លោក សំ សិទ្ធិសេរី អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានបច្ចេកវិទ្យាទូរគមនាគមន៍ និងព័ត៌មាន នៃក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមនាគមន៍ ផ្ដល់បទសម្ភាសជាមួយអ្នកសារព័ត៌មានក្រោយបញ្ចប់សិក្ខាសាលា។ រូបថត វង់ អូន
ភ្នំពេញ៖ រដ្ឋសមាជិកអាស៊ានកំពុងសហការឆ្ពោះទៅរកការធ្វើអភិបាលកិច្ចបញ្ញាសិប្បនិមិត្ត (AI) នៅទូទាំងតំបន់ ដែលត្រូវបានលើកឡើងក្នុងសិក្ខាសាលាពិគ្រោះយោបល់រៀបចំឡើងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជានៅថ្ងៃនេះ ថ្ងៃទី ១៧ ខែតុលា។
សិក្ខាសាលាពិគ្រោះយោបល់ស្តីពី «មគ្គទេសក៍បន្ថែមរបស់អាស៊ានស្តីពីអភិបាលកិច្ច និងសីលធម៌បញ្ញាសិប្បនិម្មិត សម្រាប់បញ្ញាសិប្បនិម្មិតបង្កើតមាតិកា» បានប្រមូលផ្តុំតំណាងមកពីប្រទេសអាស៊ានទាំង ១០ ដោយបញ្ជាក់ពីការប្តេជ្ញាចិត្តរួមក្នុងការបង្កើតគោលការណ៍ណែនាំសីលធម៌សម្រាប់ការប្រើប្រាស់ AI។
លោក ខូវ មករា រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមនាគមន៍ (MPTC) បានប្រកាសថា ការពិគ្រោះយោបល់នេះគឺជាលទ្ធផលនៃការសម្រេចចិត្តជាឯកច្ឆ័ន្ទរបស់ក្រុមការងារអភិបាលកិច្ច និងក្រមសីលធម៌ AI ក្រោមយន្តការមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ឌីជីថលអាស៊ាន (ADGSOM)។
ប្រទេសកម្ពុជា តាមរយៈ MPTC តំណាងឱ្យប្រទេសនៅក្នុងគំនិតផ្តួចផ្តើមក្នុងតំបន់នេះ ក្នុងគោលបំណងដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមខាងសីលធម៌ និងអភិបាលកិច្ចដែលបង្កឡើងដោយបច្ចេកវិទ្យា AI។
លោក មករា បានកត់សម្គាល់ថា៖ «បញ្ញាសិប្បនិម្មិតមិនមែនជារឿងថ្មីទេ។ ប៉ុន្តែពិភពលោកកំពុងបង្វែរការយកចិត្តទុកដាក់របស់ខ្លួនទៅកាន់ AI ជំនាន់ថ្មី ជាពិសេសជាមួយនឹងការកើនឡើងនៃបច្ចេកវិទ្យា ដូចជា ChatGPT ដែលបានឈានដល់អ្នកប្រើប្រាស់ ១០០ លាននាក់ក្នុងរយៈពេលត្រឹមតែពីរខែនៃការចេញផ្សាយរបស់វានៅក្នុងខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២២»។
លោកបានគូសបញ្ជាក់ពីការទទួលយកយ៉ាងឆាប់រហ័សនៃគំរូភាសាធំ (LLMs) និង AI បង្កើតពហុម៉ូឌុល ដែលប្រើ «prompts» ជាមធ្យមប្រើប្រាស់ (សរសេរការណែនាំចេញ អត្ថបទ រូបភាព សំឡេង វីដេអូ និងកូដ)។
លោកបានលើកឡើងពីការសិក្សាមួយរបស់ McKinsey ដែលព្យាករណ៍ថា ការសិក្សារបស់ McKinsey ថា Generative AI អាចចាក់បញ្ចូល ២,៦-៤,៤ ទ្រីលានដុល្លារក្នុងសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ក្នុងមួយឆ្នាំៗ ត្រឹមឆ្នាំ២០៤០ ខណៈការសិក្សារបស់ Kearney បានបង្ហាញថា AI អាចឱ្យ GDP បណ្តាប្រទេសអាស៊ានកើន ក្នុងចន្លោះពី១០ ទៅ ១៨ភាគរយត្រឹមឆ្នាំ២០៣០។
ប្រទេសកម្ពុជា តាមរយៈ MPTC តំណាងឱ្យប្រទេសនៅក្នុងគំនិតផ្តួចផ្តើមក្នុងតំបន់នេះ ក្នុងគោលបំណងដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមខាងសីលធម៌ និងអភិបាលកិច្ចដែលបង្កឡើងដោយបច្ចេកវិទ្យា AI។ រូបថត វង់ អូន
ក្រុមហ៊ុនធំៗ និងពិភពលោក ចាប់ផ្តើមវិនិយោគ និង «ប្រណាំង» គ្នា ដើម្បីការពារ និងបង្កើនសមត្ថភាពប្រកួតប្រជែងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយ។
ការផ្តោតសំខាន់នៃសិក្ខាសាលានេះគឺ មគ្គុទ្ទេសក៍បន្ថែមរបស់អាស៊ានដែលបានពង្រីកអំពីអភិបាលកិច្ច និងក្រមសីលធម៌ AI ជាឯកសារសំខាន់ដែលព្រាងដោយក្រុមការងារអភិបាលកិច្ច AI។
មគ្គុទ្ទេសក៍នេះស្វែងរកការសម្រួលដល់ការរចនា ការអភិវឌ្ឍន៍ និងការដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធ AI ខណៈពេលដែលធានាថា វាប្រកាន់ខ្ជាប់នូវស្តង់ដាសីលធម៌នៅទូទាំងអាស៊ាន។
លោក សំ សិទ្ធិសេរី អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានបច្ចេកវិទ្យាទូរគមនាគមន៍ និងព័ត៌មាន នៃក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមនាគមន៍ បានឱ្យដឹងថា មគ្គុទ្ទេសក៍នេះឆ្លុះបញ្ចាំងពីការខិតខំប្រឹងប្រែងរួមគ្នារបស់ប្រទេសអាស៊ានក្នុងការគ្រប់គ្រងហានិភ័យ និងអត្ថប្រយោជន៍ដែលអាចកើតមានរបស់ AI។
លោកបានថ្លែងងថា៖ «អាស៊ានទាំង១០ប្រទេសបានឯកភាពបង្កើតក្រុមការងារអភិបាលកិច្ចបញ្ញាសិប្បនិម្មិតមួយ ហើយក្រុមការងារនេះ បានរៀបចំសេចក្តីព្រាងមគ្គទេសក៍នេះ ដើម្បីតម្រែតម្រង់ការរចនា ការអភិវឌ្ឍ និងការដាក់ឱ្យប្រើបញ្ញាសិប្បនិម្មិតបង្កើតមាតិកានៅអាស៊ានឱ្យមានសីលធម៌ និងការទទួលខុសត្រូវ។ យើងបានឯកភាពគ្នាដាក់ពិគ្រោះយោបល់តាមប្រទេសរៀងៗខ្លួន ដូច្នេះ ៩ប្រទេសផ្សេងៗទៀត ក៏ ពិគ្រោះយោបល់ជាមួយភាគីពាក់ព័ន្ធរបស់គេដែរ»។
បញ្ញាសិប្បនិម្មិតមានប្រយោជន៍ច្រើនចំពោះសេដ្ឋកិច្ច សង្គម និងមានសក្តានុពលកែប្រែសមត្ថភាពប្រកួតប្រជែងរបស់មនុស្សម្នាក់ៗ ក្រុមហ៊ុនមួយៗ និងប្រទេសទៀតផង។
លោក សិទ្ធិសេរី បានថ្លែងថា៖ «នៅក្នុងក្របខណ្ឌកម្ពុជារបស់យើង យើងទទួលបានផលប្រយោជន៍ពីការប្រើប្រាស់ AI បើយើងអាចចេះប្រើវា។ ប៉ុន្ដែបើសិនជាយើងមិនសូវចេះប្រើវាទេ វាជះផលអវិជ្ជមានមកលើយើងដែរ»។
លោកបានលើកឡើងថា AI មាន ៣ កម្រិត គឺ Narrow AI, General AI, and Super AI។
កម្ពុជារៀបចំសិក្ខាសាលាពិគ្រោះយោបល់ស្តីពី «មគ្គទេសក៍បន្ថែមរបស់អាស៊ានស្តីពីអភិបាលកិច្ច និងសីលធម៌បញ្ញាសិប្បនិម្មិត សម្រាប់បញ្ញាសិប្បនិម្មិតបង្កើតមាតិកា» បានប្រមូលផ្តុំតំណាងមកពីប្រទេសអាស៊ានទាំង ១០។ រូបថត សហការី
លោកបានពន្យល់ថា៖ «AI កម្រិតទាប ឬ Narrow AI មានន័យថា វាឆ្លាតលើរបស់មួយប៉ុណ្ណោះ ដែលយើងបង្រៀនវា។ AI កម្រិតឆ្លាតដូចមនុស្ស ឬ General AI មានសមត្ថភាពដូចមនុស្ស ដែលអាចសិក្សាពីបរិស្ថានជុំវិញ និងបង្កើតជាចំណេះដឹងខ្លួនឯង។ វាអាចបង្កជាហានិភ័យច្រើន។ មួយទៀតគឺ Super AI ដែលសមត្ថភាពវាឆ្លាតលើសមនុស្ស។ ការអភិវឌ្ឍ AI បច្ចុប្បន្ន មានកម្រិតទាប តែជិតដល់កម្រិតដូចមនុស្សហើយ ដែលអាចដល់ឆ្នាំ២០៣០ ឬ ២០៥០»។
ចំពោះបញ្ហាហានិភ័យ លោក សិទ្ធិសេរី បានបង្ហាញពីការប្រុងប្រយ័ត្នថា ត្រូវចាំថា AI អាចខុស ដូច្នេះត្រូវផ្ទៀងផ្ទាត់ ប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះការលេចធ្លាយទិន្នន័យសម្ងាត់ ឬទិន្នន័យបុគ្គលទៅតាមរយៈឧបករណ៍ AIដែលមិនផ្តោតលើការរក្សាទិន្នន័យបុគ្គល ក៏ដូចជាការការពារសន្តិសុខសាយប័រជាដើម។
លោក មករា បានបន្ដថា «អភិបាលកិច្ច» និង «សីលធម៌» បញ្ញាសិប្បនិម្មិតមានន័យ២ ដោយ «អភិបាលកិច្ច» គឺពាក្យប្រើជំនួសពាក្យថា «ការគ្រប់គ្រង» «ការធ្វើនិយ័តកម្ម» ដោយសារប្រទេសមួយចំនួនយល់ថា មិនទាន់ចាំបាច់មានច្បាប់គ្រប់គ្រងផ្ទាល់លើបញ្ញាសិប្បនិម្មិតទេ។
លោកពន្យល់ថា៖ «ជាក់ស្តែង បើមើលឱ្យល្អិត ទាំងមគ្គទេសក៍មុន និងមគ្គទេសក៍ក្រោយនេះ ផ្តោតលើការតម្រែតម្រង់សកម្មភាពរបស់វិស័យឯកជន ដែលជាអ្នករចនា អភិវឌ្ឍ និងដាក់ឱ្យប្រើបញ្ញាសិប្បនិម្មិត ហើយវិធានការគោលនយោបាយ ក៏មានលក្ខណៈគាំទ្រដែរ»។
«អភិបាលកិច្ច» ក្នុងន័យទូលំទូលាយជាងនេះ គឺការគ្រប់គ្រងអេកូស៊ីស្ទែមទាំងមូល ពីកម្រិតហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធឌីជីថល ដល់សមត្ថភាពគណនា រហូតដល់ទិន្នន័យ ម៉ូដែល និងការប្រើប្រាស់ ព្រមទាំងទំនាក់ទំនងរវាងភាគីផ្សេងៗក្នុងទីផ្សារ (ឬច្រវ៉ាក់តម្លៃ) បញ្ញាសិប្បនិម្មិត។
លោកបានឱ្យដឹងថា៖ «ក្នុងន័យទាំងពីរនេះ ក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមនាគមន៍មានលិខិតបទដ្ឋានគតិយុត្តដែលចង្អុលបង្ហាញច្បាស់លាស់អំពីសមត្ថកិច្ចក្នុងការធ្វើអភិបាលកិច្ច ព្រមទាំងមានការចង្អុលបង្ហាញក្នុងក្របខណ្ឌគោលនយោបាយសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមឌីជីថល និងគោលនយោបាយរដ្ឋាភិបាលឌីជីថល និងក្នុងក្របខណ្ឌអាស៊ានដូចជាសិក្ខាសាលាពិគ្រោះយោបល់នៅថ្ងៃនេះ»។
ការគ្រប់គ្រង ចាំបាច់ត្រូវមានភាពរហ័សរហួននិងបត់បែនតាមសភាពការណ៍វិវត្ត ហើយតម្កល់ ប្រយោជន៍ប្រជាពលរដ្ឋនិងវិស័យឯកជននៅកម្ពុជាជាធំ។
លើកទឹកចិត្តឱ្យភាគីពាក់ព័ន្ធទាំងអស់សហការជាមួយក្រសួងប្រៃសណីយ៍និងទូរគមនាគមន៍ក្នុង ការបំពេញការងារនេះដោយជោគជ័យ ហើយក្រសួងក៏នឹងសហការជាមួយក្រសួង ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីពិនិត្យមើលពីលទ្ធភាពសហការតាមវិស័យនីមួយៗ៕
