ភ្នំពេញៈ ក្រសួងបរិស្ថានថានឹងសហការជាមួយក្រសួង និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធដើម្បីអនុវត្ដច្បាប់ទប់ស្កាត់ការលក់ដូរសាច់សត្វព្រៃខុសច្បាប់នៅកម្ពុជា បន្ទាប់ពីមន្ត្រីឧទ្យានុរក្សរួមជាមួយអង្គការដៃគូ និងសហគមន៍ដោះអន្ទាក់ពីតាមតំបន់ការពារធម្មជាតិនានាបានជាង ៦ ម៉ឺនអន្ទាក់កាលពីឆ្នាំមុន ដែលកើនឡើងជាង ២០% បើធៀបនឹងឆ្នាំ ២០២០ ដែលដោះបានតែជាង ៤ ម៉ឺនអន្ទាក់។ លោក នេត្រ ភក្ត្រា រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថានឱ្យដឹងពីថ្ងៃទី ២០ ខែមករាថា បរិមាណអន្ទាក់ដែលបានដោះនៅឆ្នាំ ២០២១ មានចំនួន ៦១ ៦១១ អន្ទាក់ កើនឡើងប្រមាណជាង ២០% បើធៀបនឹងឆ្នាំ ២០២០ ដែលដោះបានចំនួន ៤៣ ២៧០ អន្ទាក់។
លោកបានថ្លែងថា អន្ទាក់នៅតែជាការគំរាមកំហែងយ៉ាងខ្លាំងដល់សត្វព្រៃគ្រប់ប្រភេទ ជាពិសេសសត្វជើងចម្ពាម។ មិនមែនត្រឹមតែកម្ពុជាទេ ដែលមានបញ្ហាប្រឈមនឹងវត្តមានអន្ទាក់នៅក្នុងតំបន់ការពារធម្មជាតិគឺតំបន់អភិរក្សនៅតាមបណ្តាប្រទេសនានាក្នុងទ្វីបអាស៊ីក៏រងនូវការគំរាមដោយសារអន្ទាក់ដែរ។
លោកថ្លែងថា៖ «អន្ទាក់ជាច្រើនលានត្រូវបានគេដឹងថាបានដាក់នៅក្នុងតំបន់អភិរក្សក្នុងប្រទេសវៀតណាម កម្ពុជា ឡាវ ឥណ្ឌូនេស៊ី ម៉ាឡេស៊ី»។
បើតាមលោក ភក្ត្រា កត្តាដែលគំរាមកំហែងខ្លាំងចំពោះសត្វព្រៃគឺអន្ទាក់ដែលជាឃាតករលាក់មុខ។ ដោយសារតែសម្ភារសម្រាប់ធ្វើអន្ទាក់មានលក់នៅលើទីផ្សារ និងមានតម្លៃថោកដូច្នេះចំនួនអន្ទាក់ត្រូវបានប៉ាន់ស្មានថាមានការកើនឡើងហើយនៅតំបន់អាស៊ីមានអន្ទាក់ប្រមាណជាង ១២ លានអន្ទាក់ ត្រូវបានលួចដាក់ក្នុងតំបន់ការពារ។
យ៉ាងណាក្ដីលោកបានសរសើរ និងថ្លែងអំណរគុណចំពោះមន្ត្រីឧទ្យានុរក្ស អង្គការដៃគូ និងសហគមន៍តំបន់ការពារធម្មជាតិទាំងអស់ដែលបានចូលរួមដោះអន្ទាក់ពីព្រៃធម្មជាតិរបស់កម្ពុជា។
លោកថ្លែងថា៖ «មន្ត្រីឧទ្យានុរក្សមិនត្រឹមតែចុះល្បាតដើម្បីទប់ស្កាត់បទល្មើសបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែមន្ត្រីឧទ្យានុរក្សក៏បានដើរស្វែងរកអន្ទាក់ និងដោះចេញព្រមទាំងបំផ្លាញអន្ទាក់ចោលដើម្បីសង្គ្រោះជីវិតសត្វព្រៃផងដែរ»។
លោកបន្តថា សត្វព្រៃជាច្រើនក្បាលត្រូវបានសង្គ្រោះនៅនឹងកន្លែង និងបានលែងចូលក្នុងព្រៃធម្មជាតិវិញហើយ តែចំពោះសត្វព្រៃដែលរបួស ឬសុខភាពមិនល្អក្រុមមន្ត្រីឧទ្យានុរក្សបានទាក់ទងក្រុមមន្ត្រីជំនាញពេទ្យសត្វ ដើម្បីយកមកថែរក្សា និងព្យាបាលឱ្យជាសះស្បើយ មុននឹងលែងចូលក្នុងព្រៃធម្មជាតិវិញ។
លោកថា៖ «យើងធ្វើម៉េចគឺគ្រប់គ្រងអន្ទាក់ ជាពិសេសកន្លែងលក់ដូរ ព្រោះអន្ទាក់វាមានតម្លៃថោក ក៏ប៉ុន្ដែវាបានសម្លាប់ជីវិតសត្វដ៏មានតម្លៃហើយជាប្រភេទសត្វកម្រផ្សេងៗផងដែរ។ យើងនឹងបង្កើននូវការអប់រំ ផ្សព្វផ្សាយ ដើម្បីឱ្យប្រជាពលរដ្ឋបានដឹងពីផលប៉ះពាល់ពីអន្ទាក់ និងការរងគ្រោះដោយអន្ទាក់នេះ»។
បើតាមលោក ភក្ដ្រា ក្រៅពីអន្ទាក់ដែលបានបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់សត្វព្រៃ មន្ត្រីឧទ្យានុរក្សក៏បានដកហូតកាំភ្លើងកែច្នៃសម្រាប់ការប្រមាញ់សត្វព្រៃបាន ៧៥៨ ដើម នៅក្នុងឆ្នាំ ២០២១ ដែលបរិមាណនេះប្រហាក់ប្រហែលនឹងឆ្នាំ ២០២០ ដែរ។ លោកបានឱ្យដឹងថា ប្រជាជនមួយចំនួនបានចិញ្ចឹមសត្វឆ្កែប្រដេញជាហ្វូង ដើម្បីបណ្តើរចេញទៅប្រមាញ់សត្វព្រៃដែលជាកត្តារួមផ្សំធ្វើឱ្យសត្វព្រៃថយចុះដោយសារការប្រមាញ់ និងស្លាប់ដោយសារតែជំងឺឆ្លងពីឆ្កែស្រុក។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ការកើនឡើងនៃកាំភ្លើងកែច្នៃក៏ជាផ្នែកមួយគំរាមកំហែងដល់សត្វព្រៃហើយកាំភ្លើងកែច្នៃនេះ គឺជាអាវុធដែលគ្រោះថ្នាក់បំផុតផងដែរ។ លើសពីនេះសត្វឆ្កែប្រដេញក៏ជាមូលហេតុនាំឱ្យប៉ះពាល់ដល់សត្វព្រៃដែរ»។
ជាមួយគ្នានេះលោកអំពាវនាវថា ដើម្បីបញ្ឈប់ការបរបាញ់សត្វ បញ្ឈប់ការដាក់អន្ទាក់ចាប់សត្វសូមពលរដ្ឋកុំបរិភោគសាច់សត្វ កុំជួញដូរសត្វព្រៃ និងកុំជឿលើជំនឿថា បរិភោគសាច់សត្វឈាម ឬយកឆ្អឹងសត្វព្រៃទៅធ្វើឱសថប៉ូវកម្លាំង ឬជំនួយដល់សុខភាពតែវាអាចធ្វើឱ្យអ្នកបរិភោគប្រឈមមុខនឹងគ្រោះថ្នាក់ទៅវិញទេ ដោយសារសាច់សត្វព្រៃអាចមានមេរោគផ្សេងៗ។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖ «សម្រាប់ករណីនេះយើងនឹងសហការជាមួយនឹងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេសជាមួយនឹងក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ រដ្ឋបាលព្រៃឈើ និងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីធ្វើសកម្មភាពក្នុងការអនុវត្ដច្បាប់ទប់ស្កាត់នូវការលក់ដូរសាច់សត្វព្រៃខុសច្បាប់»។
តំណាងសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចខេត្តមណ្ឌលគិរី លោក គ្រើង តុលា បានឱ្យដឹងថា បច្ចុប្បន្ននៅខេត្តមណ្ឌលគិរី និងខេត្ដមួយចំនួនទៀត មានកសិដ្ឋានចិញ្ចឹមសត្វព្រៃច្រើនដែលធ្វើឱ្យមានការលំបាកដល់ការចុះបង្ក្រាបបទល្មើសលក់សាច់សត្វព្រៃដោយសារឈ្មួញសំអាងថា សាច់សត្វព្រៃដែលពួកគេលក់គឺជាសត្វចិញ្ចឹមនៅកសិដ្ឋាន។
លោកថា៖ «នៅពេលយើងឃើញឈ្មួញលក់សាច់សត្វព្រៃយើងសួរ គាត់ប្រាប់ថា ទិញពីកសិដ្ឋាន។ កសិដ្ឋានដែលចិញ្ចឹមសត្វព្រៃលក់នោះ មានប្រភេទកសិដ្ឋានចិញ្ចឹមសត្វជ្រូកព្រៃ សត្វឈ្លូស សត្វស្វា និងសត្វកាំប្រមាជាដើម។ អ៊ីចឹងវាមានការចិញ្ចឹមច្រើន ដូច្នេះយើងមិនដឹងចោទប្រកាន់គាត់យ៉ាងម៉េចបើខ្ញុំសួរគាត់ៗថាទិញពីក្នុងកសិដ្ឋាន ចំពោះការទិញលក់តាមផ្សារ»។
ចំពោះការដាក់អន្ទាក់សត្វព្រៃ លោក តុលា បានសង្កេតឃើញនៅតែកើតមានរាល់ថ្ងៃក្នុងនោះក៏មានជនជាតិខ្មែរមួយចំនួនដាក់អន្ទាក់ជាលក្ខណៈគ្រួសារ ហើយក៏មានជនជាតិវៀតណាមលួចចូលមកស្នាក់នៅកម្ពុជាខុសច្បាប់ ដើម្បីលួចដាក់អន្ទាក់សត្វព្រៃក្នុងខេត្ដមណ្ឌលគិរី និងខេត្ដជាប់ព្រំដែនមួយចំនួនផងដែរ។
លោក នង ដេង ប្រធានសហគមន៍តំបន់ការពារធម្មជាតិព្រៃឆែបនៃស្ថិតខេត្ដព្រះវិហារ ថ្លែងដែរថា តំបន់ការពារធម្មជាតិព្រៃឆែបក៏នៅមានករណីលួចដាក់អន្ទាក់ចាប់សត្វព្រៃដែរ ប៉ុន្ដែពួកគេដាក់ជាលក្ខណៈគ្រួសារ ដើម្បីយកមកបរិភោគប្រចាំថ្ងៃ។
លោកបានឱ្យដឹងថា ក្រោយពីមានបញ្ឈប់ការផ្ដល់ជំនួយពីអង្គការ USAID ដល់ក្រសួងបរិស្ថានពីឆ្នាំ ២០២១ សហគមន៍មិនបានចូលរួមដោះអន្ទាក់ជាប្រចាំជាមួយមន្ដ្រីឧទ្យានុរក្សទេ។ ប៉ុន្ដែចាប់តាំងពីខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២១ ក្រោយពីសង្កេតឃើញមានបទល្មើសព្រៃឈើ និងសត្វព្រៃកើតឡើងវិញច្រើន សហគមន៍ក៏បានស្នើទៅមន្ដ្រីឧទ្យានុរក្សដើម្បីរួមគ្នាចុះល្បាតវិញ។
លោកថ្លែងថា៖ «នៅមានការដាក់អន្ទាក់ ប៉ុន្ដែសហគមន៍យើងអត់បានចុះរុកព្រៃដោះអន្ទាក់ទេ ដើម្បីដោះអន្ទាក់ទាល់តែសហគមន៍យើងដឹកនាំចុះរុកព្រៃទើបបានជួបអន្ទាក់»៕
វីដេអូ៖