កាលពីថ្ងៃទី៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ ប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន លោក ហ្វឺឌីណាន់ ម៉ាសកូស (Ferdinand Marcos Jr) បាននិយាយថា ការអំពាវនាវឱ្យមានឯករាជ្យភាពសម្រាប់កោះមីនដាណាវ (Mindanao) ដែលជាកោះស្ថិតនៅភាគខាងត្បូងប្រទេសនេះ គឺផ្ទុយទៅនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ហើយនឹងមិនអាចទទួលបានជោគជ័យនោះទេ។
នេះគឺជាលើកទី១ ហើយ ដែលលោកបាននិយាយអំពីបញ្ហានេះ បើគិតចាប់តាំងពីអតីតប្រធានាធិបតី លោក រ៉ូឌ្រីហ្គោ ឌូទែរតេ (Rodrigo Duterte) បានស្នើឱ្យកោះស្រុកកំណើតរបស់គាត់មួយនេះ បំបែកខ្លួនចេញពីហ្វ៊ីលីពីន។ សម្ព័ន្ធភាពរបស់ពួកគេទាំងពីរ បានប្រេះស្រាំជាបន្តបន្ទាប់ ដោយសារតែការមិនចុះសម្រុងគ្នាជុំវិញការធ្វើកំណែទម្រង់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
ក្នុងសុន្ទរកថានៅថ្ងៃទិវាបង្កើតរដ្ឋធម្មនុញ្ញ លោក ម៉ាកូស បាននិយាយថា "សំណើកាលពីពេលថ្មីៗនេះ អំពីការចង់បានឯករាជ្យភាពរបស់កោះមីនដាណាវ នឹងត្រូវបរាជ័យ ព្រោះជាសំណើផ្អែកទៅលើហេតុផលមិនជាក់ស្ដែង និងបំពានរដ្ឋធម្មនុញ្ញ"។ យ៉ាងណាមិញ ការលើកឡើងរបស់លោក ធ្វើឡើងដោយមិនបាននិយាយចំៗឈ្មោះអតីតប្រធានាធិបតី ឌូទែរតេ នោះទេ។
លោកបានបន្ថែមថា«ខ្ញុំសូមទាមទារឱ្យអ្នកពាក់ព័ន្ធទាំងអស់បញ្ឈប់ការជំរុញឱ្យមានការបំបែកខ្លួនរបស់កោះមីនដាណាវ។ ទង្វើនេះគឺផ្ទុយនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងធ្វើឱ្យខូចដល់កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់យើងក្នុងការកសាងប្រទេសហ្វ៊ីលីពីនឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើង។ វានឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ប្រទេសជាតិរបស់យើង»។
ទីប្រឹក្សាសន្តិសុខជាតិរបស់លោក ម៉ាកូស បាននិយាយថា រដ្ឋាភិបាលនឹងចាត់វិធានការយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ ដើម្បីទប់ស្កាត់រាល់ការប៉ុនប៉ងបំបែកខ្លួនចេញពីប្រទេសហ្វ៊ីលីពីន។ ទន្ទឹមនឹងនេះ បន្ទាប់ពីការលើកឡើងរបស់ក្រុមផ្តាច់ខ្លួនរបស់លោក ឌូទែរតេ ប្រមុខការពារជាតិរបស់លោក ម៉ាកូស បានឆ្លើយតបថា លោកសន្យានឹងខិតខំរក្សាអធិបតេយ្យភាពរបស់ប្រទេសហ្វីលីពីនឱ្យបាន។
លោក ឌូទែរតេ គឺជាប្រធានាធិបតីហ្វ៊ីលីពីនដំបូងគេដែលមានដើមកំណើតនៅកោះមីនដាណាវ ដែលជាតំបន់សម្បូរទៅដោយធនធានធម្មជាតិ។ កោះមីនដាណាវ តែងតែកើតមានចលនាតស៊ូបំបែកខ្លួនជាយូរមកហើយ។
ជាក់ស្ដែង ការធ្វើបាតុកម្ម ការប្រើប្រាស់អំពើហិង្សា និងជម្លោះដោយសារតែការប៉ះទង្គិចគ្នារវាងរដ្ឋាភិបាលជាមួយក្រុមបះបោរ និងក្រុមជ្រុលនិយម តែងតែកើតឡើងជាញឹកញាប់។ ភាពចលាចលនេះបានរារាំងការវិនិយោគ ដែលនាំឱ្យប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមភូមិមូលដ្ឋានជាច្រើន ជួបប្រទះនឹងភាពក្រីក្រ៕