ទិដ្ឋភាពស្រូវទុំនៅស្រុកបាទី ខេត្ដតាកែវ។ រូបថត ធនធានទឹក
ភ្នំពេញ៖ ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី (ADB) បន្តដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងវិស័យកសិកម្មរបស់កម្ពុជា ដោយមានផលប័ត្រប្តេជ្ញាចិត្តចំនួន ២,២ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក គាំទ្រជាង ៣៥ គម្រោងដែល ៣០ភាគរយផ្តោតលើវិស័យកសិកម្ម និងប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រ។
ថ្លែងនាពេលថ្មីៗនេះ លើកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដែលកំពុងបន្តរបស់ធនាគារ លោកស្រី Jyotsana Varma នាយិកាADB ប្រចាំកម្ពុជា បានសង្កត់ធ្ងន់លើការគាំទ្រយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួនរបស់ស្ថាប័នសម្រាប់កំណើនកសិកម្ម បើទោះបីជាអត្រាកំណើនមានប្រហែល ១ភាគរយ ក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះក៏ដោយ។
កសិកម្មនៅតែជាមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ហើយលោកស្រី Varma បានលើកឡើងពីសារៈសំខាន់នៃវិស័យនេះថាជាកត្តាជំរុញសេដ្ឋកិច្ច និងជាឧបករណ៍សម្រាប់កែលម្អសន្តិសុខស្បៀង។
លោកស្រីបាននិយាយក្នុងអំឡុងពេលចេញផ្សាយរបាយការណ៍ទស្សនវិស័យអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី (ADO) របស់ ADB នៅថ្ងៃទី ៩ ខែមេសា ឆ្នាំ ២០២៥ ថា៖ «៣០ភាគរយ នៃចំនួននោះពិតជានៅក្នុងវិស័យកសិកម្ម និងប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រ។ យើងមានគម្រោងចំនួនប្រាំមួយដែលកំពុងដំណើរការក្នុងវិស័យកសិកម្ម។ បីក្នុងចំណោមនោះ គឺសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍខ្សែច្រវាក់តម្លៃ ដោយពីរក្នុងការអភិវឌ្ឍខ្សែច្រវាក់តម្លៃបន្ថែម មួយសម្រាប់ជលផលសមុទ្រ និងពីរកំពុងបន្តក្នុងប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រ»។
ការវិនិយោគរបស់ ADB ក្នុងវិស័យកសិកម្ម និងប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រ ត្រៀមនឹងកើនឡើងចំនួន ៤០០ លានដុល្លារក្នុងរយៈពេលបីឆ្នាំខាងមុខ ដែលពង្រឹងបន្ថែមទៀតនូវការប្តេជ្ញាចិត្តរបស់ធនាគារចំពោះការផ្លាស់ប្តូរវិស័យកសិកម្មរបស់កម្ពុជា។
កសិករបេះផ្លែប៉េងប៉ោះទុំនៅក្នុងរងបន្លែក្នុងខេត្ដមណ្ឌលគិរី។ រូបថត ហុង រស្មី
លោកស្រី Varma បានបន្ថែមថា ការផ្តោតជាយុទ្ធសាស្ត្រគឺលើការបង្កើនផលិតភាពកសិកម្ម ជាពិសេសតាមរយៈការកែច្នៃកសិផល ដែលនឹងមិនត្រឹមតែជំរុញផលិតកម្មស្បៀងរបស់កម្ពុជាប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងលើកកម្ពស់សមត្ថភាពនាំចេញផងដែរ។
លោកស្រីបាននិយាយថា៖ «កសិករកម្ពុជាចាប់ផ្ដើមដាំដំណាំកសិកម្មដែលធ្លាប់បាននាំចូលពីមុនមក»។
ការផ្លាស់ប្តូរនេះត្រូវបានគាំទ្រដោយហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធកាន់តែប្រសើរ និងផលិតភាពកាន់តែខ្ពស់។ ជាមួយនឹងការចូលរួមពីវិស័យឯកជន យើងមើលឃើញថាមានអនាគតដ៏ល្អប្រសើរសម្រាប់ការកែច្នៃផលិតផល ដូចជា អង្ករ ស្វាយចន្ទី ស្វាយ ម្រេច កៅស៊ូ និងដំឡូងមី។
តាមរយៈគំនិតផ្តួចផ្តើម ដូចជា គម្រោងកែលម្អកសិកម្មធារាសាស្ត្រ ADB កំពុងធ្វើទំនើបកម្មប្រព័ន្ធធារាសាស្ត្រ ដែលមានសារៈសំខាន់សម្រាប់ការកែលម្អទិន្នផលដំណាំ និងធន់នឹងអាកាសធាតុ។
គំនិតផ្តួចផ្តើមសំខាន់មួយទៀត គម្រោងកែលម្អហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធខ្សែច្រវាក់តម្លៃកសិកម្ម ផ្តោតលើការពង្រឹងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធជនបទ និងសម្ភារៈបរិក្ខារក្រោយការប្រមូលផល ដើម្បីធានាលទ្ធភាពទទួលបានទីផ្សារកាន់តែប្រសើរសម្រាប់កសិករ។
គម្រោងដែលមានមហិច្ឆតាបំផុតមួយ ដែលគាំទ្រដោយ ADB គឺគម្រោងវិស័យតម្លៃកសិ-មិត្តភាព ដែលជួយធ្វើទំនើបកម្មកសិកម្មតាមរយៈការរួមបញ្ចូលនៃបច្ចេកវិទ្យាទំនើប ខណៈពេលដែលការពង្រឹងភាពធន់នឹងអាកាសធាតុនៃវិស័យនេះ។
រងបន្លែក្នុងខេត្ដមណ្ឌលគិរី។ រូបថត ហុង រស្មី
ដូចគ្នានេះដែរ គម្រោងកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ និងកំណើនជនបទតាមដងទន្លេសាប មានគោលបំណងជួយកសិករក្នុងអាងទន្លេសាប តាមរយៈការលើកកម្ពស់ផលិតភាពកសិកម្ម និងការទទួលបានទីផ្សារ។
លោកស្រី Varma បានបង្ហាញទំនុកចិត្តលើទស្សនវិស័យនៃវិស័យកសិកម្ម ដោយកត់សម្គាល់ថាកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ ADB រួមជាមួយនឹងការប្តេជ្ញាចិត្តផ្ទាល់របស់កម្ពុជាចំពោះវិស័យនេះនឹងជះឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងដល់ផលិតកម្មស្បៀង និងសក្តានុពលនាំចេញ។
លោកស្រីបានបន្ថែមថា៖ «វិស័យនេះបានត្រៀមខ្លួនក្នុងការចូលរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ក្នុងវិស័យម្ហូបអាហាររបស់ប្រទេសកម្ពុជា»។
បន្ថែមពីលើគំនិតផ្តួចផ្តើមកសិកម្ម ការវិនិយោគរបស់ ADB កំពុងជំរុញការតភ្ជាប់ជនបទ ជំរុញភាពជាដៃគូក្នុងវិស័យឯកជន និងការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសំខាន់ៗ ដើម្បីគាំទ្រដល់វិស័យកសិកម្ម។
ជាមួយនឹងការវិនិយោគជាយុទ្ធសាស្ត្រទាំងនេះ ADB មិនត្រឹមតែជួយកម្ពុជាលើកកម្ពស់ផលិតកម្មស្បៀងប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងបង្កើតមូលដ្ឋានគ្រឹះសម្រាប់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចរយៈពេលវែង និងការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាពនៅក្នុងតំបន់ផងដែរ។
ផលិតផលកសិកម្មកម្ពុជាមិនត្រឹមតែផ្គត់ផ្គង់ទីផ្សារក្នុងស្រុកប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងត្រូវបាននាំចេញទៅកាន់ប្រទេសជាច្រើនជុំវិញពិភពលោកផងដែរ។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ លោក ឌិត ទីណា បានគូសបញ្ជាក់ពីការបន្តពង្រីកការនាំចេញកសិផលរបស់កម្ពុជាក្នុងព្រឹត្តិការណ៍ថ្មីៗនេះ ដោយកត់សម្គាល់ថា នៅឆ្នាំ ២០២៤ កម្ពុជានាំចេញកសិផលចំនួន ១២ លានតោនទៅកាន់ ៩៥ ប្រទេស។
កម្មករកំពុងរុញផ្លែចេកដែលប្រមូលផលពីចម្ការចេកមួយក្នុងខេត្តរតនគិរីទៅកាន់ការវេចខ្ចប់។ រូបថត ហុង រស្មី
លោក ឌិត ទីណា បានថ្លែងថា៖ «ជាមួយនឹងដំណាំចំនួន ១២ លានតោន ដែលមានតម្លៃ ៥,៣ ពាន់លានដុល្លារ កម្ពុជាកំពុងដាក់ខ្លួនជាតួអង្គសំខាន់ក្នុងការនាំចេញកសិផលពិភពលោក ហើយយើងប្តេជ្ញាពង្រឹងបន្ថែមទៀតនូវខ្សែសង្វាក់តម្លៃកសិកម្មរបស់យើង ដើម្បីធានាបាននូវកំណើនរយៈពេលវែង និងសន្តិសុខស្បៀង»។
វិស័យកសិកម្មរបស់ប្រទេសកំពុងធ្វើពិពិធកម្ម ជាមួយនឹងការនាំចេញសំខាន់ៗរួមមានស្រូវ ដំឡូងមីស្រស់ និងកៅស៊ូ។ យោងតាមទិន្នន័យ កំណើននៃការនាំចេញកសិផលរបស់កម្ពុជាមានការកើនឡើងគួរឱ្យកត់សម្គាល់ ជាពិសេសក្នុងវិស័យដំណាំ កៅស៊ូ និងផលិតផលជលផល។
លោក ទីណា ក្នុងពិធីសម្ពោធវេទិកា និងពិព័រណ៍កសិកម្មកម្ពុជាឆ្នាំ២០២៥ (CAFÉ 2025) នាព្រឹកថ្ងៃទី៧ ខែមេសា បានសង្កត់ធ្ងន់លើការកើនឡើងនៃតម្លៃទំនិញកសិកម្ម ជាមួយនឹងកំណើនគួរឱ្យកត់សម្គាល់នៃការនាំចេញកៅស៊ូ ផលិតផលជលផល និងធញ្ញជាតិក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ដែលរួមចំណែកដល់ការរីកលូតលាស់របស់កម្ពុជានៅក្នុងទីផ្សារពិភពលោក។
កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងទាំងនេះ ស្របតាមចក្ខុវិស័យដ៏ទូលំទូលាយនៃការពង្រឹងខ្សែច្រវ៉ាក់តម្លៃកសិកម្មរបស់កម្ពុជា និងការលើកកម្ពស់សន្តិសុខស្បៀង។
លោកស្រី Varman បានថ្លែងថា៖ «យើងមើលឃើញអនាគតដ៏មានសក្តានុពលសម្រាប់ការកែច្នៃផលិតផល ដូចជា អង្ករ ស្វាយចន្ទី ស្វាយ ម្រេច កៅស៊ូ និងដំឡូងមី»៕
កម្មករកំពុងរុញផ្លែចេកដែលប្រមូលផលពីចម្ការចេកមួយក្នុងខេត្តរតនគិរីទៅកាន់ការវេចខ្ចប់។ រូបថត ហុង រស្មី
