លោក បៃដិន ជួបជាមួយលោក ស៊ី អំឡុងកិច្ចប្រជុំកំពូលមួយ តាមអនឡាញ កាលពីថ្ងៃទី ១៥ ខែ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២១។
មេដឹកនាំប្រទេសមហាអំណាច ២ គឺសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលប្រកាន់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងចិនដែលដឹកនាំប្រទេសតាមលទ្ធិកុម្មុយនីស្ត នឹងជួបជជែកគ្នាតាមទូរស័ព្ទលើកទី៥ នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ ក្រោមសម្ពាធនៃឥទ្ធិពលសង្គ្រាម រវាងរុស្ស៊ី និងអ៊ុយក្រែន បញ្ហាតៃវ៉ាន់ បញ្ហាសន្តិសុខ និងកត្តាសេដ្ឋកិច្ចផ្សេងៗទៀត។
បញ្ហាកោះតៃវ៉ាន់តែងតែជាចំណុចដ៏រសើបបំផុត សម្រាប់ជំនួបមេដឹកនាំចិន និងអាមេរិករៀងរាល់លើក ប៉ុន្តែជំនួបលើកនេះ អាចកាន់តែរសើបខ្លាំង ដោយសារព័ត៌មាននៃការធ្វើទស្សនកិច្ចរបស់ប្រធានសភាអាមេរិក លោកស្រី Nancy Pelosi ទៅកាន់តៃវ៉ាន់ ដោយរដ្ឋបាលរបស់លោកបៃដិនទំនងជាមិនអាចគ្រប់គ្រង ឬឃាត់ឃាំងដំណើររបស់លោកស្រីបានទេ។
នៅមុនការសន្ទនាតាមទូរស័ព្ទសម្រាប់ប្រមុខប្រទេសមហាអំណាចទាំង ២ ដែលត្រូវគេរៀបចំឡើងនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ អ្នកនាំពាក្យសន្តិសុខជាតិរបស់វិមានប្រធានាធិបតីអាមេរិក (សេតវិមាន) លោក John Kirby បាននិយាយថា របៀបវារៈសម្រាប់ការពិភាក្សាតាមទូរស័ព្ទនៃប្រមុខប្រទេសទាំង ២ គឺមានច្រើន។
លោក Kirby បាននិយាយអំពីប្រធានបទ ដែលត្រូវពិភាក្សាថា «អ្វីគ្រប់យ៉ាងចាប់ពីភាពតានតឹងជុំវិញតៃវ៉ាន់ រហូតដល់សង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន ព្រមទាំងរបៀបដែលយើងគ្រប់គ្រងការប្រកួតប្រជែង រវាងប្រទេសទាំង២ ឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើង ប្រាកដណាស់ នៅក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច»។
បណ្តាញព័ត៌មាន CNN របស់អាមេរិក បានផ្សាយថា លោកប្រធានាធិបតី ចូ បៃដិនបានទទួលស្គាល់ថា លោកបានរៀបគម្រោងនិយាយជាមួយសមភាគីចិន អំឡុងពេលជួបពិភាក្សាតាមអនឡាញពីចម្ងាយនោះ ក៏នឹងផ្តោតលើបញ្ហាកាអភិវឌ្ឍបន្ទះឈីបដែរ។
បណ្តាញព័ត៌មាន Bloomberg បានផ្សាយថា មន្ត្រីសេតវិមានបានអះអាងថា ការលុកលុយរបស់រុស្ស៊ីលើអ៊ុយក្រែន គឺជាប្រធានបទ ដែលទំនងលើកឡើង ក្នុងអំឡុងពេលនៃការសន្ទនាតាមទូរស័ព្ទរបស់ប្រមុខថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសទាំង២។ អ្នកនាំពាក្យសន្តិសុខជាតិរបស់សេតវិមានលោក John Kirby បានប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មានថា ការគ្រប់គ្រងការប្រកួតប្រជែងសេដ្ឋកិច្ច រវាងប្រទេសទាំង ២ ក៏នឹងជាការផ្តោតសំខាន់ ក្នុងការសន្ទនាតាមទូរស័ព្ទនេះដែរ។ លោកបានបន្តថា ប៉ុន្តែពន្ធមិនទំនងជាត្រូវពិភាក្សាទេ។
លោក Kirby បាននិយាយអំពីពន្ធគយថា៖«ខ្ញុំនឹងមិនគិតថា វានឹងក្លាយជាប្រធានបទសំខាន់នៃការពិភាក្សាជាមួយនឹងលោកប្រធានាធិបតី ស៊ី លុះត្រាតែ ឬរហូតដល់គាត់ធ្វើការសម្រេចចិត្ត។ នេះគឺជាការហៅទូរស័ព្ទ ដែលត្រូវបានកំណត់ពេលជាយូរមកហើយ ហើយមានរបៀបវារៈដ៏រឹងមាំមួយ សម្រាប់មេដឹកនាំទាំង ២ ជជែកគ្នា»។
យោងតាមសេចក្តីរាយការណ៍ ការសន្ទនាតាមទូរស័ព្ទលើកនេះ ជាលើកទី៥ រវាងមេដឹកនាំ ហើយកើតឡើង នៅពេលដែលចិន បានធ្វើការព្រមានកាន់តែខ្លាំងដល់រដ្ឋបាលរបស់លោក បៃដិន អំពីដំណើរទស្សនកិច្ច ដែលអាចធ្វើឡើងដោយប្រធានសភាអាមេរិក លោកស្រី Pelosi ទៅកាន់តៃវ៉ាន់ តាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ ដែលទីក្រុងប៉េកាំងអះអាងថា ជាទឹកដីរបស់ខ្លួននោះ។
នៅក្រោមគោលនយោបាយ «ចិនតែ ១ (One-China Policy)» របស់ប្រទេសចិន ដែលនាំឱ្យសហរដ្ឋអាមេរិក មិនមានទំនាក់ទំនងការទូតជាផ្លូវការជាមួយតៃវ៉ាន់ទេ ប៉ុន្តែត្រូវបានចងក្រងដោយច្បាប់របស់អាមេរិក ក្នុងការផ្តល់ឱ្យកោះនេះនូវមធ្យោបាយផ្សេងៗ ដើម្បីការពារខ្លួន។ មន្ត្រីសេតវិមានបានបញ្ជាក់យ៉ាងរហ័សថា ជំហរនេះមិនបានផ្លាស់ប្តូរទេ បើទោះបីជាមានការរំពឹងទុកអំពីការធ្វើដំណើរ ដែលអាចធ្វើទៅបានដោយលោកស្រី Pelosi ក៏ដោយចុះ។
ភាពចម្រូងចម្រាសអំពីការធ្វើដំណើររបស់ប្រធានសភាទៅកាន់តៃវ៉ាន់ បានផ្ទុះឡើង បន្ទាប់ពីកាសែត Financial Times បានបង្ហាញថា លោកស្រីមានគម្រោងទៅទស្សនកិច្ចតៃវ៉ាន់ ដើម្បីបង្ហាញការគាំទ្រ ខណៈតៃវ៉ាន់រងសម្ពាធដែលចេះតែកើនឡើងពីចិនក្នុងបរិបទនៃការលុកលុយរបស់រុស្ស៊ីលើអ៊ុយក្រែន ដែលបានបង្កើនការភ័យខ្លាចចំពោះសកម្មភាពយោធារបស់ចិន លើកោះតៃវ៉ាន់។
មិនទាន់មានប្រភពច្បាស់ការណ៍ណាមួយ សូម្បីតែបណ្តាញសារព័ត៌មាន Financial Times ខ្លួនឯង ដែលបានផ្សាយពីដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ប្រធានសភាអាមេរិកទៅកាន់កោះតៃវ៉ាន់ បានអះអាងថាប្រធានសភាអាមេរិកនឹងចូលទៅកាន់តែវ៉ាន់ ស្របពេលដែលដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកស្រីទៅកាន់តំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ដោយត្រូវចុះចតនៅប្រទេសជប៉ុន សិង្ហបុរី ឥណ្ឌូនេស៊ី និងម៉ាឡេស៊ី។
លោក Kirby បាននិយាយថា លោកស្រី Pelosi ស្ថិតក្នុងជួរនៃការបន្តតំណែងប្រធានាធិបតី ហើយដូច្នេះ ការធ្វើដំណើរទៅក្រៅប្រទេសរបស់លោកស្រី គឺជាបញ្ហាសន្តិសុខជាតិរបស់អាមេរិក។ ប៉ុន្តែមានតែលោកស្រីប៉ុណ្ណោះ ដែលអាចធ្វើការសម្រេចចិត្តអំពីការធ្វើដំណើររបស់គាត់បាន។
លោកបាននិយាយថា៖ «ភាពច្របូកច្របល់» នៅក្នុងវោហារស័ព្ទពីក្រុងប៉េកាំង ជុំវិញការធ្វើដំណើរដែលអាចនឹងកើតឡើងនេះ ធ្វើឱ្យភាពតានតឹងកើនឡើង។ លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «យើងមើលឃើញថា មិនមានប្រយោជន៍ ហើយប្រាកដជាមិនចាំបាច់ទាល់តែសោះចំពោះស្ថានភាពនេះ»។
រដ្ឋបាលបានកំពុងជជែកគ្នាថា តើត្រូវដកពន្ធមួយចំនួនលើទំនិញចិនជាមធ្យោបាយមួយ ដើម្បីជំរុញសេដ្ឋកិច្ចអាមេរិក ឬយ៉ាងណា ប៉ុន្តែលោក Kirby បាននិយាយថា ការសម្រេចចិត្តមិនត្រូវបានគេរំពឹងទុកមុនការហៅទូរស័ព្ទនោះទេ។
ប្រមុខការពារជាតិចិន លោក Wei Fenghe បានព្រមានដោយត្រង់ៗនិងធ្ងន់ៗទៅកាន់តៃវ៉ាន់ និងប្រទេសសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់តៃវ៉ាន់ ក្នុងពេលកិច្ចសន្ទនាសន្តិសុខក្នុងតំបន់ដែលរៀបចំឡើងនៅប្រទេសសិង្ហបុរីកាលពីដើមខែមុនថា ចិននឹងប្រយុទ្ធរហូតដល់ទីបញ្ចប់សម្រាប់ការប៉ុនប៉ងណាមួយរបស់តៃវ៉ាន់ ក្នុងការប្រកាសឯករាជ្យ។ នេះបើយោងតាមការចេញផ្សាយរបស់កាសែត The Guardian របស់អង់គ្លេស។
កាសែតនោះ បានដកស្រង់សម្តីរបស់លោក Fenghe ដូចដែលបាននិយាយថា៖ «យើងនឹងប្រយុទ្ធទោះបង់តម្លៃណាក៏ដោយ ហើយយើងនឹងប្រយុទ្ធរហូតដល់ទីបញ្ចប់។ នេះជាជម្រើសតែ ១ គត់របស់ចិន» ដោយលោកបានហៅតៃវ៉ាន់ថា«ដំបូងគេ និងសំខាន់បំផុតរបស់ចិន»។
លោកបន្ថែមថា៖«អ្នកដែលបន្តទាមទារឯករាជ្យរបស់តៃវ៉ាន់ក្នុងការប៉ុនប៉ងបំបែកចិន ច្បាស់ជានឹងមិនមានទីបញ្ចប់ល្អទេ។ គ្មាននរណាម្នាក់គួរមើលស្រាលការតាំងចិត្ត និងសមត្ថភាពរបស់កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធចិនក្នុងការការពារបូរណភាពទឹកដីរបស់ខ្លួនឡើយ»។
លោក បៃដិន អាចឈានទៅរកការអំពាវនាវជាមួយនឹងការជំរុញផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ប្រសិនបើសភាអាមេរិកអនុម័តច្បាប់ដើម្បីផ្តល់ប្រាក់ឧបត្ថម្ភប្រហែល $៥២ ពាន់លាន សម្រាប់ការឧបត្ថម្ភធនដល់ឧស្សាហកម្មផលិតឧបករណ៍ពាក់កណ្តាលចម្លង (semiconductor) របស់អាមេរិក ក៏ដូចជាឥណទានពន្ធវិនិយោគ សម្រាប់រោងចក្រផលិតបន្ទះឈីប ដែលប៉ាន់ស្មានថា មានតម្លៃ $២៤ ពាន់លាន។
ការអភិវឌ្ឍបច្ចេកវិទ្យាបន្ទះឈីបនេះ ត្រូវលោកបៃដិន ជំរុញថាមានសារៈសំខាន់សម្រាប់ការប្រកួតប្រជែងជាមួយប្រទេសចិនខាងសេដ្ឋកិច្ច។
ការរំពឹងទុកនៃការធ្វើដំណើររបស់លោកស្រី Pelosi គឺមានតែ ១ គត់នៅក្នុងបញ្ជីនៃការខ្វែងគំនិតគ្នាជាយូរយារណាស់មកហើយ ដែលធ្វើឱ្យទំនាក់ទំនងអាមេរិក និងចិនមានការបែកបាក់រកឱកាសផ្សះផ្សាគ្មាន។
កាលពីព្រឹកថ្ងៃអង្គារ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់អាមេរិកបានចោទប្រកាន់ចិនថា បានបង្កើន «ការបង្កហេតុ» ប្រឆាំងនឹងគូប្រជែងទាមទារទឹកដីនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង ហើយបាននិយាយថា «អាកប្បកិរិយាដ៏គឃ្លើន និងគ្មានការទទួលខុសត្រូវ» ដោយកប៉ាល់ និងយន្តហោះចិន ហើយចាត់ទុកថា វាគ្រាន់តែជាបញ្ហានៃពេលវេលាមុនពេលឧបទ្ទវហេតុ ឬឧប្បតិ្តហេតុធំមួយប៉ុណ្ណោះ។
ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកស្រី Pelosi នឹងក្លាយជាដំណើរលើកដំបូងរបស់ប្រធានសភាអាមេរិក ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ១៩៩៧ ហើយចិនបាននិយាយថា ខ្លួនបានត្រៀមខ្លួន ដើម្បីចាត់វិធានការដ៏ខ្លាំង ក្នុងការឆ្លើយតប៕
