លោក នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ចូលរួមក្នុងពិធីភាពជាអ្នកដឹកនាំ និងភាពជាដៃគូអាស៊ាន ឆ្នាំ ២០២២ នាថ្ងៃទី១២ កញ្ញា។ រូបថត SPM
ភ្នំពេញៈ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន អំពាវនាវដល់បណ្តាប្រទេសអាស៊ាន បញ្ចៀសឱ្យបាននូវសង្គ្រាម ដែលគ្មានអ្នកឈ្នះ អ្នកចាញ់ ដោយលោកបញ្ជាក់ថា សង្គ្រាមមានតែនាំឱ្យវិនាសហិនហោច និងការបាត់បង់អាយុជីវិតរបស់ប្រជាជន។
ការអំពាវនាវនេះធ្វើឡើងក្នុងពិធីបើកវេទិកាភាពជាអ្នកដឹកនាំ និងភាពជាដៃគូអាស៊ាន ឆ្នាំ ២០២២ ក្រោមប្រធានបទ «ភាពជាដៃគូសម្រាប់អាស៊ានដែលមានភាពស្អិតល្មួត និងឆ្លើយតបរហ័ស» នៅរាជធានីភ្នំពេញ នាថ្ងៃទី១២ ខែកញ្ញា។
លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងថា៖«ការអភិវឌ្ឍសង្គមសេដ្ឋកិច្ចមិនអាចសម្រេចបានឡើយ ដរាបណាមិនមានស្ថិរភាព និងសុខសន្តិភាពពេញលេញ។ ក្នុងន័យនេះ អាស៊ានត្រូវបញ្ចៀសឱ្យបាននូវភ្លើងសង្គ្រាម ដែលគ្មានអ្នកឈ្នះ និងអ្នកចាញ់»។
លោកបានថ្លែងថា រយៈពេល ៥៥ ឆ្នាំកន្លងមកនេះ អាស៊ានបានក្លាយជាសហគមន៍មួយដែលពោរពេញដោយសន្តិភាព សន្តិសុខ ស្ថិរភាពជីវភាព និងវិបុលភាព។ ស្របពេលដែលអាស៊ានបាន និងកំពុងងើបចេញពីវិបត្តិនៃជំងឺកូវីដ ១៩ ឆ្ពោះទៅរកកំណើនសេដ្ឋកិច្ចឡើងវិញ។ ស្ថានភាពសង្គមសេដ្ឋកិច្ច បច្ចុប្បន្ន នៅក្នុងតំបន់អាស៊ាន ក៏ដូចជាសកលលោកទាំងមូល នៅតែមានភាពផុយស្រួយ និងងាយបែកខ្ញែក។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ក៏បានលើកពីករណីជាក់ស្តែង គឺការបន្តអូសបន្លាយ នៃសង្គ្រាមរុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែន ដែលបានបន្ទច់បង្អាក់ការស្តារសង្គមសេដ្ឋកិច្ចឡើងវិញ។ មួយវិញទៀត ភាពតានតឹង នៃការប្រកួតប្រជែងផ្នែកភូមិសាស្ត្រនយោបាយក្នុងតំបន់យុទ្ធសាស្ត្រមួយចំនួន រួមទាំងក្នុងទ្វីបអាស៊ីផងដែរនោះ ក៏នឹងបន្តចោទជាបញ្ហា និងហានិភ័យដល់ស្ថិរភាព និងវិបុលភាព ក្នុងតំបន់ និងសកល។
លោករំឭកដែរថា កម្ពុជា ជាប្រទេស ដែលធ្លាប់បានឆ្លងកាត់ប្រវត្តិជូរចត់ជាច្រើន ដោយសារសង្គ្រាម។ ការដោះស្រាយជម្លោះដោយសន្តិវិធី និងដោយការយោគយល់គ្នាទៅវិញទៅមក និងការកំណត់សុខុមាលភាពប្រជាជនដែលជាអាទិភាព ចម្បងបំផុត គឺជា នយោបាយឈ្នះ ឈ្នះ នាំទៅរកសុខសន្តិភាព និងវិបុលភាពយ៉ាងពិតប្រាកដ។
ខណៈការប្រកួតប្រជែងភូមិសាស្ត្រនយោបាយកំពុងតែមានភាពក្តៅគគុក លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីអំពាវនាវអាស៊ានត្រូវធ្វើខ្លួនជាតំបន់គំរូ និងត្រូវរួមគ្នាធានាឱ្យបានសន្តិភាព ស្ថិរភាព និងវិបុលភាពក្នុងតំបន់។ លោកជំរុញដល់អាស៊ានធ្វើការពង្រឹងឯកភាព និងមជ្ឈភាពអាស៊ាន ដោយប្រកាន់ខ្ជាប់ជានិច្ចនូវភាពជាដៃគូ និងយន្តការពហុភាគីនិយម ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈម។
លោក ហ៊ុន សែន ថ្លែងថា៖«អាស៊ានក៏ត្រូវប្រកាន់ខ្ជាប់នូវភាពជាកណ្តាល និងដើរតួនាទីជាវេទិការួមមួយសម្រាប់ការសន្ទនា និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយនឹងការពង្រឹងនិម្មាបនកម្មតំបន់ ដែលមានលក្ខណៈបើកចំហ តម្លាភាព បរិយាប័ន្ន និងយកច្បាប់ជាគោល»។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី លើកឡើងថា កម្ពុជាចង់ឃើញតំបន់អាស៊ាន ក៏ដូចជាសកលលោក មានសន្តិភាព ស្ថិរភាព និង វិបុលភាព តាមរយៈការគោរពអធិបតេយ្យភាពនៃប្រទេសនីមួយៗ ការអនុវត្ត តាមច្បាប់អន្តរជាតិ និងការប្រកាន់ខ្ជាប់ជានិច្ចនូវយន្តការពហុភាគីនិយម ការចូលរួមសន្ទនាពីគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ និងការរួមគ្នាស្វែងរកដំណោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមដោយសន្តិវិធី ដោយបើកចំហយោគយល់ អត់ធ្មត់ឱ្យគ្នាទៅវិញទៅមក។
លោក តាន់ ស្រ៊ី មីឆែល យ៉េវ (Tan Sri Michael Yeoh) ប្រធានវិទ្យាស្ថានយុទ្ធសាស្ត្រ KSI ដើម្បីអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក (KSI Strategic Institute for Asia Pacific) នៃប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ថ្លែងក្នុងពិធីនេះថា អាស៊ានត្រូវតែផ្តល់អាទិភាពទៅលើសហគមន៍ ការតភ្ជាប់មជ្ឈភាព និងធម្មនុញ្ញភាព ដែលទាំងអស់នេះគឺជាចំណុចគន្លឹះដ៏សំខាន់សម្រាប់តំបន់អាស៊ាន ដើម្បីសម្រេចបាននូវសន្តិភាព និងវិបុលភាព។ អាស៊ានបានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការលើកកម្ពស់នូវការស្តារសេដ្ឋកិច្ចឡើងវិញ បន្ទាប់ពីការឆ្លងរាលដាលនៃជំងឺកូវីដ ១៩។
លោកយ៉េវ ដែលជាស្ថាបនិក និងជាប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលនៃវេទិកាភាពជាអ្នកដឹកនាំ និងភាពជាសហភាពដៃគូអាស៊ានផងដែរនោះ បានថ្លែងតាមរយៈអ្នកបកប្រែថា៖«ក្នុងដំណើរឆ្ពោះទៅមុខ អាស៊ានត្រូវតែបន្តសម្រេចបាននូវចំណុចមជ្ឈភាព នៃប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងចំណុច T ទាំង ៣ បច្ចេកវិទ្យា ភាពជឿជាក់ ហើយនិងសមត្ថភាព»។
លោក គិន ភា ប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃរាជបណិ្ឌត្យសភាកម្ពុជា ថ្លែងថា ការបង្ការសង្គ្រាម ហើយរក្សាសន្តិភាព គឺជាសារៈសំខាន់ សម្រាប់បណ្តារដ្ឋាភិបាល ក៏ដូចជាតំបន់ និងពិភពលោកទាំងមូល។ ការរក្សាសុខសន្តិភាពបាន ទើបអាចជំរុញដល់ការអភិវឌ្ឍ ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងជំរុញដល់ការបណ្ដុះបណ្ដាលធនធានមនុស្ស។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ប្រសិនជាអត់មានសន្តិភាព អត់មានស្ថិរភាពនយោបាយទេ គឺយើងមិនអាចនិយាយពីការអភិវឌ្ឍ យើងអត់អាចនិយាយពីសិទ្ធិមនុស្សប្រជាធិបតេយ្យ នីតិរដ្ឋអីបានទេ។ អ៊ីចឹងហើយបានជាថា ការរក្សាសន្តិភាព គឺជាសកម្មភាពដ៏មានសារៈសំខាន់ ជាជាងនៅពេលដែលសង្គ្រាមផ្ទុះហើយ យើងនាំគ្នាទៅពន្លត់សង្គ្រាម វាអត់ងាយស្រួលទេ»៕
វីដេអូ៖
