បុណ្យ​​កឋិន​មហាសាមគ្គី​គ្រួសារ​ខ្មែរ ដែល​ផ្ដួច​ផ្ដើម​ឡើង​​ដោយ​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ​ទៅ​ដល់​វត្តពោធិគិរីវង្សារាម ហៅ​វត្តស្វាយសៀម​ថ្មី ស្ថិត​នៅ​ខេត្ត​ត្រាវិញ (អតីត​ខេត្ត​ព្រះ​ត្រពាំង) ក្នុង​ទឹកដី​កម្ពុជា​ក្រោម​ នៅ​រសៀល​ថ្ងៃ​នេះ។

អ្នក​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​លើក​ឡើង​ថា នេះ​ជា​អង្គ​កឋិនទាន​កម្រិត​រដ្ឋាភិបាល​លើក​ទី១​ហើយ ចាប់​ពី​ឆ្នាំ​១៩៤៩​មក និង​បង្ហាញ​ពី​សាមគ្គីភាព​របស់​ខ្មែរ។

អង្គ​កឋិនទាន​នេះ​ត្រូវ​បាន​ដាក់​ឈ្មោះ​ថា «អង្គ​កឋិនទាន​មហា​សាមគ្គី​គ្រួសារ​ខ្មែរ» ដែល​មាន​ការ​ចូល​រួម​ទាំង​ស្ថាប័ន​ព្រឹទ្ធសភា​ រដ្ឋសភា ​និង​រាជ​រដ្ឋា​ភិបាល។ ពិធី​ដង្ហែ​អង្គកឋិន​​នេះ​ដឹក​នាំ​ដោយ​លោកស្រី ប៊ុន រានី ហ៊ុន សែន ដែល​ជា​ម្ដាយ​របស់​លោក​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន​ ម៉ាណែត ហើយ​គ្រោង​នឹង​បញ្ចប់​នៅ​​ព្រឹក​ថ្ងៃ​ទី៥ ខែ​វិច្ឆិកា។

ទឹកដី​កម្ពុជា​ក្រោម​ត្រូវ​បាន​បារាំង​កាត់​ទៅ​ឲ្យ​វៀតណាម​នៅ​ឆ្នាំ​១៩៤៩។ បច្ចុប្បន្ន​នេះ កម្ពុជា​ក្រោម​មាន​វត្ត​អា​រាម​​ព្រះ​ពុទ្ធ​សាសនា​​ចំនួន ៤៦១​ ក្នុង​នោះ​ខេត្តត្រាវិញ ​មាន​វត្ត​ចំនួន​១៤៣។ បើ​តាម​ទូរទស្សន៍​ជាតិ​កម្ពុជា បច្ច័យ​ដែល​បាន​​ពី​ពិធី​បុណ្យ​កឋិនទាន​នេះ នឹង​ប្រគេន​ដល់​វត្តពោធិគិរីវង្សារាម និង​វត្ត ១៤២​ផ្សេង​ទៀត នៅ​ក្នុង​ខេត្ត​ត្រាវិញ។

លោក​ ដៀប សុផល សាស្ត្រាចារ្យ​ប្រវត្តិសាស្ត្រ​ថ្លែង​ថា បុណ្យ​កឋិន​ទាន​គឺ​ជា​បុណ្យ​ដែល​ផ្ដួច​ផ្ដើម​ដោយ​គ្រួសារ។ ប៉ុន្តែ ករណី​បុណ្យ​កឋិន​ទៅ​ខេត្ត​កម្ពុជា​ក្រោម​នេះ​ ត្រូវ​បាន​ដាក់​ឈ្មោះ​ថា បុណ្យកឋិនទាន​មហា​គ្រួសារ​ខ្មែរ ព្រោះ​ពិធី​នេះ​ត្រូវ​បាន​ផ្ដួច​ផ្ដើម​ដោយ​នាយក​រដ្ឋមន្ត្រី និង​មាន​ការ​​ចូលរួម​ពី​ថ្នាក់​ដឹកនាំ​ជា​ច្រើន​ផ្សេង​ទៀត។

លោក​ថា៖ «ការ​ធ្វើ​បុណ្យ​កឋិនទាន​មហា​គ្រួសារ​ខ្មែរ​ទៅ​កម្ពុជ​ក្រោម​នេះ គឺជា​ការ​យក​ចិត្ត​ទុកដាក់​ពី​ថ្នាក់​ដឹកនាំ​កំពូល​ទៅ​ដល់​ខ្មែរ​ មិន​ថា​ខ្មែរ​រស់​នៅ​ទីណា​ទេ ទាំង​ខ្មែរ​កណ្ដាល ខ្មែរ​លើ និង​ខ្មែរ​ក្រោម និង​ខ្មែរ​ឯនាយ​សមុទ្រ។ ដូច្នេះ​បុណ្យ​នេះ​មាន​អត្ថន័យ​ធំធេង ព្រោះ​ថា ថ្នាក់​ដឹកនាំ​យល់​ថា ទោះបី​ខ្មែរ​នៅ​ទីណា​ក៏ដោយ យើង​ជា​គ្រួសារ​តែ​មួយ ខ្មែរ​មាន​ឯកភាព​ជាតិ»។

លោក​បន្ត​ថា អស់​រយៈ​ពេល​ជាង​ច្រើន​រយ​ឆ្នាំ​មក​ហើយ​ដែល​ខ្មែរ​មិន​មាន​សន្តិភាព និង​​ឯកភាព​ជាតិ រហូត​មក​ដល់​ពេល​ដែល​កម្ពុជា​ទទួល​បាន​សន្តិភាព​ចាប់​ពី​ថ្ងៃ​ទី២៩ ខែ​ធ្នូ ឆ្នាំ​១៩៩៩។

លោក រ័ត្ន សណ្ដាប់ អ្នក​ជំនាញ​ផ្នែក​វប្បធម៌​ខ្មែរ បាន​ប្រាប់​សារព័ត៌មាន​ហ្វ្រេសញូវ​ថា នេះ​ជា​លើក​ទី​មួយ​ហើយ​ដែល​ពិធីបុណ្យ​កឋិនទាន​ដែល​រៀបចំ​ទ្បើង​ក្នុង​នាម​រាជរដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា ត្រូវ​បាន​ធ្វើ​ឡើង​គិត​ចាប់​តាំង​ពី​ឆ្នាំ​១៩៤៩​មក៕