បាត់ដំបង៖ វិវឌ្ឍខ្លួនចេញពីគ្រួសារកសិករក្រីក្រ អ្នកស្រី ម៉ាន ហៃយ័ត គឺជាស្រ្តីខ្មែរមូស្លីម ដែលបានប្រើប្រាស់ចំណេះជំនាញកែច្នៃត្រីទឹកសាប និងកែប្រែជីវភាពរបស់ខ្លួនរហូតក្លាយជាប្រធានក្រុមសហគមន៍ផលិតម្សៅត្រីល្អិតនៅភូមិសម្តេច ឃុំតាប៉ុន ស្រុកសង្កែ ខេត្តបាត់ដំបង។
ស្ថាបនិកសិប្បកម្មហៃយ័តម្សៅត្រីល្អិតរូបនេះ បានក្លាយជាគ្រួសារគំរូក្នុងការផលិតម្សៅត្រីល្អិតដែលជាអាហារបំប៉នសុខភាពកុមារ និងស្រ្តីមានគភ៌ យ៉ាងមានប្រសិទ្ធភាព ក្រោយពីខ្លួនទទួលបានការបណ្តុះបណ្តាលពីគម្រោងរបស់អង្គការសង្គ្រោះកុមារកម្ពុជា (Save the Children Cambodia)។
អ្នកស្រី ហៃយ័ត បានប្រាប់សារព័ត៌មានភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ឱ្យដឹងថា៖ «សិប្បកម្មហៃយ័តម្សៅត្រីល្អិតជាកន្លែងកែច្នៃត្រីចង្វាជាម្សៅល្អិតដែលជាវត្ថុធាតុដើមក្នុងស្រុក មានវីតាមីន និងប្រូតេអ៊ីនខ្ពស់ ដើម្បីជួយដល់កុមារដែលទើបនឹងកើត ១០០០ថ្ងៃដំបូងឱ្យមានសុខភាពល្អជៀសផុតពីជំងឺក្រេះក្រិន។ វាជាអាហារបំប៉នសុខភាពកុមារ និងស្រ្តីមានគភ៌ ហើយងាយស្រួលប្រើប្រាស់ និងទុកដាក់សម្រាប់មាតាគ្រប់រូប»។
ម្ចាស់សិប្បកម្មវ័យ ៣៦ឆ្នាំរូបនេះបានកត់សម្គាល់ឃើញពីសក្ដានុពលក្នុងការកែច្នៃកូនត្រីចង្វា ដើម្បីរក្សាជីវជាតិ និងអាចទុកបានយូរ ដោយអ្នកស្រីបានឱ្យដឹងថា៖ «មូលហេតុដែលយកកូនត្រីចង្វាយកមកធ្វើជាម្សៅ ធ្វើជានំ ធ្វើជាអីផ្សេងៗនេះ ដោយសារតែមើលឃើញថា ត្រីល្អិតនេះគេមិនយកធ្វើអ្វីក្រៅពីធ្វើផ្អក ដែលទុកបានយ៉ាងយូរ១ខែ ឬយូរជានេះបន្តិច ហើយត្រីល្អិតផ្សេងទៀតអាចយកទៅធ្វើជានុយសម្រាប់ត្រីធំៗ ឬធ្វើជាជីដទៃទៀត»។
អ្នកស្រីហៃយ័ត លើកឡើងថា៖ «កត្តាទាំងនេះហើយទើបធ្វើឱ្យខ្ញុំសម្រេចចិត្តយកកូនត្រីទាំងអស់នេះកែច្នៃជាផលិតផលសម្រេច និងជួយសម្រួលដល់សេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារអ្នកតាមជនបទឲ្យមានប្រាក់ចំណូលផងដែរ»។
អ្នកស្រីបានទទួលបានការផ្ដួចផ្តើម និងការគាំទ្រពីសំណាក់អង្គការសង្គ្រោះកុមារកម្ពុជា តាមរយៈការបង្ហាត់បង្រៀនបច្ចេកទេស ការកែច្នៃកូនត្រីរយៈពេល ២ ឆ្នាំ។ អង្គការនេះបានសង្កេតឃើញថា គ្រួសាររបស់អ្នកស្រី ហៃយ័ត ជាគ្រួសារមួយដែលក្រីក្រ និងជាអ្នករស់នៅតំបន់បឹងទន្លេសាប ហើយក៏បានការណែនាំ បង្ហាត់បង្រៀនបច្ចេកទេស ការកែច្នៃកូនត្រី ឱ្យដឹងពីអត្ថប្រយោជន៍នៃត្រីល្អិត ដែលអាចយកទៅបញ្ចុកកូនតូចឱ្យមានសុខភាពល្អ ប្រាជ្ញាស្មារតី និងការលូតលាស់បានល្អ។
ក្នុងការបង្កើតអាជីវកម្មដំបូងអ្នកស្រី ហៃយ័ត មានការបាក់ទឹកចិត្តជាខ្លាំង ហើយស្ទើរតែលះបង់ការរៀនបច្ចេកទេសនេះ ដោយសារយល់ឃើញថាខ្លួនតាមមិនទាន់សិក្ខាកាមដទៃ។ ខណៈសិក្ខាកាមផ្សេងទៀតអាចស្វែងយល់អ្វីបន្ថែមពីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនានាតាមរយៈទូរសព្ទ អ្នកស្រី ហៃយ័ត ជាអ្នកមានចេះដឹងតិចតួចមិនអាចប្រើបច្ចេកវិទ្យាស្មាតហ្វូន ហើយក៏មិនដឹងថាខ្លួនគួរស្រាវជ្រាវអ្វីបន្ថែមនោះទេ។
ប៉ុន្តែដោយមានការជ្រោមជ្រែងពីអង្គការនានាដែលបើកសិក្ខាសាលានៅតំបន់រស់នៅ អ្នកស្រីក៏បានចូលរួមស្ដាប់នឹងរៀនបន្ថែមពីការលើកទឹកចិត្ត។ ក្រោយហែលឆ្លងឧបសគ្គជាច្រើន ការកែច្នៃត្រីល្អិតបែបលក្ខណៈគ្រួសារនេះបានលេចរូបរាងដំបូងក្នុងឆ្នាំ ២០១៦។
អ្នកស្រី ហៃយ័ត បានរំឭកប្រាប់ថា៖ «ពីដំបូងៗវាពិបាកនឹងរកទីផ្សារ និងពិបាកធ្វើការផ្សព្វផ្សាយ ណាមួយមិនមានអ្នកដឹងពីគុណប្រយោជន៍នៃម្សៅត្រីល្អិតនេះទៀតផង»។
អ្នកស្រីបន្តថា៖«ការធ្វើទីផ្សារ ខ្ញុំមិនពូកែធ្វើទីផ្សារផលិតផលថ្មី អីចឹងហើយអត់មានអ្នកស្គាល់ ពេលខ្លះខ្ញុំទៅប្រូម៉ូត ទៅផ្សព្វផ្សាយប្រាប់គេ ១០០នាក់ ទាំងអស់គ្នាមិនស្គាល់ថា ម្សៅត្រីល្អិតជាអ្វី ហើយគេយកវាធ្វើអី ហើយឆ្ងល់ថាវាមានអត្ថប្រយោជន៍អីខ្លះ។ ខ្ញុំលក់តែមួយកន្លែង ហើយមានមនុស្ស ២០០ទៅ៣០០នាក់ តែលក់មិនដាច់សូម្បីមួយកំប៉ុង ដែលធ្វើឲ្យខ្ញុំបាក់ទឹកចិត្តជាខ្លាំង»។
នៅពេលវិបត្តិកូវីដ១៩ បានមកដល់នៅឆ្នាំ ២០១៩ ការប្រឹងប្រែងរបស់អ្នកស្រីស្ទើរតែរលាយទាំងស្រុង ប៉ុន្តែ អ្នកស្រីមិនបានបោះបង់ឡើយ។ គួបផ្សំនឹងការស្រឡាញ់ជឿជាក់ផលិតផលដែលខ្លួនខិតខំបង្កើត និងចេតនាចង់ចូលរួមជួយសម្រួលជីវភាពប្រជានេសាទក្នុងតំបន់ផងនោះ អ្នកស្រី ហៃយ័ត បានជម្នះឧបសគ្គរហូតមកដល់ក្នុងឆ្នាំ ២០២៣ ពេលដែលសិប្បកម្មហៃយ័តម្សៅត្រីល្អិតទទួលបានការគាំទ្របន្តពីគម្រោង CAPFish CAPTURE របស់អង្គការ UNIDO លើបរិក្ខាផ្សេងៗ រួមមានគ្រឿងអេឡិចត្រូនិក ម៉ាស៊ីនសម្ងួត និងបច្ចេកទេសក្នុងការកត់ត្រានានា។
ម្សៅត្រីល្អិតនេះត្រូវបានផលិតចេញពីកូនត្រីល្អិតៗរួមមាន ត្រីបណ្ដូលអំពៅ ត្រីចង្វាភ្លៀង ត្រីចង្វាត្រីកំភ្លាញ ត្រីកន្ទុយមាន់ ត្រីខ្នងវែង ឬត្រីអាចមកុក និងកូនត្រីក្រឹម។
ម្សៅត្រីនេះ សម្បូរដោយជាតិប្រូតេអ៊ីន ជាតិកាល់ស្យូម និងវីតាមីនផ្សេងៗទៀត ដែលមានប្រសិទ្ធភាពល្អបំផុត សម្រាប់បំប៉នសុខភាពកុមារចាប់តាំងកកើតរហូតដល់មានវ័យ ២៤ ខែ និងសុខភាពស្រ្តីពេលមានគភ៌ ដោយជំនួយឱ្យមាតាមានសុខភាពមាំមួនល្អនិងសាច់ឈាមស្រស់ថ្លា។
អ្នកស្រីថា «សម្រាប់មនុស្សចាស់ដែលមានជំងឺឈឺសន្លាក់ដៃជើង វាជួយធ្វើមានសុខភាពមាំមួនល្អនិងមានសាច់ឈាមស្រស់ថ្លា»។ក្នុងមួយថ្ងៃសិប្បកម្មអ្នកស្រីបានប្រមូលទិញត្រីល្អិតពីប្រជានេសាទចន្លោះពី ៥០ទៅ១០០គីឡូក្រាមពីប្រជានេសាទ។
អ្នកស្រីបានរៀបរាប់ពីរបៀបធ្វើម្សៅត្រីថា៖ «គ្រាន់តែជ្រើសរើសយកត្រីល្អិតដូចជាត្រីចង្វា ឬជាត្រីបណ្តូលអំពៅ ជាដើមនោះមកហាលក្នុងផ្ទះសម្ងួតសុវត្ថិភាព រួចលីងឱ្យឆ្អិនល្អ និងកិនចេញជាម្សៅ ហើយវេចខ្ចប់ច្រកកំប៉ុង ឬថង់ប្រើពេលត្រឹមតែ ២ថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ»។
របៀបនៃការប្រើប្រាស់ម្សៅត្រីល្អិតមានការងាយស្រួល ដោយគ្រាន់តែយកម្សៅនេះលាយជាមួយបបរស ឬបបរគ្រប់គ្រឿង ឬអាចយកទៅលាយធ្វើជាម្ហូប ដូចជាចៀនជាមួយពងទា ចៀនជាមួយស្លឹកម្រុំ ចៀនស្អំ សម្លរកកូរ ប្រហើរ ញ៉ាំស្វាយ និងសាឡាដបាន។ម្សៅត្រីល្អិតមាន ២រសជាតិគឺ៖ ម្សៅត្រីល្អិតរសជាតិដើម និងរសជាតិល្ងក្នុងតម្លៃលក់រាយ ១ កំប៉ុង ១៤០០០រៀល។
ក្រៅពីម្សៅត្រីល្អិតសិប្បកម្មអ្នកស្រីក៏មានផលិត និងលក់សាច់ផាត់ត្រីរ៉ស់ និងនំបន្លែម្សៅត្រីល្អិត ដែលមាន៣រសជាតិរួមមាន រសជាតិដើម រសជាតិម្រេច និងរសជាតិតុងយ៉ាំ។
សព្វថ្ងៃអ្នកស្រី ហៃយ័ត និងស្វាមី គឺជាប្រធានក្រុមនៃសហគមន៍គ្រួសារផលិតម្សៅត្រីល្អិត ដែលសមាជិកសុទ្ធសឹងជាស្ត្រី។ អ្នកស្រីក៏មានបណ្តាញក្រុមគ្រួសារនៅខេត្តចំនួន ៤ គឺខេត្តបាត់ដំបង បន្ទាយមានជ័យ សៀមរាប ខេត្តពោធិ៍សាត់ និងភ្នំពេញ សម្រាប់ដំណើរការចែកចាយលក់ម្សៅត្រីល្អិតនេះដែរ។
នាថ្ងៃអនាគត ម្ចាស់សិប្បកម្ម ហៃយ័តម្សៅត្រីល្អិត មានគម្រោងនាំចេញផលិតផលទាំងបីមុខនេះទៅក្រៅប្រទេសរួមមាន ឥណ្ឌូនេស៊ី ម៉ាឡេស៊ី និងប្រទេសចិន ផងដែរ៕