លោក រ៉ុង ឈុន នៅសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី ១១ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ ២០២០។ ហុង មិនា
ភ្នំពេញៈ តំណាង ឬស្ថានបេសកកម្មអចិន្រៃ្តយ៍កម្ពុជា ប្រចាំអង្គការសហប្រជាជាតិ (UN) នៅ ទីក្រុងហ្ស៊ឺណែវ ប្រទេសស្វ៊ីសច្រានចោលការថ្កោលទោសរបស់ក្រុមអ្នកជំនាញសិទ្ធិមនុស្ស UN ចំពោះការផ្តន្ទាទោស លោក រ៉ុង ឈុន និងអ្នកគាំទ្រលោក ២ នាក់ទៀតដាក់ពន្ធនាគារពីសប្តាហ៍មុន។
ការប្រកាសថ្កោលទោសរបស់ក្រុមមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្ស UN នេះធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃទី ១៨ សីហា បានសម្រេចផ្តន្ទាទោសលោក រ៉ុង ឈុន ឱ្យជាប់ពន្ធនាគារ ២ ឆ្នាំ និងបង់ប្រាក់ពិន័យ ២ លានរៀលចូលរដ្ឋ។ តុលាការក៏បានផ្តន្ទាទោស ឈ្មោះ ស កន្និកា និងឈ្មោះ តុន និមល ដាក់ពន្ធនាគារម្នាក់ ២០ ខែ និងពិន័យជាប្រាក់ម្នាក់ ២ លានរៀលចូលរដ្ឋផងដែរ។
អ្នកទាំង ៣ នាក់ត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទញុះញង់បង្កើតឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម និងតម្រូវឱ្យរួមគ្នាសងសំណងជំងឺចិត្តទៅគណៈកម្មការកិច្ចការព្រំដែនដែលជាដើមបណ្តឹង រដ្ឋប្បវេណី ៤០០ លានរៀល។
តាមរយៈសេចក្តីថ្លែងការណ៍កាលពីថ្ងៃទី ២៤ សីហា ក្រុមអ្នកជំនាញសិទ្ធិមនុស្ស UN បានរិះគន់យ៉ាងខ្លាំងៗចំពោះអាជ្ញាធរកម្ពុជាជុំវិញការផ្តន្ទាទោសលោក រ៉ុង ឈុន ចំពោះអត្ថាធិប្បាយដែលលោកបានធ្វើនៅលើបណ្តាញហ្វេសប៊ុក ដែលអះអាងអំពីការបាត់បង់ដីសហគមន៍ និងការបណ្តេញចេញដោយបង្ខំនៅតាមបន្ទាត់ព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម។ កញ្ញា ស កន្និកា និងលោក តុន និមល ត្រូវបានផ្តន្ទាទោសពីបទចូលរួមក្នុងការធ្វើបាតុកម្មកាលពី ១ ឆ្នាំមុនដោយអំពាវនាវឱ្យមានការដោះលែងលោក រ៉ុង ឈុន ពីការឃុំខ្លួនជាបណ្តោះអាសន្ន។
ស្ថានបេសកកម្មអចិន្រៃ្តយ៍កម្ពុជានៅទីក្រុងហ្សឺណែវ បញ្ជាក់ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍កាលពីថ្ងៃទី ២៤ សីហា ថា៖ «ស្ថានបេសកកម្មអចិន្រៃ្តយ៍កម្ពុជានៅទីក្រុងហ្ស៊ឺណែវ បដិសេធចោលទាំងស្រុងនូវទស្សនៈផ្ទាល់ខ្លួនរបស់អ្នករាយការណ៍ពិសេសមួយក្រុមតូច ដែលពុំបានផ្តល់ការយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះសារៈសំខាន់នៃការអនុវត្តច្បាប់ និងការប្រព្រឹត្តដោយភាពស្មើគ្នាចំពោះប្រជាពលរដ្ឋទាំងអស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា»។
ក្រុមអ្នកជំនាញទាំងនោះ រួមមាន លោក វិទិត ម៉ុនតារបន (Vitit Muntarbhorn) អ្នករាយការណ៍ពិសេស UN ស្តីពីស្ថានភាព សិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា អ្នកស្រី ម៉ារីឡល័រ (Mary Lawlor) អ្នករាយការណ៍ពិសេស UN ស្តីពីស្ថានភាពអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស។
លោក បាឡាគ្រឹសណាន រ៉ាចាកូប៉ាល់ (Balakrishnan Rajagopal) អ្នករាយការណ៍ពិសេសស្តីពីសិទ្ធិមានលំនៅឋានសមរម្យដែលជាផ្នែកមួយនៃសិទ្ធិទទួលបាន កម្រិតជីវភាពរស់នៅគ្រប់គ្រាន់ និងសិទ្ធិមិនរើសអើងក្នុងបរិបទនេះ និងលោក ក្លេមែនត៍ វ៉ូលេ (Clement Voule) អ្នករាយការណ៍ពិសេសស្តីពីសិទ្ធិចូលរួមជាសមាគម និងសិទ្ធិជួបប្រជុំដោយសន្តិវិធី។
លោក វិទិត ម៉ុនតារបន (Vitit Muntarbhorn) ថ្លែងតាមរយៈសេចក្តីថ្លែងការណ៍ថា ការដាក់ពន្ធនាគារ និងការពិន័យយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់សកម្មជនទាំង ៣ រូបនេះ មានលក្ខណៈមិនសមហេតុផល និងមិនសមាមាត្រឡើយ។
លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំមានការភ្ញាក់ផ្អើលជាខ្លាំងដែលតុលាការផ្ដន្ទាទោសអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សទាំង ៣ រូបនេះ ចំពោះសកម្មភាពដែលត្រូវបានការពារដោយសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ និងសិទ្ធិជួបប្រជុំដោយសន្តិវិធីជាសិទ្ធិ ដែលធានាការពារដោយច្បាប់កម្ពុជា និងច្បាប់អន្តរជាតិ»។
អ្នកស្រី ម៉ារី ឡល័រ (Mary Lawlor) ថ្លែងថា អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សមិនគួរត្រូវបានចាប់ខ្លួនឃុំខ្លួន ឬផ្តន្ទាទោសចំពោះកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ខ្លួន ដើម្បីការពារសិទ្ធិមនុស្សឡើយ។
ក្រុមមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្ស UN ទាំងនេះថ្លែងថា៖ «យើងមានកង្វល់ជាខ្លាំង ដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាប្រើប្រាស់មាត្រា ៤៩៤ និង ៤៩៥ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌពីបទញុះញង់ឱ្យប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋ ដែលប្រើពាក្យពេចន៍ស្រពេចស្រពិល ដើម្បីបង្ក្រាបមតិជំទាស់ និងបំបិទមាត់ការបញ្ចេញមតិដោយសេរី»។
ស្ថានបេសកកម្មអចិន្រៃ្តយ៍កម្ពុជា នៅទីក្រុងហ្សឺណែវបញ្ជាក់ថា ការអះអាងថា ការកាត់ទោសលោក រ៉ុង ឈុន មិនមានភាពត្រឹមត្រូវ និងពុំសមាមាត្រនោះបង្ហាញថា ក្រុមអ្នកជំនាញទាំងនោះពុំបានយកចិត្តទុកដាក់លើអង្គហេតុ និងអង្គច្បាប់ឡើយ។ ការធ្វើអត្ថាធិប្បាយលើបញ្ហាព្រំដែន ដោយប្រើប្រាស់ព័ត៌មានបំភ្លៃការពិត និង បំផ្លើសពុំមែនជាការអនុវត្តសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិនោះទេ។
មន្ត្រីនៃស្ថានបេសកកម្មនេះបន្តថា វាជាការខុសឆ្គងដ៏ធ្ងន់ធ្ងរដែលក្រុមអ្នកជំនាញថ្លែងថា អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សមិនគួរត្រូវចាប់ខ្លួន ឬផ្តន្ទាទោស។ រាល់ការចោទប្រកាន់ទាំងអស់ក្នុងតុលាការ គឺជាប់ពាក់ព័ន្ធទាំងស្រុងទៅនឹងការប្រព្រឹត្តបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌ និងការបំពានទៅនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
មន្ត្រីរូបនេះថ្លែងថា៖ «វាជាការគួរឱ្យសោកស្តាយយ៉ាងខ្លាំងដែល អ្នករាយការណ៍ពិសេសទាំងនោះពុំដែលសង្កត់ធ្ងន់ទាល់តែសោះថា ការអនុវត្តសិទ្ធិសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ ការប្រមូលផ្តុំដោយសន្តិវិធី និងការបង្កើតសមាគមត្រូវភ្ជាប់ទៅនឹងករណីកិច្ចការទទួលខុសត្រូវ និងព្រំដែនកំណត់ពិសេសដូចមានចែងក្នុងកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីសិទិ្ធពលរដ្ឋ និងនយោបាយ»។
ស្ថានបេសកកម្មអះអាងថា រដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា ការពារសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិស្របច្បាប់ ប៉ុន្តែមិនមែនសេរីភាពក្នុងការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានក្លែងក្លាយបង្ខូចកេរ្តិ៍ឈ្មោះញុះញង់ឱ្យមានអំពើហិង្សា និងសាបព្រោះការរើសអើងជាតិសាសន៍ទ្បើយ។
លោក រ៉ុង ឈុន គឺជាប្រធានសហភាពសហជីពកម្ពុជា និងជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា និងធ្លាប់ជាអតីតសមាជិកគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតពីកូតាអតីតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិកាលពីឆ្នាំ ២០១៣។
លោកត្រូវបានចាប់ខ្លួននៅយប់ថ្ងៃទី ៣១ កក្កដា គឺមានរយៈពេល ១០ ថ្ងៃ បន្ទាប់ពីលោកបានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍បង្ហោះលើហ្វេសប៊ុករបស់លោកពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាព្រំដែនកម្ពុជា- វៀតណាម នៅខេត្តត្បូងឃ្មុំ៕
វីដេអូ៖
