លោក ឯក ថា គឺជាអ្នកនាំពាក្យទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ទីប្រឹក្សាក្រសួងព័ត៌មាន និងជាអនុប្រធានប្រចាំការ អង្គភាពអ្នកនាំពាក្យរាជរដ្ឋាភិបាល។ បច្ចុប្បន្ននេះ លោកក៏ជាអ្នកសរសេរសៀវភៅ ១រូបផងដែរ។ ក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៍ជាមួយភ្នំពេញ-ប៉ុស្តិ៍ លោកបានចែករំលែកនូវបទពិសោធក្នុងអាជីពជាអ្នកសារព័ត៌មាន ការងារជាមន្ត្រីអ្នកនាំពាក្យ និងការសរសេរសៀវភៅផងដែរ ដែលមានខ្លឹមសារដូចតទៅនេះ៖
តើលោកចាប់ផ្តើមអាជីពជាអ្នកសារព័ត៌មាននៅឆ្នាំណា?
ខ្ញុំបានចាប់ផ្ដើមជាអាជីពអ្នកកាសែតនៅឆ្នាំ ១៩៩៤ ពេលនោះខ្ញុំបានប្រើឈ្មោះរបស់ខ្ញុំជា ឯក ម្រ៉ាដា (Ek Madra) ជាឈ្មោះដែលខ្ញុំបានប្រើក្រោយពេលដែលខ្ញុំបញ្ចប់បឋមសិក្សាទុតិយភូមិ ហើយដើម្បីសុវត្ថិភាពខ្លួន ខ្ញុំក៏បានទៅរស់នៅ និងធ្វើការពីខេត្ត ១ ទៅខេត្ត ១ ទៀត ដោយសារតែសង្គ្រាមស៊ីវិលបន្តកើតមានឡើង។ ឥឡូវនេះប្រទេសពោរពេញទៅដោយសន្តិភាព ការរីកចម្រើនសង្គមពោរពេញទៅដោយសុខដុមនីយកម្ម ខ្ញុំក៏បានវិលត្រឡប់មកឈ្មោះដើមរបស់ខ្ញុំវិញដែរ គឺ ឯក ថា។
ហេតុអ្វីបានជាលោកចាប់យកអាជីពនេះនៅពេលនោះ?
មានកត្តាមួយចំនួនដែលជំរុញទឹកចិត្តខ្ញុំឱ្យចាប់យកអាជីពជាអ្នកកាសែត។ ទី ១ ខ្ញុំបានសង្កេតឃើញថា សារព័ត៌មាន ទាំងជាតិ ទាំងអន្តរជាតិ មិនបានធ្វើការផ្សព្វផ្សាយឱ្យពេញលក្ខណៈឱ្យគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ អ្វីដែលបានកើតឡើងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក្នុងសង្គ្រាមស៊ីវិលបានធ្វើឱ្យប្រជាជនកម្ពុជាឈឺចាប់ ខ្លោចផ្សា ហិនហោចប្រទេស ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធខូចខាតស្ទើរតែដល់កម្រិតសូន្យនៅក្នុងសង្គ្រាម។
ទី ២ ខ្ញុំចង់នាំសារតាមរយៈការសរសេរ ក្រោយពីសម្ភាសមហាជនទៅកាន់ថ្នាក់ដឹកនាំ និងផ្សព្វផ្សាយប្រសាសន៍របស់មេដឹកនាំ មកកាន់មហាជនវិញឱ្យបានដឹងថា អ្វីដែលកំពុងកើតមានឡើង ធ្វើដូច្នេះដើម្បីជួយសង្គមឱ្យមានការរីកចម្រើន ការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព។
ទី ៣ ខ្លួនខ្ញុំជាកូនខ្មែរម្នាក់ ដើម្បីបំពេញកាតព្វកិច្ចតាមរយៈការយកចំណេះវិជ្ជាដែលខ្ញុំបានទទួលតាមរយៈការសិក្សាតាំងពីតូចក្រូចឆ្មារនៅប្រទេសកម្ពុជា ក៏ដូចជាបានទទួលការសិក្សាមកពីក្រៅប្រទេស ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានពិត ដែលគេហៅថា អំណាចទន់ធ្វើឱ្យប្រជាជនយល់ដឹងឱ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅ។ ព័ត៌មានពិត គឺជាកញ្ចក់ឆ្លុះបញ្ចាំងតថភាពសង្គមពីអ្វីដែលបានកើតឡើង ហើយអ្វីដែលនឹងអាចកើតឡើង ដើម្បីឱ្យពួកគេត្រៀមខ្លួនជាស្រេចក្នុងការសម្រេចចិត្តទាំងផ្នែកនយោបាយ ការទូត សន្ដិសុខ សេដ្ឋកិច្ច វិនិយោគ ពាណិជ្ជកម្ម ក៏ដូចជាកិច្ចការផ្ទាល់ខ្លួន និងផ្សេងៗទៀត។ និយាយបានម្យ៉ាងវិញទៀត តាមរយៈការទទួលបានព័ត៌មានពិតជាធាតុចូល វាអាចជួយដល់អ្នកអានគ្រប់ប្រភេទ ស្វែងយល់ ពិចារណាវិភាគឱ្យបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ សម្រាប់ពួកគេក្នុងការធ្វើសេចក្ដីសម្រេចចិត្តអ្វីមួយ នៅពេលខាងមុខ។
តើអាជីពជាអ្នកសារព័ត៌មានបានធ្វើឱ្យលោកផ្លាស់ប្តូរ ក៏ដូចជារីកចម្រើនអ្វីខ្លះ?
វិស័យសារព័ត៌មាននេះ វាជួយឱ្យខ្ញុំមានការរីកចម្រើន មិនត្រឹមតែកម្រិតជាតិ ក៏ប៉ុន្តែកម្រិតអន្តរជាតិនៅក្នុងន័យថា កម្រិតជាតិគឺ ខ្ញុំបានយល់ច្រើនទៅលើនយោបាយ នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដំណើរការវិវឌ្ឍន៍ពីរបប ១ មកកាន់របប ១ វប្បធម៌នយោបាយនៅកម្ពុជា ចរិតអ្នកនយោបាយ និងមេដឹកនាំកម្ពុជាក៏ដូចជា ការយល់ឃើញរបស់ប្រជាជនកម្ពុជាពី ១ ជំនាន់ទៅ ១ ជំនាន់។ តាមរយៈការងារនេះ បានធ្វើឱ្យខ្ញុំក្លាយទៅជាមនុស្សម្នាក់ដែលបើកចិត្តទូលាយ ហើយឱ្យមានការចូលរួមលក្ខណៈជាបរិយាប័ន្ន។
ក្រៅពីនោះ តាមរយៈការងារជាអ្នកកាសែតធ្វើឱ្យខ្ញុំយល់កាន់តែស៊ីជម្រៅអំពីនយោបាយការបរទេស នយោបាយសេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម ការទូត។ ល។ យើងត្រូវតែចាំថា សារព័ត៌មាននេះ គ្របដណ្ដប់លើគ្រប់វិស័យទាំងអស់ទាំងផ្នែកសង្គមកិច្ច សេដ្ឋកិច្ច យោធា សន្តិសុខ បរិស្ថាន កីឡា វប្បធម៌។ ល។
តើលោកចាប់ផ្តើមបម្រើការងាររាជរដ្ឋាភិបាលនៅឆ្នាំណា? ហេតុអ្វីលោកងាកមកបម្រើការងារនេះវិញ?
ខ្ញុំចាប់ផ្តើមបម្រើការងាររាជរដ្ឋាភិបាលនៅឆ្នាំ ២០០៩។
ខ្ញុំបានបម្រើការងារនៅក្នុងវិស័យឯកជនផ្នែកសារព័ត៌មាន រាប់បញ្ចូលទាំងជាអ្នកឆ្លើយឆ្លងសរសេរព័ត៌មានឱ្យទីភ្នាក់ងាររ៉យទ័រ ប្រចាំនៅប្រទេសកម្ពុជាជាង ១០ ឆ្នាំ។ ទន្ទឹមនឹងនេះដែរ ខ្ញុំក៏ចង់ចូលរួមនៅក្នុងវិស័យសាធារណៈ ក៏ដូចជាការចែករំលែកបទពិសោធ ជាមួយមន្ត្រីព័ត៌មានរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលអំពីរបៀបដែលអ្នកកាសែតធ្វើការ ការគ្រប់គ្រងរំហូរព័ត៌មាន និងបង្កើនទំនាក់ទំនងឱ្យកាន់តែមានភាពល្អប្រសើររវាងអ្នកសារព័ត៌មាន និងមន្ត្រីអ្នកនាំពាក្យដើម្បីចៀសវាងការយល់ច្រឡំ ឬខ្វែងយោបល់ណាមួយកើតចេញមកពីការមិនយល់គ្នាទៅវិញទៅមករវាងតួនាទីជាអ្នកកាសែត និងអ្នកនាំពាក្យ។
ជាមន្ត្រីអ្នកនាំពាក្យ តើលោកជួបការលំបាកអ្វីខ្លះ?
តាមពិត គ្មានការងារណាមួយស្រួលនោះទេ ការងារទាំងអស់សុទ្ធតែធ្វើដោយប្រុងប្រយ័ត្ន ដើម្បីការពារផលប្រយោជន៍រាជរដ្ឋាភិបាល និងប្រជាជាតិខ្លួន។ អ្វីដែលខ្ញុំយល់ឃើញថា ជាការពិបាកខ្លះនោះ គឺពេលខ្លះទាំងអ្នកកាសែតសួរសំណួរមួយចំនួនទាក់ទងទៅនឹងការងារហួសពីដែនសមត្ថកិច្ចរបស់ខ្ញុំ ការងារដែលខ្ញុំមិនដឹង ការងារដែលទាក់ទងទៅនឹងសន្តិសុខរបស់ប្រទេសជាតិ ឬការងារប្រជុំផ្ទៃក្នុងដែលខ្ញុំមិនអាចឆ្លើយបាន។
ក្រៅពីនេះ លោកក៏ជាអ្នកសរសេរសៀវភៅផងដែរ។ តើអ្វីខ្លះដែលជំរុញឱ្យលោកក្លាយជាអ្នកសរសេរសៀវភៅ?
មានហេតុផលមួយចំនួនដែលញ៉ាំងចិត្ដខ្ញុំឱ្យសរសេរសៀវភៅ។ ទី ១ ខ្ញុំចង់រំឭករឿងអតីតកាលធ្វើឱ្យមនុស្សជំនាន់ក្រោយបានយល់កាន់តែស៊ីជម្រៅ តើកត្តាអ្វីខ្លះ ដែលរួមចំណែកឱ្យមានសង្គ្រាមស៊ីវិលនៅកម្ពុជា។ ខ្ញុំចង់ឱ្យមនុស្សជំនាន់ក្រោយ កាន់តែចេះត្រិះរិះពិចារណាដើម្បីចៀសវាងពីការដើរជាន់ដានប្រវត្តិសាស្ត្រអាក្រក់។ ខ្ញុំក៏ចង់ឱ្យអ្នកអានសៀវភៅរបស់ខ្ញុំទាំងកម្រិតជាតិ និងអន្តរជាតិ ដែលខ្ញុំសរសេរជាភាសាអង់គ្លេស ឱ្យពួកគេកាន់តែយល់បន្ថែមថា តើអ្វីដែលគួរធ្វើនៅពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ដើម្បីផលប្រយោជន៍រួមទាំងអស់គ្នាទៅពេលអនាគត។
សៀវភៅខ្លះទៀតខ្ញុំសរសេរជាប្រលោមលោកបែបនយោបាយប្រវត្តិសាស្ត្រ លក្ខណៈប្រពៃណី រឿងហេតុដែលបានកើតឡើងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាទាក់ទងទៅនឹងនយោបាយការទូត សេដ្ឋកិច្ច និងចំណុចដទៃៗទៀត ពីព្រោះកាលណាយើងសរសេរតែប្រវត្តិសាស្ត្រសុទ្ធសាធនោះធ្វើឱ្យអ្នកអានមានការធុញថប់ថាជារឿងដដែល។
ក៏ប៉ុន្តែនៅពេលនេះយើង ច្របាច់រឿងប្រវត្តិសាស្ត្រធ្វើឱ្យទៅជារឿងប្រលោមលោកដូចជាខ្សែភាពយន្ត ជាសិល្បៈដើម្បីទាក់ទាញអ្នកអាន។ ខ្ញុំគិតថា អ្នកអាននឹងអាចចងចាំរឿងអតីតកាល ហើយអាចត្រិះរិះដើម្បីកុំឱ្យស្រមោលដ៏រន្ធត់អតីតកាលត្រឡប់មកសាជាថ្មី។
អ៊ីចឹងហើយបានជានៅក្នុងរឿងប្រលោមលោករបស់ខ្ញុំដូចជា «ប្រយុទ្ធសត្រូវ ប្រទះស្នេហ៍» និង «ស្នេហ៍វែងអន្លាយ ជីវិតខ្លី» សុទ្ធតែដាក់បញ្ចូលគ្នានូវរឿងរ៉ាវនយោបាយពីអតីតកាលនៃសង្គម-កម្ពុជា វប្បធម៌ ប្រពៃណី ការរស់នៅរបស់ប្រជាជនខ្មែរ ការជ្រៀតជ្រែកពីបរទេស ក៏ដូចជាការយល់ឃើញរបស់ប្រជាជន និងគំនិតអ្នកដឹកនាំក្នុងរបបនីមួយៗដែលខ្ញុំជឿថា ការប្រើភាសាអង់គ្លេសបែបសាមញ្ញនៅក្នុងសៀវភៅទាំងអស់នេះ អាចរួមចំណែកជាផ្នែកមួយនៃការអប់រំទឹកចិត្តមនុស្សឱ្យស្រឡាញ់សន្ដិភាព មនុស្សធម៌ និងរួមរស់នៅជាមួយគ្នាក្នុងសង្គមដែលមានសុខដុមរមនា។
តើបទពិសោធជាអ្នកសារព័ត៌មានបានជួយលោកអ្វីខ្លះ នៅក្នុងការងារជាមន្ត្រីអ្នកនាំពាក្យ និងការងារសរសេរសៀវភៅ?
ការងារជាអ្នកកាសែតនៅទីភ្នាក់ងាររ៉យទ័រ Reuters អស់រយៈពេលជាង ១០ ឆ្នាំ ខ្ញុំបានសម្ភាសមនុស្សច្រើនប្រភេទនៅក្នុងសង្គមគ្របដណ្ដប់ទៅលើវិស័យជាច្រើន ជាពិសេសនយោបាយការបរទេស សេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ច សន្តិសុខ និងវប្បធម៌ដ៏ល្អផូរផង់នៅកម្ពុជា។
ការងារទាំងអស់នេះបានផ្ដល់ចំណេះដឹងដល់ខ្ញុំឱ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅទៅលើនយោបាយនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជារបៀបនៃការដឹកនាំរបស់រដ្ឋាភិបាល វប្បធម៌នយោបាយ និងការងារ យុទ្ធសាស្ត្រនយោបាយរបស់កម្ពុជា និងយល់អំពីយុទ្ធសាស្ត្រនយោបាយរបស់មហាអំណាចមកលើកម្ពុជាទាំងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច សន្ដិសុខយោធា។ ទាំងអស់នេះគឺជាធាតុចូល ដោយធ្វើឱ្យខ្ញុំកាន់តែមានការប្រុងប្រយ័ត្នក្នុងការនិយាយក្នុងឋានៈជាអ្នកនាំពាក្យ នៅពេលដែលនិយាយទៅកាន់អ្នកកាសែត ពីព្រោះអ្នកនាំពាក្យ គឺជាសម្ដីតំណាងឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសមួយ។ ដូច្នេះជាអ្នកនាំពាក្យធ្វើការបម្រើឱ្យរដ្ឋាភិបាលហើយត្រូវតែគោរពគោលការណ៍ និងនយោបាយសំឡេងតែមួយជាមួយរាជរដ្ឋាភិបាលដែលខ្លួនធ្វើការជាមួយ។
តើលោកបានសរសេរសៀវភៅប៉ុន្មានក្បាលហើយ? ហើយមានចំណងជើងអ្វីខ្លះ?
ខ្ញុំបានសរសេរសៀវភៅចំនួន ៤ ក្បាលហើយ។ សៀវភៅទី ១៖ កត្តារួមចំណែកឱ្យមានសង្គ្រាមស៊ីវិលនៅកម្ពុជាពីទសវត្សរ៍ ៥០ ដល់ ៨០ ជាងមានចំណងជើងតូចបន្ថែមពីក្រោមដាក់ថា មេរៀនកាលពីមុន និងឥឡូវនេះ។ សៀវភៅទី ២៖ សៀវភៅប្រលោមលោកនយោបាយដែលមានចំណងជើងថា «ប្រយុទ្ធសត្រូវ ប្រទះស្នេហ៍»។ សៀវភៅទី ៣៖ ប្រលោមលោកនយោបាយដែលមានចំណងជើងថា «ស្នេហ៍វែងអន្លាយ ជីវិតខ្លី» និងសៀវភៅទី ៤ ជាសៀវភៅមានចំណងជើងថា «អនុស្សាវរីយ៍ រឿងរ៉ាវនយោបាយ, សង្គ្រាម, និងស្នេហា»។
តើលោកមានគម្រោងសរសេរសៀវភៅអ្វីបន្ថែមទៀតទេនៅពេលបន្ទាប់?
សៀវភៅដែលខ្ញុំរំពឹងទុកថានឹងសរសេរបន្តនៅពេលបន្ទាប់គឺនិយាយអំពីកម្ពុជាថ្មីនៅក្នុងបរិបទថ្មីនៃសកលភាវូបនីយកម្ម ផ្ដោតទាំងនយោបាយ ការងារនយោបាយផ្ទៃក្នុងកម្ពុជា នយោបាយការបរទេសក៏ដូចជាតួនាទីរបស់កម្ពុជានៅក្នុងឆាកអន្តរជាតិ៕