ក្រុមអ្នកជំនួញមានសុទិដ្ឋិនិយមថា ទឹកប្រាក់ដែលកម្ពុជាប្រមូលបានពីការនាំចេញទំនិញផលិតនៅតាមបណ្តារោងចក្រ/សហគ្រាសក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស(SEZ)ទៅទីផ្សារអន្តរជាតិនឹងមានចំនួនកាន់តែច្រើនចាប់ពីឆ្នាំ ២០២៥ នេះតទៅ ខណៈរយៈពេល ១១ ខែដើមឆ្នាំ ២០២៤ ការនាំទំនិញចេញរបស់តំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសចំនួន ១៦ មានទឹកប្រាក់សរុបជាង ៥,៤ ពាន់លានដុល្លារ។
របាយការណ៍ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ឱ្យដឹងថា គិតត្រឹមដំណាច់ឆ្នាំ ២០២៤ នៅកម្ពុជាមានគម្រោងវិនិយោគតំបន់សេដ្ឋកិច្ចចំនួន ៤៩ ត្រូវបានក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា(CDC)អនុម័ត ក្នុងនោះតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសដែលកំពុងដំណើរការមានចំនួន ២៦។
ឯកសារខាងលើឱ្យដឹងទៀតថា ទឹកប្រាក់ដែលតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសចំនួន ១៦(មានរោងចក្រ/សហគ្រាសសរុប ៤៣១) បាននាំចេញទំនិញក្នុងរយៈពេល ១១ ខែដើមឆ្នាំ ២០២៤ គឺមានប្រមាណ ៥,៤៣ ពាន់លានដុល្លារ។ តំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសទាំង ១៦ បានប្រើប្រាស់កម្មករសរុប ១៨៣ ៧០៣ នាក់។
យោងតាមក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម តំបន់សេដកិច្ចពិសេសដែលនាំចេញទំនិញច្រើនជាងគេ រួមមាន គឺតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសក្រុងព្រះសីហនុ(SSEZ) មានទឹកប្រាក់ ១,៤៩ ពាន់លានដុល្លារ, តំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសរូយ៉ាល់គ្រុបភ្នំពេញ ១,០៨ ពានលានដុល្លារ ក្រៅពីនោះគឺមានតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស ឈីលូ ជាន ពុចាយ(QI Lu JIAN PU JAY SEZ, តំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស មេនហាតធេន(Manhattan), និងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសខេមបូឌាន ចេជាង ហ្គ័រជី(Cambodian Zhejiang Guoji SEZ)។ល។
ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលនៃសម្ព័ន្ធក្រុមហ៊ុន SAM SN GROUP លោក សំ សុខនឿន ដែលកំពុងសិក្សាពីទីតាំង និងលទ្ធភាពការបង្កើតតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសកម្ពុជា-ជប៉ុន បានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ក្នុងថ្ងៃទី០៣ ខែមករា (Mr. Sam Soknoeun, Chairman of SAM SN GROUP, who is studying the possibility of establishing a Cambodia-Japan special economic zone, told the Post on January 3 that)ថា តំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស(SEZ) កំពុងដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការជួយទាក់ទាញ និងលើកទឹកចិត្តឱ្យអ្នកវិនិយោគចម្រុះជាតិសាសន៍ចូលមកបណ្តាក់ទុននៅកម្ពុជាកាន់តែច្រើន។
ក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស គឺមានការរៀបចំហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធគាំទ្រដូចជាផ្លូវថ្នល់ ថាមពល និងការិយាល័យឯកសារ(ច្រកចេញចូលតែមួយ)ដែលបង្កភាពងាយស្រួល និងស្របតាមតម្រូវការរបស់ម្ចាស់រោងចក្រ/សហគ្រាស។
លោកបានបន្ថែមថា គ្រប់សកម្មភាពអាជីវកម្មរបស់រោងចក្រ/សហគ្រាស នៅក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស គឺមានភាពងាយស្រួលសម្រាប់អ្នកវិនិយោគ ដោយរាប់ចាប់តាំងពីការស្នើសុំនាំចូលទំនិញជាវត្ថុធាតុដើមសម្រាប់ផលិត/កែច្នៃ រហូតដល់ការនាំចេញទៅទីផ្សារអន្តរជាតិ។
លោកបាននិយាយថា៖«បច្ចុប្បន្នខ្ញុំ រួមជាមួយដៃគូវិនិយោគបរទេសកំពុងធ្វើការសិក្សាពីការបង្កើតតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស ដើម្បីជួយលើកស្ទួយសក្តានុពលវិនិយោគនៅកម្ពុជា ក៏ដូចជាជួយទាក់ទាញអ្នកវិនិយោគជាតិ និងអន្តរជាតិ ជាពិសេសជនជាតិជប៉ុនឱ្យចូលមកបើករោងចក្រ/សហគ្រាសផលិតទំនិញនៅកម្ពុជាសម្រាប់នាំចេញទីផ្សារអន្តរជាតិកាន់តែច្រើន»។
ទាក់ទងនឹងប្រភេទទំនិញនាំចេញដែលផលិត/កែច្នៃនៅក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសក្នុងពេលនេះ លោក សុខនឿន ប្រាប់ថា មានភាគច្រើនជាផលិតផលវាយនភណ្ឌ ប៉ុន្តែនៅពេលខាងមុខវាអាចនឹងមានការប្រប្រួលខ្លះ ព្រោះបច្ចុប្បន្នកម្ពុជាកំពុងទាក់ទាញបានប្រភេទក្រុមហ៊ុនឧស្សហកម្មធំៗផលិតគ្រឿងបង្គុំអេឡិចត្រូនិក ម៉ាស៊ីន និងឧបករណ៍បច្ចេកវិទ្យាទំនើបៗ។
បើតាមការបង្ហើបរបស់លោក សុខនឿន គម្រោងបង្កើតតំបន់ពិសេសនៅកម្ពុជានាពេលខាងមុខនឹងមានលេចឡើងច្រើននៅតំបន់ក្បែរព្រែកជីកហ្វូណនតេជោ ដែលជាទីតាំងមានលក្ខណៈអំណោយផលសម្រាប់ការដឹកជញ្ជូនទៅទីផ្សារអន្តរជាតិ និងនៅតំបន់ក្បែរព្រំដែនជាមួយប្រទេសជិតខាង។
អនុប្រធានសមាគមពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា-ចិន លោក ឡោ វិចិត្រ(Lor Vichet, vice-president of the Cambodia Chinese Commerce Association (CCCA) បាននិយាយថា តំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសគឺជាបណ្តុះនៃរោងចក្រ/សហគ្រាសផលិតទំនិញដើម្បីនាំចេញទៅទីផ្សារអន្តរជាតិ។
បើកម្ពុជាអាចបង្កើតឱ្យមានតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសកាន់តែច្រើន គឺវាអាចផ្តល់ផលវិជ្ជមានច្រើនសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចជាតិ តាមរយៈការទាក់ទាញអ្នកវិនិយោគឱ្យចូលមកបណ្តាក់ទុនផ្ទាល់។
លោកលើកឡើងថា សម្រាប់អ្នកវិនិយោគដែលចង់បើករោងចក្រ/សហគ្រាស នៅក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស គឺពួកគេនឹងទទួលបានភាពអនុគ្រោះ និងងាយស្រួលមួយចំនួនដូចជា មានហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដឹកជញ្ជូនគ្រប់គ្រាន់ មានប្រភពថាមពល មានការរៀបចប្រព័ន្ធបង្ហូរទឹក/បរិស្ថាន នីតិវិធីក្នុងការរៀបចំឯកសារនាំចូល-នាំចេញទំនិញ និងសម្បូរកម្លាំងពលកម្ម។ល។
លោកបញ្ជាក់ថា៖«ដើម្បីជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាតិ និងលើកកម្ពស់សមត្ថភាពនាំចេញទំនិញទៅទីផ្សារអន្តរជាតិ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកំពុងលើកទឹកចិត្តឱ្យវិនិយោគិនក្នុងស្រុកពិចារណាពីការបង្កើតតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសឱ្យបានកាន់តែច្រើនទៅតាមប្រទេស ឬប្រភេទឧស្សាហកម្មនីមួយៗ»។
បើតាមលោក ឡោ វិចិត្រ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាចង់បង្កើតឱ្យមានតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសសម្រាប់ប្រទេសនីមួយដូចជា ជប៉ុន កូរ៉េ និងឥណ្ឌា ចក្រភពអង់គ្លេស ជាដើម។
នាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត កាលពីថ្ងៃទី៣១ ខែមករា ឆ្នាំ ២០២៤ នៅខេត្ដព្រះសីហនុ ក្នុង«កម្មវិធីពិសេសជំរុញការវិនិយោគខេត្តព្រះសីហនុ ឆ្នាំ ២០២៤» បានលើកឡើងថា កម្ពុជាកំពុងពិចារណាបង្កើតតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសសម្រាប់តែអ្នកវិនិយោគមកពីប្រទេសតែមួយ ដែលការធ្វើបែបនេះនឹងជួយឱ្យកម្ពុជាអាចទាក់ទាញអ្នកវិនិយោគបរទេសចូលមកបណ្តាក់ទុនផ្ទាល់នៅកម្ពុជាកាន់តែច្រើន។
លោកបានថ្លែងថា៖««យើងបានកំពុងតែរៀបចំដាក់ឱ្យអនុវត្ដ និងកសាងរៀបចំនូវប្រភេទតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស ដើម្បីបំពេញបន្ថែមទៅតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស រូបមន្ដដែលយើងមានស្រាប់»។
លោកបន្ថែមថា៖«តំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស ដែលយើងរៀបចំ ទៅថ្ងៃអនាគត គឺជាតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសដែលអាចសម្រួចទៅប្រភេទឧស្សាហកម្មណាមួយ។ យើងកំពុងរៀបចំគោលនយោបាយ និងរៀបចំសាកល្បងនៅតំបន់សេដ្ឋកិច្ចសម្រាប់ទាក់ទាញការវិនិយោគទៅលើបច្ចេកវិទ្យាបៃតង, ឧស្សាហកម្មបៃតង និងផ្នែកឌីជីថល»។
លោកបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាក៏កំពុងសិក្សា និងរៀបចំនូវតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសសម្រាប់វិនិយោគិនពីប្រទេសមួយតែម្ដង ដែលសម្រាប់វិនិយោគពីប្រទេសណាមួយ តាមការជាក់ស្ដែង ដែលកម្ពុជាអាចធ្វើ៕