ភ្នំពេញៈ កម្ពុជា​នឹង​ទទួល​ត្រឡប់មកវិញ​នូវ​សមុច្ច័យ វត្ថុ​​បុរាណ​ខ្មែរ​ដ៏​ល្អ​ឯក​ចំនួន ​៣៣ បន្ទាប់ពី​មានការ​ព្រមព្រៀង​ប្រគល់​មក​ប្រទេស​កំណើត​វិញ​ពី​សំណាក់​គ្រួសារ​មួយ នៅ​សហរដ្ឋអាមេរិក​ដែល​ក្រសួង​វប្បធម៌ និង​វិចិត្រ​​សិល្បៈ​បាន​បញ្ជាក់ថា នេះ​ជា​លទ្ធផល​នៃ​កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ​ជាច្រើន​ឆ្នាំ រវាង​ក្រុមការងារ​កម្ពុជា និង​រដ្ឋាភិបាល​សហរ​ដ្ឋ​អាមេរិក​។​

​យោងតាម​សេចក្តី​ជូន​ព័ត៌មាន របស់​ក្រសួង​វប្បធម៌ និង​វិចិត្រ​​សិល្បៈ នៅ​ថ្ងៃទី ​១៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ​ ២០២៣​ ឱ្យដឹងថា សមុច្ច័យ វត្ថុ​បុរាណ​ខ្មែរ​ដ៏​ល្អ​ឯក​មួយចំនួនទៀត នឹងត្រូវ​បញ្ជូន​ត្រឡប់មក​កម្ពុជា​វិញ​។ សេចក្តី​ជូន​ព័ត៌មាន​បន្តថា ព្រឹត្តិការណ៍​ដ៏​សំខាន់​នេះ គឺជា​លទ្ធផល​នៃ​កិច្ច​សហ​ប្រតិ​ប​ត្តិ​ការ​ជាច្រើន​ឆ្នាំ​រវាង​ក្រុម​ការ​ងារ​កម្ពុជា និង​រដ្ឋាភិបាល​សហ​​រដ្ឋ​អាមេរិក ដោយ​អនុលោម​តាម អនុស្សរណៈ​នៃ​ការយោគយល់​គ្នា​រវាង​រាជរដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា និង​រដ្ឋាភិបាល​សហរ​ដ្ឋ​អាមេរិក ដែល​បាន​បន្ត​សុពលភាព​កាល​ខែសីហា ឆ្នាំ​ ២០២៣ ​ថ្មីៗ​នេះ​។​

​រដ្ឋាភិបាល​សហរដ្ឋអាមេរិក តាមរយៈ​ការិយាល័យ​រដ្ឋអាជ្ញា​ប្រចាំ​សង្កាត់​ភាគខាងត្បូង​នៃ​ក្រុង​ញូវយ៉ក (USAO-SDNY​ និង​ការិយាល័យ​ស៊ើបអង្កេត​សន្តិសុខ​មាតុភូមិ (HSI) បាន​ឈានដល់​កិច្ចព្រមព្រៀង​ជាមួយ​អ្នកកាន់កាប់​សមុច្ច័យ​ឯកជន គឺ​គ្រួសារ Lindemann ទាក់ទង​នឹង​វត្ថុ​បុរាណ​ខ្មែរ​ចំនួន​៣៣​។ ការិយាល័យ HSI សហការ​ជា​​មួយ USAO-SDNY បាន​ដកហូត​រូបចម្លាក់​ទាំងនេះ​ពី​គ្រួសារ​ខាងលើ​។ នេះ​បើតាម​ក្រសួង​វប្បធម៌​។​

​វត្ថុ​បុរាណ​ទាំងនោះ​រួមមាន​៖ បដិមា​ព្រះ​វិស្ណុ​ផ្ទុំ និង​បដិមា​អឌ្ឍ​នារី​ស្វរ​/​អធ៌​នារី​ស្វរ (១​ចំ​ហៀ​ង​ជា​ភេទ​ប្រុស និង​ ១ ​ចំ​ហៀ​ង​ជា​ភេទ​ស្រី​)​ ដែល​គេ​ជឿ​ជាក់​ថា មាន​ប្រភព​មកពី​ប្រាសាទ​ក្រចាប់ ស្ថិតក្នុង​អតីត​រាជធានី​កោះ​កេរ​។ យោងតាម​សាក្សី​បានឱ្យដឹងថា រូបចម្លាក់​ទាំងនេះ​ត្រូវបាន​លួច​យកចេញ​ក្នុង​ទសវត្សរ៍​ ១៩៩០ ជា ប្រាសាទ​តែមួយ ដែល​តម្កល់​បដិមា​ព្រះ​ឥសូរ និង​ព្រះ​ស្កន្ទ និង​បដិមា​ព្រះ​ស្កន្ទ​គង់​លើ​ក្ងោក​។ ក្នុងចំណោម​វត្ថុ​បុរាណ​ដែល​ប្រគល់​មកវិញ​នេះ ក៏មាន​ចម្លាក់​ទេព ១​ អង្គ ដែល​គេ​ជឿថា ជា​បដិមា ព្រះ​ធ្រ​ស្ថ​ទ្យុ​មន៍ (​មេទ័ព​នៃ​ប​ណ្ឌ​ព​ក្សត្រ​) ដែល មាន​ប្រភព​មកពី​ប្រាសាទ​ចិន ក្នុង​រមណីយដ្ឋាន​ប្រាសាទ​កោះ​កេរ​។​

​លោក ភឿង ស​កុ​ណា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួង​វប្បធម៌ និង​វិចិត្រសិល្បៈ បាន​លើកឡើងថា រាជ​រដ្ឋា​ភិ​បាល​កម្ពុជា​កោតសរសើរ​ដល់​គ្រួសារ Lindemann ដែល​បាន​ទទួលស្គាល់ថា សម្បត្តិ​វប្ប​ធម៌​របស់​កម្ពុជា​ដែល​ខ្លួន​កំពុង​កាន់កាប់ បានមក​ដោយ​មិន​ស្របច្បាប់ ហើយ​ស្ម័គ្រចិត្ត​ប្រគល់​សម្បត្តិ​វប្បធម៌​ទាំងនេះ ត្រឡប់មក​កម្ពុជា​វិញ ដែលជា​ម្ចាស់​កម្ម​សិទ្ធ​ស្របច្បាប់​។

លោកស្រី​មានប្រសាសន៍ថា​៖ «​ការប្រគល់​មកវិញ​នេះ គឺជា​គំរូ​ដ៏​ល្អ​មួយ​ដល់​សារមន្ទីរ និង​អ្នកកាន់កាប់​សមុច្ច័យ​ឯកជន​ផ្សេងទៀត ដែល​កម្ពុជា​ធ្លាប់​ជូនដំណឹង ដើម្បី​បន្ត​ប្រគល់​មកវិញ​នូវ​សម្បត្តិ​វប្បធម៌​ជាតិ​របស់​យើង​»​។

​រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួង​វប្បធម៌ បានបង្ហាញ​សេចក្តីរំភើប​ក្រៃលែង ដែល​ស្នាដៃ​ដ៏​ល្អ​ឯក​ទាំងនេះ​ត្រូវបាន​ប្រគល់​មកវិញ បន្ទាប់ពី​កិច្ច​សហការ​រវាង​រដ្ឋាភិបាល​នៃ​ប្រទេស​ទាំង​ ២ និង​ការខិតខំ​​ប្រឹងប្រែង​អស់​រយៈពេល​ជាង​ ៣ ​ឆ្នាំ​មក​។ លោកស្រី​បាន​បញ្ជាក់ថា​៖ «​ការបញ្ជូន​ត្រឡប់មកវិញ​នេះ បង្ហាញ​ជាថ្មី​ម្ដងទៀត​ពី​ការ​​ប្តេជ្ញាចិត្ត​របស់​កម្ពុជា ក្នុង​ការបន្ត​ស្វែងរក និង​នាំយក​មកវិញ​នូវ​ព្រលឹង​ដូនតា ដែល​បាន​ចាក​ចេញពី​មាតុភូមិ​កន្លងមក​។ ខ្ញុំ​ក៏​សូម​ថ្លែងអំណរគុណ​ដល់​គ្រួសារ Lindemann ដែល​បានសម្រេច​​ចិត្តជា​ប្រវត្តិសាស្ត្រ ក្នុងការ​ប្រគល់​ស្នាដៃ​ដ៏​ល្អ​ឯក​ទាំងនេះ​ត្រឡប់មក​កម្ពុជា​វិញ​»​។

​លោកស្រី​រដ្ឋ​មន្ត្រី​បានលើកឡើង​ថា ការបញ្ជូន​ត្រឡប់មកវិញ​នូវ​សម្បត្តិ​បេ​តិក​ភណ្ឌ​វប្បធម៌​ទាំងនេះ បានរួម​ចំណែក​យ៉ាងសំខាន់​ដល់​ការ​ផ្សះផ្សា និង​ព្យាបាល​របួស​ផ្លូវចិត្ត​របស់​ប្រជាជន​កម្ពុជា ដែល​បាន​ឆ្លងកាត់​សង្គ្រាមស៊ីវិល​រាប់​ទសវត្សរ៍ និង​រងគ្រោះ​ដ៏​ឈឺ​ចាប់ពី​សោកនាដកម្ម​នៃ​អំពើ​ប្រល័យពូជសាសន៍​ខ្មែរក្រហម​។

​យោងតាម​សេចក្តីប្រកាស​​ព័ត៌មាន​ពី​ក្រសួងយុត្តិធម៌​អាមេរិក ចុះ​ថ្ងៃទី​ ១២ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ​ ២០២៣ បាន​លើកឡើងថា វត្ថុ​បុរាណ​ទាំង​នេះ​ត្រូវបាន​ប្រគល់​មក​កម្ពុជា​វិញ​នៅ​ថ្ងៃទី​ ១១ ខែកញ្ញា ហើយ​ពិធី​អបអរសាទរ​ការធ្វើ​មាតុភូមិ​​និវត្តន៍​នឹងធ្វើ​ឡើង​នៅក្នុង​ប្រទេស​​កម្ពុជា​នៅពេល​ក្រោយ​។​

​មេធាវី​អាមេរិក លោក Damian Williams បាន​ថ្លែង​តាមរយៈ​សេចក្តី​ប្រកាសថា​៖ «​អស់​រយៈ​​ពេល​ជាច្រើន​ទសវត្សរ៍​មកនេះ កម្ពុជា​បាន​រងគ្រោះ​ក្រោម​កណ្ដាប់​​ដៃ​របស់​ពួក​ឈ្មួញ​ជួញដូរ​វត្ថុ​សិល្បៈ​ដែល​គ្មាន​សីលធម៌ និង​ពួក​ចោរលួច ដែល​បាន​ជួញដូរ​ទ្រព្យសម្បត្តិ​វប្បធម៌​ទៅកាន់​ទីផ្សារ​សិល្បៈ​អាមេរិក​»​។

លោក​បន្តថា កិច្ចព្រមព្រៀង​ជា​ប្រវត្តិ​សាស្ត្រ​នេះ កំណត់​ក្របខ័ណ្ឌ​សម្រាប់​ការបញ្ជូន​ត្រឡប់មកវិញ​នូវ​វត្ថុ​វប្បធម៌ ដើម្បី​គាំទ្រ​ដល់​អនុ​ស្សរណៈ​នៃ​ការយោគយល់​គ្នា​រវាង​អាមេរិក និង​កម្ពុជា ហើយ​លោក​ក៏​អរគុណ​ដល់​ក្រុមគ្រួសារ Lindemann សម្រាប់​កិច្ច​សហ​ប្រតិ​ប​ត្តិ​ការ និង​ជំនួយ​របស់​ពួកគេ ក្នុង​ការធ្វើ​មាតុភូមិនិវត្តន៍​វត្ថុ​បុរាណ​ទាំងនេះ​មក​កម្ពុជា​វិញ​៕