ភ្នំពេញៈ​ ប្រជា​សហគមន៍ ​ព្រះ​សង្ឃ ​មន្រ្តី​អាជ្ញាធរ ​និង​អង្គ​ការសង្គម​ស៊ីវិល​ជាង​ ២០០​នាក់​បាន​រួ​មគ្នា​ប្រារព្ឋ​ទិវា​សត្វ​ផ្សោត​ទន្លេ​មេគង្គ​ក្នុង​ទឹក​ដី​ខេត្ត​ក្រចេះ ​នា​ថ្ងៃ​ព្រហស្បតិ៍​ ទី​៣១ ​ខែតុ​លានេះ ​ដើម្បីលើកកម្ពស់​ការ​យល់​ដឹង​ពីសារៈសំខាន់​សត្វ​ផ្សោត​ ខណៈ​ពេលដែល​ប្រភេទ​សត្វ​នេះ​កំពុ​ងតែគំ​រាម​កំហែ​ងពី​ការ​នេ​សាទ​ខុស​ច្បា​ប់​។

ទិវា​ដ៏​មាន​សារៈ​សំខាន់​នេះ​ ត្រូវ​បាន​រៀប​ចំ​សម្រាប់​សត្វ​ផ្សោត​ទន្លេមេគង្គ​ជា​រៀង​រាល់​ឆ្នាំ។ ក្នុង​ឆ្នាំ​២០២៤​នេះ ទិវា​នេះ​ ត្រូវ​បាន​ប្រារព្ឋ​ឡើង​រួ​មគ្នា​រវាង​អង្គការ​ WWF​ រដ្ឋ​បាល​ជល​ផល​ នៃ​ក្រសួង​កសិកម្ម ​រុក្ខាប្រមាញ់ ​និង​នេ​សាទ ​និង​អាជ្ញាធរ​ខេត្ត​ក្រចេះ ​នៅ​ប៉ុស្តិ៍ឆ្មាំ​ទន្លេ​កាំពី ​ស្ថិត​ក្នុង​ភូមិ​កាំពី ​ឃុំសំ​បុក​ ស្រុក​ចិត្រ​បុរី។

អង្គការ​ WWF ​បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា ​ទិវានេះ​ប្រារព្ឋ​ឡើង​ក្នុង​គោល​បំណង«​លើក​កម្ពស់ការ​យល់ដឹង​របស់​សាធារណ​ជនទូ​ទៅអំពី​សារៈ​សំខាន់​សត្វផ្សោត ​និង​លិខិតបទ​ដ្ឋាន ​គតិយុត្តិ​ពាក់ព័ន្ធ ​ជាពិសេស​ច្បាប់​ស្តីពី​ជលផល»។ 

ក្រៅ​ពីនោះ ​ក៏ដើម្បី«​លើកកម្ពស់ ការយល់ដឹង អំពីសារៈសំខាន់ នៃការការពារសត្វផ្សោត ធនធាន​ជលផល​និង​ប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ី និង ពីទំនាក់ទំនងរវាងការភិរក្សសត្វផ្សោត ការភិវឌ្ឍវិស័យទេសចរណ៍ និង​របរចញ្ចឹមជីវិត​របស់ប្រជាពលរដ្ឋមូលដ្ឋាន»។

យោងតាមក្រសួងសិកម្មបាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា ចំនួន​ផ្សោត​ទន្លេមេគង្គ​នៅ​កម្ពុជា​បាន​កើន​ឡើង​ដល់១០៥​ក្បាល​គិត​ត្រឹម​ខែ​មិថុនា​ឆ្នាំ​ ២០២៤ ​​នេះ។ ក្នុងនោះ​រួម​ទាំង​កូន​ផ្សោត​ ដែល​កើត​ថ្មី​ចំនួន៨​​ក្បាល​ផងដែរ។ ទោះ​​​យ៉ាង​ណា ផ្សោត៣​ក្បាល​បាន​ងាប់​ទៅវិញ ដែល​ក្នុង​នោះ​ផ្សោត​ញី​ជំទង់​មួយ​ក្បាល​បាន​ងាប់ កាល​ពី​ខែ​សីហា​កន្លងមក​ នៅ​ក្បែរ​អន្លង់​កាំពី ក្នុងខេត្ត​ក្រចេះ ដោយ​សារ​ជាប់​នឹង​មង​នេសាទ​។

សត្វផ្សោត គឺជាធនធាន ជលផលមួយប្រភេទ ក្នុងចំណោមធនធាន ជលផលកំពុងរងគ្រោះថ្នាក់ សរុបចំនួន ៥៨ ដែលត្រូវ បានកំណត់ក្នុង អនុក្រឹត្យរបស់រាជរដ្ឋាភិបាល។ សត្វនេះ ក៏ត្រូវ​បាន​កំណត់​ក្នុង​បញ្ជី​ក្រហ​មរ​បស់អន្តការIUCN ថាជាប្រភេទកំពុងរងគ្រោះថ្នាក់ជិតផុតពូជផងដែរ។

អង្គការWWFបានលើកឡើងថា បច្ចុប្បន្ននេះ សត្វផ្សោតទន្លេមេគង្គមានចំនួនមេពូជសរុបប្រមាណតែ៨៩ ក្បាល​ក្នុងឆ្នាំ២០២០​ដោយមិន​រាប់​បញ្ចូល​ចំនួនផ្សោត​ជំទង់​និងកូន​ផ្សោត​នៅ​រស់​រាន​មាន​ជីវិត​ដែល​បាន​កត់​ត្រា​នៅចន្លោះឆ្នាំ២០២០ និង ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤។

អង្គការWWFបញ្ជាក់ថា៖«បច្ចុប្បន្ន សព្វផ្សោតទន្លេរមេគង្គក្នុងចំនួនសរុបដ៏តិចតួចនេះ កំពុងប្រឈមទៅ​នឹង​ការ​គំរាមកំហែងជាច្រើន ដូចជា​ការ​ដាក់​មង​និង​សន្ទូច​រនង ក្នុង​តំបន់​ស្នូលនិងតំបន់ទ្រនាប់ និងការ​នេសា​ទ​ដោយ​​ប្រើគ្រឿ​ងឆក់»។

ប្រសិនបើ មិនមានការចូលរួមការពារ និងការគ្រប់គ្រងសមស្របទេនោះ​សត្វ​ផ្សោត​​អាចបន្តធ្លាក់ចុះ ហើយ​អាច​ឈានទៅរក ការបាត់បង់ ទាំងស្រុងតែម្តង ពីទន្លេមេគង្គ។

អង្គការWWFបានអំពាវនាវ នៅលើបណ្តាញ សង្គមរបស់ខ្លួនថា៖«យើងរួមគ្នាការពារ​ និងអភិរក្សសត្វផ្សោត​ ដើម្បីកំណើន ទេសចរប្រកប ដោយនិរន្តភាព។ កើនផ្សោត កើនទេសចរ កើនជីវភាព»។ 

នៅក្នុងការប្រារព្ឋ​ទិវានេះ ក៏មានព្រះសង្ឃនិមន្ត ធ្វើធម្មយាត្រា និង ក្រុម​កុមារ ជាសិស្សានុសិស្សក៏បាន​សំដែង​សិ​ល្បៈ​ទាក់ទងនឹងសត្វផ្សោតផងដែរ។ ​

ពួកគេបានថ្លែងសារដូច្នេះថា៖«យើងរួមគ្នាបញ្ឈប់ការនេសាទ គ្រប់ប្រភេទនៅ ក្នុងអន្លង់ផ្សោត។ សូម​បញ្ឈប់​ការឧបករណ៍ឆក់ គឺដើម្បីមានត្រីសំបូរឡើងវិញ។ យើងរួមគ្នាការពារសត្វផ្សោត និងមច្ឆាជាតិទាំងអស់គ្នា»។

ទាក់ទងទៅនឹងការងារ អភិរក្សនេះដែរ ក្រសួងកសិកម្មបាន​ចុះហត្ថ​លេខា​លើ​អនុស្សរណៈ​នៃ​ការយោគយល់​គ្នា (MoU)ជាមួយនឹងអង្គការWWFកាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែតុលានេះ។

អង្គការWWFបានលើកឡើងថា តាមរយៈការចុះMoUនេះ ភាគីទាំង​ពីរ​បាន​ព្រមព្រៀង ​ធ្វើ​ការ​រួម​គ្នា​លើ​គំនិត​ផ្តួច​ផ្តើម​អភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍប្រកបដោយចីរភាព សម្រាប់រយៈពេល ប្រាំឆ្នាំខាងមុខ។ ក្នុងនោះ ផ្តោត​ទៅ​កិច្ច​សហ​ប្រតិបត្តិការលើការលើកកម្ពស់ ការគ្រប់គ្រងធនធាន ជលផលទន្លេមេគង្គលើ ការ​អភិវ​ឌ្ឍ​សហគមន៍​នេ​សាទ ការអភិវឌ្ឍសហគមន៍ព្រៃឈើ និងការអភិវឌ្ឍដំណាំកសិឧស្សាហកម្ម និងកសិរុក្ខកម្ម។

ក្នុងឱកាសនោះ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម លោកឌិត ទីណាបាន​បង្ហាញ សេចក្តី​សោមនស្ស​រីក​រាយនូវ​កា​រកើន​ឡើង​ជាលំដាប់ នៃចំនួនសត្វផ្សោត ដែលជារតនសម្បត្តិរបស់កម្ពុជា។ ក្នុងឆ្នាំ២០២៣ និង២០២៤នេះ​ក្រសួង​ ​បាន​សហការ ជាមួយអង្គការWWF និងដៃគូនានា ក្នុងអភិរក្សត្វផ្សោត តាមរយៈការល្បាត និង​ការ​បង្ក្រាប​បទ​ល្មើស ប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព ដែលជាជោគជ័យដ៏ធំ សម្រាប់ក្រសួងកសិកម្ម។

លោករដ្ឋមន្ត្រីបញ្ជាក់ថា៖«ក្រសួងកសិកម្មត្រូវការដៃគូ ដែលមានគោលដៅរួមច្បាស់លាស់ មាន​បច្ចេក​ទេស​ពិតប្រាកដ និងមានឆន្ទៈរួមគ្នា ដើម្បីសម្រេចនូវលទ្ធផលល្អ»។​ 

លោករដ្ឋមន្រ្តី ក៏បានលើកទឹកចិត្តក្នុងការអនុវត្ត MoU នេះ ឱ្យមានភាពបុរេសកម្ម​ មានលទ្ធផលជាក់ស្តែង​ ដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមជាមួយគ្នា​ និងមានភាពជោគជ័យរួមគ្នា៕