ការប្រមូលផល ក្នុងគម្រោងស្រូវមិត្តក្រៀល ស្ថិតនៅតំបន់ការពារទេសភាពអន្លង់ព្រីង ក្នុងស្រុកកំពង់ត្រាច ខេត្តកំពត ក្នុងឆ្នាំ២០២៤នេះ។ រូបថត NatureLife Cambodia
ភ្នំពេញៈ ការប្រមូលទិន្នផលគម្រោងស្រូវមិត្តក្រៀល (Srov Met Kriel) បានកើនឡើង៤២ភាគរយក្នុងឆ្នាំ២០២៤នេះ ក្រោយពីការកែប្រែមកប្រើប្រាស់ជីសរីរាង្គ ស្របពេលដែលក្រសួងកសិកម្មជម្រុញឱ្យកសិករបង្កើនការប្រើប្រាស់ជីសរីរាង្គ ដែលជួយទាំងការបង្កើនប្រាក់ចំណេញ និងបរិស្ថាន។
ទិន្នផលស្រូវមិត្តក្រៀលចំនួន៣៧០តោនត្រូវបានប្រមូល លើផ្ទៃដី១៤៣ហិកតារបស់គម្រោងស្ថិត នៅជាប់តំបន់ការពារទេសភាពអន្លង់ព្រីង ក្នុងស្រុកកំពង់ត្រាច ខេត្តកំពត។
ទិន្នផលនេះ មានកើនឡើងប្រមាណជា៤០ភាគរយ បើធៀបទៅនឹងទិន្នផលឆ្នាំ២០២៣កន្លងមក ដែលមានចំនួន២៦០តោន។ នេះបើយោងតាមលោក ប៊ូ វរសក្ស នាយកអង្គការ ជីវិតធម្មជាតិនៅកម្ពុជា (NatureLife Cambodia)។
លោកបញ្ជាក់ថា៖«វាមានការកើនឡើងជាងឆ្នាំទៅ ក្នុងទំហំផ្ទៃដីប្រហាក់ប្រហែលគ្នានេះ។ គាត់ជាកសិករចូលក្នុងគម្រោងរបស់យើងចូលដល់ឆ្នាំទី៣ ទី៤ហើយ។
ការជួយកែប្រែគុណភាពដីរបស់គាត់ កាន់តែមានភាពប្រសើរឡើង ព្រោះថាពីមុនគាត់ជោគជាំដោយការប្រើប្រាស់គីមី។ អញ្ជឹងការដែលគាត់ងាកមកប្រើជីសរីរាង្គវិញវាជួយបង្កើនគុណភាពដី ដែល១ហិកតាបានផល២តោនកន្លះ»។
កសិករចំនួន១២០គ្រួសារ ដែលត្រូវបានជ្រើសរើសឱ្យចូលរួមក្នុងគម្រោងស្រូវមិត្តក្រៀលបានដាំដុះ នូវប្រភេទស្រូវឈ្មោះសំបកកាទឹម និងពងលលក។ សត្វក្រៀល ដែលកំពុងតែទទួលរងការគំរាមកំហែងឈានទៅជិតផុតពូជនោះចូលចិត្តស៊ីស្រូវប្រភេទនេះ ស៊ីមើមផ្លុង និងសត្វល្អិតពីក្នុងភក់ល្បាប់ជាចំណីផងដែរ។
កសិករ ដែលចូលរួមក្នុងគម្រោងនេះគឺត្រូវគោរពតាមលក្ខខណ្ឌ១២ចំណុចរបស់គម្រោង ដែលផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់ទាំងកសិករ ជាមាជិក និងសត្វក្រៀល។ លក្ខខណ្ឌសំខាន់ៗរួមមាន ត្រូវកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ជីគីមី៣០ភាគរយ និងថ្នាំពុលកសិកម្ម១៥ភាគរយ ក្នុង១ហិកតា, ដាំដុះស្រូវប្រភេទសត្វក្រៀលចូលចិត្តស៊ី នៅលើទីតាំង ដែលវារកចំណី,ទុកស្រូវក្នុងស្រែយ៉ាងតិច៥ភាគរយ ឱ្យសត្វក្រៀលស៊ី នៅពេលប្រមូលផល, មិនប្រព្រឹត្ត ឬក៏ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការបរបាញ់ ជួញដូរសត្វព្រៃ ឬនេសាទខុសច្បាប់, មិនពង្រីកផ្ទៃដីក្នុងតំបន់អភិរក្ស និងមិនដុតចំបើង ឬជញ្រ្ជាំងក្នុងស្រែដែលច្រូតកាត់រួច ជាដើម។ លក្ខខណ្ឌទាំងនេះត្រូវបានបង្កើតឡើងទៅតាមការពិភាក្សាគ្នា ជាមួយនឹងសហគមន៍ផ្ទាល់។
លោកវរសក្ស បានឱ្យដឹងថា ជាធម្មតាស្រូវលក់ឱ្យឈ្មួញបានតម្លៃតែ៩៦០រៀលទេ ក្នុង១គីឡូក្រាម។ ប៉ុន្តែគម្រោងទទួលទិញស្រូវពីកសិករ ក្នុងតម្លៃលើសទីផ្សារ ចំនួន៥ភាគរយសម្រាប់កសិករឆ្នាំទី១ និងខ្ពស់ជាងទីផ្សារ ចាប់ពី៧,៥ឡើងទៅ សម្រាប់កសិករឆ្នាំទី៣ និងទី៤ ប្រើសិនបើពួកគាត់គោរពតាមលក្ខខណ្ឌទាំងនោះ។
លោកថ្លែងថា៖«គោលបំណងរបស់គម្រោង គឺយើងធ្វើការជាដៃគូជាមួយកសិករ ដើម្បីកែប្រែគុណភាពដី ក្នុងរយៈពេលវែងឆ្ងាយ ដើម្បីបានផលទៅដល់សត្វក្រៀល ហើយនឹងមនុស្ស។ អញ្ជឹងកសិករ ប្រើជីសរីរាង្គត្រូវការពេល ដើម្បីកែប្រែគុណភាពដី ហើយ កសិករដែលចូលរួមដល់ឆ្នាំទី៣ និងទី៤បានផលច្រើនជាងមុន»។
លោកបានលើកឡើងថា ក្រោយពីចូលរួមក្នុងគម្រោង កសិករក៏ទទួលបានផលប្រយោជន៍ចំនួន៣ផងដែរ។ ក្នុងនោះ នៅឆ្នាំទី១ និងទី២ ពួកគាត់ទទួលបានពូជស្រូវប្រភេទ សំបកកាទឹម និងពងលលកដោយមិនគិតថ្លែ, ទទួលជីសរីរាង្គស្មើនឹង៣០ភាគរយ ដែលពួកគាត់ កាត់បន្ថយជីគីមីនោះ យកទៅប្រើប្រាស់ជំនួសជីគីមីវិញ និងចុងក្រោយគឺ ទទួលបានការបណ្តុះបណ្តាលពីបច្ចេកទេសកសិកម្ម។
លោកបានឱ្យដឹងថា ការធ្វើជំរឿនចុងក្រោយក្នុងឆ្នាំ២០២៤នេះ បានរកឃើញសត្វក្រៀលចំនួន១៨០ក្បាលនៅកម្ពុជា ដែលចំនួននេះមាននិន្នាការកើនឡើងវិញក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ បន្ទាប់ពីអនុវត្តគម្រោងនេះ។ កាលពីឆ្នាំ២០២២ ការធ្វើជំរឿនបានរកឃើញថា ចំនួនសត្វក្រៀលបានធ្លាក់ដល់១៥៦ក្បាលឯនោះ។
ការផ្តួចផ្តើមបង្កើតគម្រោងនេះគឺក្រោយពីមានការស្លាប់របស់សត្វក្រៀលចំនួន១០ក្បាលកាលពីឆ្នាំ២០១៨។ បន្ទាប់ពី យកសាកសពទៅពិនិត្យឃើញមានសារធាតុគីមីពុល ដែលទំនងបណ្តាលមកពីការប្រើប្រាស់ជីគីមី ឬទុកដាក់កាកសំណល់សំបកថ្នាំគីមីមិនបានត្រឹមត្រូវ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖«ការប្រើប្រាស់សារធាតុគីមីច្រើនពេកក្នុងការកសិកម្ម ប្រហែលជាមូលហេតុនៃការស្លាប់សត្វក្រៀល។ អញ្ចឹងបានជាអង្គការផ្តួចផ្តើមឱ្យមានគម្រោងស្រូវមិត្តក្រៀលនេះឡើង ដែលមិនធ្វើឱ្យកសិករបាត់បង់ផលប្រយោជន៍ទេ តែគាត់ទទួលបានផលប្រយោជន៍ពីក្រៀលទៅវិញ»។
ទាក់ទងទៅនឹងការប្រើប្រាស់ជីសរីរាង្គនេះផងដែរ ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ក៏បានកំពុងតែជំរុញឱ្យកសិករបង្កើនការប្រើប្រាស់ជីប្រភេទនេះផងដែរ។
ការជំរុញត្រូវបានធ្វើឡើង ក្រោយពេលដែលមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់របស់ក្រសួងបានចុះទៅពិនិត្យការផលិតជីសរីរាង្គនៅក្នុងខេត្តមួយចំនួន ដូចជាខេត្តកំពង់ស្ពឺ សៀមរាប ឧត្ដរមានជ័យ និងខេត្តកំពង់ធំជាដើមនាពេលថ្មីៗនេះ។
ក្រសួងកសិកម្មបានលើកឡើងកាលពីថ្ងៃទី១៦ខែធ្នូនេះថា៖«ជីសរីរាង្គដែលផលិតចេញពីកាកសំណល់ផ្សេងៗក្នុងស្រុក ផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ជាច្រើន ដូចជា ជួយកាត់បន្ថយថ្លៃដើមផលិត និងបង្កើនប្រាក់ចំណេញរបស់កសិករ ដោយសារមានតម្លៃទាបជាងជីគីមីនាំចូល, បង្កើតការងារ, រក្សាគុណភាពដី, ដោះស្រាយបញ្ហាអនាម័យ និងកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់ផ្នែកបរិស្ថាន»។
ក្រុមហ៊ុន Husk Ventures ដែលជាក្រុមហ៊ុនវិនិយោគបរទេស នៅខេត្តកំពង់ធំ បាននាំចេញដោយជោគជ័យនូវផលិតផលជីសរីរាង្គចំនួន ៣០០តោន ទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាម ក្នុងឆ្នាំ២០២៤នេះ។ ក្រុមហ៊ុនគ្រោងបង្កើនការនាំចេញដល់ ២ ០០០តោន នៅឆ្នាំ២០២៥ខាងមុខ។ ក្រុមហ៊ុនក៏មានផែនការពង្រីកទីផ្សារក្នុងស្រុក និងក្រៅស្រុកបន្ថែមទៀតផងដែរ ស្របពេលដែលក្រុមហ៊ុនបានទិញឧបករណ៍ថ្មី និងគ្រោងផលិតជីសរីរាង្គឱ្យបាន ១០ ០០០តោន ក្នុងឆ្នាំ២០២៥។ នេះបើយោងតាមក្រសួងកសិកម្ម។
ក្រសួងកសិកម្មបានលើកទឹកចិត្តឱ្យប្រជាកសិករបង្កើនការប្រើប្រាស់ជីសរីរាង្គ ដោយកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ និងការពឹងផ្អែកទាំងស្រុងលើជីគីមីនាំចូលពីបរទេស។ ក្រសួងនឹងផ្តល់ការគាំទ្រចាំបាច់បន្ថែមដល់ក្រុមហ៊ុនផលិតជីសរីរាង្គក្នុងស្រុក ដើម្បីបង្កើនសមត្ថភាពផលិត ស្របតាមតម្រូវការទីផ្សារ និងប្រជាកសិករ៕
