ភ្នំពេញ៖ នៅក្នុងពិភពលោកដែលឧក្រិដ្ឋកម្មឌីជីថលកំពុងវិវឌ្ឍន៍យ៉ាងឆាប់រហ័ស ការប្រយុទ្ធប្រឆាំងចំពោះបទល្មើសក្លែងបន្លំ ការឆបោកតាមអ៊ីនធឺណិត និងបញ្ហាលាងលុយកខ្វក់ ពីសំណាក់អាជ្ញាធរ កាន់តែត្រូវបានពង្រឹងសមត្ថភាពកាន់តែខ្លាំង។
កម្ពុជា ជាប្រទេសមួយដែលតែងតែត្រូវបានលើកយកមកពិភាក្សាជុំវិញឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរជាតិ កំពុងរងនូវសម្ពាធពីអង្គការពាក់ព័ន្ធទាំងក្នុងស្រុកនិងអន្តរជាតិ។
លោក ទូច សុឃៈ (សុខៈ) អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ បានឱ្យដឹងថា កម្ពុជាមិនមែនជាទីទួលសុវត្ថិភាពសម្រាប់ឧក្រិដ្ឋជនគ្រប់ប្រភេទ។ កម្ពុជាបានបង្ហាញឆន្ទៈ និងកំពុងបន្ដជារៀងរហូតនូវការបង្ការ ទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាបរាល់បទល្មើសគ្រប់ប្រភេទ គ្រប់ទម្រង់ បូករួមទាំងបទល្មើសកើតឡើងក្នុងផ្ទៃប្រទេសរបស់ខ្លួន។
លោកថ្លែងថា៖ «បទល្មើសបច្ចុប្បន្ននេះ មានលក្ខណៈខុសពីមុនឆ្ងាយ ដោយសារបទល្មើសអន្ដរជាតិសម័យជាប្រភេទបទល្មើសបែបប្រពៃណី ដែលងាយស្រួលក្នុងការគ្រប់គ្រង បង្ការ ទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាប»។
លោកបានបន្ដថា៖ «យ៉ាងណាមិញ បទល្មើសសម័យឌីជីថល ឬឧស្សាហកម្ម ៤.០ នេះ គឺមានការលំបាក សូម្បីតែប្រទេសមហាអំណាចក៏ត្អូញត្អែរ ក៏ពិបាកបង្ការ ទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាបខ្លួនឯងផង ដោយកុំចង្អុលទៅបណ្ដារដ្ឋតូចតាចថា ពោរពេញទៅដោយបទល្មើសនេះ ឬបទល្មើសនោះដើម្បីលុបលាង ឬបាំងបណ្ដាបទល្មើសទាំងឡាយដែលកំពុងតែរីកសាយភាយ ឬកើតនៅក្នុងរដ្ឋរបស់ខ្លួន»។
លោកបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាមិនមែនជាជម្រកសម្រាប់ឧក្រិដ្ឋជនដូចអ្នកខ្លះបានលើកឡើងនោះទេ។
លោកថា៖ «កម្ពុជាប្ដេជ្ញាបន្តការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ខ្លួនក្នុងការបង្ការ ទប់ស្កាត់ និងប្រយុទ្ធប្រឆាំងរាល់ទម្រង់នៃឧក្រិដ្ឋកម្មអន្តរជាតិ រួមទាំងអំពើដែលកើតឡើងនៅក្នុងព្រំដែនរបស់ខ្លួន»។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃរូបនេះ បានលើកឡើងថា រាល់បទល្មើសអន្ដរជាតិទាមទារឱ្យសហការគ្នាជាទ្រង់ទ្រាយធំមួយដែលមិនអាចមើលរំលងបាន ទាំងការផ្ដល់ព័ត៌មានឱ្យគ្នា ទាំងការសហការក្នុងការបង្ក្រាប បូករួមការបង្ការ ទប់ស្កាត់ និងផ្សព្វផ្សាយដល់សមាជិករដ្ឋនីមួយៗ។
ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកស្រី មិនា ឈៀង អ្នកជំនាញការជួញដូរមនុស្ស និងបោកប្រាស់តាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត ប្រកាន់ជំហរថា កម្ពុជាគឺជាទីតាំងអំណោយផលមួយក្នុងការលាងលុយកខ្វក់។
នៅក្នុង LinkedIn កាលពីថ្ងៃទី ៧ ខែតុលា អ្នកធ្វើយុទ្ធនាការយុត្តិធម៌ព្រហ្មទណ្ឌរូបនេះ បានសរសេរសំណួរថា «ហេតុអ្វីបានជាប្រទេសកម្ពុជាជាកន្លែងលាងលុយកខ្វក់ដ៏ពេញនិយមសម្រាប់ឧក្រិដ្ឋជនចិន?»
ការស្រាវជ្រាវ និងបទបង្ហាញរបស់អ្នកស្រីដែលត្រូវបានធ្វើបទបង្ហាញនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំ Interpol នៅទីក្រុងតូក្យូ បានលើកឡើងពីកត្តាជាច្រើនដែលធ្វើឱ្យប្រទេសកម្ពុជាមានភាពទាក់ទាញចំពោះសកម្មភាពហិរញ្ញវត្ថុខុសច្បាប់។
អ្នកស្រី ឈៀង បានសរសេរថា ប្រទេសកម្ពុជាមិនមែនជាផ្នែកនៃប្រព័ន្ធរបាយការណ៍ទូទៅ (CRS) ជាក្របខ័ណ្ឌសកលដែលបង្កើតឡើងដោយអង្គការសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្ដិការ និងអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច (OECD) ដើម្បីជួយសម្រួលដល់តម្លាភាពក្នុងការដោះស្រាយហិរញ្ញវត្ថុរវាងរដ្ឋាភិបាល។
បើមិនជាប់កាតព្វកិច្ច CRS ទេ កម្ពុជានឹងក្លាយជាជម្រកសម្រាប់អ្នកដែលចង់លាក់ទ្រព្យសម្បត្តិ ជាពិសេសឧក្រិដ្ឋជនចិន។ នេះបើយោងតាមអ្នកស្រី ឈៀង ដែលអត្ថបទរបស់អ្នកស្រីត្រូវបានចុះផ្សាយក្នុងសារព័ត៌មាន Asia Financial។
អ្នកស្រីបានរៀបរាប់លម្អិតអំពីវិធីសាស្ត្រជាច្រើនដែលប្រើសម្រាប់ការលាងលុយក្នុងប្រទេសកម្ពុជា រួមទាំងការប្តូររូបិយប័ណ្ណ កាស៊ីណូ និងការជួញដូរមាស ដែលទាំងអស់នេះអាចត្រូវបានកេងប្រវ័ញ្ចដោយឧក្រិដ្ឋជនតាមអ៊ីនធឺណិត។
បញ្ហាដ៏អាក្រក់បំផុតមួយដែលអ្នកស្រី ឈៀង លើកឡើង គឺភាពងាយស្រួលដែលបុគ្គលម្នាក់ៗអាចបើកគណនីធនាគារនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបាន។
អ្នកស្រីបានសរសេរថា៖ «ជនបរទេស ជាពិសេសជនជាតិចិន អាចបើកគណនីធនាគារនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក្នុងរយៈពេលត្រឹមតែ ៣០ នាទី និងដកប្រាក់ដុល្លារយ៉ាងច្រើនដោយគ្មានការត្រួតពិនិត្យច្បាស់លាស់»។
គួបផ្សំនិងគោលនយោបាយទិដ្ឋាការពេលមកដល់របស់ប្រទេស និងបទប្បញ្ញត្តិទន់ខ្សោយលើការប្តូររូបិយប័ណ្ណបរទេស នេះធ្វើឱ្យកម្ពុជាងាយរងគ្រោះចំពោះគម្រោងការលាងលុយកខ្វក់។
លោក សុខៈ បានអះអាងថា វាជារឿងអយុត្តិធម៌ក្នុងការដាក់បន្ទុកឧក្រិដ្ឋកម្មអន្ដរជាតិមកលើប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ ដូចជាប្រទេសកម្ពុជា ដោយកត់សម្គាល់ថា សូម្បីតែប្រទេសមហាអំណាចក៏ព្យាយាមគ្រប់គ្រងការគំរាមកំហែងដែលកំពុងវិវត្តន៍ទាំងនេះដែរ។
លោកបានបន្ថែមថា កម្ពុជាតែងតែមានវិធានការបង្ការ ទប់ស្កាត់ និងបង្ក្រាបរាល់បទល្មើសអន្ដរជាតិទាំងអស់ ដោយមិនផ្ដោតលើប្រភេទបទល្មើសជាក់លាក់ណាមួយនោះទេ។ ដូច្នេះ វាមិនគួរត្រូវបានប្រើជាឧបករណ៍ភូមិសាស្ដ្រនយោបាយ ឬក៏ការប្រទាញប្រទង់គ្នាផ្នែកនយោបាយអន្ដរជាតិ ឬក៏ធ្វើបាបរដ្ឋណាមួយដែលជាគោលដៅរបស់ខ្លួន។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ការសង្កេតរបស់អ្នកស្រី ឈៀង ផ្តោតតិចទៅលើអំណះអំណាងភូមិសាស្ត្រនយោបាយ និងច្រើនទៀតលើភាពងាយរងគ្រោះជាក់ស្តែង ដែលធ្វើឱ្យប្រទេសកម្ពុជាទាក់ទាញឧក្រិដ្ឋជន។
ការស្រាវជ្រាវរបស់អ្នកស្រីបង្ហាញពីរបៀបការបោកប្រាស់ដែលដំណើរការដោយឧក្រិដ្ឋចិនកំពុងរីករាលដាលពីប្រទេសកម្ពុជាទៅកាន់ប្រទេសដែលមិនមែនជាសមាជិក CRS ផ្សេងទៀត ដូចជា មីយ៉ាន់ម៉ា ឡាវ និងសូម្បីតែឆ្ងាយទៅប្រទេសអាមេនី និងហ្សកហ្ស៊ី។
អ្នកស្រី ឈៀង បានបញ្ចប់ថា៖ «ខណៈដែលក្របខ័ណ្ឌបទប្បញ្ញត្តិរបស់ប្រទេសកម្ពុជាអាចផ្តល់នូវជម្រកសម្រាប់សកម្មភាពខុសច្បាប់ ការស្រាវជ្រាវបន្ថែមទៀត និងវិធានការស៊ីជម្រៅជាងនេះគឺត្រូវធ្វើឡើងដើម្បីបិទចន្លោះប្រហោងទាំងនេះ»។
លោក សុខៈ បានអះអាងថា ទាំងរដ្ឋមហាអំណាច និងរដ្ឋរីករាយក៏ពោរពេញទៅដោយបទល្មើសអន្ដរជាតិទាំងនោះដែរ ហើយវារីករាលដាលទៅបណ្ដារដ្ឋផ្សេងៗទៀត ដែលធ្វើឱ្យរដ្ឋទទួលឥទ្ធិពលក្រោយៗគឺជារដ្ឋរងគ្រោះ ដែលគួរតែរួមគ្នាចាត់វិធានការ។
លោកបានប្រាប់ភ្នំពេញប៉ុស្ដិ៍ថា៖ «រដ្ឋមហាអំណាច និងរដ្ឋអភិវឌ្ឍទាំងនោះគួរទម្លាក់នូវសម្បទាផ្សេងៗដល់បណ្ដារដ្ឋកំពុងតែអភិវឌ្ឍ និងកំពុងតែរងគ្រោះ ជាជាងការរិះរកវិធី ឬរៀបផែនការទម្លាក់បន្ទុក ដាក់បន្ទុក លាបពណ៌បន្ថែមទម្ងន់ទៅលើបណ្ដារដ្ឋមួយចំនួនដែលកំពុងតែរងគ្រោះរួចទៅហើយ»។
មន្ត្រី និងអ្នកវិភាគកម្ពុជាបានអំពាវនាវឱ្យមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងការគាំទ្រកាន់តែច្រើន ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការបោកប្រាស់តាមអ៊ីនធឺណិត ដោយរិះគន់របាយការណ៍មួយចំនួនថាមាន «របៀបវារៈលាក់កំបាំង»។
វិទ្យាស្ថានអាមេរិកដើម្បីសន្តិភាព (USIP) បានចេញផ្សាយរបាយការណ៍មួយនៅថ្ងៃទី ១៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ ២០២៤ ដែលមានចំណងជើងថា «ឧក្រិដ្ឋកម្មឆ្លងដែននៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍៖ ការគំរាមកំហែងដែលកំពុងកើនឡើងចំពោះសន្តិភាព និងសន្តិសុខសកល» ដែលបង្ហាញពីតួនាទីរបស់កម្ពុជាក្នុងប្រតិបត្តិការបោកប្រាស់តាមអ៊ីនធឺណិតទ្រង់ទ្រាយធំ។
របាយការណ៍នេះបានប៉ាន់ប្រមាណថា ឥទ្ធិពលជះត្រឡប់មកវិញពីបញ្ហាបោកប្រាស់តាមអ៊ីនធឺណិតមានចំនួនជាង ១២,៥ ពាន់លានដុល្លារជារៀងរាល់ឆ្នាំ ហើយបានស្នើឱ្យមានទំនាក់ទំនងដ៏រឹងមាំរវាងឧក្រិដ្ឋជន និងការលាងលុយកខ្វក់។
របាយការណ៍ក៏បានអះអាងដែរថា ការដកប្រទេសកម្ពុជាចេញពីបញ្ជីពណ៌ប្រផេះរបស់ក្រុមការងារសកម្មភាពហិរញ្ញវត្ថុ (FATF) គឺដោយសារតែកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រដ្ឋាភិបាល ក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងឧស្សាហកម្មបោកប្រាស់អាចរីកចម្រើនដោយគ្មានការត្រួតពិនិត្យ។
គិតត្រឹមខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ អាជ្ញាធរកម្ពុជា ក្នុងការសម្របសម្រួលជាមួយការអនុវត្តច្បាប់របស់ប្រទេសចិន បាននិរទេសជនសង្ស័យជនជាតិចិនចំនួនជាង ១៣០ នាក់ ជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការបោកប្រាស់តាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត និងការក្លែងបន្លំល្បែងស៊ីសង។
ប្រតិបត្តិការរួមគ្នាទាំងនេះឆ្លុះបញ្ចាំងពីកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដែលកំពុងបន្តដើម្បីដោះស្រាយឧក្រិដ្ឋកម្មតាមអ៊ីនធឺណិតទ្រង់ទ្រាយធំ ដែលជារឿយៗពាក់ព័ន្ធនឹងក្រុម កេងប្រវ័ញ្ចប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុរបស់ប្រទេសកម្ពុជាសម្រាប់ការលាងលុយកខ្វក់៕