មន្ត្រីទូតចុះជួបពលករខ្មែរធ្វើការនៅកូរ៉េកាលពីខែមិថុនា២០២៣។ រូប ស្ថានទូត
ភ្នំពេញៈ ការអាចធ្វើលិខិតឆ្លងដែនបាននៅក្រៅប្រទេសដោយចាប់ផ្តើមពីឆ្នាំ ២០២៤ នេះ នៅប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង មិនត្រឹមតែបង្កលក្ខណៈងាយស្រួលចំណេញទាំងថវិកានិងពេលវេលាសម្រាប់ពលរដ្ឋខ្មែរដែលរស់នៅនិងធ្វើការនៅក្រៅប្រទេសប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងជាឱកាសសម្រាប់អ្នកដែលមានកូនតូចៗដែលពួក-គាត់ពុំទាន់មានលិខិតឆ្លងដែនក៏អាចធ្វើលិខិតឆ្លងដែនបានផងដែរ។
កញ្ញាម៉ា ស្រីនិចជាស្ត្រីអនិកជនខ្មែរ ដែលកំពុងរស់នៅកូរ៉េថ្លែងថា កាលពីមុនប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដែលរស់នៅ និងបម្រើការងារនៅកូរ៉េនៅពេលដែលលិខិតឆ្លងដែនរបស់ពួកគាត់ជិតផុតសុពលភាពគឺត្រូវទៅធ្វើនៅកម្ពុជា ដែលត្រូវចំណាយពេលវេលា និងថវិកាជាច្រើនក្នុងការធ្វើដំណើរ។ កញ្ញាថា៖«ប៉ុន្តែនៅក្នុងឆ្នាំ ២០២៤ ខែមករា បងប្អូនខ្មែរយើងគាត់អាចធ្វើលិខិតឆ្លងដែនថ្មីនៅប្រទេសកូរ៉េដោយពុំបាច់ធ្វើដំណើរទៅប្រទេសកម្ពុជាទៀតឡើយ ហើយវាក៏ជាឱកាសល្អសម្រាប់បងប្អូនដែលគាត់មានកូនតូចៗ ដែលពួកគាត់ពុំទាន់មានលិខិតឆ្លងដែន។ ពួកគាត់អាចដាក់ពាក្យស្នើសុំធ្វើលិខិតឆ្លងដែនឱ្យកូនៗរបស់ពួកគាត់បាន»។
លោកសន ខនក៏ជាពលករខ្មែរនៅកូរ៉េដែរនោះបានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ថា ការធ្វើលិខិតឆ្លងដែននៅកូរ៉េនេះនឹងផ្តល់ភាពងាយស្រួលដល់ពលរដ្ឋខ្មែរនៅកូរ៉េ ពីព្រោះបើធ្វើលិខិតឆ្លងដែននៅកម្ពុជាត្រូវចំណាយថវិកាអស់ច្រើន តែបើធ្វើផ្ទាល់នៅកូរ៉េចំណាយថវិកាអស់តិចជាង។ ខណៈដែលលិខិតឆ្លងដែនលោកនឹងផុតសុពលភាពនៅខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០២៤ «បើសិនគេធ្វើនៅហ្នឹង [កូរ៉េ] ខ្ញុំអាចធ្វើនៅហ្នឹងតទៅទៀតបាន!»។
ពលករខ្មែរម្នាក់ទៀតគឺលោក ពេជ្រ វីរៈ ដែលកំពុងបម្រើការងារនៅក្នុងប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូងផងដែរនោះថ្លែងថា សម្រាប់ការដាក់ឱ្យមានការស្នើសុំធ្វើលិខិតឆ្លងដែនថ្មីនៅក្នុងប្រទេសកូរ៉េបាននេះ គឺជារឿងមួយដែលល្អបំផុត ហើយក៏ជារឿងមួយដែលចំណេញបំផុតដល់ប្រជាពលករខ្មែរដែលកំពុងតែរស់នៅក្នុងប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង។
លោកថ្លែងថា៖ «ទី ១ គឺយើងចំណេញពេលវេលា។ យើងពុំចាំបាច់ខាតបង់ពេលវេលាក្នុងការធ្វើការ ហើយយើងក៏មិនពិបាកក្នុងការស្នើសុំថៅកែដើម្បីទៅប្រទេសកម្ពុជាក្នុងការធ្វើលិខិតឆ្លងដែនថ្មីផងដែរ។ ទី ២ គឺយើងចំណេញថវិកា។ យើងចំណេញលើថ្លៃធ្វើដំណើរហើយនិងថ្លៃចាយវាយផ្សេងៗសម្រាប់ការទៅធ្វើលិខិតឆ្លងដែននៅឯប្រទេសកម្ពុជា។ នេះគឺជារឿងមួយដែលល្អបំផុតហើយក៏ជាដំណឹងមួយដែលរីករាយបំផុត»។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះលោកស្រី ជ្រឹង បុទុមរង្សី ឯកអគ្គរាជទូតកម្ពុជាប្រចាំនៅសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ បានឱ្យដឹងថា ការចំណាយទៅធ្វើលិខិតឆ្លងដែនថ្មីនេះគឺពលករខ្មែរត្រូវទិញសំបុត្រយន្តហោះដែលមានតម្លៃចន្លោះពីប្រមាណ ៤០០ ដុល្លារដល់ ១ ០០០ ដុល្លារអាស្រ័យលើរដូវកាលហើយពេលទៅដល់កម្ពុជាវិញ ពួកគាត់ក៏ត្រូវចំណាយច្រើនផងដែរ ដូចជាចំណាយទៅលើការស្នាក់នៅ ការហូបចុក ក៏ដូចជាការចំណាយផ្សេងៗទៀត។
ជាធម្មតាការធ្វើលិខិតឆ្លងដែនមួយនៅកម្ពុជាត្រូវចំណាយអស់ប្រមាណពី ១០០ ដុល្លារទៅ ២០០ ដុល្លារតម្រូវទៅតាមសេវាធម្មតា ឬ សេវាឆាប់រហ័សដែលក្រសួងមហាផ្ទៃបានកំណត់តារាងតម្លៃជាក់លាក់។
លោកស្រីថ្លែងថា៖ «ប៉ុន្តែសម្រាប់បងប្អូនខ្មែរនៅកូរ៉េ គឺគាត់ត្រូវចំណាយអស់ច្រើនអាចពី ១ ០០០ ដុល្លារទៅ ២០០០ ដុល្លារ ដោយត្រូវរាប់បញ្ចូលទាំងការចំណាយទៅលើសំបុត្រយន្តហោះតម្លៃនៃការធ្វើលិខិតឆ្លងដែន ការស្នាក់នៅនិងហូបចុក ដោយមិនបូកបញ្ចូល opportunity cost បានន័យថា ការដែលគាត់ធ្វើដំណើរទៅរៀបចំធ្វើលិខិតឆ្លងដែននៅកម្ពុជា គឺគាត់បាត់បង់ចំណូលរបស់គាត់ក្នុងរយៈពេលដែលគាត់អត់នៅធ្វើការនៅទីនេះ ដូច្នេះហើយវាអាចច្រើនជាងអ្វីដែលខ្ញុំបានរៀបរាប់ខាងលើ។ នេះហើយជាការលំបាករបស់បងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាដែលរស់នៅ និងធ្វើការនៅកូរ៉េនេះ»។
ចាប់ពីខែមករា ឆ្នាំ ២០២៤ រាជរដ្ឋាភិបាលនឹងបើកឱ្យមានការស្នើសុំលិខិតឆ្លងដែនថ្មីនៅក្រៅប្រទេសដោយចាប់ផ្តើមពីប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូងមុនគេ ហើយនិងមានគម្រោងពង្រីកទៅកាន់បណ្តាប្រទេសផ្សេងទៀតដែលមានពលករកម្ពុជារស់នៅ និងធ្វើការច្រើនដោយមិនតម្រូវឱ្យពួកគាត់ធ្វើដំណើរមកកាន់ប្រទេសកម្ពុជាដើម្បីមកពន្យារលិខិតឆ្លងដែននោះទេ។
លោកស្រី ជ្រឹង បុទុមរង្សីបានរំឭកថា៖«យោងតាមស្ថានភាពលំបាកខាងលើ បានជានៅចុងឆ្នាំ ២០២២ នាងខ្ញុំបានធ្វើការស្នើសុំទៅសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រី តាមរយៈសម្តេចបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត ដើម្បីពិនិត្យលទ្ធភាពក្នុងការសម្រួលដល់បងប្អូនខ្មែរយើងដែលរស់នៅប្រទេសកូរ៉េ ជួយកាត់បន្ថយការលំបាកក្នុងការចំណាយពេល ថវិកា និងធនធានរបស់គាត់ដើម្បីធ្វើលិខិតឆ្លងដែន។ លោកក៏បានយល់ឃើញពីទុក្ខលំបាករបស់បងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្រៅប្រទេស ជាពិសេសនៅកូរ៉េនេះហើយលោកមានមនោសញ្ចេតនាខ្លាំងណាស់ជាមួយបងប្អូនខ្មែរយើង»។
លោកស្រីបន្ថែមថា៖ «អ៊ីចឹងហើយបានជាសម្តេចលោកអនុញ្ញាតឱ្យស្ថានទូតយើងធ្វើការពន្យារលិខិតឆ្លងដែនជូនដល់បងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋនៅកូរ៉េនេះជាលក្ខណៈបណ្តោះអាសន្នសិន ហើយនឹងពិនិត្យលទ្ធភាពក្នុងការរៀបចំជានីតិវិធីដើម្បីរកដំណោះស្រាយមួយឱ្យច្បាស់លាស់ និងយូរអង្វែងដល់បងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋនៅកូរ៉េ ក៏ដូចជានៅបណ្តាប្រទេសផ្សេងៗ»។
លោកស្រីឯកអគ្គរាជទូតរំឭកថា នៅដើមឆ្នាំ ២០២៣ ស្ថានទូតកម្ពុជាប្រចាំនៅសាធារណរដ្ឋកូរ៉េ ក៏ទទួលបានគោលការណ៍អនុញ្ញាតពីរាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងការពន្យារលិខិតឆ្លងដែនជូនដល់ពលរដ្ឋ ហើយស្ថានទូតបានរៀបចំនីតិវិធីពន្យាថលិខិតឆ្លងដែនជូនពួកគាត់។ ក្នុងរយៈពេលជិត១ឆ្នាំមកនេះស្ថានទូតបានចេញ «ពន្យារលិខិតឆ្លងដែន» ដោយឥតគិតថ្លៃជូនពួកគាត់នៅតាមតំបន់ផ្សេងៗ។
ដូចអ្វីដែលអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានសន្យាគឺលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ក្រោយពេលលោកបានទទួលការគាំទ្រជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ក្រោយការបោះឆ្នោតមកលោកបានសួរនៅក្នុងចំណុចនេះភា្លម។ «នាងខ្ញុំក៏បានលើកឡើងពីកិច្ចការងារនៃការធ្វើលិខិតឆ្លងដែនថ្មីនៅក្រៅប្រទេសនេះ។ អ៊ីចឹងទៅ លោកក៏បានសម្រេចហើយបានប្រកាសនៅខែកញ្ញាកន្លងទៅដោយជំរុញឱ្យមានការធ្វើលិខិតឆ្លងដែននៅក្រៅប្រទេស ដោយចាប់ផ្តើមពីប្រទេសកូរ៉េនេះទៅ»។
ក្នុងពិធីជួបសំណេះសំណាលជាមួយប្រជាពលរដ្ឋខ្មែររស់នៅប្រទេសជប៉ុន កាលពីថ្ងៃទី ១៦ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២៣ ក្នុងឱកាសនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលរំឭកខួបអនុស្សាវរីយ៍អាស៊ាន-ជប៉ុន លើកទី ៥០ ចាប់ពីថ្ងៃទី ១៥-១៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២៣ នៅទីក្រុងតូក្យូ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ក៏បានលើកឡើងអំពីលទ្ធភាពក្នុងការបើកឱ្យសិក្សាថាតើប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដែលនៅជប៉ុនដែលមានរយៈចម្ងាយជិតនឹងកូរ៉េថាតើពួកគាត់អាចមកធ្វើលិខិតឆ្លងដែនថ្មីនៅកូរ៉េបានដែរឬទេ។
ពាក់ព័ន្ធបញ្ហានេះលោកស្រីឯកអគ្គរាជទូតថា៖ «កិច្ចការងារនេះ ឥឡូវហ្នឹងគឺក្រសួងសាម៉ី និងក្រសួងពាក់ព័ន្ធលោកបានប្រជុំជាច្រើនលើក ហើយក៏បានត្រៀមលក្ខណៈក្នុងការធ្វើដំណើរមកកូរ៉េនេះដើម្បីរៀបចំប្រព័ន្ធស្នើសុំលិខិតឆ្លងដែនថ្មីនៅសាធារណរដ្ឋកូរ៉េនេះ នៅដើមឆ្នាំ ២០២៤»។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ថ្លែងក្នុងពេលជួបជាមួយប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនៅជប៉ុនថា ក្រៅពីពលរដ្ឋខ្មែរនៅកូរ៉េប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនៅជប៉ុនក៏អាចឡើងទៅស្នើសុំលិខិតឆ្លងដែនថ្មីនៅកូរ៉េបានផងដែរ។ សម្រាប់រយៈពេលនៃការស្នើសុំគឺ៥សប្តាហ៍នៃថ្ងៃធ្វើការនិងតម្លៃ ១១៨ ដុល្លារអាមេរិកខណៈតម្លៃនៅកម្ពុជា១០០ដុល្លារហើយ១៨ដុល្លារដែលខុសគ្នានៅកម្ពុជានេះគឺជាតម្លៃសេវាផ្ញើ។
លោកថ្លែងថា៖ «ឥឡូវរៀបចំបញ្ជូនខែ ១ [មករា ២០២៤] នេះធ្វើលិខិតឆ្លងដែននៅស្ថានទូតថ្មី។ បានន័យថា ប្រជាពលរដ្ឋយើងដែលត្រូវការធ្វើប៉ាស្ព័រថ្មីនៅកូរ៉េមិនបាច់ហោះទៅខ្មែរទៀតទេ ទៅស្ថានទូតរបស់យើងដើម្បីចុះឈ្មោះនៅទូតនៅកូរ៉េ»។
លោកកត្តា អ៊នរដ្ឋលេខាធិការ ក្រសួងការងារនិងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈថ្លែងថា ការរៀបចំធ្វើលិខិតឆ្លងដែនថ្មីនៅបរទេសនេះគឺពាក់ព័ន្ធ ៣ ក្រសួង រួមមាន ក្រសួងមហាផ្ទៃ ក្រសួងការងារ និងក្រសួងការបរទេស។
លោកថ្លែងថា៖«អ៊ីចឹងហើយបានជាសម្តេចធិបតីលោកឱ្យអនុសាសន៍ដល់ក្រសួងទាំង ៣ ហ្នឹងសហការគ្នាដើម្បីរៀបចំឱ្យមានការធ្វើប៉ាស្ព័រនៅបរទេស។ អ៊ីចឹងហើយ ក្រសួងទាំង ៣ កំពុងតែរៀបចំរចនាសម្ព័ន្ធ ក៏ដូចជាមន្ដ្រី បុគ្គលិករបស់ខ្លួន ហើយសង្ឃឹមថា ឆាប់ៗនេះនឹងអនុញ្ញាតឱ្យមានការធ្វើហើយ។
លោកជ័យ តិចអ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវការអភិវឌ្ឍសង្គម និងសេដ្ឋកិច្ចថ្លែងថា សម្រាប់ការស្នើសុំលិខិតឆ្លងដែនថ្មីនៅក្រៅប្រទេសនេះគឺចំណេញច្រើនណាស់ទៅដល់ពលករខែ្មរ។ «យើងគ្រាន់តែលើកឡើងពីសំបុត្រយន្តហោះ ឧបមាថា សំបុត្រយន្តហោះមួយ ៣០០ ដុល្លារទៅ ៥០០ ដុល្លារទៅចុះ ជាមធ្យម! ហើយគុណនឹងចំនួនប្រជាពលករយើងដែលធ្វើការនៅក្រៅប្រទេស យើងឃើញថា ចំនួននេះគឺច្រើនមែនទែន រាប់សិបលានដុល្លារ។ បើសិនជាយើងវិភាគលម្អិតទៅលើពេលវេលាចុះឡើង ពេលវេលារង់ចាំ ទៅលើថវិកា លើការខាតការងារ។ល។ គឺមានការចំណេញយ៉ាងធំធេងណាស់»៕
