ភ្នំពេញៈ គណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CHRC) បានបង្ហាញលទ្ធផលនៃការការពាររបាយការណ៍ជាតិពាក់ព័ន្ធនឹងការអនុវត្តកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិ ស្តីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងសិទ្ធិនយោបាយបន្ទាប់ពីបានចូលរួមពិនិត្យរបាយការណ៍ជាមួយភាគីពាក់ព័ន្ធអស់រយៈពេល ៣ ថ្ងៃ នៅគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ CHRC ចុះថ្ងៃទី ១១ ខែមីនា បានឱ្យដឹងថា អនុប្រធានគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា លោក ជិន ម៉ាលីន បានដឹកនាំប្រតិភូនៃគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា និងប្រតិភូអន្តរក្រសួង រួមមានក្រសួងមហាផ្ទៃ ក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ ក្រសួងយុត្តិធម៌ ក្រសួងកិច្ចការនារី ក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ និងក្រសួងព័ត៌មានចំនួន ៩ រូប ចូលរួមការពិនិត្យរបាយការណ៍ជាតិពាក់ព័ន្ធនឹងការអនុវត្តកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិ ស្តីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងសិទ្ធិនយោបាយ (ICCPR) ជុំទី៣ ចាប់ពីថ្ងៃទី ៩ ដល់ថ្ងៃទី១១ ខែ មីនា ឆ្នាំ ២០២២ ក្នុងសម័យប្រជុំលើកទី១៣៤ របស់គណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ។
ការពិនិត្យរបាយការណ៍ជាតិរបស់កម្ពុជា បានប្រព្រឹត្តទៅក្នុងទម្រង់ហាយប្រ៊ីដ (Hybrid) ដោយគណៈប្រតិភូអន្តរក្រសួង/ស្ថាប័ន ចូលរួមតាមប្រព័ន្ធវីដេអូ ហើយឯកអគ្គរាជទូត និងជាតំណាងអចិន្ត្រៃយ៍កម្ពុជាប្រចាំនៅទីក្រុងហ្សឺណែវ ចូលរួមនៅក្នុងសាលប្រជុំដោយផ្ទាល់ជាមួយ សមាជិកសមាជិការបស់គណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ។
CHRC បន្តថា ការពិនិត្យរបាយការណ៍ជាតិជាយន្តការមួយរបស់គណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលធ្វើឡើងដើម្បីតាមដានការអនុវត្តបទប្បញ្ញត្តិទាំងឡាយ ដែលមានចែងនៅក្នុង ICCPR ដោយរដ្ឋភាគី។ ការពិនិត្យរបាយការណ៍នេះ មិនមែនជាវេទិកាបន្តុះបង្អាប់ រិះគន់ ឬវាយប្រហារគ្នា អំពីបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនោះទេ តែជាកិច្ចសន្ទនាបែបស្ថាបនា រវាងគណៈប្រតិភូនៃរដ្ឋភាគី និងសមាជិកសមាជិកានៃគណៈកម្មាធិការ ក្នុងគោលដៅ ចែករំលែក ឬផ្លាស់ប្តូរគ្នាទៅវិញទៅមកនូវការអនុវត្តល្អៗ បទពិសោធ ចំណុចខ្វះខាត កង្វល់ ឬបញ្ហាប្រឈមផ្សេងៗ ព្រមទាំងទិសដៅការងារទៅថ្ងៃអនាគត ដើម្បីធានានូវការអនុវត្ត និងការគោរព តាមបទប្បញ្ញត្តិ ICCPR។
ក្រោយពីបញ្ចប់កិច្ចសន្ទនា គណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្ស អង្គការសហប្រជាជាតិ នឹងចេញជាអនុសាសន៍ផ្សេងៗសម្រាប់ឱ្យរដ្ឋភាគី ពិនិត្យ និងពិចារណាក្នុងការអនុវត្តបន្តទៀត ដើម្បីបំពេញនូវចំណុចខ្វះខាត និងធ្វើឱ្យស្ថានភាពសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងសិទ្ធិនយោបាយ កាន់តែមានភាពល្អប្រសើរឡើងថែមទៀត។
CHRC បន្តថា នៅក្នុងកិច្ចសន្ទនារយៈពេល៣ថ្ងៃនេះ សមាជិកសមាជិកានៃគណៈកម្មាធិការបានសម្តែងនូវការកោតសរសើរ ចំពោះវឌ្ឍនភាពនានា ដែលកម្ពុជាសម្រេចបាន ក្នុងការអនុវត្តបទប្បញ្ញត្តិនៃ ICCPR ព្រមទាំងលើកជាសំណួរ ដើម្បីទទួលបានព័ត៌មាន ការបំភ្លឺ ការបកស្រាយ និងការពន្យល់បន្ថែម ពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យមួយចំនួន។ ក្នុងនោះមាន ដូចជាក្របខ័ណ្ឌច្បាប់ជាតិ ការបង្កើតស្ថាប័នសិទិ្ធមនុស្សជាតិ ការប្រឆាំងអំពើពុករលួយ ច្បាប់គ្រប់គ្រងប្រទេសក្នុងគ្រាអាសន្ន ច្បាប់កូវីដ ១៩ វិធានការច្បាប់ក្នុងស្ថានភាពកូវីដ បញ្ហានិទណ្ឌភាព ការមិនរើសអើង អំពើហិង្សាប្រឆាំងនារីភេទ ការសម្លាប់មនុស្សក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ អំពើទារុណកម្ម ការដកហូតសេរីភាព ការជួញដូរមនុស្ស និងការកេងប្រវ័ញ្ចការងារ ឯករាជភាពប្រព័ន្ធតុលាការ សេរីភាពបញ្ចេញមតិ សមាគមនិងការជួបប្រជុំ លម្ហប្រជាធិបតេយ្យ និងសង្គមស៊ីវិល សិទ្ធិបោះឆ្នោត និងសិទ្ធិចូលរួមក្នុងកិច្ចការធ្វើនយោបាយ ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌អនីតិជន បញ្ហាយុត្តិធម៌សង្គម បញ្ហាដីធ្លី និងសិទ្ធិជនជាតិដើមភាគតិចជាដើម។
CHRC បញ្ជាក់ថា ជាការឆ្លើយតប គណៈប្រតិភូកម្ពុជាបានរួមសហការគ្នាបានយ៉ាងល្អ ដោយភាពម្ចាស់ការ និងការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ ក្នុងនាមជាតំណាងរដ្ឋអធិបតេយ្យ ធ្វើការឆ្លើយតប បកស្រាយ និងបំភ្លឺលើបញ្ហាដែលបានលើកឡើងទាំងអស់នោះ ដោយផ្អែកលើទិដ្ឋភាពច្បាប់ជាតិ និងអន្តរជាតិ ការអនុវត្ត ជាអន្តរជាតិ ទិដ្ឋភាពនយោបាយ និងបច្ចេកទេស ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស និងការអនុវត្តច្បាប់ព្រមទាំងបានធ្វើការបង្ហាញពីវឌ្ឍនភាព និងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងនានារបស់រាជរដ្ឋាភិបាលផងដែរ ក្នុងកិច្ចការលើកស្ទួយ និងការពារសិទ្ធិមនុស្សជាពិសេសក្នុងស្ថានភាពកូវីដ និងការកសាង ថែរក្សាបាននូវសន្តិភាពដែលជាមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃសិទ្ធិមនុស្ស និងការអភិវឌ្ឍ។
CHRC ធ្វើការសន្និដ្ឋានថា ដំណើរការនៃកិច្ចសន្ទនាបែបស្ថាបនានេះ បានផ្តល់ជាវេទិកាមួយសម្រាប់កម្ពុជាដែលជារដ្ឋភាគីនៃ ICCPR ក្នុងការបង្ហាញនូវសមិទ្ធផលនានាដែលសម្រេចបាន ពន្យល់ បកស្រាយ ចំពោះការចោទប្រកាន់ផ្សេងៗពាក់ព័ន្ធនឹងសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងសិទ្ធិនយោបាយ ដើម្បីបង្ហាញពីកម្ពុជាពិត ហើយក៏ជាឱកាសក្នុងការទទួលបាននូវអនុសាសន៍ពីអ្នកជំនាញផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សផងដែរ។
នាយករងអង្គការសិទ្ធិមនុស្សអង្គការលីកាដូ លោក អំ សំអាត ថ្លែងថា ដោយសារកម្ពុជា ជាភាគីមួយដែលបានផ្តល់សច្ចាប័នលើកតិកាសញ្ញាស្តីពីសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងសិទ្ធិនយោបាយ ដូចនេះកម្ពុជាគួរអនុវត្តឱ្យបានពេញលេញ ខណៈលោកមើលឃើញសិទ្ធិមួយចំនួនត្រូវបានរិតត្បិត។
លោកថា៖ «កម្ពុជាត្រូវតែមានកាតព្វកិច្ចក្នុងការអនុវត្ត ទៅលើកតិកាសញ្ញានេះ ឱ្យបានត្រឹមត្រូវហើយជំរុញការអនុវត្តឱ្យប្រជាពលរដ្ឋទទួលបានសិទ្ធិពេញលេញ។ គួរតែពិនិត្យថា អ្វីជាចំណុចខ្វះខាត ដែលយើងមិនទាន់កែលម្អ គួរតែកែលម្អទៅលើបញ្ហាសិទ្ធិពលរដ្ឋ និងសិទ្ធិនយោបាយដែលអាចទទួលបានផលចំណេញ»។
លោកបន្តថា បើផ្អែកតាមរបាយការណ៍ររបស់ CHRC មានការលើកឡើងពីការដកហូត សេរីភាពបញ្ចេញមតិ សមាគម និងការជួបប្រជុំលម្ហប្រជាធិបតេយ្យ និងសង្គមស៊ីវិល សិទ្ធិបោះឆ្នោត និងសិទ្ធិចូលរួមក្នុងកិច្ចការនយោបាយជាដើម ដូច្នេះកម្ពុជាគួរតែកែលម្អទៅលើចំណុចខ្វះខាតទាំងនោះ។
ដោយឡែកពាក់ព័ន្ធនឹងព័ត៌មានចុះផ្សាយក្នុង Thai Examiner ថ្ងៃទី ១២ ខែ មិនា ឆ្នាំ ២០២២ អំពីករណីមានស្ត្រីជនជាតិថៃម្នាក់អះអាងថា ខ្លួនបានប្រឈមនឹងគ្រោះថា្នក់នៃការជួញដូរសរីរាង្គនៅកម្ពុជានោះ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេស លោក ជុំ សុន្ទរី បំភ្លឺថា អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចខេត្តព្រះសីហនុ បានប្រកាសបដិសេធរួចហើយថា នោះគឺជាការលើកឡើង
ដោយគ្មានមូលដ្ឋានត្រឹមត្រូវពិតប្រាកដ។
លោកបន្តថា ទន្ទឹមនឹងនេះ ស្ថានទូតកម្ពុជាប្រចាំនៅប្រទេសថៃ ក៏បានទាក់ទងជាមួយអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចថៃ ស្វែងរកការបញ្ជាក់លើព័ត៌មាននេះ តែរហូតមកដល់ពេលនេះ (ព្រឹកថ្ងៃទី១៣ ខែមីនា) ពុំទាន់ទទួលបានការបញ្ជាក់ណាមួយថា នេះជាករណីដែលបានកើតមានឡើងនៅកម្ពុជាដូចព័ត៌មានដែលបានផ្សាយនោះឡើយ៕