ភ្នំពេញៈ ​ទោះបី​ស្ថិតក្នុង​បរិបទ​នៃ​ការរីករាលដាល​ជំងឺ​កូវីដ ១៩ អាជ្ញាធរ​មីន​កម្ពុជា នៅតែ​បន្តសកម្មភាព​ស្រាវជ្រាវ​សំណល់​គ្រាប់បែក​ចង្កោម ដើម្បី​ប្រមូល​ព័ត៌មាន និង​ពន្លឿន​ការបោសសម្អាត និង​អំពាវនាវ​ដល់​ប្រទេស​ម្ចាស់ជំនួយ និង​ដៃគូ​អភិវឌ្ឍន៍​បន្ត​ផ្តល់ជំនួយ​ ដើម្បី​គាំទ្រ​ដល់​សកម្មភាព​នេះ។

អាជ្ញាធរ​មីន (CMAA) បានឱ្យដឹងថា ការស្រាវជ្រាវ​សំណល់​គ្រាប់បែក​ចង្កោម គឺជា​វិធីសាស្ត្រ​រួមបញ្ចូល​គ្នា​រវាង​ការស្រាវជ្រាវ​មិន​បច្ចេកទេស និង​ការស្រាវជ្រាវ​បច្ចេកទេស ដែល​ត្រូវបាន​រៀបចំឡើង​ដើម្បី​ឆ្លើយតប​ទៅនឹង​ស្ថានភាព​គ្រាប់បែក​ចង្កោម​នៅក្នុង​ប្រទេស។ គោលបំណង​នៃ​ការស្រាវជ្រាវ​សំណល់​គ្រាប់បែក​ចង្កោម​នេះ គឺ​ដើម្បី​កំណត់​រក​ទីតាំង គូស​ផែនទី និង​កំណត់​តំបន់​ដែលមាន​គ្រាប់បែក​ចង្កោម។

លោក លី ធុជ អនុប្រធាន​ទី ១ អាជ្ញាធរ​មីន ប្រាប់​ភ្នំពេញ​ប៉ុស្តិ៍​ថា​គ្រាប់បែក​ចង្កោម​ដែល​បន្សល់​ពី​សម័យ​សង្គ្រាម​បាន​រមៀល​ប្តូរ​ទីតាំង​ពី​កន្លែង ១ ទៅ​កន្លែង ១ ដែល​ទាមទារ​ឱ្យ​អាជ្ញាធរ​ខិតខំ​ពន្លឿន​ការស្រាវជ្រាវ ដើម្បី​កំណត់​មុខសញ្ញា និង​បោសសម្អាត​ឱ្យអស់​តាម​ផែនការ​របស់​រាជរដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​នៅ​ឆ្នាំ ២០២៥។

លោក​ថា៖ «គ្រាប់រំសេវ​វា​រមៀល​ប្តូរ​ទីកន្លែង​ដែល​យើង​មិន​រំពឹងទុក។ កន្លែង​ខ្លះ​មិនមាន ទៅជា​មាន​គ្រាប់បែក​ចង្កោម ហើយ​មួយចំនួន​មិន​ប្តូរ​ទីតាំង។ ជាការ​កត់សម្គាល់​របស់​យើង​គ្រាប់​មិនទាន់​ផ្ទុះ ទោះបីជា​មាន​អាយុកាល​ច្រើន​ទសវត្សរ៍​ក៏ដោយ ក៏​វា​នៅតែមាន​ហានិភ័យ​ចំពោះ​ប្រជាពលរដ្ឋ»។

លោក​បញ្ជាក់ថា ទោះបី​ជា​មាន​បញ្ហា​ប្រឈម​ច្រើន​ក្នុង​ការស្រាវជ្រាវ​រក​សំណល់​គ្រាប់បែក​ចង្កោម​ក៏ដោយ ក៏​ក្រុមការងារ​នៅតែ​មិន​រាថយ​ឡើយ ដើម្បី​សុវត្ថិភាព​ប្រជាពលរដ្ឋ​ដែល​រស់នៅ​តំបន់​ហានិភ័យ។

លោក​ថា៖ «ករណី​ប្រឈម​របស់​យើង គឺ​ចំណាយពេល​ច្រើនជាង​មុន។ ប៉ុន្តែ​យើង​ត្រូវតែ​ធ្វើ​ព្រោះ​យើង​ចង់បាន​ផែនទី​មួយ​ច្បាស់លាស់​ពិតប្រាកដ​បន្ថែមទៀត ទោះបី​យើង​បាន​ព័ត៌មាន​ខ្លះ​ពីមុន​ក៏ដោយ។ អ៊ីចឹង​ជំហាន​ទី១ យើង​ត្រូវ​ពិនិត្យឡើងវិញ​ឱ្យបាន​ច្បាស់លាស់ ការកំណត់​ផែនទី វត្តមាន​ហានិភ័យ​គ្រាប់បែក​ចង្កោម​នៅ​ទូទាំង​ប្រទេស។ ទី២ ពេល​ដឹង​ច្បាស់លាស់​ហើយ យើង​ចំណេញ​ពេលវេលា និង​ធនធាន​ដាក់​ឱ្យចំ​គោលដៅ សម្អាត​ឱ្យបាន​ចប់ តាម​ផែនការ​យុទ្ធសាស្ត្រ​ជាតិ​របស់​រាជរដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា»។

ទន្ទឹមនឹងនេះ លោក លី ធុជ ថ្លែងអំណរគុណ​ដល់​ម្ចាស់ជំនួយ​ដែល​បានផ្តល់​ការគាំទ្រ​នាពេល​កន្លងមក។ លោក​ក៏បាន​អំពាវនាវ​ដល់​ម្ចាស់ជំនួយ បន្ត​ផ្តល់ជំនួយ​ដល់​អាជ្ញាធរ​មីន ដើម្បី​ទ្រទ្រង់​ដល់​សកម្មភាព​សម្អាត​គ្រាប់​យុទ្ធភណ្ឌ​មិនទាន់​ផ្ទុះ​នៅ​កម្ពុជា។

លោក​ថា៖ «កន្លងមក​ទាំង​ធនធាន​របស់​រដ្ឋាភិបាល​យើង និង​ជំនួយ​ពី​ដៃគូ​អភិវឌ្ឍន៍​យកទៅ​សម្រុក​សម្អាត​នៅ​ភូមិភាគ​ខាងលិច។ ព្រោះ​សម្បូរ​គ្រាប់មីន​ធ្វើឱ្យ​ប្រជាជន​គ្រោះថ្នាក់​ច្រើន ហើយ​ធនធាន​មួយចំនួន​តិចតួច​ដាក់​ទៅ​ភូមិភាគ​ឦសាន​សម្បូរ​គ្រាប់បែក​ចង្កោម»។

លោក​បន្ថែមថា៖ «អ៊ីចឹង​គោលដៅ​យើង​នៅពេល​ខាងមុខនេះ ចង់​ពន្លឿន​ការបោសសម្អាត​គ្រាប់បែក​ចង្កោម​យ៉ាង​តិចណាស់ ៤០ គីឡូម៉ែត្រ​ការ៉េ ក្នុង ១ ឆ្នាំ​ដែរ។ ព្រោះ​គ្រាប់បែក​ចង្កោម​នៅសល់​ជាង ២០០ គីឡូម៉ែត្រ​ការ៉េ​ទៀត​នៅ​ទូទាំងប្រទេស អ៊ីចឹង​យើង​ស្នើសុំ​សហគមន៍​ផ្តល់ជំនួយ បន្ថែម​ថវិកា​សម្រាប់​សកម្មភាព​នៅ​ភូមិភាគ​ឦសាន»។

បើតាម​លោក​ លី ធុជ នៅ​កម្ពុជា ខេត្ត​ដែល​សម្បូរ​គ្រាប់បែក​ចង្កោម រួមមាន ខេត្តរតនគិរី មណ្ឌលគិរី ក្រចេះ ស្ទឹងត្រែង កំពង់ចាម និង​ខេត្ត​ត្បូងឃ្មុំ។ ប៉ុន្តែ​លោក​ថា នៅ​កម្ពុជា គ្រាប់បែក​ចង្កោម​មិនមាន​កម្រិត​គំរាមកំហែង​ដូច​គ្រាប់មីន​ទេ ព្រោះ​គ្រាប់មីន​ជាធម្មតា​អាច​ផ្ទុះ​នៅពេល​ដែល​ទទួលរង​ទម្ងន់​ពី​មនុស្ស សត្វ ឬ​យានយន្ត។ ទោះយ៉ាងណា គ្រាប់បែក​ចង្កោម​ក៏​អាច​បង្ក​ការគំរាមកំហែង​ដែរ​ប្រសិនបើ​ត្រូវ​ទទួលរង​កម្ដៅ​ខ្លាំង។

លោក​ថា៖ «ចំពោះ​កុមារ គ្រាប់បែក​ចង្កោម​អាចមាន​ការគំរាមកំហែង​ខ្លាំង​ជាង​គ្រាប់មីន ព្រោះ​វា​មាន​រូបរាង​តូច​អាច​មើលឃើញ​នៅលើ​ផ្ទៃដី ដែលមាន​ភាពទាក់ទាញ​ឱ្យ​កុមារ​រើសយក​មកលេង»។

លោក​បន្តទៀតថា ក្រៅពី​ការបោសសម្អាត​គ្រាប់បែក​ចង្កោម ក្រុមការងារ​ក៏បាន​ចុះ​ធ្វើការ​អប់រំ​ការយល់ដឹង​ដល់​ប្រជាពលរដ្ឋ កុំឱ្យ​ប៉ះពាល់ ឬ​យក​គ្រាប់បែក​ចង្កោម​ទាំងនោះ​មកលេង​ ឬ​កែច្នៃ​បន្ត​ដែលនាំឱ្យ​មាន​គ្រោះថ្នាក់​ជាយថាហេតុ។

មជ្ឈមណ្ឌល​សកម្មភាព​កំចាត់មីន​កម្ពុជា (CMAC) បាន​ឱ្យ​ដឹងថា ចំនួន​តួលេខ​នៃ​កូន​គ្រាប់បែក​ចង្កោម​មាន​ចន្លោះ​ពី ២៦ លាន ទៅ ៣០ លាន​គ្រាប់​ត្រូវបាន​ប្រើប្រាស់​លើ​ទឹកដី​កម្ពុជា​នៅ​សម័យ​សង្គ្រាម។ នៅក្នុង​រយៈពេល ៦ ខែ ឆ្នាំ ២០២១ នេះ CMAC បាន​ស្រាវជ្រាវ​រកឃើញ​គ្រាប់បែក​ចង្កោម​ជិត ២ ពាន់​គ្រាប់​លើ​ផ្ទៃដី​ចម្ការ​គ្រាប់បែក​ប្រមាណ​ជាង ១៤ គីឡូម៉ែត្រ​ការ៉េ៕