ភ្នំពេញៈ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានពន្យល់ថា មូលហេតុដែលកម្ពុជាសម្បូរទៅដោយធនធានធម្មជាតិ ប៉ុន្តែមិនទាន់អាចប្រែក្លាយទៅជាប្រទេសអ្នកមានបាននោះ គឺដោយសារកំហុសផ្នែកនយោបាយ ដែលបានអូសទាញកម្ពុជាធ្លាក់ចូលទៅក្នុងសង្គ្រាមដ៏រ៉ាំរ៉ៃ ទើបធ្វើឱ្យបាត់បង់ធនធានមនុស្ស ដែលជាកត្តារារាំងដល់ការអភិវឌ្ឍ។
នៅក្នុងពិធីប្រគល់សញ្ញាបត្រជូននិស្សិតសាកលវិទ្យាល័យវេស្ទើននៅថ្ងៃទី ២៦ ខែមករា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានថ្លែងថា ប្រទេសដែលមានធនធានធម្មជាតិសម្បូរបែប មិនប្រាកដថា ជាប្រទេសក្លាយទៅជាប្រទេសអ្នកមាន នោះទេ រីឯប្រទេសដែលគ្មានធនធានធម្មជាតិ ក៏មិនប្រាកដថា នឹងមិនអាចក្លាយទៅជាអ្នកមានដែរ។
លោកថា៖ «ឥឡូវយើងលើកឧទាហរណ៍នៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌតំបន់ អាស៊ានទៅចុះ ប្រទេសកម្ពុជា គឺជាប្រទេសដែលអាចនិយាយបានថា មានធនធានធម្មជាតិសម្បូរបែប មានតាំងពីមាស ត្បូង ធ្យូងថ្ម គ្រាន់តែយើងមិនទាន់បានប្រើ យើងកំពុងដាក់ឱ្យវិនិយោគសម្រាប់អគ្គិសនីដើរដោយធ្យូងថ្ម។ យើងមានរ៉ែដែក ប៉ុន្តែយើង មិនទាន់បានធ្វើអាជីវកម្ម។ យើងមានផ្នែកដទៃទៀតដែលសុទ្ធតែជាធនធានធម្មជាតិ ប៉ុន្តែប្រទេសយើងនៅតែជាប្រទេសក្រីក្រ»។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ប្រទេសនេះបើសិនជាមិនមានសង្គ្រាមឆ្នាំ ១៩៧០ ផ្តើមដោយរដ្ឋប្រហារ ១៨ មីនា ១៩៧០ ទម្លាក់សម្តេចព្រះនរោត្តមសីហនុ ពេលនេះប្រទេសកម្ពុជារបស់យើងកំពុងមានការអភិវឌ្ឍគួរឱ្យកត់សម្គាល់ គ្រប់វិស័យទាំងអស់ដែលយុវជនសម័យនោះក៏បានទាញយកនូវផលប្រយោជន៍យ៉ាងច្រើន ពីសន្តិភាពដែលកើតចេញក្រោយសម័យឯករាជ្យដឹកនាំដោយសម្តេច ព្រះបិតាជាតិ ព្រះបរមរតនកោដ្ឋរបស់យើង»។
ប៉ុន្តែកំហុសខាងនយោបាយនៃការសម្រេចចិត្តធ្វើរដ្ឋប្រហារ ទម្លាក់សម្តេចព្រះនរោត្តម សីហនុ នាំឱ្យប្រទេសនេះ មិនត្រឹមតែមិនអាចអភិវឌ្ឍបានទេ ក៏ប៉ុន្តែប្រទេសនេះត្រូវបានបំផ្លាញដល់ឫសគល់តែម្តងគឺធ្វើឱ្យមានការលំបាកណាស់ ពីព្រោះសង្គ្រាមបានដុតរោលទូទាំងប្រទេស។ លោក ហ៊ុន សែន បានគូសបញ្ជាក់យ៉ាងដូច្នេះថា កំហុសខាងនយោបាយមួយនេះ ធ្វើឱ្យប្រទេសកម្ពុជា ដើរថយក្រោយក្នុងពេលដែលប្រទេសដទៃដើរទៅមុខ ដោយលោកសង្កត់ធ្ងន់ថា កំហុសខាងនយោបាយនេះ គឺត្រូវតែចៀសវាង។
លោកថា៖ «ដែលយើងតែងតែនិយាយថា ខិតខំរក្សាសន្តិភាព ដែលយើងរកបានដោយលំបាកនេះឱ្យខាងតែបាន ទោះក្នុងតម្លៃណាក៏ដោយ ត្រូវការពារសន្តិភាពឱ្យបានសិន ហើយកំហុសខាងនយោបាយមិនត្រូវឱ្យមានបន្តទៀតនៅកម្ពុជានោះទេ»។
លោកបន្ថែមទៀតថា ចំណុចមួយទៀតនោះគឺធនធានមនុស្សរបស់កម្ពុជាដែលត្រូវបានបាត់បង់ក្នុងអំឡុង ប្រទេសមានសង្គ្រាម បើទោះបីជាបច្ចុប្បន្នកម្ពុជាមានសន្តិភាពពេញលេញ ក្រោមនយោបាយឈ្នះឈ្នះ ដែលមានសន្តិភាពនិងឯកភាពទឹកដីបញ្ចប់នូវការបែកបាក់ពីប្រទេសមួយ តំបន់ត្រួតត្រាច្រើនមកកាន់ប្រទេសមួយតំបន់ត្រួតត្រាតែមួយ ប៉ុន្តែការអភិវឌ្ឍរបស់យើងមិនបានលឿនគឺស្ថិតនៅត្រង់ថា ធនធានមនុស្សមានកម្រិតនៅឡើយ។
លោកថា៖ «អ្នកវិនិយោគគេមើល ថាយើងមានធនធានមនុស្សដើម្បីបម្រើការឱ្យគេទេការពិតប្រទេសកម្ពុជាមានយុវជនច្រើន ក៏ប៉ុន្តែការបណ្តុះបណ្តាលធនធានមនុស្សដើម្បីតម្រូវការនៃរោងចក្រ សហគ្រាស និងបណ្តាក្រុមហ៊ុននានា ដែលមកវិនិយោគនៅកម្ពុជាសុទ្ធតែមានកម្រិត។ប៉ុន្តែយើងពិនិត្យមើលសាំងហ្គាពួរ វិញ អត់មានអីទេ សូម្បីតែទឹកសាបក៏គ្មានគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីប្រើប្រាស់ទេ ត្រូវទិញទឹកពីម៉ាឡេស៊ីដើម្បីមកប្រើ ប៉ុន្តែហេតុអីបានជាសាំងហ្គាពួរ ក្លាយទៅជាអ្នកមានបាន ព្រោះសាំងហ្គាពួរ មានធនធានមនុស្ស ចំណុចនេះយើងត្រូវហ៊ានទទួលការពិតមានធនធានមនុស្សពូកែពិតប្រាកដ»។
យ៉ាងណាមិញលោកថា នាពេលបច្ចុប្បន្ន រាជរដ្ឋាភិបាល តាមរយៈក្រសួងអប់រំ យុវជន និងកីឡា បាននិងកំពុងពង្រឹងលើវិស័យអប់រំ និងធនធានមនុស្សឱ្យមានគុណភាព ខណៈលោកក៏អំពាវនាវដល់គ្រប់សាកលវិទ្យាល័យទាំងអស់ ជំរុញការយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើការពង្រឹងគុណភាពនៃការអប់រំផងដែរ។
អគ្គលេខាធិការរាជបណ្ឌិត្យ សភាកម្ពុជាលោក យង់ ពៅ បានថ្លែងថា ជាការពិត ការអភិវឌ្ឍប្រទេសនីមួយៗពឹងផ្អែកទៅលើធនធានជាច្រើន មិនមែនប្រាកដថា ធនធានធម្មជាតិជាកត្តានៃការអភិវឌ្ឍនោះទេ ព្រោះប្រទេសមួយចំនួន ដូចជានៅអ្រាហ្វិកក្តី អាស៊ីក្តី មានធនធានច្រើន ក៏ប៉ុន្តែកត្តាដែលអភិវឌ្ឍមែនទែននោះ គឺស្ថិរភាព និងធនធានមនុស្សជាកត្តាចាំបាច់បំផុតសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍសង្គម។
លោកថា៖ «សម្រាប់កម្ពុជា ការរាំងស្ទះលើការអភិវឌ្ឍគឺកត្តាសង្គ្រាមស៊ីវិល ដែលយើងទើបតែបញ្ចប់ និងឯកភាពទឹកដីនៅចុងឆ្នាំ ១៩៩៨ អ៊ីចឹងការអូសបន្លាយនៃសង្គ្រាមស៊ីវិលនេះ វារាំងស្ទះដល់ការអភិវឌ្ឍ»។
មិនខុសពីការលើកឡើងរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នោះដែរ លោក យង់ ពៅ ថ្លែងថា ដើម្បីអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិតទៅមុខ គឺត្រូវធានាឱ្យបាននូវស្ថិរភាពសង្គម សន្តិភាព និងការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្ស ពីព្រោះធន ធានមនុស្សសំខាន់ណាស់សម្រាប់ដំណើរការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ ដែលជាធនធានទ្រទ្រង់សេដ្ឋកិច្ចសង្គម៕
វីដេអូ៖