ភ្នំពេញៈ លោកនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន លើកឡើងថា នៅលើ​ពិភពលោក​នេះ រឿង​ការប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ គឺជា​បញ្ហា​ធំ​ណាស់ ដែល​ទាមទារ​ឱ្យ​មនុស្ស​ទាំងអស់​គ្នា​ប្រុងប្រយ័ត្ន ហើយ​មិនដឹងថា តើ​ការប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ នឹង​នាំមក​នូវ​ផលវិបាក​អ្វីខ្លះ​នោះទេ​។​

​លោក​ថ្លែង​ដូច្នេះ​ក្នុង​ពិធី​ប្រគល់ វិញ្ញាបនបត្រ​និង​សញ្ញាបត្រ​ដល់​សិក្ខាកាម និង​និស្សិត​វិទ្យាស្ថាន​​ជាតិ​ពាណិជ្ជ​សាស្ត្រ ​(NIB)​ ជាង ៦​ ពាន់​នាក់ នៅ​មជ្ឈមណ្ឌល​​សន្និបាត និង​ពិព័រណ៍​កោះ​ពេជ្រ រាជធានី​ភ្នំពេញ​កាលពី​ថ្ងៃទី ​៣០ ខែមីនា​។​

​លោក​ ហ៊ុន សែន ថ្លែងថា​៖ «​អ៊ីចឹងយើង​អាច​ដឹងបាន​ថា សង្គ្រាម​រុស្ស៊ី​-​អ៊ុយ​ក្រែ​ន នឹងត្រូវ​បញ្ចប់ គ្រាន់តែ​ពេលវេលា​នៅពេលណា​។ ប៉ុន្តែ​រឿង​គ្រោះថ្នាក់​ជាងគេ ដែល​មិនដឹង វា​មិន​ចប់ គឺ​ការប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ​។ នេះ​ជា​បញ្ហា​អត់​ដឹងថា ចប់​ពេលណា​ទេ​។ ឥឡូវនេះ ពី​ ១ ​ថ្ងៃ​ទៅ ​១ ថ្ងៃ បញ្ហា​ការប្រែប្រួល​អាកាស​ធាតុ​បានធ្វើឱ្យ​មានការ​ប៉ះពាល់​ធំ​ទូលាយ​ណាស់​»​។​

​លោក​ក៏បាន​លើកឡើង​ផងដែរ ពី​បាតុភូត​កើតឡើង​នៅ​ខេត្ត​​សៀមរាប កាលពី​យប់​ថ្ងៃទី​ ២៩ ខែមីនា ដែលមាន​ខ្យល់​កន្ត្រាក់​និង​ភ្លៀង​រហូតដល់​ដួលរលំ និង​របួស​ស្លាប់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ផង​។ លោក​ថា តាំងពី​លោក​កើតមក​មិន ដែលមាន​ជំនន់​ខែប្រាំង​នោះទេ ប៉ុន្តែ​កន្លងមក​មាន​ជំនន់​ខែប្រាំង​។

​លោកនាយក​រដ្ឋមន្ត្រី​ក៏បាន​លើក​ពី​ករណី​នៅ​ប្រទេស​ថៃ ​ដែល​កំពុង​រងគ្រោះ​ដោយ​ខ្យល់​កខ្វក់ បោកបក់​ទៅលើ​ខេត្ត​មួយចំនួន​របស់​ប្រទេស​ថៃ​។ នៅ​ឥណ្ឌា ខ្យល់​កខ្វក់​ក៏​កើតមាន​។ សូម្បីតែ​នៅ​សហ​​រដ្ឋ​អាមេរិក នៅ​រដ្ឋ​ណាមួយ​នោះ​ក៏​កើតមាន​ខ្យល់កួច​បណ្តាលឱ្យ​ស្លាប់​មនុ​ស្ស​ផងដែរ​។​

​តាម​ហ្វេ​ស​ប៊ុ​ក​មន្ទីរ​ព័ត៌មាន​ខេត្តសៀមរាប នា​ថ្ងៃទី​ ៣០ ខែមីនា បានឱ្យដឹងថា នៅ​ថ្ងៃទី​ ២៩ ខែមីនា នៅក្នុង​ភូមិសាស្ត្រ​ខេត្តសៀមរាប មាន​ភ្លៀង ផ្គរ​រន្ទះ និង​ខ្យល់ព្យុះ ​(​ខ្យល់​កន្ត្រាក់​) បណ្តាលឱ្យ​ដួល​បាក់​របារ​កាត់​ទទឹង​ថ្នល់ ការតុបតែង​មួយចំនួន​ក្នុង​ក្រុង​សៀមរាប​។ ករណី​រលំ​បាក់​របារ​កាត់​ទទឹង​ផ្លូវជាតិ​លេខ ​៦ នៅ​ភូមិ​ចុង​កៅស៊ូ សង្កាត់​ស្លក្រាម បាន​បណ្តាលឱ្យ​ស្លាប់​មនុ​ស្ស​ ១ នាក់ និង​ ១​ នាក់​ទៀត​របួសធ្ងន់​។​

​លោក​ នេត្រ ភក្ត្រា រដ្ឋលេខា​ធិ​ការ និង​ជា​អ្នកនាំពាក្យ​ក្រសួង​បរិស្ថាន បាន​ថ្លែង​នា​ថ្ងៃទី​ ៣០ ខែមីនា​ថា កម្ពុជា បានដាក់ចុះ​ផែនការអភិវឌ្ឍន៍​រយៈ​ពេល​វែង សម្រាប់​ការធ្វើ​អព្យាក្រឹត​កាបូន នៅត្រឹម​ឆ្នាំ​ ២០៥០ ក្នុងនោះ គឺ​ការកាត់បន្ថយ​ការបញ្ចេញ​ឧស្ម័ន ស្មើ​សូន្យ ​(Net Zero) នៅត្រឹម​ឆ្នាំ​ ២០៥០ ដែល​កម្ពុជា​យល់ថា មាន​សារៈសំខាន់​ក្នុងការ​បំពេញ​តាម​គោលដៅ របស់​កិច្ច​ព្រម​ព្រៀង​ទីក្រុង​ប៉ារីស ស្ដីពី​ការ​ប្រែ​​ប្រួល​អាកាសធាតុ ដើម្បី​រក្សា​ការកើនឡើង​នូវ​សីតុណ្ហភាព​ជា​មធ្យម​រប​ស់​ពិភពលោក​ឱ្យនៅ​ក្រោម ១,៥​ អង្សា​សេ​។ កម្ពុជា​បាន​ប្ដេជ្ញាចិត្ត​ក្នុងការ​ឆ្ពោះទៅកាន់​ផ្លូវ​ ១​ នេះ​។ ក្នុងនោះ កម្ពុជា​បានចាប់ផ្ដើម​នូវ​ចំណុច​មួយ​ចំនួន ដើម្បី​ធ្វើ​អព្យាក្រឹត​កាបូន​នៅត្រឹម​ឆ្នាំ​ ២០៥០​។

លោកហ៊ុន សែន ថ្លែងក្នុងពិធីចែកសញ្ញាប​ត្រដល់និស្សិត នាថ្ងៃទី ៣០ ខែមីនា នៅមជ្ឈមណ្ឌលពិព័រណ៍កោះពេជ្រ។ រូប SPM

​លោក ​នេត្រ ភក្ត្រា បញ្ជាក់ថា​៖ «​ពាក់ព័ន្ធ​ជាមួយនឹង​វិស័យ​​កសិកម្ម យើង​ផ្ដោតទៅលើ​ពូជ​ស្រូវ​ដែល​បញ្ចេញ​ឧស្ម័ន​មេតាន​តិច ហើយ​ការអនុវត្ត​ការបណ្ដុះ​ដោយផ្ទាល់ ការអនុវត្ត​វិធី​បញ្ចូល​ទឹក និង​ស​ម្ងួ​ត​ទឹក​ឆ្លាស់គ្នា ការ​​លើកកម្ពស់​ជីសរីរាង្គ និង​បច្ចេក​​វិទ្យា​ដាក់​ជី​ជ្រៅ ហើយ​ផ្តល់​អា​ហារ​បំប៉ន​ដល់​គោក្របី ការ​គ្រប់​គ្រង​ចំណី​ឱ្យ​ប្រសើរឡើង ការ​​ណែនាំ​អំពី​បច្ចេកវិទ្យា​ជីកំប៉ុស​ក៏ដូចជា​បញ្ហា​ផ្សេងៗ​ទៀត​»​។​

​លោក​បន្ថែមថា ពាក់ព័ន្ធ​នឹង​ព្រៃឈើ និង​ការប្រើប្រាស់​ដី​ផ្សេងទៀត គឺ​កាត់បន្ថយ​អត្រា​ការ​បាត់បង់​ព្រៃឈើ ​៥០ ​ភាគរយ​នៅ​ឆ្នាំ ២០៣០ ហើយ​បញ្ឈប់​ការ​បាត់បង់​ព្រៃឈើ​នៅត្រឹម​ឆ្នាំ​ ២០៤៥ ការដាំ​ដើមឈើ និង​ការកែលម្អ ការគ្រប់គ្រង​ព្រៃឈើ និង​ការស្ដារ​ព្រៃឈើ​ឡើងវិញ កសិរុក្ខកម្ម និង​ចម្ការ​ឈើ​ពាណិជ្ជកម្ម និង​ការ​អនុវត្ត​ពេញលេញ​នៃ​ផែនការ​វិនិយោគ​រេ​ដ​បូក​ត្រឹម​ឆ្នាំ ​២០៥០​។​

​លោក​ នេត្រ ភក្ត្រា ថ្លែងថា​៖ «​រាជរដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​បានដាក់​នូវ​ទុនវិនិយោគ​ជាច្រើន​ទៅលើ​ការ​បន្សាំ​ទៅនឹង​ការប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ ដើម្បី​ធ្វើ​យ៉ាងម៉េច គឺ​គ្រប់គ្រង និង​កាត់បន្ថយ​ផលប៉ះពាល់​ពាក់ព័ន្ធ​ជាមួយនឹង​ការប្រែប្រួល​អាកាសធាតុ​ហ្នឹង​ទៅលើ​ផលិតផល​សរុប​នៅក្នុង​ស្រុក ​(GDP)»​។​

​ពាក់ព័ន្ធ​បញ្ហា​រុស្ស៊ី​-​អ៊ុយ​ក្រែ​ន លោក ហ៊ុន សែន លើកឡើងថា គេ​អាច​ដឹងបាន​ថា សង្គ្រាម​រុស្ស៊ី​-​អ៊ុយ​ក្រែ​ន​វា​នឹងត្រូវ​បញ្ចប់ គ្រាន់តែ ពេលវេលា​នៅពេលណា​។ រុស្ស៊ី​មិនអាច​កម្ទេច​អ៊ុយ​ក្រែ​ន ហើយ​អ៊ុយ​ក្រែ​ន ក៏​មិនអាច​កម្ទេច​រុស្ស៊ី​បានដែរ ហើយ​នៅ​ចុងក្រោយ គឺ​ច្បាស់​ណាស់​ថា នឹងមាន​ការ​​ចរចា​រក​ដំណោះស្រាយ ដើម្បី​បញ្ចប់សង្គ្រាម​នោះ​។​

​លោក​លើកឡើងថា​៖ «​ខ្ញុំ​មិន​ជឿ​ទាល់តែសោះ​ថា រុស្ស៊ី អាច​កម្ទេចចោល​អ៊ុយ​ក្រែ​ន​ទាំងមូល ឬក៏​អ៊ុយ​ក្រែ​ន​អាច​កម្ទេច​រុស្ស៊ី​ទាំងមូល គឺ​អត់​ទេ មិនអាច​ទេ​។ បើទោះបីថា សង្គ្រាម​នេះ​អាច​រីក​រាលដាល​រហូត​ដល់​ក្របខ័ណ្ឌ​ណា​តូ ​(NATO) ទាំងមូល​ក៏​មិនអាច​ណា​តូ​ទៅ​កម្ទេច​រុស្ស៊ី ឬ​រុស្ស៊ី​កម្ទេច​ទាំង​បណ្ដា​ប្រទេស​ណា​តូ​នោះទេ​។ អាហ្នឹង​ជា​ចំណុច ដែល​យើង​ត្រូវ​ឃើញ​»​។​

​លោក​បន្ថែមថា​៖ «​អ៊ីចឹង​ទេ លទ្ធភាព​នៃ​ការបញ្ចប់​ជម្លោះ រវាង រុស្ស៊ី និង​អ៊ុយ​ក្រែ​ន វា​នឹង​កើតមាន ហើយ​វា​ក៏​ចាប់ផ្ដើម​ចេញដំណើរ​ហើយ​ដែរ​។ តាមរយៈ កាល​មុននេះ ការសម្របសម្រួល ដោយ​អគ្គ​លេខាធិការ​អង្គការ​សហ​ប្រជា​ជាតិ ការសម្របសម្រួល ដោយ​ប្រធានាធិបតី​តួ​ក​គី ទៅលើ​បញ្ហា​ការដឹក​ធញ្ញជាតិ​ចេញពី​អ៊ុយ​ក្រែ​ន​ទៅ​ផ្គត់ផ្គង់​ឱ្យ​ខាងក្រៅ​»​។​

​ពាក់ព័ន្ធ​បញ្ហា​សង្គ្រាម​រុស្ស៊ី​-​អ៊ុយ​ក្រែ​ន លោក​យង់ ពៅ អគ្គ​លេ​ខា​ធិ​ការ​នៃ​រាជបណ្ឌិត្យសភា​​កម្ពុជាប្រាប់ ​ភ្នំពេញ ​ប៉ុស្តិ៍ នា​ថ្ងៃទី​ ៣០ ខែមីនា ថា មានតែ​ដំណើរ​ការចរចា​ស្វែងរក​សន្តិភាព​ទេ​ក្នុងការ​បញ្ចប់សង្គ្រាម​នេះ​។ ប្រសិនបើ មិនមាន​សេណារីយោ​ចរចា​ទេ គឺ​មិនអាច​បាន​នោះទេ ហើយក៏​មិនអាច​ឈ្នះ​លោក វ្ល៉ា​ឌី​មៀរ ពូ​ទីន បានទេ ព្រោះ​លោក​មិនទាន់​បញ្ចេញ សព្វាវុធ​អស់​នៅឡើយ​ទេ​។​

​លោក​ថ្លែងថា​៖ «​ឥរិយាបថ​សង្គ្រាម​រប​ស់​រុស្ស៊ី​ហ្នឹង គឺ​មិន​ធាក់​ថយ​ទេ [​មិនមែន​]​តែ​លោកពូ​ទីន​ទេ​។ មុនៗ​មក ក៏​អ៊ីចឹង​ដែរ​។ ដូច្នេះ​មានតែ​ការចរចា​ស្វែងរក​សន្តិភាព​ទេ អាចទៅរួច​»៕