កសិករប្រមូលផលស្រូវក្នុងខេត្ដកំពង់ឆ្នាំង។ រូបថត យូសុះ អាប់ឌុលរ៉ាស់ហ៊ីម
ភ្នំពេញ៖ កសិកម្មនៅតែជាឆ្អឹងខ្នងនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជា ដោយផលិតកម្មស្រូវនៅតែបន្តគ្របដណ្តប់លើវិស័យដ៏សំខាន់នេះ។ នេះបើតាមលោក ងិន ឆាយ អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានកសិកម្មកម្ពុជា។
កសិករកម្ពុជាបានផ្លាស់ប្តូរពីការប្រើប្រាស់សត្វសម្រាប់ធ្វើកសិកម្មទៅជាគោយន្ដ ដែលជាញឹកញាប់ប្រើដោយឥន្ធនៈ ។
គោយន្ដទាំងនេះនឹងត្រូវបានធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងក្នុងពេលឆាប់ៗនេះជាមួយនឹងម៉ូទ័រអេឡិចត្រិចដើម្បីបង្កើនប្រសិទ្ធភាពថាមពល និងកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់បរិស្ថាន។
ការធ្វើសមាហរណកម្មនៃបច្ចេកវិទ្យាកសិកម្មច្បាស់លាស់ ដូចជាការសម្អាតស្មៅឆ្លាតវៃ ការបាញ់ថ្នាំតាមគោលដៅ និងការយល់ដឹងអំពីដំណាំ ក៏នឹងជួយកសិករប្រើប្រាស់ធនធានកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាព កាត់បន្ថយកាកសំណល់ និងបង្កើនទិន្នផលដំណាំ។
អនាគតនៃការធ្វើកសិកម្មនៅកម្ពុជាកំពុងត្រូវបានបង្រួបបង្រួមដោយបច្ចេកវិទ្យាទំនើប ខណៈពេលដែលអ្នកស្រាវជ្រាវអូស្ត្រាលីធ្វើការលើការបំពាក់ឧបករណ៍កសិកម្មខ្នាតតូច និងរួមបញ្ចូលឧបករណ៍ឆ្លាតវៃ។
មជ្ឈមណ្ឌលអូស្ត្រាលីសម្រាប់ការស្រាវជ្រាវកសិកម្មអន្តរជាតិ (ACIAR) កំពុងវិនិយោគ ៦ លានដុល្លារអូស្ត្រាលី ដើម្បីកែលម្អកសិកម្មខ្នាតតូចនៅកម្ពុជា តាមរយៈការប្រើប្រាស់គ្រឿងយន្ដអគ្គិសនី និងការគ្រប់គ្រងដីប្រកបដោយនិរន្តរភាព។
តាមរយៈគម្រោងសហការដែលដឹកនាំដោយសាកលវិទ្យាល័យស៊ីដនី និងគាំទ្រដោយ (ACIAR) ត្រាក់ទ័រកង់ពីរកំពុងត្រូវបានបង្កើតឡើងជាមួយនឹងម៉ាស៊ីនអគ្គិសនី និងបច្ចេកវិទ្យាកសិកម្មច្បាស់លាស់ដើម្បីបង្កើនប្រសិទ្ធភាពកសិកម្ម និងនិរន្តរភាព។
លោក Salah Sukkarieh អ្នកដឹកនាំគម្រោងមកពីសាកលវិទ្យាល័យស៊ីដនី បានឱ្យដឹងអំពីសក្តានុពលនៃការច្នៃប្រឌិតទាំងនេះ។
លោក Sukkarieh ថ្លែងថា៖ «ការរីកចម្រើននេះ នឹងអនុញ្ញាតឱ្យមានការដាក់បញ្ចូលឧបករណ៍ឆ្លាតវៃទៅក្នុងគោយន្ដ ពង្រឹងកម្មវិធីដូចជា ការសម្អាតស្មៅឆ្លាតវៃ ការបាញ់ថ្នាំតាមគោលដៅ និងការយល់ដឹងអំពីដំណាំ»។
ប្រជាកសិករប្រើប្រាស់គ្រឿងយន្ដដែលដំណើរការដោយថាមពលប្រេងម៉ាស៊ូតនៅស្រុកឱរ៉ាល់ ខេត្ដកំពង់ស្ពឺ។ រូបថត ភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍
លោក ឆាយ បន្តថា មានគម្រោងពីរដែលផ្តោតសំខាន់ គឺគម្រោងទីមួយទាក់ទងនឹងយន្តការ ដែលផ្ដោតលើបច្ចេកវិទ្យាអគ្គិសនី។លោកបានថ្លែងនៅពេលសិក្ខាសាលាភាពជាដៃគូស្រាវជ្រាវកសិកម្មអូស្ដ្រាលី-កម្ពុជា នៅសណ្ឋាគារ Raffles Hotel Le Royal ថ្ងៃទី៣ ខែកុម្ភៈថា៖ «វាត្រូវបានគេហៅថាអគ្គិសនី និងយន្តការនៃគោយន្ដឆ្លាតវៃ។ នេះគឺជាការដឹកនាំដោយសាកលវិទ្យាល័យស៊ីដនី»។
គម្រោងនេះនឹងផ្តោតលើការបំពាក់គោយន្ដដែលកសិករខ្មែរប្រើប្រាស់។ ដូច្នេះ ការស្រាវជ្រាវ ACIAR ស្វែងរកការដំណោះស្រាយលើបញ្ហាប្រឈមទាំងនេះ តាមរយៈការប្រើប្រាស់អគ្គិសនីនៃគោយន្ដខ្នាតតូច និងការរួមបញ្ចូលនៃបច្ចេកវិទ្យាកសិកម្មច្បាស់លាស់។
លោក ឆាយ បានថ្លែថា គម្រោងច្នៃប្រឌិតថ្មីនេះ នឹងលើកកម្ពស់ប្រសិទ្ធភាព និងនិរន្តរភាពនៃការធ្វើកសិកម្មខ្នាតតូច ដោយដោះស្រាយកង្វល់ជាខ្លាំង ជាពិសេសកង្វះកម្លាំងពលកម្ម និងតម្លៃប្រេងខ្ពស់ និងផលប៉ះពាល់បរិស្ថាន ទន្ទឹមនឹងការលើកកម្ពស់សមធម៌យេនឌ័រ តាមរយៈបច្ចេកវិទ្យាសន្សំកម្លាំងពលកម្ម។
លោកបានបន្តថា៖ «គម្រោងនេះមានសារៈសំខាន់ណាស់ព្រោះនៅពេលនេះប្រសិនបើអ្នកនិយាយពីវិស័យកសិកម្ម អ្នករាល់គ្នាកំពុងតែនិយាយអំពីគ្រឿងយន្ត។ យើងកំពុងនិយាយអំពីឌីជីថលភាវូបនីយកម្មនៅពេលនេះ»។
ជាមួយនឹងការប្រើប្រាស់បច្ចេកវិទ្យាចល័ត និងការចាប់យកឧបករណ៍ដ្រូនជាជំនួយយ៉ាងឆាប់រហ័សរបស់កម្ពុជា ការវិនិយោគនេះស្របតាមគោលនយោបាយអភិវឌ្ឍន៍កសិកម្មជាតិរបស់កម្ពុជាឆ្នាំ ២០២២-២០៣០ និងផែនទីបង្ហាញផ្លូវ Agri-Tech ដោយពង្រឹងការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ប្រទេសក្នុងការធ្វើទំនើបកម្មវិស័យកសិកម្មរបស់ខ្លួន។
លក្ខណៈសំខាន់នៃគម្រោងគឺផ្តោតលើសមភាពយេនឌ័រ។ ក្នុងនាមជានាយកប្រតិបត្តិ ACIAR សាស្ត្រាចារ្យ Wendy Umberge យន្តការមានសក្តានុពលក្នុងការសម្រាលបន្ទុកលើស្ត្រីក្នុងវិស័យកសិកម្ម ដោយកាត់បន្ថយកម្លាំងពលកម្មរាងកាយដែលត្រូវការសម្រាប់ការងារ ដូចជា ការសម្អាតស្មៅ និងប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រ។
លោកស្រី Umberge បាននិយាយថា៖ «នេះធ្វើឱ្យវាកាន់តែងាយស្រួលសម្រាប់ស្ត្រីក្នុងការចូលរួមក្នុងការធ្វើកសិកម្ម ខណៈពេលដែលការលើកកម្ពស់ការចែកចាយកម្លាំងពលកម្មប្រកបដោយសមធម៌បន្ថែមទៀតនៅទូទាំងវិស័យនេះ»។
លោក យ៉ន ទ្រី អគ្គនាយករង GDA បានថ្លែងថា ការស្រាវជ្រាវផ្តោតលើបរិយាប័ន្ន និងផលប៉ះពាល់នៃគោយន្ដអគ្គិសនី ជាមួយនឹងឧបករណ៍មេកានិចឆ្លាតវៃ ឬបច្ចេកវិទ្យាសម្រាប់កសិកម្មច្បាស់លាស់ក្នុងការលើកកម្ពស់ផលិតភាពកសិកម្ម និរន្តរភាព និងការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចសង្គមនៅកម្ពុជា។
លោកថា ការប្រើប្រាស់គោយន្ដអគ្គិសនីធុនតូចបំពាក់បច្ចេកវិទ្យាកសិកម្មច្បាស់លាស់ បង្ហាញពីឱកាសផ្លាស់ប្តូរសម្រាប់វិស័យកសិកម្មកម្ពុជា។
ការសន្យាមិនត្រឹមតែលើកកម្ពស់ប្រសិទ្ធភាព និងនិរន្តរភាពនៃការអនុវត្តកសិកម្មខ្នាតតូចប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមនៃកង្វះកម្លាំងពលកម្ម ប្រសិទ្ធភាពថាមពល ការការពារបរិស្ថាន សមភាពយេនឌ័រ ដោយប្រើបច្ចេកវិទ្យាសន្សំកម្លាំង ការបង្កើនចំណាប់អារម្មណ៍របស់យុវជនក្នុងវិស័យកសិកម្ម និងសក្តានុពលក្នុងការ គាំទ្រការធ្វើពិពិធកម្មផលិតកម្មដំណាំ។
លោក ទ្រី បាននិយាយថា៖ «សក្តានុពលគឺការបំពាក់ថាមពលអគ្គិសនី ជាពិសេសការតភ្ជាប់របស់វាទៅនឹងការបញ្ចូលថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យ អាចកាត់បន្ថយបញ្ហានៃការបំភាយឧស្ម័ននេះ ក៏ដូចជាមានឥទ្ធិពលទៅលើសុខភាពផងដែរ»។
ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ បញ្ហាចម្បងក្នុងវិស័យនេះ គឺបញ្ហាប្រឈមក្នុងការកែច្នៃ និងការនាំចេញអង្ករកម្ពុជាទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិ។
ខណៈពេលដែលផលិតកម្មស្រូវមានស្ថិរភាព រដ្ឋាភិបាលក៏កំពុងផ្តោតលើការកែលម្អការដាំដុះបន្លែ ដើម្បីកាត់បន្ថយការពឹងផ្អែកលើការនាំចូល។
លោកបន្តថា៖ «នៅពេលនេះ យើងមិនទាន់ផលិតបន្លែគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់តម្រូវការប្រើប្រាស់ក្នុងស្រុកទេ។ ឧទាហរណ៍ ការ៉ុត ប៉េងប៉ោះ និងស្ពៃក្តោប ពេលខ្លះខ្វះខាត។
រដ្ឋាភិបាលបានដាក់ចេញនូវយុទ្ធសាស្ត្រជំរុញផលិតកម្មបន្លែ សំដៅកាត់បន្ថយការនាំចូល និងលើកកម្ពស់ស្តង់ដាសុវត្ថិភាពចំណីអាហារ។ ដំណាំឧស្សាហកម្ម ដូចជា ដំឡូងមី ស្វាយចន្ទី និងពោតក៏ជាអាទិភាពសំខាន់ផងដែរ។
កម្ពុជាផលិតដំឡូងមីប្រមាណពី ១៤ ទៅ ១៥លានតោន ដែលធ្វើឱ្យវាក្លាយជាដំណាំឧស្សាហកម្មដ៏សំខាន់បំផុត។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ភាគច្រើននៃវាត្រូវបានលក់ឆៅទៅប្រទេសជិតខាង ដោយមានតែ ១០-១៥ភាគរយ ប៉ុណ្ណោះដែលត្រូវបានកែច្នៃក្នុងស្រុក។
លោក ឆាយ បន្តថា៖ «យើងត្រូវកែលម្អការកែច្នៃដើម្បីបង្កើតផលិតផលបន្ថែមតម្លៃបន្ថែមក្នុងប្រទេស»។
បញ្ហាដូចគ្នានេះប៉ះពាល់ដល់គ្រាប់ស្វាយចន្ទី និងពោត ដោយផលិតផលឆៅភាគច្រើនត្រូវបាននាំចេញជាជាងកែច្នៃក្នុងស្រុក៕
