ភ្នំពេញៈ កម្ពុជាដែលធ្លាប់ជាប្រទេសទទួលកងកម្លាំងរក្សាសន្តិភាពរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិក្នុងសម័យអន្តរកាលអ៊ុនតាក់ (UNTAC) ក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៩០ បានប្រែក្លាយជាប្រទេសបញ្ជូនកងកម្លាំងរក្សាសន្តិភាពក្រោមឆត្រ UN ដ៏សកម្មទៅកាន់បណ្តាប្រទេសផ្សេងៗនៅអាហ្រ្វិក មជ្ឈិមបូពា និងអឺរ៉ុប។
លើសពីនេះកម្ពុជានៅតែបន្តការប្តេជ្ញាចូលរួមបេសកកម្មរក្សាសន្តិភាពបន្តទៀតនៅពេលមានតម្រូវការពី UN ខណៈដែលនៅឆ្នាំ ២០២៤ កម្ពុជាគ្រោងបញ្ជូនកងកម្លាំងរក្សាសន្តិភាពប្តូរវេនប្រមាណ ៦០០ បន្ថែមទៀតទៅកាន់ប្រទេសចំនួន ៣។
ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០០៦ កម្ពុជាបានបញ្ជូនកងរក្សាសន្តិភាពចំនួនជាង ៩ ពាន់នាក់ ទៅបំពេញបេសកកម្មរបស់ UN ក្នុងប្រទេសចំនួន ៩ រួមមាន ស៊ូដង់ ស៊ូដង់ខាងត្បូង លីបង់ អាហ្រ្វិកកណ្តាល ស៊ីរី សាយប្រឹស ម៉ាលី ឆាដ និងយ៉េមែន។ បច្ចុប្បន្នកម្ពុជាមានកម្លាំងនៅក្នុងប្រព័ន្ធត្រៀមជាស្រេចរបស់ UN ហើយការមានកងកម្លាំងនៅក្នុងប្រព័ន្ធត្រៀមជាស្រេចនេះគឺដើម្បីនៅពេលមានតម្រូវការពី UN កម្ពុជាអាចចល័តកងកម្លាំងទាំងនេះបានភ្លាមៗ។
លោកស្រី កុសល ម៉ាលីនដា អ្នកនាំពាក្យមជ្ឈមណ្ឌលជាតិគ្រប់គ្រងកងកម្លាំងរក្សាសន្តិភាពបានប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ថា ក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ នេះ កម្ពុជាគ្រោងបន្តបញ្ជូនកងកម្លាំងរក្សាសន្តិភាពទៅកាន់ប្រទេសលីបង់ចំនួន ១៨៤ នាក់ អាហ្រ្វិកកណ្តាលមាន ២ កង ក្នុងនោះកងវិស្វកម្មមានចំនួន ២៤៤ នាក់ និងកងកម្ទេចគ្រាប់មិនទាន់ផ្ទុះ (EOD) ចំនួន ៩៨ នាក់ និងប្រទេសស៊ូដង់ខាងត្បូងចំនួន ៧៣ នាក់ លើកលែងតែប្រទេសម៉ាលី ដោយសារបេសកកម្មត្រូវបានបិទបញ្ចប់។
ចំពោះការបំពេញភារកិច្ចរបសកងកម្លាំងមួកខៀវកម្ពុជានៅក្នុងប្រទេសទាំងនោះ លោកស្រីបញ្ជាក់ថា សម្រាប់កងអាវុធហត្ថនឹងបំពេញភារកិច្ចជាតម្រួតសណ្តាប់ធ្នាប់ កងវិស្វកម្មនៅអាហ្រ្វិកកណ្តាលដែលក្នុងនោះមានវិស្វកម្មពហុជំនាញពាក់ព័ន្ធនឹងការកម្ទេចគ្រាប់មិនទាន់ផ្ទុះនៅក្នុងកងវិស្វកម្មនេះ។
កងវិស្វកម្មក្រៅពីធ្វើការឈូសឆាយផ្លូវក៏មានការជួយសាងសង់បន្ទាយស្នាក់នៅរបស់មន្ត្រីអង្គការសហប្រជាជាតិ ក៏ដូចជាបណ្តាប្រទេសបរិច្ចាគកងកម្លាំង ហើយមានការជីកអណ្តូងទឹកស្អាតផងដែរ។ ដោយឡែក កងកម្ទេចគ្រាប់មិនទាន់ផ្ទុះនៅអាហ្រ្វិកកណ្តាលគឺចូលរួមក្នុងសកម្មភាពកម្ទេចគ្រាប់មិនទាន់ផ្ទុះ។
ចំពោះបញ្ហាប្រឈមក្នុងពេលបំពេញការងាររបស់កងកម្លាំង លោកស្រីកុសល ម៉ាលីនដា បានបញ្ជាក់ថា៖«ក្រឡេកមើល លីបង់ បច្ចុប្បន្ន ដោយសារតែជម្លោះរវាងអ៊ីស្រាអែល និងហាម៉ាស់ (Hamas) ហ្នឹងមិនជាពាក់ព័ន្ធដោយផ្ទាល់ទេ ប៉ុន្តែគ្រាន់តែថា យើងបង្កើនការប្រុងប្រយ័ត្នអ៊ីចឹងណា៎! ប្រសិនជា ដូចថា មានការបាញ់ផ្លោងតទៅតមក UN ជាទូទៅ គឺគាត់ប្រកាសអាសន្នឱ្យកម្លាំងយើងចូលក្នុងជម្រកសុវត្ថិភាព។ បើនិយាយទៅយើងទទួលបានព័ត៌មានពីអង្គការសហប្រជាជាតិទាន់ពេលវេលាដែរក្នុងការការពារខ្លួន»។
លោកស្រី ម៉ាលីនដា រៀបរាប់បន្ថែមថា៖ «គ្រាន់តែថា បើនៅអាហ្រ្វិកកណ្តាល អ្វីដែលយើងប្រឈមហ្នឹងដូចជាគ្រុនចាញ់ ជំងឺឆ្លងអីផ្សេងៗទៀត។ ភាគច្រើនកម្លាំងយើងនៅអាហ្រ្វិកកណ្តាលគាត់ត្រូវធ្វើដំណើរឆ្ងាយដែរក្នុងការជួយគាំទ្រខាងបេសកកម្មហ្នឹង។ អ៊ីចឹង ភាគច្រើន ដូចជាគាត់ប្រឈមជាមួយក្រុមប្រដាប់អាវុធ ដែលពេលខ្លះគាត់ដូចថា កាត់ដើមឈើផ្តួលរំលំក្នុងការរារាំងមិនឱ្យកងកម្លាំងរក្សាសន្តិភាពធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់។ នេះមិនមែនតែកម្ពុជាទេណា៎! ប៉ុន្តែទូទៅគឺកម្លាំងរក្សាសន្តិភាពអង្គការសហប្រជាជាតិហ្នឹងគឺគាត់ទប់ស្កាត់ដូចថា មិនឱ្យធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់តំបន់ដែលគាត់គ្រប់គ្រង និងកាន់កាប់។ អ៊ីចឹងវាប្រឈមនឹងបែបហ្នឹង»។
លោកស្រីបានលើកឡើងថា ពាក់ព័ន្ធនឹងការចូលរួមបេសកកម្ម UN គឺរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានប្រកាសប្តេជ្ញាបន្តចូលរួមនៅពេលដែលមានតម្រូវការ ដែលបច្ចុប្បន្នកម្ពុជាមានកម្លាំងនៅក្នុងប្រព័ន្ធត្រៀមជាស្រេចរបស់ UN គឺ ១ កងវិស្វកម្មពហុជំនាញ ១ កងអាវុធហត្ថ ១ កងកម្ទេចគ្រាប់មិនទាន់ផ្ទុះបោសសម្អាតមីន ១ កងវិស្វកម្មស្ពានបណ្តែតទឹក និងលើគោក។
អ្នកនាំពាក្យរូបនេះបន្ថែមថា កម្ពុជាមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការល្អជាមួយ UN និងប្រទេសបរិច្ចាគកងកម្លាំងហើយការចូលរួមរបស់កម្ពុជាក្នុងការបញ្ជូនកងកម្លាំងរក្សាសន្តិភាពនេះ គឺកម្ពុជាទទួលបានការទទួលស្គាល់ពីមជ្ឈដ្ឋានជាតិ និងអន្តរជាតិ ជាពិសេសការកោតសរសើរពីមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់របស់ UN ផង ក៏ដូចជាបណ្តាប្រទេសបរិច្ចាគកងកម្លាំងដែលកម្ពុជាឈរជើងជាមួយ។
លោកស្រី កុសល ម៉ាលីនដា បញ្ជាក់ថា ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការចូលរួមនេះកងកម្លាំងរក្សាសន្តិភាពរបស់កម្ពុជាមានជំនាញ និងចំណេះដឹងពិតប្រាកដ ជាពិសេសខាងផ្នែក IED នេះ ដែលទទួលបានការកោតសរសើរពីការចូលរួមបេសកកម្មនៅប្រទេសម៉ាលី។ មួយវិញទៀតប្រទេសកម្ពុជា ធ្លាប់ជាប្រទេសដែលទទួលកម្លាំងរក្សាសន្តិភាពបានប្រែក្លាយជាប្រទេសដែលបញ្ជូនកងកម្លាំងដោយសារកម្ពុជាទទួលបានសុខសន្តិភាពពេញលេញក្រោមការដឹកនាំរបស់អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា លោក ហ៊ុន សែន ហើយកម្ពុជាក៏បានចែករំលែកពីសន្តិភាពទៅកាន់បណ្តាប្រទេសផ្សេងៗទៀត។
លោកស្រីបន្ថែមទៀតថា៖ «អ៊ីចឹងយើងទទួលបានការកោតសរសើរពីប្រទេសផ្សេងៗទៀត ដោយសារយើងធ្លាប់ទទួលបេសកកម្ម ប៉ុន្តែយើងប្រែក្លាយជាប្រទេសដែលមានលទ្ធភាពក្នុងការបញ្ជូនកងកម្លាំងចូលរួមវិញ ហើយមួយទៀត អង្គការសហប្រជាជាតិកោតសរសើរយើងពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការចូលរួមរបស់នារីកម្ពុជា ដោយសារយើងបានផ្តល់ការហ្វឹកហ្វឺន ហើយយើងបានលើកកម្ពស់បង្កើនការចូលរួមរបស់នារីហ្នឹងគឺថា បានទៅតាមតម្រូវការរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ហើយរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក៏បានប្តេជ្ញាបន្តពង្រីកការចូលរួមរបស់នារីយើងនៅក្នុងតំបន់បេសកកម្មផងដែរ។ អ៊ីចឹងពាក់ព័ន្ធនឹងចំណេះជំនាញអីគឺយើងទទួលបានការកោតសរសើរជាបន្តបន្ទាប់»។
ដោយប្តេជ្ញាជំរុញសមភាពយេនឌ័រ កម្ពុជាគ្រោងនឹងបង្កើនចំនួនកងកម្លាំងនារីរក្សាសន្តិភាពរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិឱ្យបាន ២០ ភាគរយគិតត្រឹមឆ្នាំ ២០២៤។
លោកស្រី Melissa Brown ឧបការីរងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេសសហរដ្ឋអាមេរិក បានថ្លែងកាលពីថ្ងៃទី ១៥ ខែធ្នូ ក្នុងអំឡុងទស្សនកិច្ចរបស់លោកស្រីនៅកម្ពុជាថា វាពិតជាគួរឱ្យចាប់អារម្មណ៍ណាស់ដែលបានឃើញកម្ពុជាដើរតួនាទីនៅលើឆាកអន្តរជាតិតាមរយៈកងរក្សាសន្តិភាព និងធ្វើជាគំរូដ៏ល្អដល់ប្រទេស
មួយចំនួនទៀត។
ឆ្លើយតបនឹងសំណួររបស់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ក្នុងជំនួបពិភាក្សាតុមូល ជាមួយអ្នកសារព័ត៌មានដែលរៀបចំដោយស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកនៅទីក្រុងភ្នំពេញលោកស្រី Melissa បានថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំចង់ឃើញកងកម្លាំងរក្សាសន្តិភាពកម្ពុជាបន្តស្ម័គ្រចិត្តបំពេញការងារដ៏លំបាក និងការងារដ៏សំខាន់មួយចំនួនទាំងនេះ នៅជុំវិញពិភពលោកដែលនេះជាប្រភេទនៃភាពជាអ្នកដឹកនាំនៅលើឆាកអន្តរជាតិ ដែលនឹងបន្តធ្វើការដើម្បីពង្រីកបន្ថែម»។
ជាមួយគ្នានេះ លោក ចូ សូយ័រ (Jo Scheuer) អ្នកសម្របសម្រួលអង្គការសហប្រជាជាតិប្រចាំនៅកម្ពុជា បានថ្លែងអំណរគុណចំពោះកងកម្លាំងរក្សាសន្តិភាព រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងប្រជាជនកម្ពុជាដែលបានចូលរួមបុព្វហេតុរួមរបស់ពិភពលោក ដើម្បីសម្រេចបានសន្តិភាព។
សារថ្លែងអំណរគុណលោក ចូ សូយ័រ ដែលបានបង្ហោះលើហ្វេសប៊ុក UN ប្រចាំកម្ពុជានាថ្ងៃទី ២០ ខែធ្នូ ធ្វើឡើងក្រោយពីកងកម្លាំងមួកខៀវកម្ពុជាចំនួន ៣៤៦ នាក់ដែលបានបំពេញបេសកកម្មរក្សាសន្តិភាពនៅម៉ាលី និងស៊ូដង់ខាងត្បូងបានធ្វើមាតុភូមិនិវត្តន៍មកកាន់ប្រទេសកម្ពុជាវិញ កាលពីថ្ងៃទី ១៨ ខែធ្នូ។
កម្ពុជាបានចូលជាសមាជិក UN ក្នុងឆ្នាំ ១៩៥៥ គឺរយៈពេល៩ឆ្នាំក្រោយ UN ត្រូវបានបង្កើតក្នុងឆ្នាំ ១៩៤៥ ក្រោយសង្គ្រាមលោកលើកទី ២ ត្រូវបានបញ្ចប់។ កម្ពុជាចូលជាសមាជិក UN រហូតមកដល់ពេលនេះមានរយៈពេល ៦៨ ឆ្នាំហើយ។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ក្នុងឱកាសខួប ៦៨ឆ្នាំ ដែលកម្ពុជាបានចូលជាសមាជិក UN កាលពីថ្ងៃទី ១៤ ធ្នូ បានលើកឡើងថា បន្ទាប់ពីកម្ពុជាបានចូលជាសមាជិក UN កម្ពុជាបានចូលរួមយ៉ាងសកម្មនៅក្នុងសកម្មភាពថែរក្សាសន្តិភាព ស្ថិរភាពដែលក្នុងរយៈពេលកន្លងទៅនេះ កម្ពុជាបានបញ្ជូនកងទ័ពមួកខៀវទៅក្រៅប្រទេសជាច្រើននាក់ផងដែរ ក្នុងនោះមានទាំងកងទ័ពជាស្ត្រីទាំងទ័ពបុរស ទៅកាន់ប្រទេសមួយចំនួន។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានបង្ហោះសារក្នុងបណ្តាញសង្គមថា៖ «កងកម្លាំងទ័ពមួកខៀវកម្ពុជា ជាកម្លាំងជំនាញ ផ្នែកវិស្វកម្ម កម្លាំងពេទ្យកម្រិត ២ កម្លាំងបោសសម្អាតមីន កម្លាំងអាវុធហត្ថ និងកម្លាំងកម្ទេចយុទ្ធភណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះ ហើយកាលពីពេលថ្មីៗនេះ កម្ពុជាបានជាប់ជាប្រទេសនាំមុខគេដែលផ្តល់ឱកាសឱ្យនារីកងទ័ពមួកខៀវទៅចូលរួមបេសកកម្មជាលក្ខណៈអន្តរជាតិក្នុងក្របខ័ណ្ឌអង្គការសហប្រជាជាតិទៀតផង»៕