លោក ឌិត ទីណា ជួបពិភាក្សាជាមួយលោកស្រី Wendy Umberger នាយកប្រតិបត្តិ ACIAR។ ក្រសួងកសិកម្ម
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម លោក ឌិត ទីណា បានលើកឡើងថាកម្ពុជាស្វាគមន៍រាល់វិនិយោគិនដែលមានបំណងមកបណ្តាក់ទុនលើវិស័យកសិកម្ម រួមទាំងការសិក្សាស្រាវជ្រាវគ្រប់អនុវិស័យ និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធគាំទ្រដែលអាចជួយលើកកម្ពស់វិស័យកសិកម្មឱ្យបោះជំហានទៅមុខកាន់តែលឿន។
នៅក្នុងជំនួបជាមួយលោកស្រី Wendy Umberger នាយកប្រតិបត្តិនៃមជ្ឈមណ្ឌលអូស្ត្រាលីសម្រាប់ការស្រាវជ្រាវកសិកម្មអន្តរជាតិ (ACIAR) នៅទីស្តីការក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែកុម្ភៈ លោក ឌិត ទីណា បានលើកឡើងថា កម្ពុជាគឺជាប្រទេសមានសក្តានុពលក្នុងវិស័យកសិកម្ម ដូច្នេះលោកពិតជាគាំទ្រប្រសិនបើមានអ្នកស្រាវជ្រាវ ឬក្រុមហ៊ុនវិនិយោគណាចាប់អារម្មណ៍។
លោកបន្តថា កិច្ចការដែលក្រុមការងារ ACIAR កំពុងពិនិត្យលទ្ធភាពចូលរួមចំណែកក្នុងវិស័យកសិកម្មកម្ពុជានៅពេលនេះ គឺជារឿងប្រសើរណាស់ ព្រោះសកម្មភាពទាំងអស់នេះគឺដើម្បីផលប្រយោជន៍របស់ប្រជាកសិករកម្ពុជា។
ទាក់ទងនឹងការស្រាវជ្រាវ លោក ទីណា បានលើកទឹកចិត្តដល់ក្រុមការងារ ACIAR ក្នុងការសិក្សាបន្ថែមពាក់ព័ន្ធនឹងការប្រើប្រាស់ថាមពល និងថាមពលកកើតឡើងវិញ ព្រមទាំងឥណទានកាបូន និងធ្យូងជីវៈ ជាដើម ដោយធ្វើយ៉ាងណាមានទិន្នន័យច្បាស់លាស់ និងអាចអនុវត្តបានពិតប្រាកដ។
លោកបន្ថែមថា៖«កម្ពុជាបើកទ្វារស្វាគមន៍រាល់អ្នកវិនិយោគទាំងអស់ដែលមានបំណងវិនិយោគលើវិស័យកសិកម្មក្នុងការផលិតធាតុចូលកសិកម្ម ចំណីសត្វគ្រប់ប្រភេទ ការវិនិយោគលើថាមពល ដើម្បីអាចជួយកាត់បន្ថយថ្លៃដើមរបស់ប្រជាកសិករ ជាពិសេសការវិនិយោគលើការសិក្សាស្រាវជ្រាវគ្រប់អនុវិស័យដូចជា ផលិតកម្មសត្វ វារីវប្បកម្ម និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនានាចាំបាច់»។
បន្ថែមពីលើនេះ លោករដ្ឋមន្ត្រីក៏បានលើកទឹកចិត្តដល់ក្រុមការងារ ACIAR ឱ្យបន្តកិច្ចសហប្រតិបត្តិការឱ្យតែល្អបន្ថែមទៀតជាមួយក្រសួងកសិកម្ម សំដៅផ្តល់ផលប្រយោជន៍ និងផលចំណេញសេដ្ឋកិច្ចដល់ប្រជាកសិករ ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព និងប្រសិទ្ធផលខ្ពស់។
សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ ២០២៥ ត្រូវបានព្យាករណ៍ថានឹងសម្រេចបានកំណើនក្នុងរង្វង់ ៦,៣ភាគរយ ដែលត្រូវទ្រទ្រង់ចម្បងដោយវិស័យឧស្សាហកម្ម ដែលអាចមានកំណើន ៨,៦ភាគរយ, វិស័យសេវាកម្ម ៥,៦ភាគរយ និងវិស័យកសិកម្ម ១,១ភាគរយ។ នេះបើយោងតាមឯកសារថវិកាសង្ខេបឆ្នាំ ២០២៥ (Budget in Brief Fiscal Year 2025)។
ឯកសារបានលើកឡើងថា វិស័យកសិកម្មនឹងមានភាពល្អប្រសើរដោយសារកំណើនល្អនៃអនុវិស័យដំណាំ និងចិញ្ចឹមសត្វ ព្រមទាំងការងើបសន្សឹមៗនៃអនុវិស័យនេសាទ។
សម្រាប់អនុវិស័យដំណាំ ត្រូវបានរំពឹងថានៅរក្សាកំណើនល្អ ដោយសារការបន្តកើននៃការវិនិយោគទាំងក្នុងស្រុក និងពីបរទេសលើការកែច្នៃផលិតផលកសិកម្ម, ការបង្កើនការវិនិយោគសាធារណៈ និងអន្តរាគមន៍របស់រាជរដ្ឋាភិបាលដូចជា ការផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានសម្បទានក្នុងការជំរុញផលិតកម្មក្នុងស្រុក និងការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្ម សេរីនានា ដែលនឹងបន្តជំរុញដល់ការនាំចេញ។
អ្នកសេដ្ឋកិច្ចនៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា លោក ហុង វណ្ណៈ បានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថា បើទោះបីការចូលមកបណ្តាក់ទុនថ្មីៗនៅប្រទេសកម្ពុជា មានភាគច្រើនស្ថិតក្នុងវិស័យឧស្សាហកម្ម ក៏វិស័យកសិកម្មនៅតែដើរតួចម្បងក្នុងរចន្តសេដ្ឋកិច្ចជាតិ ព្រោះកម្លាំងពលកម្មក្នុងវិស័យកសិកម្មនៅតែស្ថិតក្នុងអត្រាខ្ពស់។ កសិកម្ម គឺជាវិស័យអាទិភាពមួយដែលរាជរដ្ឋាភិបាលតែងលើកទឹកចិត្តឱ្យមានដាំដុះ និងកែច្នៃឱ្យបានច្រើន តាមរយៈការដាក់ចេញនូវគោលនយោបាយនានាដើម្បីគាំទ្រ។
លោកបានថ្លែងថា៖«បច្ចុប្បន្នវិស័យកសិកម្មមិនត្រឹមតែជួយឱ្យកម្ពុជាអាចធានាសន្តិសុខស្បៀងរបស់ខ្លួនបានប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែយើងក៏បាននាំចេញកសិផលជាច្រើនតោនផងដែរជារៀងរាល់ឆ្នាំ»។
របាយការណ៍ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បង្ហាញថា ក្នុងឆ្នាំ២០២៤ កម្ពុជាបាននាំចេញកសិផលចំនួន ១១,៧ លានតោន ដោយកើនឡើង ៣៩ ភាគរយបើធៀបនឹងឆ្នាំ២០២៣ ដែលមានចំនួន ៨,៤ លានតោន។ ការនាំចេញកសិផលនេះមានតម្លៃប្រមាណ ៤,៨ ពាន់លានដុល្លារ។
ផលិតផលកសិកម្មនាំចេញសំខាន់ៗ រួមមាន ជ័រកៅស៊ូ ស្រូវ អង្ករ ដំឡូងមី ស្វាយចន្ទី ចេក ផ្លែមៀន ម្រេច និងកសិផលសំខាន់ៗមួយចំនួនទៀត។ វិស័យកសិកម្ម បានចូលរួមចំណែកក្នុងផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប(GDP) ប្រមាណ ២២ ភាគរយនៅក្នុងឆ្នាំ ២០២៤៕
