ភ្នំពេញ៖ តាមដងវិថី និងវិចិត្រសាលនានាក្នុងរាជធានីភ្នំពេញនឹងមានការតាំងបង្ហាញស្នាដៃសិល្បៈចម្រុះ ខណៈដែលមហោស្រពរូបថតភ្នំពេញលើកទី១៥(PPP) ប្រព្រឹត្តទៅពីថ្ងៃទី ២១ ខែវិច្ឆិកា ដល់ថ្ងៃទី ២១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២៤។
មហោស្រពឆ្នាំនេះ គឺជាព្រឹត្តិការណ៍ដ៏សំខាន់មួយ ដោយត្រូវបានប្រារឰរៀងរាល់ប្រាំឆ្នាំម្តងនៃការច្នៃប្រឌិតសិល្បៈ និងការសន្ទនាឆ្លងវប្បធម៌។
សិល្បករ ៦០នាក់ បានបង្ហាញស្នាដៃរបស់ពួកគេនៅតាមពិព័រណ៍ និងទីតាំងជាច្រើន សម្រាប់មហោស្រពលើកទី ១៥ ដ៏វិសេសនេះ។
មហោស្រពនេះបន្តរៀបចំការផ្លាស់ប្តូរវប្បធម៌រវាងអឺរ៉ុប និងអាស៊ី និងបង្ហាញអ្នកថតរូបកម្ពុជាថ្មីៗ។
បង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ ២០០៨ តាមគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់លោក Alain Arnaudet ពេលនោះជានាយកមជ្ឈមណ្ឌលវប្បធម៌បារាំង (ឥឡូវជាវិទ្យាស្ថានបារាំងនៅកម្ពុជា) មហោស្រពរូបថតភ្នំពេញបានក្លាយជាវេទិកាសម្រាប់អ្នកមានទេពកោសល្យថតរូបពិភពលោក និងក្នុងស្រុកបានជួបគ្នា។
លោក Christian Caujolle សហស្ថាបនិក និងជានាយកសិល្បៈនៃ PPP បានឱ្យដឹងថា៖ «យើងក៏កំណត់បាននូវគោលការណ៍មូលដ្ឋាន គឺការផ្លាស់ប្តូរវប្បធម៌រវាងអាស៊ី និងជាតិសាសន៍ផ្សេងៗលើពិភពលោក ជាពិសេស គឺជាតិសាសន៍អឺរ៉ុប ការតាំងបង្ហាញស្នាដៃរូបថត ដោយពុំមានលំអៀងតាមរចនាប័ទ្ម ឬការអនុវត្តការថតរូបសហសម័យ ការបង្ហាញអ្នកនិពន្ធ និងបង្ហាញនូវដើមកំណើត ភាពប៉ិនប្រសព្វ និងសោភ័ណ្ឌ ភាពរបស់សិល្បករគ្រប់រូប ព្រមទាំងការជួយឱ្យមានការលេចចេញនូវការថតរូបបែបសហសម័យនៅកម្ពុជា»។
លោកបន្ដថា៖ «ក្នុងឆ្នាំដំបូង យើងមានការលំបាកក្នុងការរកស្នាដៃរបស់សិល្បករខ្មែរចំនួន៤រូប ដែលអាចយកមកដាក់តាំងបង្ហាញឱ្យមហាជននាពេលនោះភាគច្រើន គឺជាជនបរទេស។ ខាងវិទ្យាស្ថានបារាំងនៅកម្ពុជាបានអនុញ្ញាតឱ្យផ្តួចផ្តើមសាលាស្ទូឌីយ៉ូអីមេចស៍ និងបណ្តុះបណ្តាលអ្នកថតរូបវ័យក្មេង ក្នុងបរិវេណវិទ្យាស្ថាន ហើយពួកគេក៏អាចចូលរួមតាំងពិព័រណ៍នូវស្នាដៃនៅក្នុងមហោស្រពលើកក្រោយៗទៀតផងដែរ។ នេះជាការសម្រេចចិត្តដ៏ត្រឹមត្រូវរបស់ពួកយើង»។
ជាមួយនឹងការតាំងពិព័រណ៍ ការបញ្ចាំងភាពយន្ត និងព្រឹត្តិការណ៍ដែលផ្តោតលើអ្នកសិល្បៈ ៦០នាក់ មហោស្រពឆ្នាំនេះ គឺជាដំណើរដ៏គួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍សម្រាប់អ្នកដែលចូលចិត្ត និងអ្នកចំណូលថ្មីដូចគ្នា។
វិចិត្រសាលរបស់វិទ្យាស្ថានបារាំងបើកទ្វារស្វាគមន៍មហោស្រពដោយរៀបចំ «សូមស្វាគមន៍ការត្រឡប់មកវិញ៖ ៦០ ទស្សនវិស័យ» ជាការតាំងបង្ហាញស្នាដៃរបស់អ្នកថតរូបចំនួន ៦០នាក់ ដែលធ្លាប់ដាក់តាំងបង្ហាញនៅមហោស្រពរូបថតភ្នំពេញ។
លោក Caujolle បានថ្លែងថា៖ «ភាពចម្រុះគ្នាម្តងទៀត រវាងអត្តសញ្ញាណ ពីប្រទេស ផ្សេងៗទូរទាំងពិភពលោក ដោយសំណើរូបថតនីមួយៗសុទ្ធតែមានលក្ខណះខុសប្លែកគ្នាទាំងស្រុង តាំងពីការផលិតវីដេអូជាឯកសារទៅការអត្ថាធិប្បាយពីការធ្វើសេចក្តីថ្លែងការណ៍ក៏ដូចជាក្តីស្រមៃជាដើម»។
ចំណុចលេចធ្លោមួយគឺស្នាដៃ «ប្រវត្ដិរបស់ធម្មជាតិ» របស់លោក Vincent Fournier ដែលបង្ហាញនៅលើជញ្ជាំងរបងស្ថានទូតបារាំង។
ស្នាដៃសិល្បៈរបស់សិល្បករ Fournier ជាការបញ្ចូលគ្នានៃវិទ្យាសាស្ត្រ ធម្មជាតិ និងការស្រមើលស្រមៃ បានបង្ហាញដល់អ្នកទស្សនាឱ្យគិតឡើងវិញអំពីការវិវត្តន៍នៃធម្មជាតិ។
លោកបានឱ្យដឹងថា៖ «ជាមួយរូបភាពដ៏សន្ធឹកដែលកើតឡើងពីការស្រមើស្រមៃ ការអាន ការទស្សនាខ្សែភាពយន្ដ ការស្រាវជ្រាវផ្នែកវិទ្យាសាស្ដ្រ បានជំរុញទឹកចិត្ដខ្ញុំប្រៀបបានដូចនៅក្នុងសុបិននិមិត្ដ»។
នៅមជ្ឈមណ្ឌលបុប្ផាណា លោក លី សុវណ្ណា បង្ហាញរឿង «រនោចទៅលេងអង្គរ» ជាឈុតសខ្មៅ ស្រមើស្រមៃទៅទស្សនាប្រាសាទអង្គរវត្ត ដែលលោកមានបំណងនាំម្តាយកាលនៅរស់ ទៅទីនោះ។
លោក សុវណ្ណា បានឱ្យដឹងថា៖ «ការជ្រើសរើសពណ៌ស និងខ្មៅ គឺជាគំនិតមួយផ្នែកដែលនាំឱ្យបំណងប្រាថ្នានេះរក្សាក្នុងលក្ខណៈមិនប្រាកដនិយមពេក ពេលកំពុងទស្សនា។ នេះមិនមែនជាព្រលឹងទេ តែក៏មិនមែនជាមនុស្សដែរ គ្រាន់តែជាវត្ដមានដើម្បីបំពេញក្ដីសុបិនជាមួយអតីតកាលដែលមិនអាចត្រឡប់ក្រោយបាន»។
ទន្ទឹមនឹងនោះ ស្នាដៃ «ទេសភាពដែលឆ្លាក់ដោយពន្លឺ» របស់លោក កឹម សុវណ្ណា ដែលដាក់តាំងនៅអាកាសយានដ្ឋានភ្នំពេញ បានឆ្លាក់រូបទេសភាពដោយពន្លឺ និងបានប្រែក្លាយជាគំនូរដ៏អស្ចារ្យ។
លោក សុវណ្ណា បាននិយាយថា៖ «ពន្លឺគឺជាចំណុចគោលរបស់ខ្ញុំ»។ លោកមានភាពអត់ធ្មត់ដើម្បីរង់ចាំពេលវេលាដែលពន្លឺអាចបង្កើតនូវពណ៌ដ៏ស្រស់ស្អាត ផ្ដល់ឱ្យកន្លែងដែលធ្លាប់ស្គាល់នូវទស្សនវិស័យស្រស់ស្រាយ។
មហោស្រពរូបថតភ្នំពេញនេះមានអត្ថន័យហួសពីការទស្សនារូបថត ដោយរួមបញ្ចូលនូវមធ្យោបាយផ្សព្វផ្សាយផ្សេងទៀត ដើម្បីរៀបរាប់ដំណើររឿងដ៏មានឥទ្ធិពល។
ការចាក់បញ្ចាំងភាពយន្តខ្នាតខ្លីដូចជារឿង «អ្នកជៀរជ័រ» របស់លោក ម៉ឹង រដ្ឋា ស្វែងយល់ពីបញ្ហាសង្គម និងបរិស្ថាន។ ស្ថិតនៅក្នុងចម្ការកៅស៊ូរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ភាពយន្តរបស់លោក រដ្ឋា ផ្ដោតលើការប្រកបរបរកាប់ឈើរបស់ជនជាតិដើមភាគតិចគ្រឹង។
ចំណុចលេចធ្លោមួយទៀតគឺផលិតករភាពយន្តឥណ្ឌា និងអ្នកថតរូប Magnum រឿង "The Coast" របស់ Sohrab Hura ដែលថតឈុតឆ្នេរសមុទ្រតាមីលណាឌូ។
Hura បានចែករំលែកថា៖ «ការងាររបស់ខ្ញុំចោទសួរពីរបៀបដែលយើងទាក់ទងនឹងពិភពធម្មជាតិ។ វាផ្ដោតលើការស្វែងរកវិធីថ្មីដើម្បីបកស្រាយទិដ្ឋភាពចាស់»។
ការបញ្ចាំងភាពយន្តនេះត្រូវបានបំពេញបន្ថែមដោយការពិភាក្សាដែលមានការចូលរួម ដូចជា តុមូល «វប្បធម៌ស្ពាន៖ ស្ត្រីក្នុងការថតរូប» ដែលមានសិល្បករ ដូចជា នាក់ សុផល, ម៉ិច សិរីរ័ត្ន និងអាហ្កាឡា បូរី ជនជាតិបារាំង។
លោក បូរី បានឱ្យដឹងថា៖ «កិច្ចសន្ទនានេះមានសារៈសំខាន់។ តាមរយៈការផ្លាស់ប្តូរទាំងនេះ យើងកំណត់ឡើងវិញនូវការរៀបរាប់ដំណើររឿង និងពង្រីកព្រំដែនសិល្បៈ»។
មហោស្រពរូបថតភ្នំពេញ ផ្ដោតសំខាន់ច្រើនអំពីសហគមន៍ទាក់ទងនឹងសិល្បៈ។ «ដំណើរកម្សាន្តតាមតុកតុក» ណែនាំអ្នកចូលរួមតាមរយៈការតាំងពិព័រណ៍ខាងក្រៅអគារ និងក្នុងសាលនៅទីកន្លែងសំខាន់ៗចំនួន៩ រួមមាន វិទ្យាស្ថានបារាំង មជ្ឈមណ្ឌលបុប្ផាណា និង Factory Phnom Penh ជាដើម។
លោក Caujolle បាននិយាយថា៖ «តាមការអង្កេតមើលពីនិយមន័យនៃការថតរូបនាពេលបច្ចុប្បន្ន និងវត្តមានដ៏ស្រស់ស្អាតនៃរូបថត យើងអាចសន្មត់បានថា នេះជាទម្រង់ថ្មីនៃការថតរូបនៅកម្ពុជា។ ចំណេរកាលការអភិវឌ្ឍនៃមហោស្រពនេះ ដំបូងបានកើតឡើងបានដោយសារមានជំនួយ និងការឧបត្ថម្ភដោយប្រតិភូសហភាពអឺរ៉ុបប្រចាំកម្ពុជា»។
មូលដ្ឋានគ្រឹះនៃមហោស្រពឆ្នាំនេះ គឺការសម្ពោធសាលាបង្រៀនវគ្គបណ្តុះបណ្តាលជំនាញថតរូប ដោយមានការគាំទ្រពីទីភ្នាក់ងារស្វីសសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ។
វិចិត្រករ ដូចជា លោក សួន សាយ័ន្ន ជាអ្នកថតរូបពណ៌ស និងខ្មៅ ហើយស្នាដៃពិព័រណ៍របស់លោក ដែលមានចំណងជើងថា “សខ្មៅ” ត្រូវបានដាក់តាំងនៅ Studio Images៕