លោក សុន ឆ័យ អនុប្រធានគណបក្សភ្លើងទៀន ដែលត្រូវបាន គ.ជ.ប ប្ដឹងពីបទបរិហារកេរ្តិ៍ជាសាធារណៈ។ ហេង ជីវ័ន
ភ្នំពេញៈ សមាជិក និងតំណាងគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) ចំនួន ២ រូបបានប្តឹងលោក សុន ឆ័យ អនុប្រធានគណបក្សភ្លើងទៀនពីបទបរិហារកេរ្តិ៍ជាសាធារណៈពាក់ព័ន្ធការលើកឡើងថា ការបោះឆ្នោតដែលបានបញ្ចប់ទៅថ្មីៗនេះ មានការទិញ និងលួចសន្លឹកឆ្នោត ដែលមិនបង្ហាញពីឆន្ទៈរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។
លោក ឌឹម សុវណ្ណារុំ សមាជិក គ.ជ.ប និងលោក សោម សូរីដា អគ្គលេខាធិការរង គ.ជ.ប បានដាក់ពាក្យប្តឹងលោក សុន ឆ័យ ពីបទបរិហារកេរ្តិ៍ជាសាធារណៈ និងស្នើឱ្យធ្វើលិខិតសុំទោសជាសាធារណៈ។
នៅក្នុងពាក្យបណ្តឹងដែលដាក់ចូលទៅកាន់ព្រះរាជអាជ្ញានៃអយ្យការអមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញនៅថ្ងៃទី ១៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០២២ បានឱ្យដឹងថា៖ «ប្ដឹងឈ្មោះ សុនឆ័យ ភេទប្រុស កើតនៅថ្ងៃទី ០១ ខែមករា ឆ្នាំ ១៩៥៦ ជនជាតិខ្មែរ មានអាសយដ្ឋានផ្ទះលេខ ៤០ ផ្លូវលេខ ៥៦៨ ភូមិ ២ សង្កាត់បឹងកក់ទី ២ ខណ្ឌទួលគោកពីបទបរិហារកេរ្តិ៍ជាសាធារណៈប្រព្រឹត្តនៅថ្ងៃទី ០៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០២២ ក្នុងកម្មវិធីនៃកិច្ចសម្ភាសន៍ជាមួយសារព័ត៌មានអនឡាញ IDEA TALK នៃសារព័ត៌មាន Cambodia Daily»។ ពាក្យបណ្តឹងបានរៀបរាប់អំពីអង្គហេតុថា កាលពីថ្ងៃទី ០៧ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០២២ ក្នុងពេលសម្ភាសនៅនាទី ១០:២៣ ដល់នាទី ១០:៣១ ឈ្មោះ សុន ឆ័យ បានឆ្លើយតបទៅនឹងសំណួររបស់ឈ្មោះតាំង សារ៉ាដា ដោយមានខ្លឹមសារថា «...លទ្ធផលនេះ មិនឆ្លុះបញ្ចាំងពីឆន្ទៈប្រជាពលរដ្ឋទេ វាមានការបំភ័យវាមានការទិញ វាមានការលួចបាននៅសល់ប៉ុណ្ណឹង...»។ នៅនាទី ១៣:២៤ ដល់ ១៣:៣៣ លោក សុន ឆ័យ បាននិយាយទៀតថា៖ «...យើងមិនចង់ប្រៀបធៀបដូចចោរលួចគោទេ ដូចយើងនិយាយអ៊ីចឹង ចោរលួចគោ បើវាលួចគោ ៣ ហើយ យើងម៉េចមិនឱ្យវាលួចទាំង ៥ ទៅ»។ នៅនាទី ១៤:២២ ដល់នាទី ១៤:៥៥ លោក សុន ឆ័យ បន្តថា៖ «...មិនមែនគណបក្សប្រឆាំងឡាំប៉ានោះទេ ចេះតែនិយាយនោះទេ គេមានបច្ចេកទេស គេមានភ័ស្តុតាង គេមានប្រធានភូមិនៅណា កត់អ្វីខ្លះ ទាហាននៅត្រង់ណា ក្បែរកន្លែងបោះឆ្នោតហ្នឹងយកទាហានឱ្យដើរគគ្រឹកគគ្រេង ទាំងយប់ហ្នឹង ធ្វើអ្វីខ្លះហ្នឹង ស្អីៗហ្នឹងគេដឹង ដូច្នេះខ្ញុំថា វាអត់ត្រឹមត្រូវ អត់យុត្តិធម៌ គ.ជ.ប មិនឯករាជ្យហើយលទ្ធផលវាមិនឆ្លុះបញ្ចាំងពីឆន្ទៈរបស់ប្រជាពលរដ្ឋពិតប្រាកដទេ»។
ក្នុងពាក្យបណ្តឹងបន្តថា ផ្អែកតាមខ្លឹមសារដែលបានឆ្លើយក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៍ខាងលើឈ្មោះ សុន ឆ័យ បានចោទប្រកាន់បំភ្លៃខុសពីការពិតថា «...លទ្ធផលនេះមិនឆ្លុះបញ្ចាំងពីឆន្ទៈប្រជាពលរដ្ឋទេ...វាមានការលួច...ចោរលួចគោអស់ ៣ នៅសល់ ២ យើងឱ្យចោរមកលួច ២ ទៀត មានអ្នកណាធ្វើបែបហ្នឹងកើត ...វាអត់ត្រឹមត្រូវ អត់យុត្តិធម៌ គ.ជ.ប មិនឯករាជ្យ...»។
គជប យល់ថា ការលើកឡើងទាំងនេះបានប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់ស្ថាប័ន គ.ជ.ប ដែលត្រូវបំពេញភារកិច្ចការងារដោយឯករាជ្យ និងអព្យាក្រឹត ដើម្បីធានាឱ្យការបោះឆ្នោតប្រព្រឹត្តទៅដោយសេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌ស្របតាមគោលការណ៍នៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរី ពហុបក្ស។
ពាក្យបណ្តឹងរបស់តំណាង គ.ជ.ប ស្នើឱ្យតុលាការ ផ្ដន្ទាទោសឈ្មោះ សុន ឆ័យ ពីបទបរិហារកេរ្តិ៍ជាសាធារណៈតាមបញ្ញត្តិមាត្រា ៣០៥ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ និងស្នើធ្វើលិខិតសុំទោស គ.ជ.ប ជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ និងផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈ។
លោក សុន ឆ័យ មិនអាចទាក់ទងសុំអត្ថាធិប្បាយបានទេ ដោយសារតែលោកបានចេញទៅក្រៅប្រទេស ប៉ុន្តែអនុប្រធានគណបក្សភ្លើងទៀនលោក ថាច់ ស៊ីថា យល់ថា ពាក្យបណ្តឹងដែលផ្តើមដោយ គជប គឺមិនត្រឹមត្រូវនោះទេ ដោយសារស្ថាប័ន គជប ត្រូវធានាការបោះឆ្នោតប្រព្រឹត្តទៅដោយសេរី និងយុត្តិធម៌។ លោកថា៖ «ដូច្នេះ គជប ប្រៀបបានដូចអាជ្ញាកណ្តាល សម្រាប់កាត់ក្តីដល់ពេលការប្រកួតប្រជែងការបោះឆ្នោត គ្រាន់តែលើកឡើងពីបញ្ហាភាពមិនប្រក្រតីវាទៅជារឿងប្តឹងផ្ដល់ ហើយស្ថាប័នណាមិនប្តឹងទៅជា គជប ប្តឹងវិញ អ៊ីចឹងចប់បាត់ហើយ ជាធម្មតាការមិនពេញចិត្តអ្វីមួយយើងត្រូវលើកឡើងជាយោបល់»។ លោកបន្តថា គជប គួរចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ ឬច្រានចោលរាល់ការលើកទាំងនោះ ដើម្បីបញ្ជាក់ភាពស្អាតស្អំ ឬការពារគោលជំហររបស់ខ្លួន។
នាយកប្រតិបត្តិគណៈកម្មាធិការអព្យាក្រឹត និងយុត្តិធម៌ ដើម្បីការបោះឆ្នោតនៅកម្ពុជាលោក សំ គន្ធាមី មានប្រសាសន៍ថា ជាធម្មតាការរៀបចំបោះឆ្នោតទូទាំងប្រទេសអាចនឹងមានកំហុស ឬមានភាពមិនប្រក្រតីតិចតួច ហើយគណបក្សដែលចូលរួមប្រកួតប្រជែងគេនឹងធ្វើការរិះគន់ទៅលើចំណុចខ្វះខាត។ យ៉ាងណាមិញលោកយល់ថា គជប ក្នុងនាមជាសមត្ថកិច្ចដែលធ្វើការងារទៅលើកិច្ចការបោះឆ្នោតមិនគួរយកវិធីសាស្ត្រប្តឹងទៅតុលាការនោះទេ គួរតែហៅបុគ្គលនោះ មកជួបពិភាក្សាគ្នា និងពន្យល់គ្នាទៅវិញទៅមកល្អជាង។
លោកថា៖ «គជប ជាសមត្ថកិច្ចក្នុងការរៀបចំការបោះឆ្នោតធម្មតាធ្វើទៅតែងតែមានភាពមិនប្រក្រតីខ្លះ គេតែងតែលើកឡើង និងរិះគន់ហើយ អ៊ីចឹងក្នុងនាមយើងជាសមត្ថកិច្ចក្នុងរឿងនេះមិនគួរប្តឹងទេ យើងជាសមត្ថកិច្ចខាងហ្នឹងស្រាប់ហើយ ដល់ពេលយើងប្តឹង គេម៉េចហ៊ានរិះគន់ទៀត»។
លោក សោម សូរីដា អ្នកនាំពាក្យ គជប និងជាអ្នកដើមបណ្តឹង មានប្រសាសន៍ថា ការប្តឹងនេះមិនមែនអនុលោមទៅតាមច្បាប់របស់ គជប នោះទេ ប៉ុន្តែជាបណ្តឹងដើម្បីប្រឆាំងនឹងបុគ្គលដែលបានបរិហារកេរ្តិ៍ជាសាធារណៈ ចំពោះស្ថាប័នជាតិ ដែលមានចែងនៅក្នុងក្រមព្រហ្មទណ្ឌ។
លោកថា៖ «ក្នុងនាមជាស្ថាប័នជាតិមួយ ដែលមានចែងនៅក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញហើយត្រូវបានបុគ្គលប្រមាថ និងបរិហារកេរ្តិ៍ជាសាធារណៈ អ៊ីចឹងកិច្ចការនេះ គឺជាកិច្ចការមួយដែលយើងមិនយោងទៅតាមច្បាប់បោះឆ្នោត ដែល គជប ត្រូវគោរព និងអនុវត្តជាទូទៅនោះទេ ប៉ុន្តែការបរិហារកេរ្តិ៍ជាសាធារណៈនេះយោងទៅតាមក្រមព្រហ្មទណ្ឌដែលចែងអំពីការប្រមាថជាសាធារណៈនេះ»។
លោកបានបន្តថា អ៊ីចឹងទេបើសិនជា គជប មិនប្តឹងនោះមានន័យថា គជប ទទួលនូវអ្វីដែលជាការចោទប្រកាន់របស់បុគ្គល សុន ឆ័យ មកលើស្ថាប័ន គជប ថា ជាស្ថាប័នលួចសន្លឹកឆ្នោត «អ៊ីចឹងករណីនេះត្រូវតែមានការប្តឹង ដើម្បីដាក់ទោសបុគ្គលដែលប្រមាថស្ថាប័នជាតិ»។
គ.ជ.ប បានឱ្យដឹងថា សម្រាប់ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាឃុំ សង្កាត់ អាណតិ្តទី ៥ កាលពីថ្ងៃទី ៥ ខែមិថុនា កន្លងទៅ មានប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណជាង ៨០,១៩ ភាគរយបានទៅបោះឆ្នោត ក្នុងចំណោមប្រជាពលរដ្ឋជាង ៩,២ លាននាក់ដែលមានឈ្មោះនៅក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោត។ ក្នុងនោះមានគណបក្សនយោបាយចំនួន ១៧ បានចូលរួមប្រកួតប្រជែងក្នុងការបោះឆ្នោត ខណៈដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលជាគណបក្សកាន់អំណាចទទួលបានសំឡេងនាំមុខគេលើសលប់នៅគ្រប់បណ្តារាជធានីខេត្តទូទាំងប្រទេស ហើយការប្រកាសលទ្ធផលជាផ្លូវការនឹងធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី ២៦ ខែមិថុនា៕
