ក្រសួងវប្បធម៌ និងវិចិត្រសិល្បៈ សហការជាមួយអង្គការ Antiquities Coalition នៅសហរដ្ឋអាមេរិក នឹងរៀបចំសន្និសីទអន្តរជាតិស្តីពីការការពារសម្បត្តិវប្បធម៌រយៈពេល៣ថ្ងៃនៅខែកញ្ញានេះ ដោយផ្តោតសំខាន់លើការការពារ និងការទប់ស្កាត់អំពើជួញដូរសម្បត្តិវប្បធម៌ដោយខុសច្បាប់ ដែលកំពុងគំរាមកំហែងដល់បេតិកភណ្ឌដ៏សម្បូរបែបក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈ ចុះថ្ងៃទី ២ ខែកញ្ញានេះ បានឱ្យដឹងថាព្រឹត្តិការណ៍នេះនឹងប្រព្រឹត្តទៅពីថ្ងៃទី ៥ ដល់ថ្ងៃទី ៨ ខែ កញ្ញា ឆ្នាំ ២០២២ នៅខេត្តសៀមរាប ដោយមានការចូលរួមពីមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលនានា រួមជាមួយអ្នកជំនាញជាន់ខ្ពស់មកពីជុំវិញពិភពលោក ដែលជាអ្នកដឹកនាំផ្នែកគោលនយោបាយ ការអនុវត្តច្បាប់សារមន្ទីរនានា ទីផ្សារសិល្បៈ និងសង្គមស៊ីវិល។
ក្រុមអ្នកជំនាញចម្រុះនេះ នឹងរួមគ្នារៀបចំបង្កើតនូវវិធានការជាក់លាក់មួយ ដើម្បីការពារកេរមរតកក្នុងតំបន់ សម្រាប់មនុស្សជំនាន់ក្រោយ និងស្វែងរកមកវិញនូវរតនសម្បត្តិជាតិសម្រាប់អាស៊ាន។
នៅថ្ងៃទី ៧ ខែ កញ្ញា ឆ្នាំ ២០២២ លោកស្រី ភឿង សកុណា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួង វប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈ នឹងធ្វើជាប្រធាននៃកិច្ចប្រជុំពេញអង្គអន្តរជាតិ និងកិច្ចប្រជុំថ្នាក់រដ្ឋមន្ត្រីវប្បធម៌មកពីសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍(អាស៊ាន)។ វេទិកាជាប្រវត្តិសាស្ត្រនេះ នឹងផ្ដល់ឱកាសក្នុងការពង្រឹងកិច្ចសហការ និងការយោគយល់គ្នាកាន់តែប្រសើរថែមទៀតរវាងប្រទេសសមាជិកអាស៊ាន និងប្រទេសជាដៃគូអន្តរជាតិសំខាន់ៗ មកពីអាស៊ី អឺរ៉ុប និងសហរដ្ឋអាមេរិក។ វេទិកានេះក៏នឹងពិនិត្យពិភាក្សាលើមធ្យោបាយនានាក្នុងក្របខ័ណ្ឌអាស៊ាន សំដៅទប់ទល់នឹងបញ្ហាឆ្លងកាត់ព្រំដែននេះ។
សេចក្តីប្រកាសបន្តថា ក្នុងអំឡុងសង្គ្រាមច្រើនទសវត្សរ៍កន្លងមក សម្បត្តិវប្បធម៌ជាតិជាច្រើនត្រូវបានលួចនាំចេញដោយខុសច្បាប់ពីប្រទេសកម្ពុជា និងបានចរាចរដាក់លក់ក្នុងទីផ្សារសិល្បៈអន្តរជាតិ ខណៈបច្ចុប្បន្ន កម្ពុជាកំពុងធ្វើយុទ្ធនាការសកល ដើម្បីស្វែងរកមកវិញនូវរតនសម្បត្តិជាតិរបស់ខ្លួន។
នាពេលថ្មីៗនេះ កម្ពុជាបានទទួលមកវិញនូវស្នាដៃឯកចំនួន ៣០ រូប ក្នុងនោះមាន រូបចម្លាក់ “ព្រះគណេស” និង “ព្រះស្កន្ទគង់លើសត្វក្ងោក" តាមរយៈកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគីជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក គឺជាជោគជ័យដ៏ធំធេង។
អ្នកចូលរួមទាំងអស់នឹងបានទៅទស្សនាប្រាសាទកោះកេរនៅក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចនៃកម្មវិធីសន្និសីទនេះហើយនឹងឃើញដោយ ផ្ទាល់នូវផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរនៃការធ្វើពាណិជ្ជកម្មខុសច្បាប់ចំពោះតំបន់បេតិកភណ្ឌវប្បធម៌។
សេចក្តីប្រកាសបន្តថា បទពិសោធកន្លងមករបស់កម្ពុជា ពាក់ព័ន្ធនឹងការទាមទារមកវិញនូវសម្បត្តិវប្បធម៌ជាតិ បានបង្ហាញឱ្យឃើញពីភាពជោគជ័យតាមរយៈកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ ក្នុងការបញ្ជូនមកវិញនូវសម្បត្តិ វប្បធម៌ជាតិដែលត្រូវបានគេលួចនាំចេញដោយខុសច្បាប់។
ក្រសួងវប្បធម៌សង្ឃឹមថា កម្ពុជានឹងអាចចែករំលែកនូវបទពិសោធទាំងនេះ សំដៅពង្រឹងកិច្ចសហការជាមួយបណ្ដាប្រទេសសមាជិកអាស៊ាន ក្នុងការប្រឆាំង ចំពោះជនទុច្ចរិតលួចប្លន់ និងទីផ្សារសិល្បៈខុសច្បាប់ សម្រាប់ជាផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចក្នុងវិស័យទេសចរណ៍ និងការផ្លាស់ប្តូរវប្បធម៌៕