Photo: Phnom Penh Post
ភ្នំពេញ៖ អស់ជាច្រើនសតវត្សមកហើយ សិល្បៈ អាយ៉ងស្រមោលខ្មែរ ឬល្ខោនស្បែកធំ និងស្បែកតូច គឺជាផ្នែកសំខាន់មួយនៃអត្តសញ្ញាណវប្បធម៌របស់កម្ពុជា។
ទម្រង់នៃការនិទានរឿងបែបប្រពៃណីនេះ ដោយប្រើអាយ៉ងស្បែកទាញចលនាកាយវិកា បំភ្លឺពីផ្ទៃខាងក្រោយដោយពន្លឺភ្លើងបានទាក់ទាញទស្សនិកជនជាច្រើនជំនាន់។
ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក្នុងប៉ុន្មានទសវត្សរ៍ថ្មីៗនេះ សិល្បៈខ្មែរ រួមទាំងអាយ៉ងស្រមោល បានតស៊ូដើម្បីរស់រានមានជីវិត ដោយសារតែទំនើបភាវូបនីយកម្ម ការធ្លាក់ចុះនៃការគាំទ្រផ្នែកវប្បធម៌ និងផលប៉ះពាល់ដ៏អាក្រក់នៃការរាតត្បាតនៃជំងឺកូវីដ-១៩។
ឥឡូវនេះ ការខិតខំប្រឹងប្រែងកំពុងដំណើរការ ដើម្បីនាំយកសិល្បៈទាំងនេះ ឱ្យវិលមករកការចាប់អារម្មណ៍ ចូលទស្សនា ទាំងភ្ញៀវទេសចរ និងប្រជាជនកម្ពុជាដូចគ្នា។
លោក Paul Glew អ្នករៀបចំកម្មវិធី SpeakEasy ជាអ្នកគាំទ្រសិល្បៈដ៏ធំតាំងពីចាប់ផ្តើមនៅឆ្នាំ ២០២០ ដែលផ្តោតសំខាន់លើរឿងកំប្លែង និងល្ខោននិយាយភាសាអង់គ្លេស បាននិយាយថា លោកស្គាល់សិល្បៈសុវណ្ណភូមិជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ។
Photo: Phnom Penh Post
លោកបាននិយាយថា៖ «យើងបានភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងជាមួយពួកគេឡើងវិញកាលពីឆ្នាំមុន ដោយសារយើងមើលឃើញពីតម្រូវការពិតប្រាកដក្នុងការផ្សព្វផ្សាយសិល្បៈខ្មែរសម្រាប់ភ្ញៀវទេសចរ និងប្រជាជនកម្ពុជាដូចគ្នា»។
លោកបន្ដថា៖ «យើងសង្ឃឹមយ៉ាងមុតមាំថា រឿងនេះនឹងអាចឱ្យជនបរទេសបានមើលឃើញពីល្ខោនខោល និងល្ខោនស្រមោលស្បែកពិតប្រាកដរបស់ខ្មែរ គឺជាវិធីដ៏ល្អមួយក្នុងការបិទគម្លាតនោះ ព្រោះវាមិនពឹងផ្អែកលើភាសាក្នុងការនិយាយរឿងនោះទេ»។
អាយ៉ងស្រមោលខ្មែរ មានដើមកំណើតនៅសម័យអង្គរ ហើយត្រូវបានចាត់ទុកជាសិល្បៈដ៏ពិសិដ្ឋតាំងពីយូរយារណាស់មកហើយ។
ការសម្តែងបង្ហាញអំពីរឿងរាមកេរ្តិ៍ លាយឡំរបាំ តន្ត្រី និងការនិទានរឿងឱ្យទៅជាទស្សនីយភាពដ៏ទាក់ទាញ។
ទោះបីជាមានសារៈសំខាន់ជាប្រវត្តិសាស្ត្រក៏ដោយ ទម្រង់សិល្បៈបានប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាដោយសារភាពចលាចលនយោបាយ សង្គ្រាម និងការផ្លាស់ប្ដូរចំណាប់អារម្មណ៍ទស្សនិកជន។
ការតស៊ូដើម្បីទ្រទ្រង់ការសម្តែងទាំងនេះមិនត្រឹមតែជាការបាត់បង់សម្រាប់សិល្បករប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏សម្រាប់វប្បធម៌ខ្មែរខ្លួនឯងដែរ។
Photo: Phnom Penh Post
បើគ្មានការជួយជ្រោមជ្រែងយ៉ាងសកម្មទេ មនុស្សជំនាន់ក្រោយប្រហែលជាមិនអាចជួបប្រទះភាពស្រស់ស្អាតនៃបេតិកភណ្ឌរបស់ពួកគេបានទេ។
លោក ម៉ាន់ កុសល ដែលជាស្ថាបនិក និងជាប្រធានសមាគមសិល្បៈសុវណ្ណភូមិ បានឱ្យដឹងថា៖ «ជាធម្មតាអម្បុរមនុស្សគឺគោរពអ្វីដែលនៅសេសសល់ គោរពអ្វីដែលធ្វើឱ្យមនុស្សមានសន្តិភាព ដូច្នេះសិល្បៈស្បែកតូច វាជាគ្រឹះមួយដែលជួយឱ្យមនុស្សមានសន្តិភាព ព្រោះប្រភេទសិល្បៈទាំងអស់គឺមិនដែលមានសិល្បៈណាដែលនាំឱ្យមានសង្គ្រាម ប៉ុន្តែយើងមានមោទនភាពខ្ពស់ក្នុងការដែលយើងកើតមកជាខ្មែរ ហើយការបន្សល់ទុកពីដូនតាយើងគឺជាល្ខោនស្បែកតូច»។
លោកបន្ដថា៖ «អ៊ីចឹងសារៈសំខាន់សម្រាប់ពួកយើងខ្ញុំគឺជាកេរដំណែលរបស់ដូនតា ហើយយើងត្រូវតែធ្វើការផ្សព្វផ្សាយដំណែលដូនតារបស់សាច់ឈាមយើងនេះទៅក្មេងជំនាន់ក្រោយទៀត ព្រោះវាមិននាំឱ្យយើងកើតសង្គ្រាមទេ គឺវានាំឱ្យយើងមានសន្តិភាព»។
ថ្វីត្បិតតែមានឧបសគ្គទាំងនេះក៏ដោយ ក៏ការតស៊ូដើម្បីសិល្បៈខ្មែរនៅតែបន្ត។ ជំហានដ៏សំខាន់មួយឆ្ពោះទៅមុខគឺការសហការថ្មីរវាង សិល្បៈសុវណ្ណភូមិ និង SpeakEasy Theatre ក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ ដែលឥឡូវនេះរៀបចំការសំដែងអាយ៉ងស្រមោលប្រចាំសប្តាហ៍នៅ The Box Office ។
Photo: Phnom Penh Post
លោក Glew បាននិយាយថា៖ «ការធ្វើអាយ៉ងស្រមោលគឺជាវិធីដ៏ល្អមួយក្នុងការកាត់បន្ថយគម្លាតវប្បធម៌។ វាមិនពឹងផ្អែកលើភាសាទេ វាជាការនិទានរឿងក្នុងទម្រង់ដ៏បរិសុទ្ធបំផុត ដោយប្រើចលនា តន្ត្រី និងសិល្បៈដែលមើលឃើញ។ យើងចង់ឲ្យប្រជាជនកម្ពុជា និងជនបរទេសទទួលបានបទពិសោធន៍»។
ការសម្តែងទាំងនេះមានរយៈពេល ៥០ នាទីម្តង ក្នុងគោលបំណងបង្ហាញឡើងវិញនូវសិល្បៈខ្មែរ និងសិល្បៈប្រពៃណីផ្សេងទៀតដល់ទស្សនិកជនជំនាន់ថ្មី ធានាថា ប្រពៃណីមិនរសាយទៅជាប្រវត្តិសាស្ត្រឡើយ។
ប្រាក់ចំណូលដែលបានមកពីការលក់សំបុត្រ គឺប្រគល់ជូនដល់ សុវណ្ណាភូមិ សិល្បៈ និងនិស្សិតដោយផ្ទាល់ ដោយផ្តល់ជំនួយផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុដែលត្រូវការច្រើនដល់សិល្បករ ដែលបានឧទ្ទិសដល់សិប្បកម្មនេះ។
សម្រាប់អ្នកដែលចង់ឃើញការរស់ឡើងវិញដ៏អស្ចារ្យនេះ និងគាំទ្រសិល្បៈខ្មែរ ការបើកសម្ពោធចាប់ផ្តើមថ្ងៃសុក្រនេះ ហើយដំណើរការរៀងរាល់ថ្ងៃសុក្រ សំបុត្រអាចរកទិញបានតាមអ៊ីនធឺណិតនៅ www.theboxofficephnompenh.com/events៕
