ភ្នំពេញៈ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានលើកឡើងថា ដោយសារកម្ពុជាមិនព្រងើយកន្តើយនឹងប្រតិបត្តិការយោធាទ្រង់ទ្រាយធំពីរុស្ស៊ី ទៅលើប្រទេសអ៊ុយក្រែន ទើបកម្ពុជាបោះឆ្នោតគាំទ្រសេចក្តីសម្រេចរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលថ្កោលទោសប្រតិបត្តិការយោធារបស់រុស្ស៊ី ទៅលើប្រទេសអ៊ុយក្រែន ខណៈលោកនៅតែអំពាវនាវឱ្យមានបទឈប់បាញ់ ហើយនាំគ្នាចូលតុចរចា ដើម្បីបញ្ចប់សង្គ្រាម។
កម្ពុជាកាលពីថ្ងៃទី ២ ខែមីនា បានបោះឆ្នោតគាំទ្រសេចក្តីសម្រេចរបស់មហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិដែលទាមទារឱ្យរុស្ស៊ីបញ្ចប់ប្រតិបត្តិការយោធារបស់ខ្លួនជាបន្ទាន់ នៅប្រទេសអ៊ុយក្រែន ខណៈប្រទេសចិន បានបោះឆ្នោតអនុបវាទ។
ក្នុងពិធីសម្ពោធដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ មន្ទីរពេទ្យមិត្តភាពកម្ពុជា-ចិនត្បូងឃ្មុំ នៅខេត្តត្បូងឃ្មុំនៅថ្ងៃទី ៧ ខែមីនា លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងថា ដោយសារសង្គ្រាមរវាងរុស្ស៊ី និងអ៊ុយក្រែនចេះតែបន្តរុលទៅមុខ ទើបកម្ពុជាសម្រេចចិត្តចូលរួមធ្វើជាសហស្ថាបនិកនៃសេចក្តីសម្រេចនេះ ហើយម្យ៉ាងទៀតកម្ពុជា មិនអាចព្រងើយកន្តើយនឹងការវាយលុកទ្រង់ទ្រាយធំ ពីប្រទេសមួយ ចូលទៅប្រទេសមួយទៀតបានទេ។
លោកថ្លែងថា៖ «អ៊ីចឹងបានជាកម្ពុជាត្រូវប្រកាន់យកឥរិយាបថជាក់លាក់មួយ ព្រោះរឿងនេះ វាមិនមែនស្ថិតនៅលើថា អ្នកនេះមកចលនា អ្នកនោះមកចលនាទេ។ វាស្ថិតនៅបញ្ហាជាគោលការណ៍របស់រដ្ឋអធិបតេយ្យមួយទាក់ទិននឹងការធ្វើសេចក្តីសម្រេចចិត្ត ពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងបញ្ហាគាំទ្រ ឬមិនគាំទ្រ។ ឥឡូវនេះ សង្គ្រាមបន្តកាន់តែសាហាវទៅ»។
ក្នុងចំណោមរដ្ឋជាសមាជិកចំនួន ១៩៣ ប្រទេសមាន ១៨១ ប្រទេសបានចូលរួមបោះឆ្នោត។ ប្រទេសចំនួន ១៤១ បានបោះឆ្នោតគាំទ្រសេចក្តីសម្រេចនេះ ដែលក្នុងនោះ ក៏មានកម្ពុជាផងដែរ។ ចំណែកប្រទេសចំនួន ៥ បានបោះឆ្នោតប្រឆាំងសេចក្តីសម្រេចនេះ។ ប្រទេសចំនួន ៣៥ បានបោះឆ្នោតអនុបវាទ ដែលក្នុងនោះក៏មានចិន វៀតណាមឡាវ គុយបា ឥណ្ឌាផងដែរ។
កាលពីថ្ងៃទី ៣ ខែមីនា រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដោយអំពាវនាវឱ្យមានបទឈប់បាញ់ជាបន្ទាន់ និងបន្តការសន្ទនានយោបាយ ដែលនឹងនាំទៅរកសន្តិភាពប្រកបដោយនិរន្តរភាពនៅអ៊ុយក្រែន។
លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងដោយមិនជឿថា រុស្ស៊ីអាចយកឈ្នះសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែនបាននោះទេ ហើយអ៊ុយក្រែនក៏មិនអាចសម្លាប់កងទ័ពរុស្ស៊ីទាំងអស់នៅលើទឹកដីប្រទេសអ៊ុយក្រែន បានដែរ។ ជម្រើសដែលល្អជាងគេគឺការចរចាដែលធ្វើឱ្យពិភពលោកអាចធូរស្រាល ហើយដើម្បីអាចដំណើរការចរចាបាន គឺត្រូវចាប់ផ្តើមពីបទឈប់បាញ់។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «អ្វីដែលជាការបន្ទរតាមក្រោយនៃសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន យើងអំពាវនាវឱ្យមានការឈប់បាញ់ ហើយបើហោចណាស់មិនទាន់ធ្វើអ្វីបាន ឈប់បាញ់នៅនឹងកន្លែង។ អ្នកកម្លាំងណានៅកន្លែងណាគឺនៅកន្លែងហ្នឹង ប៉ុន្តែផ្អាកបាញ់ ដើម្បីកាត់បន្ថយនូវមហន្តរាយសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋ រួចហើយចាប់ផ្តើមចរចា»។
ចំពោះការចរចានោះ គឺលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានយល់ស្របជាមួយទស្សនៈរបស់លោកវ៉ាងវិនធាន (Wang Wentian) ឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិន ប្រចាំកម្ពុជា ដែលលើកឡើងថា ម្ខាងត្រូវចរចារវាងរុស្ស៊ី និងអ៊ុយក្រែន ដើម្បីដោះស្រាយជម្លោះទ្វេភាគី តែម្ខាងទៀតគឺត្រូវចរចារវាងអង្គការណាតូ (NATO) និងអឺរ៉ុប ជាមួយនឹងរុស្ស៊ីទាក់ទងនឹងការព្រួយបារម្ភ និងកង្វល់សមស្របរបស់រុស្ស៊ីពាក់ព័ន្ធទៅលើសន្តិសុខរបស់ខ្លួន។
ទោះយ៉ាងណា លោក ហ៊ុន សែន បានអំពាវនាវដល់ពលរដ្ឋកម្ពុជា កុំឱ្យស្ម័គ្រចិត្តចូលធ្វើទាហានជួយអ៊ុយក្រែនដូចប្រទេសមួយចំនួន ដើម្បីប្រយុទ្ធជាមួយទាហានរុស្ស៊ី។ លោកមិនអនុញ្ញាតឱ្យពលរដ្ឋកម្ពុជាស្លាប់ក្នុងទឹកដីរបស់អ៊ុយក្រែនទេ ព្រោះរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា បានហាមឃាត់មិនឱ្យយកកម្លាំងកងទ័ពចេញទៅក្រៅប្រទេស និងមានកម្លាំងកងទ័ពពីក្រៅប្រទេស ចូលមកបោះទីតាំងនៅក្នុងប្រទេសនោះទេ លើកលែងតែក្រោមឆត្ររបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំមិនផ្តល់ឱកាសឱ្យទៅទេ ព្រោះទៅហ្នឹងទី១ អត់មានអីដឹកទេ ហើយទី២ កុំយកសាំងទៅចាក់លើភ្លើង។ ភ្លើងវាកំពុងតែឆេះហើយបើឆេះហើយនាំគ្នាពន្លត់ អំពាវនាវឱ្យពន្លត់ភ្លើងទៅ កុំបញ្ឆេះ។អានេះគ្រាន់តែជាការលើកទឹកចិត្តចោលទេ។ អ៊ុយក្រែន គេមិនឱ្យចូលទ័ពគេទេ។ កុំទៅឆ្ងល់ពេក ហើយយើងគ្មានសមត្ថភាពនឹងធ្វើបែបហ្នឹងទេ»។
លោក ហ៊ុន សែន បានដកស្រង់សម្ដីប្រធានាធិបតីអ៊ុយក្រែនថា ពេលនេះអាទិភាពកំពូលរបស់អ៊ុយក្រែន គឺសន្តិភាព ហើយលោកក៏បានលើកពីកម្ពុជាផងដែរថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក៏បានយកចិត្តទុកដាក់លើសន្តិភាពជាអាទិភាពកំពូល ដើម្បីធានានូវសិទ្ធិរស់រានមានជីវិត។ សិទ្ធិបញ្ចេញមតិ ប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សត្រូវបានធានាបន្ទាប់ពីទទួលបានសិទ្ធិរស់រានមានជីវិតរួចហើយ។
លោកលើកឡើងថា៖ «ឥឡូវ ដល់ពេលប្រទេសកើតសង្គ្រាមស្រែករកសន្តិភាព។ អង្កាល់ពីមុន អត់ស្រែករកសន្តិភាពទេ [តែ] ស្រែករកប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្ស។ ដល់ឥឡូវ អាសិទ្ធិមនុស្សក៏បាត់ អាប្រជាធិបតេយ្យក៏អស់ អាមនុស្សក៏ងាប់»។
លោក រ៉ូ វណ្ណៈ សហស្ថាបនិកវិទ្យាស្ថានប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជាប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ នៅថ្ងៃទី៧ ខែមីនាថា សង្គ្រាមរុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែននេះ បានវិវត្តទៅដល់សង្គ្រាមភូមិសាស្ត្រនយោបាយ ដែលពាក់ព័ន្ធជាមួយរុស្ស៊ី និងលោកខាងលិចដែលរួមមាន អង្គការណាតូ សហភាពអឺរ៉ុប និងសហរដ្ឋអាមេរិក។ ការស្នើឱ្យមានការចរចារវាងរុស្ស៊ី និងអ៊ុយក្រែន ដោយមានការសម្របសម្រួលពីភាគីទី៣ គឺអាចធ្វើទៅបានដើម្បីបញ្ចប់សង្គ្រាម។
លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំគិតថា ចិនគឺជាប្រទេសសំខាន់ដែលអាចសម្របសម្រួលនៅក្នុងជម្លោះនេះ ដោយសារតែចិនមានទឹកមាត់ប្រៃរបស់ខ្លួនជាមួយរុស្ស៊ីហើយក៏មានទម្ងន់នៅក្នុងនយោបាយអន្តរជាតិដែរ។ ប្រសិនបើចិនចេញមុខនៅក្នុងការសម្របសម្រួល ឬក៏ជជែកជាមួយនឹងលោក ពូទីន [ប្រធានាធិបតីរុស្ស៊ី] ដើម្បីបន្ធូរបន្ថយភាពតានតឹងនៅក្នុងប្រទេសអ៊ុយក្រែន ធ្វើឱ្យមានដំណើរការនៃការចរចា [ស្វែងរក] សន្តិភាពរវាងប្រទេសទាំង ២ ជារឿងល្អណាស់»។
លោកវណ្ណៈបន្តថា ចិនគឺជាប្រទេសដែលស្និទ្ធនឹងរុស្ស៊ី នៅក្នុងការទប់ទល់ឥទ្ធិពលរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ឬក៏សហភាពអឺរ៉ុប ខណៈសហភាពអឺរ៉ុប ក៏ត្រូវការធ្វើពាណិជ្ជកម្មជាមួយចិន។ ចិនគួរតែជាតួអង្គសំខាន់ ដើម្បីជជែកឱ្យមានការចរចារវាងភាគីខាងរុស្ស៊ី ជាមួយសហភាពអឺរ៉ុប ឬក៏ជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក៕
វីដេអូ៖