អ្នកចូលរួមក្នុងពិធីសម្ពោធឱ្យប្រើប្រាស់ «វចនានុក្រមខ្មែរ» ឆ្នាំ ២០២២ នៅថ្ងៃទី ២៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២៣។ រូបថត រាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា
ភ្នំពេញៈ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានប្រកាសដាក់សម្ពោធឱ្យប្រើប្រាស់ «វចនានុក្រមខ្មែរ» ឆ្នាំ ២០២២ ដែលត្រូវបានបោះពុម្ពជាសៀវភៅ និងជាទម្រង់ឌីជីថលដែលអាចប្រើប្រាស់បាននៅលើទូរស័ព្ទដៃ និងកុំព្យូរទ័រដែលរៀបចំដោយក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ។
ពិធីសម្ពោធវចនានុក្រមនេះ ធ្វើឡើងនាព្រឹកថ្ងៃទី ២៥ ខែកញ្ញា នៅរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាក្រោមអធិបតីភាពលោក វង្ស៊ី វិស្សុត ឧបនាយករដ្ឋមន្ដ្រីប្រចាំការ រដ្ឋមន្ដ្រីទទួលបន្ទុកទីស្ដីការគណៈរដ្ឋមន្ដ្រី, លោក សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងលោក ហ៊ាន សុខុម ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ នៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា រួមនឹងមន្រ្តីពាក់ព័ន្ធជាច្រើនរូបទៀត។
លោក ហ៊ាន សុខុម បានធ្វើបទបង្ហាញពីដំណើរការ នៃការរៀបចំវចនានុក្រមខ្មែរ ដោយលោកលើកឡើងថា ការរៀបចំធ្វើឡើងនូវវចនានុក្រមខ្មែរនេះ មានរយៈពេល ៥ ឆ្នាំ (២០១៨-២០២២) និងមានសមាសភាពពីគណៈកម្មការជាតិរៀបចំវចនានុក្រម ចំនួន ៦៥ អង្គ/នាក់ ដែលជាបញ្ញវន្ដគ្រប់វ័យ ព្រឹទ្ធាចារ្យ និងព្រះសង្ឃ ដែលមានជំនាញភាសាវិទ្យា អក្សរសាស្ដ្រ ប្រវត្តិសាស្ដ្រ សេដ្ឋកិច្ច ជាដើម។
ភាសាតែងតែមានការវិវត្តជានិច្ច ក្នុងរយៈកាលជាងកន្លះសតវត្សរ៍គិតពីការបោះពុម្ពផ្សាយវចនានុក្រមខ្មែរគ្រាទី៥ ឆ្នាំ ១៩៦៧-១៩៦៨ រហូតមកទល់នឹងពេលនេះ ពាក្យជាច្រើន នៅមិនទាន់បានបំពេញបន្ថែមក្នុងវចនានុក្រមនៅឡើយ។ ដូច្នេះការរៀបចំធ្វើបច្ចុប្បន្នកម្មវចនានុក្រមខ្មែរ ត្រូវធ្វើជាបន្តបន្ទាប់គ្មានទីបញ្ចប់។
លោកបានលើកឡើងទៀតថា ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងតម្រូវការរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ភាសាខ្មែរផង និងដើម្បីស្របទៅតាមស្ថានភាពរបស់សង្គមខ្មែរ និងពិភពលោក ជាពិសេសក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច វិទ្យាសាស្រ្ត ព័ត៌មានវិទ្យាក្នុងបរិបទសកលភាវូបនីយកម្មនេះផងដែរ។ ការរៀបចំធ្វើវចនានុក្រមនេះ គឺជាការបន្តការយកចិត្តទុកដាក់ ស្រឡាញ់ និងថែរក្សាបុព្វស្នាដៃបុរសគ្រប់ជំនាន់ និងបណ្តាបញ្ញវន្តទូទៅ ជាពិសេសពីអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីលោក ហ៊ុន សែន។
ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរបញ្ជាក់ថា៖ «វចនានុក្រមនេះត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយតាមរយៈការបោះពុម្ពជាសៀវភៅ និងជាទម្រង់ឌីជីថល ហើយការបង្កើតជាទម្រង់ឌីជីថលបែបនេះ ធ្វើឱ្យចំណេញពេលវេលា ងាយស្រួលក្នុងការប្រើប្រាស់ផ្សព្វផ្សាយបានទូលំទូលាយ ជាពិសេសងាយស្រួលធ្វើបច្ចុប្បន្នកម្មពាក្យថ្មីបន្ថែមទៀត។ ពាក្យដែលមានក្នុងវចនានុក្រមខ្មែរនេះមានចំនួនសរុប ៤៤ ៦៩៧ ពាក្យ ក្នុងនោះ ការដាក់ជាមេពាក្យ មានចំនួន ៣១ ០៧៣ ពាក្យ»។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ការរៀបចំវចនានុក្រមគឺក្នុងគោលដៅធ្វើបច្ចុប្បន្នកម្ម និងទំនើបកម្មវចនានុក្រមខ្មែរសម្រាប់សុខដុមនីយកម្មក្នុងការប្រើប្រាស់ភាសាខ្មែរ។ គោលការណ៍នៃការធ្វើបច្ចុប្បន្នកម្មវចនានុក្រមខ្មែរគឺត្រូវរក្សាទម្រង់ដើម»។
ក្រុមការងារបានខិតខំប្រឹងប្រែងប្រមូលពាក្យពេចន៍ទៅតាមលំដាប់ នៃពេលវេលា ក្នុងឯកសារសរសេរនានា និងទៅតាមវិស័យ នៃការប្រើប្រាស់ពាក្យ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ ក្រុមការងារបានបង្កើតនូវទិន្នន័យពាក្យខ្មែរដែលមាននៅក្នុងវចនានុក្រមកន្លងមក រួមទាំងពាក្យថ្មីៗទៀត មករក្សាទុកបញ្ចូលគ្នាសម្រាប់ជាឃ្លាំងរក្សាទុក ដែលអាចប្រើជាប្រយោជន៍ផ្សេងទៀត តាមតម្រូវការ។
ក្នុងការធ្វើបច្ចុប្បន្នកម្មវចនានុក្រមនេះដែរ លោក ហ៊ាន សុខុម លើកឡើងថា មានការជួបបញ្ហាប្រឈមមួយចំនួនដូចជា បញ្ហាធនធានមនុស្សមានកម្រិត ពេលវេលាមានកំណត់ ការរីករាលដាលនៃមេរោគកូវីដ១៩ ក៏ដូចជាខ្វះខាតខាងបច្ចេកទេសជាដើម។
ជាមួយគ្នានេះ លោក វង្ស៊ី វិស្សុត ក៏បានថ្លែងកោតសរសើរចំពោះរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា និងក្រុមប្រឹក្សាជាតិភាសាខ្មែរ ជាពិសេសគណៈកម្មការរៀបចំវចនានុក្រមដែលបានចូលរួមដោយផ្ទាល់ និងប្រយោល ដើម្បីធ្វើឱ្យអក្សរសាស្ត្រជាតិខ្មែរមានតម្លៃជាប្រវត្តិសាស្ត្រ អាចបញ្ចេញជារូបរាងឡើងជាស្ថាពរ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ការធ្វើបច្ចុប្បន្នកម្ម និងទំនើបកម្មវចនានុក្រមខ្មែរ គឺជាការចាំបាច់ និងបន្ទាន់ ដើម្បីឱ្យអ្នកប្រើភាសា និងអក្សរសាស្ដ្រខ្មែរ មានសំណេរ អំណាន លើនិយមន័យគ្រប់គ្រាន់ សម្រាប់អ្នកប្រើប្រាស់»។
ក្នុងយុគសម័យបដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្ម ៤.០ ក៏ទាមទារឱ្យភាសាជាតិ មានការវិវត្ត និងរីកចម្រើនដែរ តាមរយៈការបង្កើតពាក្យពេចន៍ឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់ និងសម្បូរបែប ដើម្បីឆ្លើយតបឱ្យបានទាន់ពេល និងប្រសិទ្ធភាព តាមតម្រូវការអ្នកប្រើប្រាស់។
លោក វង្សី វិស្សុត បញ្ជាក់ថា ៖ «ភាសា និងអក្សរសាស្ដ្រជាតិ គឺជាផ្នែកមួយនៃវប្បធម៌ អត្តសញ្ញាណ និងដួងព្រលឹងជាតិ ដូច្នេះការរៀបចំវចនានុក្រមខ្មែរ ឆ្នាំ ២០២២ ពិតជាឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការចំពោះមុខ ចាំបាច់ និងបន្ទាន់ ក្នុងការអភិវឌ្ឍ និងអភិរក្សភាសាជាតិ ដែលធ្វើឱ្យសង្គមជាតិកាន់តែមានភាពរឹងមាំ»។
ជាមួយគ្នានោះដែរ លោក សុខ ទូច ប្រធានរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ក៏បានថ្លែងដែរថា រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា ត្រូវបានបង្កើតឡើងវិញ និងមានដំណើរការចាប់ពីថ្ងៃទី ២៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ១៩៩៩ ហើយត្រូវបានរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ចាត់ទុកជា «ធនាគារខួរក្បាលរបស់ជាតិ» ដោយស្ថាប័ននេះបានប្រមូលផ្ដុំនូវបញ្ញវន្ដជាច្រើនរបស់ជាតិ ដើម្បីបម្រើការងារក្នុងវិស័យស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ដ្រ។
លោកបានបន្ដថា៖ «ក្នុងបេសកកម្មរយៈពេលជាង ២០ ឆ្នាំមកនេះ រាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បានសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងស្វែងរកធាតុចូលយ៉ាងច្រើន ជូនដល់រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក៏ដូចជា ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ហើយបានបង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយស្ថាប័នស្រាវជ្រាវ និងសាកលវិទ្យាល័យជាតិ និងអន្ដរជាតិជាបន្ដបន្ទាប់ ជាមួយប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ាន និងអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក»។
សូមរំឭកដែរថា វចនានុក្រុមខ្មែរ ត្រូវបានបោះពុម្ពលើកដំបូងបំផុតកាលពីឆ្នាំ ១៩៦៧-១៩៦៨ ដែលសាធារណជនខ្មែរនានា តែងស្គាល់និងហៅថា «វចនានុក្រម សម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត»។
វចនានុក្រមនេះ ជាការផ្សាយរបស់ពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ ដែលជាវចនានុក្រមខ្មែរ បាននិងកំពុងប្រើប្រាស់ជាផ្លូវការរហូតមកដល់បច្ចុប្បន្ន ហើយសមិទ្ធផល «វចនានុក្រមខ្មែរ»ឆ្នាំ២០២២ ដែលត្រូវប្រកាសឱ្យប្រើប្រាស់នាពេលនេះក៏ពិតមែន តែវចនានុក្រមសម្ដេចព្រះសង្ឃរាជ ជួន ណាត នៅតែមានតម្លៃក្នុងការប្រើប្រាស់ដដែល៕
