រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានក្នុងកិច្ចប្រជុំនៅឥណ្ឌូនេស៊ី។ រូប ក្រសួងការបរទេស
ភ្នំពេញៈ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន បង្ហាញការគាំទ្រ និងមានជំនឿមុតមាំ លើសមិទ្ធភាពជាអាទិភាពរបស់ឥណ្ឌូនេស៊ីជាប្រធានអាស៊ានឆ្នាំ ២០២៣ ដែលនឹងអាចជួយឱ្យតំបន់អាស៊ានមានសន្តិភាព ស្ថិរភាពនិងវិបុលភាព តាមរយៈទស្សនវិស័យដែលបានកំណត់ជុំវិញបញ្ហាក្នុងតំបន់ និងអន្តរជាតិ ជាពិសេសការលើកកម្ពស់ធម្មនុញ្ញអាស៊ាននិងទស្សនវិស័យអាស៊ានស្តីពីឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក (AOIP)។
នាទីក្រុងហ្សាការតា ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ដែលជាប្រធានអាស៊ានឆ្នាំ ២០២៣ បានរៀបចំកិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាសម្របសម្រួលអាស៊ានលើកទី៣២ និងកិច្ចប្រជុំចង្អៀតរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានរយៈពេល ២ ថ្ងៃ ពីថ្ងៃទី ៣ និង ៤ ខែកុម្ភៈ ដែលក្នុងនោះក៏មានវត្តមានចូលរួមពីលោកប្រាក់ សុខុន រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ កម្ពុជាផងដែរ ក្រោមបទបង្ហាញពីលោកស្រី រ៉េតណូ ម៉ារស៊ីឌី (Retno Marsudi) រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសឥណ្ឌូនេស៊ី និងជាប្រធានអាស៊ានឆ្នាំ ២០២៣។
យោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានពីក្រសួងការបរទេសឱ្យដឹងថា កិច្ចប្រជុំនេះធ្វើឡើងក្រោមមូលបទ «សារៈសំខាន់អាស៊ាន៖ ស្នូលនៃកំណើន» ជាអាទិភាពគន្លឹះដែលទទួលបានការ គាំទ្រពេញទំហឹងពីបណ្តារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន ហើយរដ្ឋមន្ត្រីអាស៊ានជឿជាក់យ៉ាងមុតមាំថាក្រោមកិច្ចខំនិងសមិទ្ធភាពការងាររបស់ឥណ្ឌូនេស៊ីឆ្នាំនេះ នឹងជួយឱ្យអាស៊ានក្លាយជាតំបន់មានសន្តិភាព ស្ថិរភាព និងវិបុលភាពនៅថ្ងៃមុខ។
សេចក្តីប្រកាសដដែលបញ្ជាក់ថា៖ «កិច្ចប្រជុំបានលើកឡើងពីសារៈសំខាន់នៃការអនុវត្តនូវជំហានជាក់ស្តែង ដើម្បីសម្រេចគោលដៅនៃទស្សនវិស័យអាស៊ានស្តីពីឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក (AOIP) និងបានចាត់ឱ្យ CCP (គណៈកម្មាធិការតំណាងអចិន្រៃ្តយ៍ប្រចាំអាស៊ាន) ពិភាក្សាអំពីផែនទីបង្ហាញផ្លូវអាស៊ានសម្រាប់លើកកម្ពស់ទស្សនវិស័យអាស៊ានស្តីពីឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក»។
ក្រៅពីនោះរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានបានប្តេជ្ញាចិត្តដាក់ដំណើរការឱ្យបានឆាប់នូវមជ្ឈមណ្ឌលអាស៊ានសម្រាប់គ្រោះអាសន្នសុខភាពសាធារណៈនិងជំងឺរាតត្បាតថ្មីៗ ជាយន្តការឆ្លើយតបនឹងបញ្ហាសុខភាពសាធារណៈថ្នាក់តំបន់អាស៊ាននៅពេលខាងមុខក្រៅពីជំងឺកូវីដ ១៩ ដែលអនុញ្ញាតឱ្យមានមូលនិធិផងដែរ។
លើបញ្ហាសមាជិកភាពទីម័រឡេស្ត ឬទីម័រខាងកើត រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាន បានទុកភារកិច្ចនេះដល់ក្រុមប្រឹក្សាសម្របសម្រួលអាស៊ាន (ACC) លើការពន្លឿនផែនទីចង្អុលបង្ហាញផ្លូវ១សម្រាប់ទីម័រឡេស្តសម្រាប់ការ វាយតម្លៃឱ្យចូលជាសមាជិកពេញលេញនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី៤២ ខណៈទីម័រឡេស្តបានបង្ហាញខ្លួននៅក្នុងកិច្ចប្រជុំក្រុមប្រឹក្សាសម្របសម្រួលអាស៊ានលើកទី៣២ និងកិច្ចប្រជុំចង្អៀតរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ាននេះផងដែរ ក្នុងនាមជាអ្នកសង្កេតការណ៍។
ចំពោះវិបត្តិមីយ៉ាន់ម៉ា រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានបានឯកភាពជំរុញឱ្យមានការចូលរួមពីភាគីពាក់ព័ន្ធក្នុងជម្លោះមីយ៉ាន់ម៉ាទាំងអស់ស្របតាមធម្មនុញ្ញអាស៊ាន ហើយប្តេជ្ញាចិត្តរក្សាមជ្ឈភាពនិងឯកភាពអាស៊ាន លើដំណោះស្រាយវិបត្តិមីយ៉ាន់ម៉ានេះហើយអង្គប្រជុំក៏ស្វាគមន៍ ចំពោះសេចក្តីព្រាងផែនការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងជាឯកច្ឆន្ទ ៥ ចំណុច (5PC) នោះដែរដែលជាដំណើរការវែងឆ្ងាយ។
លើសពីនេះ អង្គប្រជុំបានផ្លាស់ប្តូរទស្សនៈគ្នា ពីបណ្តារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាស៊ានលើបញ្ហាតំបន់ និងអន្តរជាតិ តួយ៉ាង វិបត្តិមីយ៉ាន់ម៉ា បញ្ហាឧបទ្វីបកូរ៉េ វិបត្តិសង្គ្រាមរុស្ស៊ីអ៊ុយក្រែន សមុទ្រចិនខាងត្បូងជាដើម ដែលបណ្តាសមាជិកអាស៊ានបានព្រមព្រៀងគ្នាពីការលើកកម្ពស់យន្តការពហុភាគីនិយមក្នុងដំណោះស្រាយបញ្ហាក្របខ័ណ្ឌអន្តរជាតិ និងសង្កត់ធ្ងន់ឱ្យសមាជិកអាស៊ានផ្តួចផ្តើមឱ្យដៃគូនីមួយៗរបស់ខ្លួនស្របតាមធម្មនុញ្ញអាស៊ាន និងទស្សនវិស័យអាស៊ានស្តីពីឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក (AOIP) ដើម្បីតំបន់អាស៊ានមានសន្តិភាព ស្ថិរភាព និងវិបុលភាព។
លោកគិន ភា ប្រធានវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាលើកឡើងថា កិច្ចការជាប្រធានអាស៊ានរបស់ឥណ្ឌូនេស៊ីក្នុងឆ្នាំ ២០២៣ នេះទំនងជាមិនសូវខុសគ្នាឆ្ងាយ ពីការងាររបស់កម្ពុជាក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ានឆ្នាំ ២០២២ នោះទេ ព្រោះបញ្ហាប្រឈមរបស់អាស៊ាន មិនមានការផ្លាស់ប្តូរឡើយ តួយ៉ាង បញ្ហាមីយ៉ាន់ម៉ា បញ្ហាការប្រកួតប្រជែងឥទ្ធិពលរបស់មហាអំណាចរវាងចិននិងសហរដ្ឋអាមេរិក និងបញ្ហារុស្ស៊ីអ៊ុយក្រែន ជាដើម។
លោកថ្លែងថា៖ «សម្រាប់ខ្ញុំ មើលទៅ តួនាទីរបស់ឥណ្ឌូនេស៊ី វាអាចថា ប្រសើរជាងមុនបន្តិច ដោយសារឥណ្ឌូនេស៊ី យើងអាចនិយាយបានថា ជាប្រទេសដែលមានទឹកមាត់ប្រៃជាងគេ ក្នុងចំណោមសមាជិកអាស៊ាន ហើយឥណ្ឌូនេស៊ី ជាប្រទេសធំជាងគេនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍មានប្រជាជនច្រើនមានសេដ្ឋកិច្ចខ្ពស់ជាងគេ ព្រមទាំងជាសមាជិកក្រុមប្រទេស G20 ទៀត។ អ៊ីចឹងឥណ្ឌូនេស៊ីមានឥទ្ធិពលជាងប្រទេសផ្សេងៗប៉ុន្តែបញ្ហាប្រឈមរបស់អាស៊ាន ក្នុងអាណត្តិឥណ្ឌូនេស៊ីក៏មិនឆ្ងាយពីកម្ពុជាដែរ»។
សម្រាប់លោក គិន ភា អាស៊ានត្រូវតែដោះស្រាយវិបត្តិមីយ៉ាន់ម៉ា ឱ្យលឿនតាមតែអាចធ្វើទៅបានដើម្បីសម្រួលដល់ដំណើរការសមាហរណកម្មតំបន់អាស៊ាន ដែលពិតជាមិនអាចខ្វះបាននូវវត្តមានមីយ៉ាន់ម៉ា ហើយដែលកម្ពុជានឹងទទួលសមាជិកផ្លូវការមួយទៀត គឺទីម័រឡេស្ត គ្រប់ ១១ ប្រទេស។ ឥណ្ឌូនេស៊ីអាចដកស្រង់មេរៀនចេញពីកម្ពុជា ក្នុងកិច្ចការដោះស្រាយវិបត្តិនៅមីយ៉ាន់ម៉ាដោយប្រើប្រាស់នយោបាយការបរទេសទន់ភ្លន់ បត់បែនផ្អែកលើគោលការណ៍ច្បាប់និងកុងសង់ស៊ីស ៥ ចំណុច ហើយមានយន្តការក្រៅផ្លូវការផ្សេងៗក្នុងការដោះស្រាយ ជាពិសេសព្យាយាមបញ្ចូលសំឡេងនិងវត្តមានមីយ៉ាន់ម៉ា ជាជាងផាត់ចោល។
បន្ថែមពីនោះ លោកថា ឥណ្ឌូនេស៊ីអាចទាញយកបទពិសោធន៍ជោគជ័យរបស់កម្ពុជាកាលជាម្ចាស់ផ្ទះអាស៊ានឆ្នាំ ២០២២ នោះ ក្នុងការថ្លឹងថ្លែងមជ្ឈភាពអាស៊ាន ហើយធ្វើការក្នុងស្មារតីអាស៊ាន ជាជាងគំនិតឯកតោភាគីនិយម ក្នុងកិច្ចការសម្របសម្រួលជាមួយប្រទេសមហាអំណាច ដែលកម្ពុជាអាចសម្រេចបាននូវឯកសារជាង ១០០ កាលពីឆ្នាំមុន៕
វីដេអូ៖
