួនគ្រំល្អៗប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងធានានូវការអនុវត្តការប្រមូលផលប្រកបដោយនិរន្តរភាព ដែលផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ដល់សហគមន៍របស់យើងផងដែរ»។
ដើម្បីបង្កើតទីជម្រកបែបធម្មជាតិរបស់គ្រំចំពុះទាក្នុងតំបន់អភិរក្សពាមក្រសោប សហគមន៍ផ្តោតលើការជ្រើសរើសតំបន់ទឹកស្អាត សម្បូរសារធាតុចិញ្ចឹម និងស្រទាប់ខាងក្រោមមានស្ថេរភាព។
ការចិញ្ចឹមត្រូវធ្វើឡើងដោយការបោះបង្គោល និងចងបាវសម្រាប់ឱ្យគ្រំមកនៅ ក៏ដូចជាបង្កកូនពូនជាចៅ ដែលប្រជាសហគមន៍អាចប្រមូលមួយរដូវដោយចំណាយរហូតដល់ ៣ ខែ។
ដំណើរការចាប់ផ្តើមជាមួយនឹងការប្រមូលដង្កូវទឹកប្រៃដោយប្រើឧបករណ៍ប្រមូលសំណាញ់ ដែលបន្ទាប់មកត្រូវបានផ្ទេរទៅតំបន់លូតលាស់ដែលមានរចនាសម្ព័ន្ធយុទថ្កា។ ការត្រួតពិនិត្យជាប្រចាំធានាបាននូវការលូតលាស់ និងសុខភាពដ៏ល្អប្រសើរ ដែលនាំឱ្យមានការប្រមូលផលយ៉ាងច្រើន។
លោក តារា បានឱ្យដឹងថា៖ «តាំងពីតូចប៉ុនគ្រាប់ល្ងចាប់ពី ៦ ខែ ៨ ខែ និង ១២ ខែ ទើបយើងប្រមូលផល ខណៈមួយរដូវ យើងប្រមូលផលម្ដង ដែលមានប្រមាណរហូតដល់រាប់ពាន់តោន ដោយសារក្នុងចំណោមប្រជាជននៅឃុំនេះជាង ៣០០គ្រួសារ មានជាង ៥០ភាគរយហើយដែលប្រកបរបរចិញ្ចឹមគ្រំចំពុះទានេះ»។
លោកអះអាងថា ប្រជាពលរដ្ឋចិញ្ចឹមគ្រំចំពុះទាដែលមានដើមទុនប្រមាណ ៤ ទៅ ៥លានរៀលអាចរកប្រាក់ចំណេញបាន ២-៣លានរៀលក្នុងមួយរដូវ។
នៅមុនការរាតត្បាតនៃជំងឺកូវីដ-១៩ គ្រំ ប្រមាណជិត ៨០ភាគរយត្រូវបាននាំចេញទៅប្រទេសថៃ ១៥ភាគរយ ទៅវៀតណាម និងជិត ៥ភាគរយទៀតលក់ក្នុងស្រុក។
លោក វង្ស តារា បានចាប់អាជីពចិញ្ចឹមគ្រំចំពុះទាជាលក្ខណៈគ្រួសារទាំងពីឆ្នាំ១៩៩៤។ ដោយជួបវិបត្ដិជំងឺរាតត្បាតសកល ការនាំចេញគ្រំចំពុះទាទៅកាន់ប្រទេសជិតខាងមានការកកស្ទះជាមួយបរិមាណពី ២៥០០ ទៅ ៣០០០តោនក្នុងមួយឆ្នាំ ជាហេតុដែលលោកត្រូវសម្រេចចិត្ដធ្វើការកែច្នៃផលិតផលគ្រំចំពុះទាក្នុងឆ្នាំ២០២១សម្រាប់លក់លើទីផ្សារក្នុងស្រុក។
លោកបាននិយាយថា៖ «ដោយសារមិនទាន់មានបទពិសោធ និងជំនាញគ្រប់គ្រាន់ ខ្ញុំមិនអាចនាំផលិតផលទាំងអស់នោះចូលក្នុងផ្សារទំនើបបានទេ។ ដូច្នេះ វាត្រូវមានអ្នកទី ៣ ក្នុងការដឹកនាំផលិតផលរបស់ខ្ញុំចេញទៅលក់លើទីផ្សារ»។
UNIDO និង CAPFISH-Capture Project៖ បង្កើនការទទួលបានទីផ្សារ
ក្រោមការគាំទ្រគម្រោង CAPFISH-Capture លោក តារា បានបោះជំហានយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវប្រតិបត្តិការរបស់ខ្លួន និងពង្រីកទីផ្សាររបស់ខ្លួន។
សកម្មភាពសំខាន់ៗរួមមានការសាងសង់កន្លែងកែច្នៃថ្មីដែលបំពេញតាមស្តង់ដាការអនុវត្តអនាម័យល្អ (GHP) និងការអនុវត្តផលិតកម្មល្អ (GMP) កំណត់អ្នកទិញថ្មីនៅភ្នំពេញ និងបណ្តុះបណ្តាលបុគ្គលិកលើតម្រូវការ CQS។
![](https://pppkhmer.sgp1.cdn.digitaloceanspaces.com/image/main/20247/17_7_2024_img_4854.jpg)
ប្រជានេសាទនៅសហគមន៍ពាមក្រសោបក្នុងខេត្តកោះកុង ប្រមូលផលពីការចិញ្ចឹមគ្រំចំពុះទា។ រូបថត ហុង រស្មី
សហគ្រាសក៏បានពង្រឹងសម្ភារៈវេចខ្ចប់ និងស្លាកផលិតផល ដោយបន្ថែមតម្លៃដល់ការផ្តល់ជូនរបស់ខ្លួន។
សហគ្រាសបានទទួលអត្ថប្រយោជន៍យ៉ាងច្រើនពីជំនួយបច្ចេកទេស CAPFISH ដោយទទួលបានការបណ្តុះបណ្តាលក្នុងការគ្រប់គ្រងអាជីវកម្ម ការអភិវឌ្ឍន៍សំណើ ការដាក់ស្លាកយីហោ និងសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ។
លោក តារា បានឱ្យដឹងថា៖ «កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងទាំងនេះបាននាំឱ្យមានសមិទ្ធផលគួរឱ្យកត់សម្គាល់ ដូចជាការបញ្ជាក់ CQS-Basic ការកើនឡើង ៣១ភាគរយនៃការលក់ ការកើនឡើងនៃប្រាក់ចំណូល ៦៨ភាគរយ និងការទាក់ទាញរបស់អ្នកទិញថ្មីចំនួន ៥ រួមទាំង ផ្សារទំនើបម៉ាក្រូផងដែរ»។
ការងារនៅសហគ្រាសក៏មានការកើនឡើង ៦០ភាគរយ ដែលសុទ្ធតែជាបុគ្គលិកស្រីទាំងអស់។
ស្ថិតនៅចម្ងាយប្រហែល ៨ គីឡូម៉ែត្រពីទីរួមខេត្ត សហគ្រាសកែច្នៃបង្គាក្រៀម គ្រំចំពុះទា វង្ស តារា បន្តរីកចម្រើន និងរួមចំណែកដល់សេដ្ឋកិច្ចក្នុងស្រុក ដោយបង្ហាញពីភាពជោគជ័យដែលអាចសម្រេចបានតាមរយៈការសហការសហគមន៍ និងគំនិតផ្តួចផ្តើមគាំទ្រគោលដៅ។
សហគ្រាសបានទទួលវិញ្ញាបនបត្រនិមិត្ដសញ្ញាគុណភាពផល ផលិតផលជលផលកម្ពុជា (CQS) ជាផ្នែកមួយនៃគម្រោងដែលផ្តល់មូលនិធិដោយសហភាពអឺរ៉ុប និងអនុវត្តដោយអង្គការសហប្រជាជាតិដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ឧស្សាហកម្ម(UNIDO)។
វិញ្ញាបនបត្រនេះមានគោលបំណងកែលម្អស្តង់ដាសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ និងលើកកម្ពស់ការអនុវត្តនេសាទប្រកបដោយនិរន្តរភាពនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
លោក តារា បានឱ្យដឹងថា៖ «ក្រោយធ្វើការកែច្នៃទៅតាមបច្ចេកទេសរបស់អង្គការ UNIDO ផលិតផលគ្រំចំពុះទាកែច្នៃលក់លើទីផ្សារក្នុងស្រុកមានតម្លៃខ្ពស់ជាងការនាំចេញផលិតផលស្រស់ទៅប្រទេសជិតខាង ដោយសារការដឹកជញ្ជូន និងលក់មានតម្លៃទាប»។
លោកបានបញ្ជាក់ថា កន្លងមក ទីផ្សារគ្រំចំពុះទាក្នុងស្រុកមានប្រមាណតែ ៥ភាគរយ ខណៈដែលបច្ចុប្បន្នទីផ្សារបានកើនឡើងប្រមាណ ២០ភាគរយ។
បញ្ហាប្រឈម និងពន្លឺនាពេលអនាគត
ប្រធានសហគមន៍ពាមក្រសោប លោក តារា បាននិយាយថា យ៉ាងណាមិញ ដោយសារការបញ្ជាពីប្រទេសជិតខាង ជាទីផ្សារធំរបស់សហគមន៍លោកធ្លាក់ចុះ ឆ្នាំ២០២៤ នេះ ផលិតផលគ្រំចំពុះទាមានតម្លៃធ្លាក់ចុះ ជាហេតុនាំឱ្យតម្លៃធ្លាក់ចុះពី ១៨០០ ទៅ ២០០០រៀល មកត្រឹម ៦០០-៧០០រៀលក្នុងមួយគីឡូក្រាម។
![](https://pppkhmer.sgp1.cdn.digitaloceanspaces.com/image/main/20247/17_7_2024_img_4911.jpg)
កម្មករកំពុងហាលគ្រំចំពុះទា ដើម្បីត្រៀមវេចខ្ចប់សម្រាប់នាំចេញ។ រូបថត ហុង រស្មី
លោកបានឱ្យដឹងថា ប្រជាសហគមន៍មិនអាចទ្រទ្រង់ជីវភាពបាននោះទេ ប្រសិនបើពួកគេមិនធ្វើការចិញ្ចឹមដោយខ្លួនឯង ខណៈតម្លៃលក់ទាបបែបនេះ។
លោក Bryan Fornari ប្រធានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនៃប្រតិភូសហភាពអឺរ៉ុបប្រចាំកម្ពុជា (EUD) បានថ្លែងថា ការងារត្រូវបានធ្វើក្នុងរយៈពេលវែង។
លោកបានលើកឡើងពីសារៈសំខាន់នៃការគាំទ្រផ្នែកបច្ចេកទេស និងការវិនិយោគលើឧបករណ៍ ដើម្បីជួយសហគ្រាសរីកចម្រើន ផ្តល់ការងារ និងនាំផលិតផលទៅកាន់ទីផ្សារ។
លោក Fornari បានថ្លែងថា៖ «យើងពិតជារីករាយក្នុងការគាំទ្រ និងជាដៃគូជាមួយក្រសួង និងជាពិសេសលើកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងនេះ ដើម្បីគាំទ្រដល់ការកែច្នៃ និងគាំទ្រដល់ការបង្កើនតម្លៃបន្ថែមសម្រាប់ផលិតផលកម្ពុជា»។
លោកបន្ដថា៖ «នៅទីនេះ យើងឮពីការផ្សព្វផ្សាយការប្រើប្រាស់ក្នុងស្រុក ជាតម្រូវការច្រើន ហើយនេះពិតជាល្អណាស់ដែលវាអាចត្រូវបានអភិវឌ្ឍ។ ប៉ុន្តែវាក៏មានខ្សែសង្វាក់តម្លៃមួយទៀតផងដែរ ដើម្បីឱ្យវាអាចទៅដល់ទីផ្សារខាងក្រៅ»។
កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងសហគមន៍ក្នុងការផ្សព្វផ្សាយផលិតផលគ្រំចំពុះទា
លោក តារា ជាប្រធានសហគមន៍ បានពន្យល់ថា ផលិតគ្រំចំពុះទារបស់សហគមន៍លោកមានច្រើនលើសពីតម្រូវការក្នុងស្រុក។
ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានេះ សហគមន៍បានរៀបចំផ្សព្វផ្សាយមុខម្ហូបចម្អិនពីគ្រំចំពុះទា ដើម្បីលើកកម្ពស់ការយល់ដឹង និងផ្សព្វផ្សាយអំពីអត្ថប្រយោជន៍របស់វាដល់អ្នកសារព័ត៌មាន និងសាធារណជនទូទៅ។
![](https://pppkhmer.sgp1.cdn.digitaloceanspaces.com/image/main/20247/17_7_2024_img_4795.jpg)
ប្រជានេសាទនៅសហគមន៍ពាមក្រសោបក្នុងខេត្តកោះកុងចម្អិនគ្រំចំពុះទា ដើម្បីលើកកម្ពស់ការយល់ដឹង និងផ្សព្វផ្សាយអំពីអត្ថប្រយោជន៍របស់វាដល់អ្នកសារព័ត៌មាន និងសាធារណជនទូទៅ។ រូបថត ហុង រស្មី
អ្នកស្រី យ៉ង ស្រីទូច ដែលប្រកបរបរចិញ្ចឹមគ្រំចំពុះទាតាំងពីវ័យក្រោមឆ្នាំ២០ រហូតដល់វ័យជាង ៤០ឆ្នាំ បានឱ្យដឹងថា ថ្ងៃនេះសហគមន៍ធ្វើការផ្សព្វផ្សាយមុខម្ហូបអំពីគ្រំចំពុះទាចំនួន ៩ មុខដល់ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មាន ដើម្បីឱ្យពួកគេបានភ្លក្សរសជាតិ និងបន្ដផ្សព្វផ្សាយដល់មហាជនទូទៅអំពីសក្ដានុពលគ្រំចំពុះទា។
គ្រងឈុតពណ៌បៃតង និងអៀមរុំពណ៌ផ្ទៃមេឃ ដៃកំពុងតែចម្អិនគ្រំបំពង អ្នកស្រី បានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍ថា៖ «យើងចម្អិនម្ហូបគ្រំចំពុះទាចំនួន ៩មុខ ដូចជា គ្រំបំពងម្សៅ ការីគ្រំជាមួយម្នាស់ ម្ជូរខ្ទិះ ឆាក្រៀម ញ៉ា គ្រំឆៅ ដែលស្រដៀងអយស្ទើរ គ្រំចំហុយ ការីគ្រំជាមួយម្រះ និងត្រប់ពុតញង ជាដើម។
អ្នកស្រីបាននិយាយថា ថ្វីដ្បិតតែទទួលបានជំនួយពីអង្គការ UNIDO យ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏ផលិតផលគ្រំរបស់សហគមន៍លក់មិនអស់ ដោយសារទីផ្សារក្នុងស្រុកមានបរិមាណតិចតួចបំផុត។
បច្ចុប្បន្ននេះ ទីផ្សាររបស់គ្រំចំពុះទាសហគមន៍ត្រូវបាននាំចេញទៅប្រទេសវៀតណាម ដែលធ្វើការកុម្ម៉ង់ទិញប្រមាណ ៥០តោនក្នុងមួយសប្ដាហ៍៕